Τρίτη 30 Απρίλη 1996
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 26
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Νομοσχέδιο σκούπα με προεκτάσεις

Η εκπαίδευση των παιδιών των μεταναστών, περί διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και περί παντός επιστητού

Tο πρόβλημα των μεταναστών, που έχει επικρατήσει από την ομογένεια της Αμερικής να ονομάζεται πρόβλημα του "Απόδημου Ελληνισμού" για να μισοκρύβει την αθλιότητα του φαινομένου της μετανάστευσης, είναι ένα πεδίο επάνω στο οποίο έχουν ειπωθεί οι μεγαλύτερες ψευτιές και έχουν ασκηθεί ο πατερναλισμός και η μικροκομματική εκμετάλλευση. Τα εκατομμύρια Ελληνες που για δύο αιώνες (ας μην πάμε μακρύτερα) διαρρέουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, δεν είναι "κοσμοπολίτικοι τύποι", δεν είναι βίτσιο τους η περιπέτεια, αλλά άνθρωποι που η ανάγκη τους έφερε σε απελπισία και "πήραν των ομματιών τους". Και φυσικά είναι θύματα της πολιτικής της αστικοκοτσαμπασίδικης τάξης που μας κυβέρνησε. Μια νοοτροπία που έφτασε στην απίθανη αντίληψη ότι η μετανάστευση ήταν για τον Ελληνισμό "ευλογία θεού" (Π. Κανελλόπουλος).

Φυσικά το δράμα των μεταναστών κρατάει την πρώτη και τη δεύτερη, άντε και την τρίτη γενιά. Από κει και πέρα συγχωνεύεται με το δράμα του ντόπιου πληθυσμού απ' τον οποίο τελικά θα αφομοιωθεί. Ο μετανάστης μακροπρόθεσμα είναι χαμένος για την Ελλάδα (π. χ. Τζορτζ Στεφαν (όπουλος) Αμερικάνος, ελληνικής καταγωγής κλπ.), και μάλιστα σήμερα με το καινούργιο τερατούργημα της "ευρωπαϊκής πολιτιστικής συνείδησης", που απειλεί τις ρίζες όλων πια των ευρωπαϊκών λαών.

Ενα νομοσχέδιο πάει κι έρχεται μεταξύ υπουργείου Παιδείας και Βουλής για την εκπαίδευση του απόδημου Ελληνισμού, περιοχή στην οποία, φαίνεται, ο υπουργός δείχνει ιδιαίτερη "ευαισθησία", λόγω της προέλευσής του και του ευρωπαϊκο - ενωτικού του προσανατολισμού. Μόνο που είναι να αναρωτιέται κανείς, ποιος είναι ο στόχος του νομοσχεδίου; Να λύσει το πρόβλημα της εκπαίδευσης των μεταναστών ή με την ευκαιρία αυτή να λύσει μια σειρά από προβλήματα που απασχολούν είτε τους παράγοντες του ΠΑΣΟΚ είτε και άλλους ακόμα παράγοντες, όπως π. χ. η Εκκλησία, έτσι που να μπορεί να πάρει στα χέρια της τον έλεγχο των σχολείων των αποδήμων κατά το πρότυπο της Αμερικής, ή κάποιους ιδιώτες που ενδιαφέρονται να πάρουν στα χέρια τους την εκμετάλλευση της εκπαίδευσης και των σχολείων των μεταναστών (που σε κάποιο μεταγενέστερο στάδιο θα επιχορηγούνται για να προσφέρουν υπηρεσία "εθνική"). Ούτε φανταζόμαστε να πιστεύει (δεν τον θεωρούμε τον υπουργό τόσο αφελή) ότι με την ίδρυση ενός "Διεθνούς Πανεπιστημίου του Ελληνισμού" θα λυθεί σε κάποιο βαθμό το πρόβλημα της επιβίωσης και της ακτινοβολίας του Ελληνισμού. Για το πρόβλημα αυτό υπάρχουν πιο ορθόδοξες και πιο καθαρές και διαφανείς λύσεις.

