Οι ετήσιες εκθέσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για τον έλεγχο των ναρκωτικών επαναπροσδιορίζουν τις διαστάσεις ενός απ' τα μεγαλύτερα προβλήματα της ανθρωπότητας. Ταυτόχρονα, δίνουν και την ευκαιρία για να χαραχτεί ξανά η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους μαχητές κατά της χρήσης κάθε ουσίας και στους κάθε λογής ναρκεμπόρους. Εκείνους, δηλαδή, που «πουλάνε το πράμα», αλλά και εκείνους που έχουν συμβιβαστεί με την ιδέα της διαχείρισης του προβλήματος.

Η έκθεση του 2001 του ΟΗΕ έχει το χαρακτηριστικό πως υπογραμμίζει με σαφήνεια κάτι το οποίο λέγεται από τους μαρξιστές εδώ και δεκαετίες! Οτι δηλαδή η χρήση των ουσιών -κλασικών και σύνθετων ναρκωτικών- χρησιμοποιείται «ως τρόπος αντιμετώπισης των κοινωνικών προβλημάτων και παίρνει διαστάσεις στις αναπτυγμένες κοινωνίες».

Η «ουσία» της εξάρτησης είναι εξόχως κοινωνική και η εγκατάστασή της, ως τρόπου ζωής, είναι συνυφασμένη με την κρίση του συστήματος. Αλλωστε, η διαπίστωση του ΟΗΕ για την εξάπλωση της χρήσης στις αναπτυγμένες χώρες απλώς πιστοποιεί τις διαστάσεις της κρίσης. Οι νέοι, μπροστά στους νέους φραγμούς της «παγκοσμιοποίησης» και χωρίς τη δύναμη κάποιων οραμάτων αναζητούν την «προστασία» απ' αυτή τη βαρβαρότητα στις ουσίες.

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός ότι η επιτροπή του ΟΗΕ δείχνει έντονα επιφυλακτική στην ελεγχόμενη χρήση των ναρκωτικών απ' τα «διάφορα μαγαζιά» - όπως έγινε στην Ολλανδία και την Ελβετία. Επίσης, η Επιτροπή του ΟΗΕ δείχνει ανεκτική στα προγράμματα υποκαταστάτων, που έχουν εισαχθεί σε αρκετές χώρες. Η αξία αυτής της στάσης έγκειται στο γεγονός ότι αυτά τα αποτυχημένα και ξενόφερτα πρότυπα της ελεύθερης χρήσης των ναρκωτικών ουσιών παρουσιάστηκαν εδώ στην Ελλάδα ως το απαύγασμα της ριζοσπαστικής αντιμετώπισης του προβλήματος! Ποιος αλήθεια δε θυμάται τον νυν υπουργό Εξωτερικών Γ. Α. Παπανδρέου, που ως υπουργός Παιδείας προπαγάνδιζε τις γλάστρες με το χασίς για ατομική χρήση; `Η ποιος ξέχασε τη φόρα που πήρε ο ίδιος, όταν ο αρμόδιος τότε υφυπουργός για τα ναρκωτικά, Θ. Κοτσώνης, άρχισε να υποστηρίζει τη χορήγηση ηρωίνης στα νοσοκομεία από... ανθρωπιστική ευαισθησία προς τους τοξικομανείς;

Ο ΟΗΕ επαινεί την Ελλάδα -μέσω της κυβέρνησής της- για την προσφορά ευρέος φάσματος προγραμμάτων θεραπείας και αποκατάστασης, τα οποία δεν προσφέρουν στους χρήστες ουσιών μόνο τη συνηθισμένη φροντίδα, αλλά παράλληλα παρέχουν εκτενή συμβουλευτική, ψυχολογική υποστήριξη και επαγγελματικές δεξιότητες. Ενας τέτοιος έπαινος -όπως αναφέρθηκε στην προχτεσινή παρουσίαση της έκθεσης- δίνεται για πρώτη φορά. Βέβαια, το ζήτημα είναι ότι δεν τον δικαιούται αυτό τον έπαινο η ελληνική κυβέρνηση, που με τα άγρια προγράμματα λιτότητας περιόρισε δραματικά τη δράση των θεραπευτικών κοινοτήτων.

Κι όμως. Οι θεραπευτικές κοινότητες, με την οικονομική θηλιά στο λαιμό, πρόσφεραν σημαντικό έργο και ανέτρεψαν τη λογική ότι όποιος «μπει στο λούκι» είναι χωρίς επιστροφή. Οι κοινότητες, όπως του ΚΕΘΕΑ και του «18 Ανω», με τα «στεγνά» προγράμματά τους παρέδωσαν ανθρώπους καθαρούς στην κοινωνία και απέδειξαν πως η αντιμετώπιση του προβλήματος, μέχρι τη συνολική αλλαγή των κοινωνικο - οικονομικών συνθηκών μέσα από την ανατροπή του καπιταλισμού, μπορεί να γίνει αντικείμενο καθημερινής πάλης για ουσιαστική πρόληψη, απεξάρτηση και επανένταξη των εξαρτημένων με ένα και μοναδικό σύνθημα: «ΟΧΙ σε όλα τα ναρκωτικά»!