ΠΕΡΙ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΕΡΙ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ

Κάποια αστικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έγιναν ξαφνικά θεματοφύλακες του προλεταριακού διεθνισμού και κατηγορούν το ΚΚΕ για συμπόρευση με εθνικιστικές αντιλήψεις και ρεύματα. Το ίδιο επιχειρούν και κόμματα, όπως ο Συνασπισμός, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, ακόμα και οι νεοφιλελεύθεροι του Μάνου!

Ολοι αυτοί, οι οποίοι κατηγορούν το ΚΚΕ για εκπτώσεις στις διεθνιστικές του αρχές, είναι υποκριτές. Επιχειρούν δε, ενόψει εκλογών, να εμποδίσουν την πλατιά συσπείρωση δυνάμεων ενάντια στη «νέα τάξη» με τους κομμουνιστές και την εκλογική του άνοδο.

Ομως, ο λαός έχει μνήμη. Μερικά μόλις χρόνια πριν, το 1992 ήταν σε έξαρση εθνικιστική δράση για την υπόθεση του ονόματος της ΠΓΔΜ. Ποιοι ήταν τότε οι εθνικιστές και ποιοι οι διεθνιστές; Ολα τα άλλα κόμματα οργάνωναν και συμμετείχαν στα εθνικιστικά συλλαλητήρια. Το ΚΚΕ, κυριολεκτικά μόνο, είχε καταγγείλει τότε τον αδιέξοδο και επικίνδυνο εθνικιστικό πυρετό. Αντιτάχθηκε σε όλα αυτά, και δέχτηκε μια από τις μεγαλύτερες αντικομμουνιστικές επιθέσεις στην ιστορία του, από τους σημερινούς επικριτές του για τις συνεπείς πατριωτικές, διεθνιστικές του θέσεις. Ξεχνούν όλοι αυτοί οι όψιμοι «διεθνιστές» ότι τα δηλητηριώδη εθνικιστικά τους κηρύγματα, οδήγησαν τότε ορισμένους ανεγκέφαλους, ειδικά στην περιοχή της Μακεδονίας, να προβούν σε βιαιοπραγίες κατά μελών και στελεχών του ΚΚΕ; Ξεχνούν ότι το εθνικιστικό δηλητήριο, που έχυναν τότε, όπλισε το χέρι του επίδοξου δολοφόνου, ο οποίος το 1994 επιτέθηκε με μαχαίρι κατά των τότε υποψηφίων ευρωβουλευτών του ΚΚΕ Β. Εφραιμίδη, Γ. Θεωνά και Μ. Σπυριδάκη;

Ο προλεταριακός διεθνισμός, η αλληλεγγύη και η με κάθε τρόπο στήριξη του διεθνούς εργατικού κινήματος και των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων, ήταν και είναι ο θεμέλιος λίθος του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα στη μακρόχρονη διαδρομή του. Και τη συνεπή διεθνιστική του θέση, το ΚΚΕ την έχει πληρώσει αρκετά ακριβά... Υπήρξαν εποχές, που η διακήρυξη και μόνο των διεθνιστικών προλεταριακών αρχών, ήταν επαρκής λόγος, για να στηθούν οι κομμουνιστές μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Φαίνεται ότι αυτή τη μαύρη και σκοτεινή περίοδο οι χτεσινοί εθνικιστές κομμουνιστοφάγοι την έχουν ξεχάσει και αρέσκονται σήμερα να φορούν το προσωπείο του «διεθνιστή». Για ποιο είδος διεθνισμού κάνουν λόγο, θα δούμε στη συνέχεια.

