Με πανηγυρισμούς και θριαμβολογίες ανακοίνωσε η κυβέρνηση την ένταξη της δραχμής στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ΜΣΙ) της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει το γεγονός "νίκη ιστορικής σημασίας" τη στιγμή που οι εργαζόμενοι έβλεπαν τα εισοδήματά τους να καταβαραθρώνονται και να ακολουθεί η λαίλαπα των λεγόμενων διαρθρωτικών μέτρων.

Ασφαλώς για κάποιους είναι νίκη, είναι κυρίως για το μεγάλο κεφάλαιο, για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, για τους ιθύνοντες των Βρυξελλών. Εξάλλου γι' αυτούς έγινε αυτός ο Μηχανισμός, για την εξασφάλιση των κερδών τους. Να το πούμε λοιπόν εξ αρχής: Ο Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών που δημιουργήθηκε το 1979 αποτελούσε το απαραίτητο συμπλήρωμα στο σχέδιο για την "Ενιαία Αγορά". Το μεγάλο κεφάλαιο, που αποκτούσε την πλήρη ελευθερία στις κινήσεις του, ήθελε να εξασφαλίσει την κερδοφορία του σε όποιο σημείο της Κοινότητας βρισκόταν - σήμερα εδώ, αύριο εκεί. Ο ΜΣΙ ικανοποιούσε λοιπόν αυτήν την απαίτηση. Η σκέψη είναι απλή: Θα πρέπει να αποφεύγονται οι διακυμάνσεις και οι απότομες αλλαγές στις ισοτιμίες των εθνικών νομισμάτων που θα έθεταν σε κίνδυνο τα υπερκέρδη. Απ' την άλλη, αν για κάποιο νόμισμα υπήρχαν πιέσεις υποτίμησης, τότε και πάλι το μεγάλο κεφάλαιο να έχει τη δυνατότητα να αποφεύγει τις ζημιές και να έχει το δικαίωμα να κερδοσκοπεί ακόμα και στην υποτίμηση. Δηλαδή με λίγα λόγια "μονά - ζυγά, δικά τους".

Απ' την άποψη αυτή λοιπόν ο ΜΣΙ καμιά σχέση δεν έχει ούτε με τις πραγματικές ανάγκες των εθνικών οικονομιών, ούτε πολύ περισσότερο με τις ανάγκες των εργαζομένων. Βέβαια, ο ΜΣΙ παίζει και έναν άλλο ρόλο στην εξασφάλιση του ελέγχου των οικονομικών εξελίξεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση από τις ισχυρότερες οικονομικά χώρες - μέλη, κυρίως από τη Γερμανία. Επειδή ο ΜΣΙ στηρίζεται, μέχρι τώρα, στο μέσο όρο των εθνικών νομισμάτων, είναι λογικό να λειτουργεί υπέρ των ισχυρότερων νομισμάτων, στη συγκεκριμένη περίπτωση του μάρκου. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πάντα μέσα στο ΜΣΙ εξαρτώνται από το μάρκο, όπως δεν είναι τυχαίο ότι οποιαδήποτε νομισματική αλλαγή σε κάθε χώρα - μέλος πρέπει να έχει ουσιαστικά την έγκριση της Μπούτεσμπανκ, της πανίσχυρης Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας.

Η κυβέρνηση, ακόμη, ψεύδεται ασυστόλως όταν ισχυρίζεται ότι η ένταξη στο ΜΣΙ προστατεύει τη δραχμή από μελλοντικές πιέσεις και πιθανές υποτιμήσεις. Υπαινίσσεται ότι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα προστρέξουν για ενίσχυση η Μπούτεσμπανκ και οι άλλες Τράπεζες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η ιστορία αποδεικνύει το τελείως αντίθετο.

Κανείς δε βοήθησε τη βρετανική στερλίνα το 1992 όταν μπροστά στο φάσμα της οικονομικής κατάρρευσης υποχρεώθηκε να βγει από το ΜΣΙ για να αυτοπροστατευτεί. Το ίδιο έγινε και με την ιταλική λιρέτα που παρά τη δραματική της υποτίμηση, δεν κατάφερε να "συγκινήσει" τους Γερμανούς τραπεζίτες και έτσι, μια μέρα μετά τη στερλίνα, βγήκε και αυτή από το Μηχανισμό. Και αν αυτό συνέβη σε δυο από τα ισχυρότερα νομίσματα του κόσμου, μπορεί να σκεφτεί ο καθένας τι θα συμβεί, αν κινδυνεύσει η δραχμή. Εξάλλου υπάρχει και το παράδειγμα του πορτογαλικού εσκούδο, που αν και συμμετείχε στο ΜΣΙ δε γλίτωσε τρεις υποτιμήσεις μέσα σ' ένα χρόνο...

