Πέμπτη 26 Οχτώβρη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 18
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Το ιδεολόγημα «Παγκοσμιοποίηση» και η αντίσταση των λαών

Την αυγή του 21ου αιώνα, ο διεθνοποιημένος καπιταλισμός επιχειρεί να καθιερώσει μια τάξη πραγμάτων, για τα πολιτικά, οικονομικά, και πολιτιστικά συμφέροντα του κεφαλαίου, ενώ πασχίζει να τεκμηριώσει θεωρητικά το ιδεολόγημα «Παγκοσμιοποίηση».

Στα πλαίσια της προσπάθειας αυτής:

Θεωρεί «παράπλευρες ζημιές»:

- Το βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας.

- Το εμπάργκο ενάντια στο Ιράκ.

- Τη μαζική παραγωγή πυρηνικών όπλων και την ισορροπία τρόμου που έχει διαμορφωθεί.

- Τον τρόπο κατανομής των τροφίμων.

- Την πλήρη εξάλειψη κατά τα επόμενα 80 χρόνια του μεγαλύτερου πνεύμονα στη Γη, του Αμαζονίου.

- Τη μετάβαση της Ρωσίας στην οικονομία της αγοράς, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους της να λιμοκτονούν.

- Τα 880 εκατ. αναλφαβήτων ανθρώπων του πλανήτη μας.

- Τα 110 εκατ. παιδιά που δεν έχουν περάσει το κατώφλι του σχολείου.

- Τον αργό θάνατο της Μαύρης Ηπείρου από την πείνα και την «ασθένεια φτωχών», αφού 6.300 Αφρικανοί πεθαίνουν κάθε μέρα από AIDS.

Θεωρεί προβλήματα «υπανάπτυξης» το γεγονός ότι:

- Κάθε άτομο που ζει στις χώρες του Τρίτου Κόσμου χρωστά σήμερα στη Δύση 140.000 δρχ.

- Η Λατινική Αμερική χρωστά 208 τρισ. δρχ. και οι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής 78,5 τρισ. δρχ.

- Ολες οι φτωχές χώρες στα πλαίσια της Νέας Τάξης βρίσκονται σε παγίδα με το χρέος, που, όπως και η «παγκοσμιοποίηση», είναι αμερικανικής έμπνευσης.

Προβάλλει σαν παράγοντες ειρήνης και ασφάλειας:

- Την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, που το 1999 έφτασαν στα 780 δισ. δολάρια, ενώ έγιναν 27 ένοπλες συγκρούσεις σ' ολόκληρο τον πλανήτη.

Αυτή η περιγραφή αποτελεί ένα μικρό κομμάτι από τις συνέπειες της απελευθέρωσης κεφαλαίων και αγορών, που δημιουργούν εφιάλτες στους λαούς του «θαυμαστού νέου κόσμου».

Ωστόσο, μέχρι πριν λίγα χρόνια η νεοφιλελεύθερη «συνταγή» - δηλαδή ριζική απελευθέρωση των αγορών ίσον ανάπτυξη, ίσον περισσότερη, αν και άνισα κατανεμημένη, ευημερία για όλους σε όλο τον κόσμο - φάνταζε παντοδύναμη. Ο λεγόμενος τουρμποκαπιταλισμός αποτελούσε την πεμπτουσία του «τέλους της ιστορίας» του Φουκουγιάμα, το «νέο διαφωτισμό» της ατλαντικής ελίτ. Η πορεία που εγκαινιάστηκε στη δεκαετία του '80 με την ιδεολογική πολιτική κυριαρχία των κυβερνήσεων Ρήγκαν στις ΗΠΑ, Θάτσερ στη Βρετανία και Κολ στη Γερμανία φάνταζε χωρίς επιστροφή.

Μέχρι πριν λίγα χρόνια ελάχιστοι σκέπτονταν τις στροφές και τους γκρεμούς στο δρόμο, με οδηγό το «πνεύμα του ανταγωνισμού». Λίγοι μπορούσαν τότε να προβλέπουν το συνεργατικό «πνεύμα του Σιάτλ» και τις κινητοποιήσεις στην Πράγα.

