Δεκάδες ερωτήματα έθεσαν χθες - στη δημόσια συζήτηση με θέμα «Οργανωμένο Εγκλημα, Τρομοκρατία και Κράτος Δικαίου», την οποία διοργάνωσε η Ενωση Ελλήνων Ποινικολόγων στο Δικηγορικό Σύλλογο της Αθήνας - κορυφαίοι ποινικολόγοι της χώρας μας, προς τον παριστάμενο υπουργό Δικαιοσύνης, Μιχάλη Σταθόπουλο. Ερωτηματικά, που, όπως επισήμαναν όλοι οι νομικοί, πηγάζουν από το φόβο να ανοίξει ο δρόμος «της στρεβλής χρήσης και κατάχρησης» του υπό κατάρτιση νέου «τρομονόμου», αλλά και από την πιθανότητα «κάποιες αόριστες νομικές έννοιες να προκαλέσουν στην ελληνική κοινωνία μια άνευ ορίων ποινική καταστολή».

Οι συγκεκριμένοι φόβοι και η σχεδόν απόλυτη καχυποψία του νομικού κόσμου της χώρας πως το εν λόγω νομοσχέδιο «μάλλον θα τρομοκρατήσει τους πολίτες, παρά θα προστατέψει τα έννομα αγαθά», καθώς και η καθολικά απόλυτη πεποίθησή τους πως «η υπάρχουσα νομοθεσία είναι επαρκής» και πως η καταπάτησή της ή η δυσλειτουργία της δεν είναι λόγοι για να γίνει αυστηρότερη, καθόλου δεν άρεσαν στον υπουργό Δικαιοσύνης, που, με την αντίδρασή του, μάλλον επιβεβαίωσε, παρά διέψευσε τους όποιους φόβους: «Εκφράζετε τον φόβο της στρεβλής χρήσης ή κατάχρησης της νέας ρύθμισης. Αρα, με αυτό το σκεπτικό, υπάρχει και η καλή χρήση της! Θα ομολογήσω πως κι εγώ φοβάμαι, αλλά με αυτή τη λογική - τη λογική της κακής χρήσης - θα 'πρεπε να καταργήσουμε ολόκληρη την υπάρχουσα ποινική νομοθεσία»!

Αυτά ο υπουργός τα είπε κλείνοντας τη σύντομη τοποθέτησή του - ανειλημμένες υποχρεώσεις, όπως είπε, τον ανάγκασαν να αποχωρήσει αμέσως μετά την ολοκλήρωση των δύο πρώτων ομιλιών, και πολύ πριν ξεκινήσει στην αίθουσα του ΔΣΑ ο δημόσιος διάλογος - αλλά προηγουμένως δεν απέφυγε να κάνει τη «σύγκριση», που όλοι φοβούνταν. Είπε, δηλαδή: «Γιατί συνεχώς λέτε ότι είναι επαρκής η υπάρχουσα νομοθεσία; Ας εξεταστούν ένα - ένα τα προβλήματα, κι εκεί θα δούμε αν θα βρεθούν οι ισορροπίες ανάμεσα στα δύο ύψιστα αγαθά: Αυτό της προστασίας των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, και αυτό της έννομης ασφάλειας. Πρόκειται για δύο ύψιστες αξίες, που δεν μπορούν να θυσιαστούν η μία προς όφελος της άλλης. Δεν μπορούμε, δηλαδή, να θυσιάσουμε το αγαθό της ασφάλειας»... Και, φυσικά, όλοι κατάλαβαν ό,τι έπρεπε να καταλάβουν...

Το συγκεκριμένο ζήτημα ο Μ. Σταθόπουλος το προχώρησε ακόμη περισσότερο, όταν, αναφερόμενος στη μεταρρύθμιση του άρθρου 187 (περί σύστασης συμμορίας), είπε: «Η τρομοκρατία σαφώς και έχει μεγάλη διαφορά από το οργανωμένο έγκλημα, μήπως, όμως, υπάρχουν σήμερα κενά στη νομοθεσία που πρέπει να τα δούμε;».

Το ερώτημα αυτό του υπουργού ήρθε σαν απάντηση στο ζήτημα που έβαλε ο πρώτος χθεσινός ομιλητής, ο Νίκος Παρασκευόπουλος, καθηγητής της Νομικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Ο καθηγητής εξέφρασε την ανησυχία πως σκόπιμα στο νέο νομοσχέδιο συγχέεται το οργανωμένο έγκλημα με την τρομοκρατία, με στόχο να αντιμετωπιστεί «ο εσωτερικός εχθρός». Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν ο Ν. Παρασκευόπουλος είπε ότι του δημοσιοποιήθηκε γραπτό απόσπασμα του υπό κατάρτιση νομοσχεδίου, διακόπηκε απότομα από τον υπουργό Δικαιοσύνης, που δήλωσε ότι «δεν υπάρχει σχέδιο, που να έχει πάρει τη δική μου πολιτική έγκριση».