***

Ετσι, ενώ εγκαλούν το ΚΚΕ για υπόκλιση στον εθνικισμό, την ίδια στιγμή στηρίζουν με όλες τους τις δυνάμεις μια ακραία και επικίνδυνη εθνικιστική πολιτική. Γιατί τι είναι η πολιτική της «ισχυρής Ελλάδας», που επαγγέλλεται η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ; Τι άλλο από ακραία εθνικιστική και επικίνδυνη είναι η θέση της «ισχυρής περιφερειακής δύναμης στο χώρο της Βαλκανικής» με επεκτατικές βλέψεις, που προωθεί το κυβερνών κόμμα και στηρίζουν τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης; Το «όραμα» του μεγαλοϊδεατισμού του μεσοπολέμου, το «όραμα» της μεγάλης Ελλάδας, που πρόβαλλαν οι τότε αστικές κυβερνήσεις με τις τόσο τραγικές συνέπειες για τον ελληνικό λαό, με αποκορύφωμα τη μικρασιατική καταστροφή, έχει αντικατασταθεί σήμερα με το «εκσυγχρονιστικό όραμα» της «Ελλάδας, ισχυρής περιφερειακής δύναμης»!!! Μία πολιτική - ιδεολογική θέση, η οποία επιχειρεί να καλύψει τις επεκτατικές διαθέσεις της αστικής τάξης της χώρας στη «βαλκανική ενδοχώρα» και στις Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Πρόκειται για μια επιλογή απόλυτα ενταγμένη και προσαρτήσιμη στις ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις για οικονομική, πολιτική, και εδαφική κυριαρχία στις περιοχές αυτές.

Οι ομοιότητες των δύο περιόδων κυριολεκτικά τρομάζουν. Τότε, η αστική τάξη της Ελλάδας και το πολιτικό της σύστημα διαπλέκονταν με τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, των Αγγλων και των Γερμανών. Σήμερα, με τους Αμερικάνους και τις Ενωμένες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Ευρώπης. Οπως και τότε, έτσι και σήμερα, η χερσόνησος του Αίμου έχει μετατραπεί σε πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης, το μαλακό υπογάστριο των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων. Και αποτελεί υποκρισία του χειρίστου είδους, κόμματα και τα μεγάλα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που υπηρετούν και στηρίζουν τη «νέα τάξη πραγμάτων», όλοι αυτοί που στηρίζουν το «όραμα» της «ισχυρής Ελλάδας», δηλαδή τη συμμετοχή της στο ιμπεριαλιστικό πλιάτσικο της ευρύτερης περιοχής, να κατηγορούν το ΚΚΕ για εθνικιστικές παρεκκλίσεις. Εκτος και αν το κάνουν για να συγκαλύψουν τις δικές τους ευθύνες, στη στήριξη που προσφέρουν στη νέα γεωγραφία που επιχειρούν να δημιουργήσουν οι ιμπεριαλιστές στα Βαλκάνια και στις περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ενωσης.

