Αρχισε χτες επισήμως η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), μετά από μια εντυπωσιακή τελετή που έγινε προχτές στο κτίριο της παλιάς Οπερας της Φραγκφούρτης, της πόλης όπου θα έχει την έδρα της. Αρχηγοί κρατών - μελών και τραπεζίτες συγκεντρώθηκαν για να γιορτάσουν την ενθρόνιση του πρώτου προέδρου της ΕΚΤ, του Ολλανδού Βιμ Ντόιζενμπεργκ, και να του ευχηθούν "καλές δουλιές". Αυτός με τη σειρά του υποσχέθηκε ότι θα δώσει τον καλύτερο εαυτό του για να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του μεγάλου κεφαλαίου και θεώρησε σκόπιμο να προειδοποιήσει, κυρίως τους πολιτικούς, ότι το έργο της ΕΚΤ θα είναι "ανεξάρτητο των μεμονωμένων συμφερόντων των κρατών". Σ' αυτή τη φράση του Β. Ντόιζενμπεργκ ίσως να βρίσκεται η πεμπτουσία αυτής της υπόθεσης. Η τελετή έκλεισε με τη χορωδία της Οπερας της Φραγκφούρτης, που απέδωσε ένα γνωστό τραγούδι με τίτλο: "Το χρήμα κάνει τη Γη να περιστρέφεται"!

Στις ομιλίες τους ο Γερμανός καγκελάριος, Χ. Κολ, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Ζ. Σιράκ, και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τ. Μπλερ, εξύμνησαν την κοινή πορεία προς το ΕΥΡΩ, στην οποία σταθμό αποτελεί η ίδρυση της ΕΚΤ, και χαρακτήρισαν αυτή την πολιτική "απάντηση στην παγκοσμιοποίηση της οικονομίας". Ο Βρετανός πρωθυπουργός ανήγγειλε ότι η συμμετοχή της χώρας του στο ΕΥΡΩ θα αποφασιστεί σε δημοψήφισμα, αμέσως μετά τις προσεχείς εκλογές.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, σε δηλώσεις που έκανε στους δημοσιογράφους εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η ελληνική οικονομία θα πάρει τελικά μέρος στο ΕΥΡΩ από το 2001, έχοντας εκπληρώσει μέχρι τότε τα κριτήρια που ορίζονται από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Εντύπωση προκαλεί η δήλωση του πρωθυπουργού ότι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της ΕΚΤ είναι "η ανεξαρτησία της από μεμονωμένες πολιτικές αποφάσεις στη χάραξη της νομισματικής πολιτικής". Προφανώς, ο Κ. Σημίτης θεωρεί μέγιστο κατόρθωμα της κυβέρνησής του την εκχώρηση εθνικών δικαιωμάτων, όπως η χάραξη και άσκηση της νομισματικής πολιτικής, σε έναν οργανισμό που θα αποφασίζει "εν λευκώ" και χωρίς να δίνει λογαριασμό ούτε στα κοινοτικά, ούτε στα εθνικά όργανα. Εναν οργανισμό που δικαιολογεί το χαρακτηρισμό του ως "δικτατορίας των τραπεζιτών".

Είναι απαραίτητο βεβαίως να διευκρινιστεί ότι οι αναφορές τόσο του προέδρου της ΕΚΤ, όσο και των ηγετών των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στην ανεξαρτησία της τράπεζας αφορούν στην ανεξαρτησία της από τους λαούς και όχι βεβαίως από τις πολυεθνικές και τις κυβερνήσεις. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι η ίδρυση της ΕΚΤ χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από τους εκπροσώπους του μεγάλου κεφαλαίου, αφού εξασφαλίζουν την πλήρη ασυδοσία στις δραστηριότητές τους, ενώ οι κυβερνήσεις είναι οι καλύτεροι διεκπεραιωτές των εντολών και των συμφερόντων τους.

Με αφορμή την επίσημη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υπενθυμίζουμε τα βήματα που θα ακολουθήσουν, όπως αυτά έχουν προσδιοριστεί από τη Συνθήκη του Αμστερνταμ και τη Σύνοδο Κορυφής για την ΟΝΕ τον περασμένο Μάη.

Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι χτες άνοιξε ο δρόμος με πρώτο προορισμό την κυκλοφορία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, του ΕΥΡΩ, την 1η Γενάρη 2002. Πάντως, η ΕΚΤ θα αναλάβει πλήρως την ευθύνη για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής από την 1η Γενάρη 1999, μέρα έναρξης του επόμενου σταδίου της ΟΝΕ. Στα τρία χρόνια που θα ακολουθήσουν θα ληφθούν όλα τα μέτρα "προσαρμογής" των χωρών - μελών στα δεδομένα του νέου νομισματικού συστήματος. Στο διάστημα αυτό οι ισοτιμίες των εθνικών νομισμάτων θα προσδιορίζονται από την ΕΚΤ. Αυτό θα ισχύει τόσο για τις 11 χώρες που είναι γνωστό ότι θα συμμετέχουν εξ αρχής στο ΕΥΡΩ, όσο και για τις τέσσερις (Βρετανία, Σουηδία, Δανία, Ελλάδα) που δε συμμετέχουν. Μέχρι τις 31 Δεκέμβρη 2001 το ΕΥΡΩ θα είναι απλώς μια μονάδα υπολογισμού.

Από την 1η Γενάρη 2002 θα αρχίσει η κυκλοφορία του ΕΥΡΩ με τη μορφή χαρτονομίσματος και κερμάτων, μέχρι τις 30 Ιούνη 2002 θα κυκλοφορεί παράλληλα με τα εθνικά νομίσματα. Από την 1η Ιούλη 2002 το ΕΥΡΩ θα αντικαταστήσει όλα τα εθνικά νομίσματα, θα είναι το μόνο νόμισμα που θα κυκλοφορεί στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Φυσικά, οι εργαζόμενοι στο διάστημα αυτό θα συνεχίσουν να υφίστανται τις συνέπειες από την εφαρμογή του προγράμματος "σύγκλισης", με ακόμη μεγαλύτερη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης, την κατάργηση των θεμελιακών εργασιακών τους δικαιωμάτων, την κατάργηση του ασφαλιστικού συστήματος, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Ολα αυτά για να μπουν στο δήθεν "παράδεισο του ΕΥΡΩ", όπου όμως θα τους περιμένει το Σύμφωνο Σταθερότητας, που απαιτεί ακόμη σκληρότερες πολιτικές.