Σήμερα όμως ενώ η Νέα Τάξη έχει ρίξει όλες της τις δυνάμεις ώστε να επικρατήσει ένας πολιτισμός, μία οικονομία, μία ιδεολογία, οι προσπάθειές της δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Ακόμα και παραδοσιακοί οικονομολόγοι παραδέχονται πως η οικονομική «παγκοσμιοποίηση» αφήνει στο πέρασμά της τεράστιο πλούτο για λίγους και εξαθλίωση σ' όλο και περισσότερα κοινωνικά στρώματα.

Παράλληλα στους περισσότερους μελετητές υπάρχει ουσιώδης ομοφωνία στο ότι η οικονομική, πολιτιστική και πολιτική διάβρωση των κοινωνιών, που εγκλωβίστηκαν στην τροχιά του δυτικού εμπορίου, εντείνει τις παγκόσμιες ανισότητες.

Πρώην οπαδοί της «απελευθερωτικής δυναμικής» του διεθνοποιημένου καπιταλισμού παραδέχονται πλέον πως η θεωρία του εκσυγχρονισμού έχει συγκεκριμένα όρια, βασίζεται σε λαθεμένους συλλογισμούς, χρησιμεύει ως ιδεολογική υπεράσπιση της κυριαρχίας του καπιταλισμού και δεν έχει πλέον την έγκριση που είχε τις προηγούμενες δεκαετίες. Το μοντέλο των πολιτικών, οικονομικών και ηθικών αξιών που προσπαθεί να καθιερώσει η Νέα Τάξη Πραγμάτων, αστήριχτο και διάτρητο από παντού, έχασε τη λάμψη του. Το ιδεολόγημα «Παγκοσμιοποίηση» ακροβατεί πλέον και επιβιώνει μόνο με «κίβδηλους» διανοούμενους που θέλουν - διότι αυτό καθιστά πιο εύκολο το συμβιβασμό και τη συνθηκολόγησή τους - να αγνοούν τον εκβαρβαρισμό που επέφεραν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια στην ανθρωπότητα. Συντηρείται επίσης στα λεγόμενα think Tαnk παραγωγής νεοφιλελεύθερης πολιτικής και επιβάλλει τις αξίες της με τη βία (βομβαρδισμοί ΝΑΤΟ, εμπάργκο κλπ).

Επιπροσθέτως οι παράμετροι που θέτουν κινδύνους στις μικρές και μεσαίες οικονομίες, οι επικίνδυνες συνέπειες των υπερκερδοσκοπικών κινήσεων των κεφαλαίων, όχι μόνο προβληματίζουν σοβαρά τους θεωρητικούς της «παγκοσμιοποίησης» εκ των έσω, αλλά και οι εντιμότεροι εξ αυτών συνομολογούν ότι η αναρχία στην παραγωγή, οι αντιφάσεις, που διαποτίζουν καταλυτικά ολόκληρη την καπιταλιστική κοινωνία, δημιουργούν τάσεις που οδηγούν σταδιακά στην εξάρθρωση της παγκόσμιας οικονομίας.

Οι αμφισβητήσεις και η ουσιώδης κριτική ήταν τα πρώτα βήματα της αντίστροφης κατάστασης. Το όραμα για έναν άλλο δρόμο, που πρέπει η παγκόσμια κοινωνία να βαδίσει για τη χειραφέτηση του ανθρώπου, ξαναβρίσκει τον αντικατοπτρισμό του στον ουρανό της νέας χιλιετίας.

Συνακόλουθα στο ερώτημα «Ποιες μορφές κοινωνικής αλλαγής είναι εφικτές και πώς θα αγωνιστούμε να τις πετύχουμε», η κοινωνιολογική ανάλυση, τα κοινωνικά κινήματα, συνεχίζουν να αφομοιώνουν και να επεξεργάζονται ιδέες που απορρέουν από τη μαρξιστική σκέψη, συνειδητοποιώντας πως η πάλη των τάξεων συμμετέχει άμεσα στις κοινωνικές αλλαγές και εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί στο επίπεδο των βιομηχανικών σχέσεων όσο και στο επίπεδο της φύσης του κράτους.