***

Τι είναι, όμως, ο διεθνισμός; Διεθνιστική, λόγω αντικειμενικών συνθηκών, σαν δημιούργημα των αστικών σχέσεων παραγωγής, δεν είναι μόνο η εργατική τάξη. Είναι και η όπου γης αστική τάξη, για τα δικά της συμφέροντα. Ετσι, ο διεθνισμός της αστικής τάξης είναι η άλλη πλευρά του εθνικισμού της και πάνε μαζί. Οι μεγάλες αστικές επαναστάσεις, που ταρακούνησαν συθέμελα την ιστορικά ξεπερασμένη φεουδαρχία, οδήγησαν, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, στη δημιουργία των εθνών - κρατών. Η αστική τάξη του 17ου και 18ου αιώνα ήταν τάξη επαναστατική, φορέας ενός προοδευτικού - για τις περιόδους αυτές - εθνισμού, κάτω από τη σημαία του οποίου ενώθηκαν όλες οι καταπιεζόμενες από τη φεουδαρχία κοινωνικές τάξεις και ομάδες. Στο βαθμό που ο πρώιμος καπιταλισμός περνάει στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, μέσα στους κόλπους της αστικής τάξης, συντελούνται δύο παράλληλες διεργασίες. Ο αρχικά προοδευτικός εθνισμός μετεξελίσσεται σε αντιδραστικό εθνικισμό, ενώ ενισχύονται οι ιμπεριαλιστικές - κοσμοπολιτικές της αντιλήψεις, οι οποίες, μέχρι τότε, υποβόσκανε μέσα στους κόλπους της. Ολα αυτά, βέβαια, συνδέονται με τις νέες ανάγκες συσσώρευσης του κεφαλαίου, το οποίο έχει περάσει πλέον στο μονοπωλιακό στάδιο ανάπτυξης. Στόχος πλέον δεν είναι η εκμετάλλευση των «δικών της» μόνο εργατών, αλλά και των εργατών των γειτονικών χωρών, των εργατών ολόκληρου του πλανήτη. Ολη η Γη ένα παγκόσμιο χωριό, ένα απέραντο τοπίο καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Αυτό είναι το διεθνιστικό όραμα του κάθε μεγαλοαστού που σέβεται τον εαυτό του, όραμα το οποίο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά στα τέλη του 18ου, αρχές του 19ου αιώνα, με την εμφάνιση των μονοπωλίων, περίοδο κατά την οποία η εξαγωγή κεφαλαίων κερδίζει πρωτεύουσα θέση, σε σχέση με την εξαγωγή των εμπορευμάτων, έχει τελειώσει το βασικό μοίρασμα του κόσμου σε σφαίρες επιρροής, η ένωση του βιομηχανικού και του τραπεζικού κεφαλαίου οδηγεί στη δημιουργία του χρηματιστικού κεφαλαίου και δημιουργούνται οι διεθνείς ενώσεις των καπιταλιστών, με τη μορφή των καρτέλ, των τραστ κλπ. Πρόκειται για τα περίφημα πέντε κριτήρια, που χρησιμοποίησε ο Λένιν στο διάσημο πλέον βιβλίο του «ο Ιμπεριαλισμός», για να ερμηνεύσει τη μετεξέλιξη του καπιταλισμού από τον ελεύθερο ανταγωνισμό, στο μονοπωλιακό, ιμπεριαλιστικό στάδιο ανάπτυξης.

***

Οδιεθνισμός του κεφαλαίου, όσο και ο εθνικισμός, που συνυπάρχει και ο οποίος βολεύεται μια χαρά και στην περίοδο της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, είναι αντιδραστικά φαινόμενα. Οι εθνικιστικές και οι διεθνιστικές αντιλήψεις της αστικής τάξης δεν είναι δύο ξεχωριστά πράγματα, δε χωρίζονται μεταξύ τους με σινικά τείχη. Και τα δύο γεννήθηκαν από την ίδια μήτρα, συνυπάρχουν και αλληλοκαλύπτονται και, ανάλογα με τη συγκυρία, προβάλλει πότε το ένα και πότε το άλλο. Ετσι, σήμερα, είναι της μόδας η «διεθνιστική» πλευρά του κεφαλαίου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η αστική τάξη δεν καταφεύγει και στο σκιάχτρο του εθνικισμού, όταν αυτό την εξυπηρετεί.

Και τα δύο αυτά ιδεολογικά ρεύματα είναι ξένα και απόμακρα με το εργατικό κίνημα και τις θεωρητικές του αναφορές. Οι κομμουνιστές ήταν και παραμένουν αδιάλλακτοι εχθροί του διεθνισμού και του εθνικισμού του κεφαλαίου. Και είναι γελοιωδέστερο των γελοίων να κατηγορούνται σήμερα όσοι αντιτίθενται στην Ευρωπαϊκή καπιταλιστική Ενωση να εγκαλούνται με την κατηγόρια του εθνικιστή. Είναι γελοίο να κατηγορούνται σαν εθνικιστές όσοι αντιτίθενται στις «μοντέρνες» αντιλήψεις περί κρατών μειωμένης εθνικής κυριαρχίας, που προβάλλουν σήμερα οι ιδεολογικοί κονδυλοφόροι του κεφαλαίου, προκειμένου να δικαιολογήσουν τις όπου Γης ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Αυτή τη γελοιότητα κατανοεί σήμερα ευρύτερα ο ελληνικός λαός, γι' αυτό και συσπειρώνεται γύρω από το ΚΚΕ, στην προοπτική συγκρότησης του Λαϊκού Μετώπου του.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