Η απόφαση της Κίνας να επιβάλει νέους περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, η οποία ήρθε να προσθέσει άλλο ένα σοβαρό επεισόδιο στην ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και το ευρωατλαντικό μπλοκ, επιβεβαίωσε πόσο εύθραυστες και προσωρινές είναι οι εμπορικές «εκεχειρίες», ενώ παράλληλα ενέτεινε την ανησυχία στους ανταγωνιστές του Πεκίνου.

Κι αυτό γιατί η νέα διατάραξη των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων για την προμήθεια αυτών των κρίσιμων φυσικών στοιχείων επιδρά σε κρίσιμους βιομηχανικούς κλάδους, μεταξύ τους και στην πολεμική βιομηχανία, που σε συνθήκες στροφής στην πολεμική οικονομία και έντασης της πολεμικής προπαρασκευής θέτει όλο και πιο φιλόδοξα πλάνα.

«Η κίνηση του Πεκίνου επαναπροσδιορίζει την προσοχή στον τρόπο με τον οποίο η Κίνα χρησιμοποιεί την επιρροή της ως το μεγαλύτερο εμπορικό κράτος στον κόσμο και την κυριαρχία της στις αλυσίδες εφοδιασμού στον τομέα της μεταποίησης για να προβάλει την ισχύ της στις διεθνείς υποθέσεις», παρατήρησε η βρετανική «δεξαμενή σκέψης» «Chatham House».

Το δε αμερικανικό Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) εκτιμά ότι «στην πραγματικότητα η πολιτική αυτή επιδιώκει να αποτρέψει τις άμεσες ή έμμεσες συνεισφορές σπάνιων γαιών κινεζικής προέλευσης ή συναφών τεχνολογιών σε ξένες αλυσίδες εφοδιασμού άμυνας».

Καθόλου τυχαία, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε: «Αυτό σημαίνει Κίνα εναντίον του κόσμου. Εχουν σημαδέψει τις αλυσίδες εφοδιασμού και τη βιομηχανική βάση ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου, και δεν πρόκειται να το δεχτούμε». Την ίδια στιγμή ισχυρίστηκε ότι «η Κίνα είναι ανοιχτή σε συζήτηση σχετικά με αυτό. Και αν δεν είναι, έχουμε ουσιαστικούς μοχλούς (σ.σ. πίεσης) από τη δική μας πλευρά, που μπορούμε να ασκήσουμε». Εξέφρασε ακόμα την προσδοκία ότι οι ΗΠΑ θα λάβουν ουσιαστική σχετική στήριξη από την Ευρώπη, την Ινδία και «τις δημοκρατίες στην Ασία».

Ο Μπέσεντ θύμισε εξάλλου ότι οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει 12 «εξαιρετικά αποτελεσματικά» αντίμετρα στην Κίνα, τα οποία αφορούν φυσικούς πόρους που χρησιμοποιούνται σε τομείς όπως η παραγωγή πλαστικών, κινητήρων και εξαρτημάτων αεριωθούμενων αεροσκαφών, για να καταλήξει ότι «έχουμε κι άλλα άμεσα, ωμά αντίμετρα που μπορούμε να εφαρμόσουμε».

Σημείωσε δε ότι το επόμενο διάστημα θα έχει επαφές με Κινέζους αξιωματούχους για το θέμα, ενόψει και της άφιξης των Προέδρων ΗΠΑ και Κίνας στη Νότια Κορέα για διακρατική Σύνοδο, όπου πιθανολογείται και νέα μεταξύ τους συνάντηση.

Οι νέοι περιορισμοί που ανακοίνωσε το Πεκίνο ανεβάζουν πλέον σε 12 τις σπάνιες γαίες για τις οποίες έχουν τεθεί περιορισμοί από τον Απρίλη και μετά (τότε είχαν ανακοινωθεί περιορισμοί σε 7).

Θυμίζουμε ότι η ομάδα αυτή των 17 φυσικών στοιχείων (Rare Earth Elements - REE) βρίσκεται σε πλήθος κρίσιμων προϊόντων, από την ηλεκτροκίνηση (π.χ. υδραυλικό τιμόνι, συστήματα πέδησης) και ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης (π.χ. smartphones) μέχρι τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (π.χ. ανεμογεννήτριες), την Ιατρική (π.χ. τομογράφοι, βηματοδότες) και τη Ρομποτική.

Σήμερα η Κίνα εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 70% της παγκόσμιας εξόρυξης σπάνιων γαιών, το 90% του διαχωρισμού και της επεξεργασίας τους αλλά και το 93% της κατασκευής μαγνητών σπάνιων γαιών.

Ειδικά για τις ΗΠΑ η Γεωλογική Υπηρεσία της χώρας έχει καταγράψει ότι πάνω από το 70% των εισαγωγών σπάνιων γαιών προέρχονται από την Κίνα.

