Κυριακή 27 Ιούνη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 5
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ο πολιτισμός του Μονοπωλίου

Οταν τέσσερις πολιτιστικοί «κολοσσοί» «ευγνωμονούν» το μονοπώλιο - «χορηγό» τους, αναδεικνύονται τα άμεσα και έμμεσα οφέλη του κεφαλαίου από τη «φιλανθρωπία» και την «πολιτιστική ευαισθησία» του...

Διαδήλωση στη Νέα Ορλεάνη (ΗΠΑ) ενάντια στην BP για το έγκλημα στον Κόλπο του Μεξικού
Διαδήλωση στη Νέα Ορλεάνη (ΗΠΑ) ενάντια στην BP για το έγκλημα στον Κόλπο του Μεξικού
Ως γνωστόν, από την πρώτη στιγμή της έκρηξης και της βύθισης της εξέδρας άντλησης πετρελαίου του πολυεθνικού ενεργειακού κολοσσού της ΒΡ στα ανοιχτά των ακτών του Κόλπου του Μεξικού τον περασμένο Απρίλη, οι κυβερνήσεις της Βρετανίας και των ΗΠΑ, παρά τους «λεονταρισμούς» - κυρίως της δεύτερης - επιδόθηκαν σε αγώνα στήριξης και σωτηρίας του μονοπωλίου. Αυτός ο αγώνας, που δίνεται με όλους τους φανερούς και μη τρόπους που το αστικό κράτος διαχρονικά υπερασπίζεται το κεφάλαιο, συνεχίζεται μέχρι και σήμερα που το μόνο σίγουρο για το μέγεθος της συνεχιζόμενης περιβαλλοντικής - και όχι μόνο - καταστροφής είναι πως ξεπερνά τουλάχιστον όλα τα σχετικά προηγούμενα. Το ίδιο ισχύει και για τις επιπτώσεις του.

Το φρενάρισμα της «κατηφόρας» της μετοχής της ΒΡ είναι ο ένας στόχος της παραπάνω προσπάθειας. Ο άλλος είναι η ίδια η ύπαρξη του μονοπωλίου, αφού η πολυπλόκαμη «γεωγραφία» των μετόχων του, το είδος και το μέγεθός τους (τράπεζες, κλπ.) πιθανόν να «αγγίξει» αρνητικά και άλλα κεφάλαια και κυβερνήσεις.

«Σε ευγνωμονούμε ω εταιρεία»..!

Η παραπάνω «εικόνα» όμως έχει και πολιτιστική πτυχή. Είναι μάλιστα τέτοια αυτή η πτυχή, που προσφέρεται για εξαγωγή χρήσιμων και διαχρονικών συμπερασμάτων για τις «μπίζνες» του κεφαλαίου στον πολιτισμό. Ετσι, με την πρώτη δημοσιοποίηση των ποσών που «παίζουν» ως κόστος του μονοπωλίου από την καταστροφή που προκάλεσε (ποσά τα οποία είναι όχι μόνο μικρότερα της πραγματικότητας αλλά και έχουν... αποφασιστεί από την ίδια την εταιρεία) στους «λυτούς» και «δεμένους» για τη στήριξή της «επιστρατεύθηκαν» και τέσσερις βρετανικοί πολιτιστικοί «κολοσσοί»: Το Βρετανικό Μουσείο, η Εθνική Πινακοθήκη (γνωστή και ως Τέιτ Γκάλερι), η Βασιλική Οπερα και η Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων του Λονδίνου!

Το Βρετανικό Μουσείο
Το Βρετανικό Μουσείο
Οι τέσσερις αυτοί φορείς, σε κοινή τους δήλωση στο διαδίκτυο, προχώρησαν σε ένα «εγκώμιο» του μονοπωλίου: «Η ΒΡ, επί πολλά χρόνια, έχει μια σημαντική συμβολή στις τέχνες και πολιτιστική ζωή αυτής της χώρας. Είμαστε ευγνώμονες στην BP για τη μακροπρόθεσμη χορηγία της, μοιραζόμενοι το όραμα ότι τα καλλιτεχνικά προγράμματά μας πρέπει να τεθούν στη διάθεση του ευρύτερου, δυνατόν, ακροατηρίου»...

