Τους ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν φιλοξένησε την Παρασκευή ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προαναγγέλλοντας μια «ιστορική σύνοδο ειρήνης». Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει το γεωπολιτικό «μπάσιμο» των ΗΠΑ και της ΕΕ στον Νότιο Καύκασο (αμφισβητώντας την επιρροή της Ρωσίας) αλλά και το ευρύτερο «παζάρι» ΗΠΑ - Ρωσίας, ενώ συνδέεται επίσης με την επιδείνωση των σχέσεων της Μόσχας με το Γερεβάν και πρόσφατα και με το Μπακού.

«Το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία θα υπογράψουν ειρηνευτική συμφωνία σήμερα», ανακοίνωσε την Παρασκευή ο Λευκός Οίκος ενόψει των συναντήσεων.

«Αυτά τα δυο έθνη εμπλέκονταν σε πόλεμο για πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων. Πολλοί ηγέτες επιχείρησαν να βάλουν τέλος στον πόλεμο, χωρίς επιτυχία, μέχρι που αυτό επιτεύχθηκε τώρα, χάρη στον Τραμπ», θριαμβολόγησε την Πέμπτη το βράδυ ο Αμερικανός Πρόεδρος.

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν και ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ «θα με συνοδεύσουν στον Λευκό Οίκο για μια επίσημη τελετή υπογραφής της ειρήνης», δήλωσε ο Τραμπ.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος αρχικά επρόκειτο να υποδεχτεί τους δύο ηγέτες χωριστά και να υπογράψει με τον καθέναν από μια διμερή συμφωνία, πριν την υπογραφή της τριμερούς συμφωνίας, που αναμενόταν το βράδυ της Παρασκευής (ώρα Ελλάδας).

Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου, οι συμφωνίες που επρόκειτο να υπογραφούν τόσο με την Αρμενία όσο και με το Αζερμπαϊτζάν περιλάμβαναν τομείς όπως Ενέργεια, τεχνολογία, οικονομική συνεργασία, ασφάλεια των συνόρων, υποδομές και εμπόριο.

Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο CBS, το κείμενο της συμφωνίας δίνει στις ΗΠΑ δικαιώματα διαμόρφωσης ενός διαδρόμου 43 χλμ. στο αρμενικό έδαφος, ο οποίος θα ονομαστεί «Δρόμος Τραμπ για τη διεθνή ειρήνη και ευημερία» ή TRIPP (Trump Route for International Peace and Prosperity).

Πρόκειται για τον Διάδρομο Ζανγκεζούρ, που θα συνδέει τον αζέρικο θύλακα Ναχιτσεβάν και στη συνέχεια την Τουρκία με το Αζερμπαϊτζάν. Το «Reuters» μετέδωσε ότι ο Τραμπ εξασφάλισε αποκλειστικά δικαιώματα για τις ΗΠΑ να αναπτύξουν τον διαμετακομιστικό διάδρομο.

Το Αζερμπαϊτζάν ζητά τον πλήρη έλεγχο του διαδρόμου, με την Αρμενία να αντιδρά, κάνοντας λόγο για παραβίαση της κυριαρχίας της. Αντίθετο είναι και το Ιράν, ενώ η Ρωσία επιδιώκει ρόλο «εγγυήτριας ασφαλείας» του διαδρόμου, διατηρώντας το γεωπολιτικό της «πάτημα» στον Νότιο Καύκασο.

Πρόσφατα η Ουάσιγκτον είχε παρουσιάσει ως «λύση» οι ΗΠΑ «να αναλάβουν τη διαχείριση (...) με μίσθωση για 100 χρόνια και μπορείτε να τον μοιράζεστε με όλους».

Σύμφωνα με το «Associated Press», ο διάδρομος διαμετακόμισης αναμένεται να περιλαμβάνει τελικά σιδηροδρομική γραμμή, αγωγούς πετρελαίου - φυσικού αερίου και γραμμές οπτικών ινών. Η συμφωνία φέρεται να μην προβλέπει πληρωμή από τις ΗΠΑ για την κατασκευή του διαδρόμου, αλλά ανάπτυξή του από ιδιωτικές εταιρείες.

Οι συνομιλίες έχουν «σκοντάψει» και λόγω των απαιτήσεων του Αζερμπαϊτζάν να γίνουν αλλαγές στο αρμενικό Σύνταγμα, ώστε να αποκλειστούν οι αξιώσεις της Αρμενίας επί του Ναγκόρνο Καραμπάχ.