«Πρωτοφανές», «πρωτόγνωρο», «απροσδόκητο», «νίκη της δημοκρατίας». Πρόκειται για μερικούς από τους χαρακτηρισμούς περί τη διαδικασία εκλογής προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Ανάλογες διθυραμβικές προσεγγίσεις είχαμε και το 2004. Συνήθεις βερμπαλισμοί των θιασωτών του αστικού πολιτικού συστήματος που τα κοινοβουλευτικά του όρια αδυνατούν να υπερβούν την κρίση αντιπροσώπευσης των λαϊκών συμφερόντων και ως εκ τούτου αναζητά τεχνητές αναπνοές για να «οξυγονωθεί».

Μερικές σκέψεις:

*

α) Οσο υπερβολικό και πρωθύστερο είναι να πει κανείς ότι το πολιτικό σύστημα αποδοκιμάστηκε, αφού από το σύνολο των 2,8 εκατομμυρίων ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ στις βουλευτικές εκλογές τα 2,1 εκατομμύρια «γύρισαν την πλάτη τους» στην εσωκομματική διαδικασία εκλογής προέδρου, άλλο τόσο υπερβολικό είναι (ακόμα και με τη δική τους αίσθηση του «μέτρου») να ερμηνεύεται σαν «νίκη της δημοκρατίας» ότι το 1/4 των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ (το ποσοστό είναι λιγότερο, αν προστεθούν οι κάτω των 18 ετών και οι μετανάστες) συμμετείχε στις εσωκομματικές του εκλογές.

*

β) Ούτε «πρωτοφανές», ούτε «πρωτόγνωρο». Στις ΗΠΑ αυτό που στο ΠΑΣΟΚ κράτησε δυο μήνες, διαρκεί έναν ολόκληρο χρόνο, καθώς μέσω προκριματικών εκλογών Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί εκλέγουν τους υποψηφίους τους για την προεδρία. Η εν λόγω διαδικασία στις ΗΠΑ δεν έχει συμβάλει, όμως, ούτε στο «βάθεμα της δημοκρατίας», ούτε (φυσικά) στην ...«εξαγωγή δημοκρατίας» στον κόσμο. Αντιθέτως, συνιστά ένα τρελό πανηγύρι μεταξύ χρηματοδοτών των υποψηφίων, που καταλήγει σε «πολιτικές» συζητήσεις του τύπου «άφησε ή δεν άφησε φιλοδώρημα η Χίλαρι στο ρεστοράν που δείπνησε με συνεργάτες της» και ολοκληρώνεται με το μισό και πλέον των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στις ΗΠΑ να μην προσέρχονται στις κάλπες για την εκλογή προέδρου.

*

γ) Στην Ιταλία, αυτού του είδους η «συμμετοχική» ...δημοκρατία πήγε ένα ακόμα βήμα παραπέρα απ' ό,τι στο ΠΑΣΟΚ: Εκεί πριν λίγο καιρό 3,5 εκατομμύρια ψηφοφόροι εξέλεξαν τον Βελτρόνι πρόεδρο ενός ...ανύπαρκτου ακόμα κόμματος! Οσο για τον Πρόντι, που το 2006 θεωρήθηκε, μέσω αντίστοιχης εσωκομματικής διαδικασίας, «καταλληλότερος» για πρωθυπουργός από 4,2 εκατομμύρια συμμετέχοντες, είναι αυτός ο «κεντροαριστερός» που κατά τον μεγιστάνα Ανιέλι «ξέρει να κάνει καλύτερα τη δουλιά από τη Δεξιά»...

*

δ) Ουδείς αμφισβητεί την αυθεντικότητα της δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα. Φευ! Οι δούλοι δεν το αντιλήφθηκαν ποτέ...

***

Συμπέρασμα:

*

Πρώτο, η δημοκρατία δεν είναι διαδικασία. Είναι - κατά κύριο λόγο - ουσία. Το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο είναι που καθορίζει τη διαδικασία και όχι το αντίστροφο. Και η πιο «δημοκρατική» διαδικασία σε ένα εκμεταλλευτικό, καταπιεστικό και ανελεύθερο πλαίσιο καταντά, στην καλύτερη περίπτωση, περιτύλιγμα χειραγώγησης.

Ουσία της δημοκρατίας είναι η ελευθερία. Και στην πολιτική, ελευθερία δεν είναι το «συμμετέχω». Είναι το «συναποφασίζω», με την έννοια ότι ο λαός, οι κοινωνικές οργανώσεις του, οι μαζικοί φορείς του, έχουν λόγο για το «τι» και «πώς» της ζωής του.

*

Δεύτερο, το «συν-αποφασίζω» στο πεδίο της κομματικής αντιπροσώπευσης των ταξικών συμφερόντων σημαίνει απρόσκοπτη άσκηση του δικαιώματος (και της υποχρέωσης) της κατάθεσης γνώμης για το πρόγραμμα, τη στρατηγική, την τακτική, τις θέσεις του κόμματός μου. Σημαίνει διάλογο, συζήτηση και πάλη για την επικράτηση της άποψής μου. Και κυρίως σημαίνει αποθέωση του «εγώ» με την ανάδειξη του «εμείς» σε υπέρτατη αρχή, μέσα από την ενιαία δράση που αποφασίζουν οι δημοκρατικές πλειοψηφίες.

***

Αλλά όλα αυτά είναι χαρακτηριστικά κομμάτων που ο Λένιν είχε προσδιορίσει ως «κόμματα νέου τύπου», που παλεύουν για δημοκρατία επί της ουσίας.

Μιλάμε, δηλαδή, για ανώτερου τύπου δημοκρατία, όχι για δημοκρατία με «Βαρώνους», «Βαρώνες» και μικρο(συμ)μετόχους...