Η ηθική πλευρά της ιστορίας, δηλαδή το κατά πόσο είναι έστω «δόκιμο» να «ευγνωμονείται» και μάλιστα από, κατά τ' άλλα, πολιτιστικούς φορείς μια εταιρεία την ώρα που είναι υπεύθυνη για ένα έγκλημα το οποίο δεν έχει καν ολοκληρωθεί, είναι ένα το κρατούμενο. Και δεν είναι καν σημαντικό στο πλαίσιο του γενικότερου αμοραλισμού που διέπει τις σχέσεις του κεφαλαίου με το κράτος του και, κατ' επέκταση, με τον εμπορευματοποιημένο αστικό πολιτισμό. Το σημαντικό που προκύπτει από αυτή την «ευγνωμοσύνη» είναι ακριβώς η υπογράμμιση αυτού του πλαισίου και το πραγματικό περιεχόμενο της «φιλανθρωπίας» και των «πολιτιστικών ευαισθησιών» του κεφαλαίου.

Η στήριξη των τεσσάρων φορέων στην ΒΡ ήρθε σαν απάντηση στην ανακοίνωση του μονοπωλίου ότι δεν πρόκειται να επηρεαστεί η «πολιτιστική» «χορηγία» της προς αυτούς από το προσωρινό «πάγωμα» των μετοχικών μερισμάτων υπέρ των 20 δισ. δολαρίων που το ίδιο το μονοπώλιο «αποφάσισε» ότι θα του κοστίσει η καταστροφή που προκάλεσε. Από αυτή την ανακοίνωση προκύπτουν μερικές ενδιαφέρουσες «λεπτομέρειες». Αφού δηλώνει «δεσμευμένη»... στις τέχνες και τον πολιτισμό και στις «μακροπρόθεσμες συνεργασίες» με τους τέσσερις φορείς, η ΒΡ «διαφημίζει» τη «στήριξή» της σε καλλιτέχνες, εκθέσεις, δρώμενα, επιχορηγήσεις, βραβεία κλπ., ως «μέρος της ευρύτερης συμβολής μας στην κοινωνία, την προώθηση ιδεών, την έμπνευση και τη δημιουργικότητα και την υποστήριξη του κοινωνικού και οικονομικού ιστού του Ηνωμένου Βασιλείου».

Διότι «κάθε χρόνο, πάνω από 1,5 εκατομμύρια άνθρωποι παρευρίσκονται σε ένα υποστηριγμένο από την BP γεγονός, σε κάθε έναν από τους φορείς συνεργάτες μας». Πιο απλά, κάθε χρόνο, η ΒΡ ουσιαστικά διαφημίζεται, μέσω των τεσσάρων πολιτιστικών ιδρυμάτων, σε εκατομμύρια κόσμου, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα και την «έξωθεν» «πολιτιστική» «μαρτυρία» της. Ετσι, περίπου 1 εκατ. ενήλικες και 50 χιλιάδες παιδιά επισκέφθηκαν την έκθεση «ΒΡ Η Βρετανική Τέχνη εκθέτει» («BP British Art Displays») στην «Τέιτ Γκάλερι», ενώ, το «ΒΡ Βραβείο Πορτρέτου» («BP Portrait Award») «είναι μια από τις δημοφιλέστερες εκθέσεις της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτρέτων, με σχεδόν 300.000 ανθρώπους που επισκέπτονται την έκθεση, μόνο στο Λονδίνο». Επίσης, η έκθεση της ΒΡ «Αδριανός: Η Αυτοκρατορία και η Σύγκρουση» («Hadrian: Empire and Conflict»), στο Βρετανικό Μουσείο, προσέλκυσε πάνω από 200.000 επισκέπτες («πολύ περισσότερους από τους προσδοκώμενους» (sic)), ενώ περίπου 45.000 θεατές «απολαμβάνουν» παραστάσεις της Βασιλικής Οπερας, από ηλεκτρονικές γιγαντοοθόνες της ΒΡ.