Το βέβαιο είναι ότι με το νομοσχέδιο αυτό μπαίνει μια ακόμα πέτρα στην κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης, αρχίζοντας από τους μετανάστες που δεν αποτελούν μια συμπαγή κοινωνική μάζα, που να έχει δύναμη αντίδρασης, με την ίδρυση του Ινστιτούτου Παιδείας των Ομογενών και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης (ΙΠΟΔΕ), που θα είναι οργανισμός ιδιωτικού δικαίου. Μέχρι τώρα οι αρμοδιότητες αυτές υπάγονταν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ). Το νομοσχέδιο διώχνει από το ΠΙ αυτές τις αρμοδιότητες και προοπτικά και τη δαπάνη τους. Αλλωστε και το ίδιο το ΠΙ στην πορεία του χρόνου, αν δεν εξαφανιστεί με τη μέθοδο της συρρίκνωσης, θα καταλήξει κι αυτό Οργανισμός Ιδιωτικού Δικαίου κατά το πρότυπο των ΔΕΚΟ.

Το δεύτερο που είναι βέβαιο, είναι ότι μέσα από το σύνθημα της "Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης" το νομοσχέδιο στρώνει το δρόμο για την ανάπτυξη της "ευρωπαϊκής διάστασης της εκπαίδευσης", μιας εκπαίδευσης για τα παιδιά των "περιπλανώμενων", ανάλογα με το πού υπάρχει δουλιά, εργαζομένων. Κι έτσι σκόπιμα ή όχι, αυτό δεν έχει σημασία, δημιουργείται μια αξεδιάλυτα αντιφατική κατάσταση. Κάποτε πρέπει να το σταματήσουν αυτό το παιχνίδι του "παπά" και να πουν τα πράγματα με το όνομά τους: Θέλουμε εκπαίδευση των Ελληνοπαίδων του εξωτερικού, δηλαδή των μεταναστών ή του απόδημου Ελληνισμού;

Το διαπολιτισμικό είναι άρνηση αυτής της θέσης. Είτε πρόκειται για τα σχολεία του εξωτερικού, είτε πρόκειται για όσα μέχρι τώρα ονομάζαμε "σχολεία των παλιννοστούντων" και λειτουργούν στην Ελλάδα. Και είναι τα σχολεία στα οποία φοιτούν παιδιά με ειδικές ανάγκες. Και τα μεν παιδιά του εξωτερικού, των μεταναστών και του απόδημου Ελληνισμού, μια ειδική ανάγκη έχουν, να ενταχτούν στην κοινωνική ομάδα της χώρας υποδοχής τους. Κι ένα σχολείο ελληνικό δεν τους θεραπεύει αυτή την ανάγκη.

Γιατί, οποιοδήποτε ελληνικό σχολείο στη Γερμανία ή στο Βέλγιο δεν μπορεί να τους βοηθήσει. Και δεν το μπορεί αυτό γιατί εκτός από τις τεχνικές δυσκολίες, ούτε επιστημονικά ούτε ιδεολογικά (στην πλατιά σημασία του όρου) αλλά ούτε και πρακτικά μπορεί να είναι ισοδύναμο με το αντίστοιχο ξένο. Αλλά και από το αντίστοιχο ελληνικό σχολείο που λειτουργεί στην Ελλάδα πάλι θα είναι κατώτερο. Συνεπώς, το σχολείο αυτής της κατηγορίας είναι χαμένο από χέρι. Οσο για τα σχολεία των παλιννοστούντων, αυτά σε καμία περίπτωση δεν είναι "πολυπολιτισμικά", αλλά ελληνικά σχολεία που λειτουργούν στην Ελλάδα και ανεξάρτητα από τον πολιτισμό της χώρας από την οποία προέρχονται, ένα πρόβλημα έχουν να αντιμετωπίσουν. Να προσαρμόσουν τα παιδιά των παλιννοστούντων στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, για να μπορέσουν να παρακολουθήσουν το σχολείο της χώρας μας. Συνεπώς, οι κ.κ. του υπουργείου Παιδείας, από τον υπουργό μέχρι τον τελευταίο τεχνοκράτη, ας αφήσουν τους αμφίσημους νεολογισμούς κι ας κοιτάξουν την πραγματικότητα κατάματα (άλλο πράγμα είναι τα biliguis schools κι άλλο πράγμα τα σχολεία των μεταναστών, που μέσα στη λειτουργία τους κάποτε ήταν το να πάνε στην ξενιτιά οι φτωχοί Ελληνες, να πλουτίσουν και να γυρίσουν αυτοί και τα παιδιά τους με κάποιο κομπόδεμα, να οργανώσουν μια καλύτερη ζωή). Το πρόβλημα της εκπαίδευσης των παιδιών των μεταναστών είναι ένα μέρος μόνο του προβλήματος των μεταναστών και της ζωής τους, σε όποια χώρα κι αν κατοικούν.