Ενδεικτικός είναι ο μεγάλος «βαθμός έκθεσης» σε σπάνιες γαίες που διακρίνει υπερσύγχρονα αμερικανικά οπλικά συστήματα.

Χαρακτηριστικά είναι όσα καταγράφουν ρεπορτάζ ειδικευμένων ιστοσελίδων, σύμφωνα με τα οποία για την κατασκευή ενός αντιτορπιλικού κλάσης Arleigh Burke και ενός υποβρυχίου κλάσης Virginia - δύο από τα πιο εξελιγμένα σκάφη του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού - χρησιμοποιούνται 2.600 κιλά και 4.600 κιλά REE αντίστοιχα. Η εφαρμογή τους αφορά συγκεκριμένα την υποστήριξη των ραντάρ και συστημάτων σόναρ, την καθοδήγηση πυραύλων και συστήματα προώθησης.

Ακόμα, τα αποθέματα των ΗΠΑ σε REE έχουν άμεσο αντίκτυπο στην παραγωγή αεροσκαφών F-35, πυραύλων «Tomahawk» κ.ά.

Ο βαθμός εξάρτησης των ΗΠΑ από την Κίνα δεν αφορά μόνο τα αποθέματά της σε REE, αλλά και τις τεχνολογίες επεξεργασίας (διαχωρισμού κ.λπ.) των κοιτασμάτων REE.

Οπως δήλωσε πρόσφατα στο CNN η διευθύντρια του Προγράμματος Ασφάλειας Κρίσιμων Ορυκτών του CSIS, Gracelin Baskaran, σήμερα οι ΗΠΑ διαθέτουν μόλις ένα λειτουργικό ορυχείο σπάνιων γαιών, στην Καλιφόρνια, ενώ «μέχρι την αρχή του έτους όποιες βαριές σπάνιες γαίες εξορύσσαμε στην Καλιφόρνια τις στέλναμε στην Κίνα για διαχωρισμό». Πρόσθεσε δε ότι «η Κίνα έχει δείξει προθυμία να οπλίσει» την εξάρτηση της Αμερικής από την ίδια όσον αφορά τον διαχωρισμό σπάνιων γαιών.

Ανακοινώνοντας τους νέους περιορισμούς, το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου χαρακτήρισε την απόφαση «νόμιμη ενέργεια της κινεζικής κυβέρνησης», που λαμβάνεται «στο πλαίσιο της αναταραχής και των συχνών στρατιωτικών συγκρούσεων στον κόσμο» αλλά και καθώς «η Κίνα έχει εντοπίσει τις σημαντικές χρήσεις των ελαφριών και βαριών σπάνιων γαιών και σχετικών προϊόντων στον στρατιωτικό τομέα».

Ξεκάθαρα δηλαδή εξήγησε ότι πρόκειται για εξέλιξη την οποία υπαγορεύουν η όξυνση των πολεμικών συγκρούσεων, ο ρυθμός εξοπλισμού αντίπαλων ιμπεριαλιστικών κέντρων και, φυσικά, η έκβαση της αναμέτρησης που φουντώνει και στρατιωτικά για την κυριαρχία σε μια σειρά ζώνες του πλανήτη.

«Η Κίνα, ως υπεύθυνη ισχυρή δύναμη, θέτει σε εφαρμογή ελέγχους εξαγωγών και σε σχετικά προϊόντα (...) για την καλύτερη υπεράσπιση της παγκόσμιας ειρήνης και περιφερειακής σταθερότητας», ισχυρίστηκε το Πεκίνο, όπου βέβαια ως «υπεράσπιση της ειρήνης και σταθερότητας» περιγράφεται η παρεμπόδιση αντιπάλων να εξοπλιστούν με τον ρυθμό και τα οπλικά συστήματα που θα τους έδιναν πλεονέκτημα στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό.

Διευκρινίζοντας δε και ότι σε καιρούς πυρετώδους πολεμικής προετοιμασίας σε όλο τον πλανήτη προτεραιότητα δεν μπορεί παρά να είναι οι κρίσιμες πρώτες ύλες όχι απλά να μένουν στις δικές της αποθήκες, αλλά και να μην καταλήγουν στον αντίπαλο, το υπουργείο τόνισε και ότι «ως υπεύθυνη μεγάλη δύναμη, η Κίνα πάντα διαφυλάσσει την εθνική της ασφάλεια» και παράλληλα «τη διεθνή κοινή ασφάλεια». Στην πραγματικότητα, την παραπέρα αναβάθμιση της θέσης του Πεκίνου στον διεθνή ανταγωνισμό.

Σ' αυτό το πλαίσιο άλλωστε, όπως μετέδωσε και η αγγλόφωνη κινεζική κρατική εφημερίδα «Global Times», όσες εξαγωγές προορίζονταν για Ενοπλες Δυνάμεις άλλων χωρών θα είναι από τις πρώτες που θα «φιλτράρονται» πιο «συνετά»...