Το «τερπνόν μετά του ωφελίμου»

Πόσο είναι το κόστος για όλα αυτά; Οταν μάλιστα στο «όλα αυτά» συμπεριλαμβάνεται και η μη μετρήσιμη ιδεολογική χειραγώγηση, κυρίως στις συνειδήσεις των νέων, για το πόσο «καλή» είναι η «χορηγία» και το ότι τελικά «δεν είναι» όλες οι επιχειρήσεις... «κακές»; Σύμφωνα με ρεπορτάζ του «Bloomberg», ούτε η ΒΡ ούτε οι «χορηγούμενοι» θα ανέφεραν ποτέ ποσό. Μόνο το 2005, ένα αρμόδιο για τον πολιτισμό στέλεχος της επιχείρησης είπε ότι τα έξοδά της για τις τέχνες ξεπερνούν το 1,5 εκατ. δολάρια ετησίως. Το ίδιο στέλεχος μάλιστα δήλωσε ότι μπορεί ένας επταψήφιος αριθμός να φαίνεται μεγάλος, όμως «στα πλαίσια του μεγέθους της BP, είναι ένα αρκετά μικρό νούμερο»...

Αλλά με αυτά τα μικρά ποσά έχουν και άλλα, έμμεσα προπαγανδιστικά οφέλη. Ετσι, το «Bloomberg» επικαλείται διαπιστώσεις «επαγγελματιών» της «φιλανθρωπίας» (σ.σ. ναι! Ακριβώς έτσι τους αναφέρει: «philanthropy professionals») ότι «τα οφέλη της προστασίας των τεχνών αντισταθμίζουν μακράν τις δαπάνες». Διότι, όπως δηλώνει ένας ανώτερος υπάλληλος του... «Μη Κυβερνητικού Οργανισμού» «Arts & Business» (σ.σ. «Τέχνη και Μπίζνες»!) «εάν ξόδευαν δισεκατομμύρια στις τέχνες, ο κόσμος μπορεί να έλεγε ότι πρόκειται για σπατάλη χρημάτων που θα μπορούσαν να ξοδευτούν στον καθαρισμό των ακτών». Αλλά «σώζοντας» πολύ μικρότερα ποσά, αφενός «δεν τρέχει τίποτα» αφού έτσι κι αλλιώς «δε θα μπορούσαν να κάνουν τίποτα για τις ακτές της Αμερικής», αφετέρου: «Είναι ένα σχετικά μικρό ποσό, αλλά ο αντίκτυπος που μπορούν να έχουν με αυτό είναι πολύ μεγαλύτερος»...

Για την ιστορία, η «Arts & Business» είναι ένας από τους πολλούς σχετικούς φορείς, είτε με το «μανδύα» της «ΜΚΟ» είτε ως «καθαρό» «μάνατζμεντ», που έχει στόχο να «φέρει κοντά» στον πολιτιστικό τομέα επιχειρήσεις και ιδιώτες. Αλλωστε, για να μην «ξεχνιόμαστε», εκτός των παραπάνω οφελημάτων, το κεφάλαιο κερδίζει και σε φορολογικό επίπεδο από τις «χορηγίες» του. Ετσι, η «Arts & Business» προσφέρει και «πληροφορίες για τα φορολογικά οφέλη από την αποδοτική χορηγία στις τέχνες και τον πολιτισμό». Εξηγεί, ότι από το 1990 που στη Βρετανία εισήχθη το «Gift Aid», δηλαδή η πολιτική των «φορολογικά αποδοτικών δωρεών», η χώρα απέκτησε «ένα από τα καλύτερα» σχετικά συστήματα στον κόσμο...

Το παράδειγμα της ΒΡ δεν είναι φυσικά το μοναδικό. Αλλά είναι ενδεικτικό του τρόπου που λειτουργεί η αστική «φιλανθρωπία» και «πολιτιστική χορηγία», στο όνομα των οποίων βασίζουν την αντιδραστική πολιτιστική πολιτική τους και οι ελληνικές κυβερνήσεις. Είναι ενδεικτικό και της ενσωμάτωσης στην ιδεολογία του κεφαλαίου, των αστικών «ευαγών» πολιτιστικών ιδρυμάτων. Που δε διστάζουν να «ευγνωμονούν» τα μονοπώλια, ακόμη και όταν ο πλανήτης παρακολουθεί «καραμπινάτα» εγκλήματά τους, όπως αυτό στον Κόλπο του Μεξικού...


Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