Tι καινούργιο εισάγει στην εκπαίδευση των παιδιών των μεταναστών το νέο νομοσχέδιο, ώστε να αποτελεί κι αυτό μέρος του μεγάλου "θεσμικού" έργου που φιλοδοξούν να θεμελιώσουν στο ΥΠΕΠΘ; Αν πραγματικά το ΥΠΕΠΘ ενδιαφερόταν για την τύχη των παιδιών των μεταναστών, μια διάταξη έπρεπε να θεσμοθετήσει: "Τα παιδιά των Ελλήνων μεταναστών θα φοιτούν στα σχολεία που φοιτούν και τα παιδιά της χώρας στην οποία ζουν, και ότι η Ελληνική Δημοκρατία θα προσφέρει μέσω των προξενικών αρχών όλη την αναγκαία βοήθεια για την οργάνωση συμπληρωματικής και αντισταθμιστικής εκπαίδευσης". Τα άλλα είναι εκ του πονηρού.

Δυστυχώς όμως δεν εισάγει τίποτα καινούργιο. Απλώς καταγράφει, κωδικοποιεί και γενικεύει μια κατάσταση που τη δημιούργησε η αναρχία και ο ετσιθελισμός όλων των προηγουμένων υπουργείων και η έλλειψη πραγματικού ενδιαφέροντος για τους μετανάστες. Το πρόβλημα είναι η "απογκετοποίηση" της σχολικής ζωής των παιδιών των μεταναστών. Και σ' αυτό πρέπει να βοηθήσει το ΥΠΕΠΘ, αν θέλει πραγματικά να βελτιώσει τη θέση των συμπατριωτών μας. Η σωστή και ενδεδειγμένη λύση είναι τα παιδιά των Ελλήνων μεταναστών να φοιτούν στα σχολεία της χώρας που βρίσκονται και το ελληνικό κράτος να φροντίσει να βοηθήσει υλικά και ηθικά τα παιδιά αυτά να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των σχολείων των χωρών που κατοικούν και πολύ περισσότερο σήμερα που το θέμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι θέμα προοπτικής.

Τα παιδιά αυτά έχουν πράγματι ανάγκη διπλής βοήθειας. Είναι αυτονόητο ότι μειονεκτούν για λόγους κοινωνικούς και οικονομικούς μέσα στο σχολείο της Γερμανίας π.χ. και έχουν ανάγκη κάποιας αντισταθμιστικής βοήθειας (Κακή λύση είναι το ελληνικό σχολείο γι' αυτά μέσα στη Γερμανία). Από την άλλη θέλουμε και δεν είναι ούτε κακό, αλλ' αντίθετα επιβεβλημένο, να ενισχύσουμε και να καλλιεργήσουμε τα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης και πρώτ' απ' όλα τη γνώση της ελληνικής γλώσσας. Η ιστορία και η γεωγραφία της Ελλάδας είναι τα δύο άλλα στοιχεία τα οποία θα πρέπει να ενισχυθούν στη συνείδηση των παιδιών των μεταναστών ή του απόδημου Ελληνισμού. Επομένως, ένα πλατύ δίχτυ συμπληρωματικών γνώσεων και ιδιαίτερης βοήθειας παρέχεται στα παιδιά των μεταναστών. Είναι ο μόνος τρόπος για να υπερβούν το γκέτο που αναπότρεπτα δημιουργείται και αγκαλιάζει όλη τη ζωή τους.

Το έργο αυτό δεν μπορεί να είναι έργο που θα ανατεθεί σε ιδιώτες ή μη κρατικούς φορείς, ούτε πάλι μπορεί να γίνει με εργολαβίες. Εάν είναι έργο εθνικού ενδιαφέροντος, τότε ανήκει στη δικαιοδοσία του υπουργείου Παιδείας, μέσα από διακρατικές συμφωνίες να παρέχει ενιαία και ισότιμα σε όλα τα παιδιά μεταναστών τη συμπληρωματική και αντισταθμιστική εκπαίδευση που έχουν ανάγκη.

Γεώργιος Κ. ΜΩΡΑΪΤΗΣ

Μέλος του Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