Ο συσχετισμός λοιπόν των δυνάμεων, ειδικά μετά το Σιάτλ, έχει μετακινηθεί έστω και ελαφρά, υπέρ των «αδυνάτων» και των πολιτών.

Ενα κίνημα αντιπαγκοσμιοποίησης αφυπνίζει σταδιακά και τη νεολαία και τους εργαζόμενους στις δυτικές μεγαλουπόλεις, ενώ παράλληλα οι φτωχές χώρες αντιτίθενται στις οδηγίες των καπιταλιστικών κέντρων.

Από δω και πέρα, το κίνημα αντίστασης κατά της Παγκοσμιοποίησης φιλοδοξεί να δίνει το «παρών» του σε κάθε διεθνές φόρουμ, σε κάθε σύνοδο διεθνούς οργανισμού, σε κάθε επίσκεψη ηγέτη της Νέας Τάξης, σε κάθε συνεδρίαση των Ευρωπαίων ηγετών που παίρνουν αποφάσεις για την αποδόμηση του κοινωνικού κράτους, για την ελαστική «εργασία», για τον πολιτισμό, την καθημερινότητα, τα «προσωπικά δεδομένα» του κάθε πολίτη.

Το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, που οραματίζεται μια κοινωνία με κέντρο τον άνθρωπο, σε αρμονία με τη φύση, απορρίπτει το ιδεολόγημα «Παγκοσμιοποίηση» και απαντά:

- Με τα λόγια του Τσε: «Είμαστε ρεαλιστές, ζητάμε τα αδύνατο».

- Με τα λόγια το Φιντέλ: «Μια νέα Νυρεμβέργη χρειάζεται για να δικαστεί η οικονομική τάξη που μας έχει επιβληθεί».

- Με τη διακήρυξη του κινήματος Υπεράσπισης Αυτοχθόνων Κρατουμένων (ΝΑΡΣ): «Το κίνημά μας είναι ένα μικρό κομμάτι μιας παγκόσμιας αδελφότητας αλληλεγγύης με τους φτωχούς, τους καταπιεσμένους και τους προοδευτικούς ανθρώπους της Γης... θα συνεχίσουμε να αντιστεκόμαστε, ώστε να ανατρέψουμε αυτόν τον κόσμο που βάζει τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους, προκειμένου να πάρει τη θέση του μια δίκαιη, ανθρώπινη, ειρηνική και ελεύθερη παγκόσμια κοινωνία».

- Με την περίφημη φράση του Μαρξ, που είχε εμπιστοσύνη στην προοδευτική εξέλιξη της ανθρωπότητας: «Οι άνθρωποι θέτουν στον εαυτό τους μόνο τα καθήκοντα στα οποία μπορούν να ανταποκριθούν».

Σ' αυτό το κρίσιμο σημείο της Παγκόσμιας Ιστορίας η άνοδος των κοινωνικών κινημάτων, τα οποία επιδιώκουν να αναχαιτίσουν ή να ανατρέψουν την Παγκόσμια Τάξη, αποδεικνύει ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι όντως κάνουν την ιστορία τους.

Αυτή η διαπίστωση όχι μόνο τοποθετείται ως ένα «νομοτελειακό φαινόμενο», αλλά μας επιτρέπει να διατηρήσουμε την ελπίδα ότι η κατανόηση αυτής της ιστορίας μάς δίνει τη δυνατότητα να την αλλάξουμε και μας επιτρέπει να βεβαιωθούμε ότι ο αγώνας σε ιδεολογικό, αλλά και σε επίπεδο μετώπου αντίστασης και πάλης συνεχίζεται...


Ευδοκία ΛΕΙΒΑΔΑ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