Ο Ν. Παρασκευόπουλος ξεκίνησε την εισήγησή του με δύο «μουντές» - όπως τις χαρακτήρισε - διαπιστώσεις. Η πρώτη είχε να κάνει με το συμπέρασμα πως «βρισκόμαστε σήμερα μπροστά σε μια ιστορική και πρωτοφανή στροφή, όσον αφορά το Ποινικό Δίκαιο των περισσοτέρων χωρών του κόσμου». Και η δεύτερη, ακόμα πιο οδυνηρή: «Το κράτος δικαίου μνημονεύεται σήμερα μόνο σαν εμπόδιο για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των πολιτών»! Προχώρησε τις σκέψεις του, κάνοντας αναφορά στο Ποινικό Δίκαιο των ολοκληρωτικών καθεστώτων, αλλά και σ' αυτό που εφαρμόζουν οι περισσότερες αγγλοσαξονικές χώρες, κυρίως οι ΗΠΑ, της οποίας «η νομοθεσία είναι μηδαμινής ανοχής και στόχο έχει να την εξάγει σε όλον τον κόσμο». Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι σήμερα οι φυλακές των ΗΠΑ να έχουν 2 εκατομμύρια πληθυσμό, 300.000 δεσμοφύλακες, 1.000.000 δημόσιους αστυνομικούς, 900.000 δημοτικούς αστυνομικούς, ενώ 1/35 κατοίκους των ΗΠΑ βρίσκεται στη φυλακή ή είναι έξω με όρους. Ενα άλλο σημαντικό στοιχείο της τοποθέτησής του είναι η επιβεβαίωση πως οι αλλαγές που προετοιμάζει η ελληνική κυβέρνηση «είναι αποτέλεσμα εξωτερικών και εσωτερικών πιέσεων για δημιουργία νομοθετήματος με πιο σκληρά χαρακτηριστικά και αυστηρότερες διατάξεις». Τις εξωτερικές πιέσεις τις κατονόμασε προηγουμένως με το παράδειγμα των ΗΠΑ, και τις εσωτερικές τις έκλεισε με την εξής φράση: «Η αυξανόμενη εγκληματικότητα και κυρίως ο τρόπος με την οποία προβάλλεται από την πλειοψηφία των ΜΜΕ». Και κατέληξε: «Το οργανωμένο έγκλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί, είναι βέβαιο. Ομως, η πολιτεία πριν θεσπίσει το νέο νομοθέτημα πρέπει να λάβει υπόψιν της τις πιθανότητες στρεβλής εφαρμογής του»...

Αμέσως μετά, το λόγο πήρε ο επίκουρος καθηγητής της Νομικής Αθηνών, Ηλίας Αναγνωστόπουλος. Χαρακτήρισε το υπάρχον «νομικό οπλοστάσιο» επαρκές, για να αντιμετωπίσει το οργανωμένο έγκλημα και υπογράμμισε πως, αν διαπιστωθούν κενά, «μπορεί να προσαρμοστεί». Εξέφρασε, ωστόσο, επιφυλάξεις για το αν πρέπει το άρθρο 187 «να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης» και κατέληξε με το μεγάλο φόβο: «Εάν υπάρξουν αόριστες νομικές έννοιες σ' αυτήν τη μεταρρύθμιση, τότε είναι βέβαιο πως θα υπάρξει μια άνευ ορίων ποινική καταστολή».

Στην τοποθέτησή του, ο δικηγόρος Χάρης Παπαχαραλάμπους, σύμβουλος του υπουργείου Δικαιοσύνης, είπε ότι «θα εστιαστώ στους λόγους που επιβάλλεται η αποφυγή μιας αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας, χωρίς να παραβλέπονται οι αρχές μιας αντιεγκληματικής πολιτικής». Τόνισε ότι το οργανωμένο έγκλημα και η τρομοκρατία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μαζί. «Η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, σε επίπεδο ουσιαστικού Δικαίου, είναι μάλλον επαρκής. Υπάρχουν ανάγκες επιμέρους επεμβάσεων, όπως το άρθρο 187», πρόσθεσε. Υποστήριξε δε ότι «οι οποιεσδήποτε επεμβάσεις θα οδηγήσουν σε έκτακτη νομοθεσία που θα δώσουν πλήγματα στο δικαιοκρατικό μας σύστημα. Η αντιτρομοκρατική νομοθεσία είναι ευεπίφορη σε στρεβλώσεις, που οδηγούν σε αστυνομικό κράτος».

Εξάλλου, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Θράκης Αγάπιος Παπανεοφύτου υπογράμμισε ότι «το σχέδιο έχει φτιαχτεί, λείπουν οι λεπτομέρειες. Ο υπουργός αναφέρθηκε στο έννομο αγαθό της ασφάλειας. Η δημόσια ασφάλεια είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο αγαθό. Ακόμα και η εκδήλωσή μας θα ήταν επικίνδυνη γι' αυτήν»...