Υπάρχει, όμως, και μια άλλη παράμετρος, την οποία η κυβέρνηση σκόπιμα αποσιωπά. Στον ισχύοντα ΜΣΙ υπάρχει ένα ποσοστό διακύμανσης 15%, δηλαδή ένα νόμισμα μπορεί να υποτιμηθεί ή να υπερτιμηθεί σε σχέση με το ECU κατά το ποσοστό αυτό, χωρίς να υπάρξει παρέμβαση για τη στήριξή του. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή η δραχμή που υποτιμήθηκε κατά 14% μπορεί να υποτιμηθεί κατά 15% ακόμη. Μάλιστα πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτή η στιγμή δεν απέχει πολύ, αφού στις 2 του Μάη θα αλλάξουν τα πάντα στο ΜΣΙ.

Την 1η του Μάη στο Λονδίνο, στη Σύνοδο Κορυφής των δεκαπέντε χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα αποφασιστεί ποιες χώρες θα πάρουν μέρος στο επόμενο στάδιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ), το οποίο θα αρχίσει από την 1η του Γενάρη 1999. Ηδη είναι γνωστό ότι θα είναι οι έντεκα από τις δεκαπέντε χώρες - μέλη. Εκτός θα βρεθούν η Βρετανία, η Σουηδία και η Δανία, επειδή οι ίδιες το επέλεξαν για δικούς της λόγους η κάθε μία. Εκτός θα μείνει και η Ελλάδα, αφού δεν εκπληρώνει κανέναν από τους δείκτες του Μάαστριχτ.

Οι έντεκα χώρες, λοιπόν, θα διαμορφώσουν από την 1/1/99 το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, το ΕΥΡΩ, και θα συγκροτήσουν ένα νέο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών. Στο νέο αυτό Μηχανισμό το ποσοστό διακύμανσης των νομισμάτων έναντι του ΕΥΡΩ θα είναι ιδιαίτερα μικρό. Αυτό θα ισχύσει μέχρι τον Ιούλιο του 2002, οπότε όλα τα νομίσματα θα καταργηθούν και θα κυκλοφορεί μόνο το ΕΥΡΩ. Τα νομίσματα των τεσσάρων χωρών που δε θα συμμετέχουν στην επόμενη φάση της ΟΝΕ θα συγκροτήσουν το ΜΣΙ-2, ο οποίος θα αποτελεί συνέχεια του σημερινού ΜΣΙ. Αν πάρουμε υπόψη ότι οι κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Σουηδίας δεν επιθυμούν, προς το παρόν, την ένταξη των νομισμάτων τους στο Μηχανισμό, υπάρχει η πιθανότητα να συμμετέχουν στο ΜΣΙ-2 μόνο η δραχμή και η δανική κορόνα. Για τα νομίσματα αυτά το ποσοστό διακύμανσης θα συνεχίσει να είναι 15% έναντι του ΕΥΡΩ.

Υπάρχουν λοιπόν βάσιμες ενδείξεις ότι στις 2 του Μάη θα ασκηθούν στις χρηματαγορές πιέσεις στα νομίσματα που θα βρεθούν στο ΜΣΙ-2, μια και θα είναι σε υποδεέστερη θέση έναντι των υπολοίπων.

Και τέλος κάτι ακόμα που αποφεύγει να πει η κυβέρνηση και είναι ίσως το σημαντικότερο. Από την 1η του Γενάρη 1999 αρχίζει η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), η οποία θα αποφασίζει εν λευκώ τη νομισματοπιστωτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης συνολικά και της κάθε χώρας - μέλους ξεχωριστά.

Η ΕΚΤ, που προέρχεται από τη συνένωση όλων των Κεντρικών Τραπεζών των χωρών - μελών, έχει το απόλυτο δικαίωμα να προσδιορίζει τις νομισματικές ισοτιμίες χωρίς να δίνει λογαριασμό ούτε στα εθνικά όργανα (κυβερνήσεις, Κοινοβούλια), ούτε καν στα κοινοτικά όργανα (Ευρωκοινοβούλιο, Κομισιόν, Συμβούλιο)!

Από εκείνη τη στιγμή και μετά η ελληνική κυβέρνηση δε θα μπορεί να κάνει τίποτα για να προστατεύσει τη δραχμή και κατ' επέκταση την εθνική οικονομία, αν οι τραπεζίτες της ΕΚΤ αποφασίσουν ότι η δραχμή πρέπει να υποτιμηθεί.

Ετσι ολοκληρώνεται το σχέδιο των πολυεθνικών, που άρχισε το 1979 με τη δημιουργία του ΜΣΙ για την προστασία των κερδών τους και φτάνει το 1999 είκοσι χρόνια μετά, στη δημιουργία της ΕΚΤ, με την οποία παίρνουν στα ίδια τους τα χέρια τούς μηχανισμούς της νομισματοπιστωτικής πολιτικής, δημιουργώντας και θωρακίζοντας τη δικτατορία τους.

Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