Τις τελευταίες συνεννοήσεις πριν από το ταξίδι του Κυρ. Μητσοτάκη στην Αγκυρα στις 13/5 για συνάντηση με τον Ρ. Τ. Ερντογάν έκαναν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Γ. Γεραπετρίτης και Χ. Φιντάν, που συναντήθηκαν το Σάββατο στο Λονδίνο.

Είχε προηγηθεί την Παρασκευή, στην Κωνσταντινούπολη, η 6η Σύνοδος της λεγόμενης «Θετικής Ατζέντας» με επικεφαλής των δύο αντιπροσωπειών τους υφυπουργούς Εξωτερικών, Κ. Φραγκογιάννη και Μπουράκ Ακτσαπάρ.

Σε κοινή δήλωσή τους μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης επί του λεγόμενου Κοινού Σχεδίου Δράσης, ανέφεραν ότι «έγινε λεπτομερής επισκόπηση των πολυάριθμων θεματικών της Θετικής Ατζέντας» και «σημειώθηκε ότι πολλά θέματα έχουν ολοκληρωθεί με επιτυχία, ενώ έχει επιτευχθεί ικανοποιητική πρόοδος σε πολλά άλλα».

Μάλιστα, «λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα σε αυτή τη δυναμική και διαρκή διαδικασία, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να διερευνήσουν πρόσθετες θεματικές συνεργασίας στο πλαίσιο της Θετικής Ατζέντας» και «επαναβεβαίωσαν τον κοινό τους στόχο να παράσχουν, στο πλαίσιο του Κοινού Σχεδίου Δράσης, συγκεκριμένα παραδοτέα για την επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στην Τουρκία τον Μάιο».

Στο μεταξύ, τροφή σε νέα σενάρια για το παζάρι ΗΠΑ - Τουρκίας αλλά και τα Ελληνοτουρκικά έδωσε η αναβολή της επίσκεψης Ερντογάν στις ΗΠΑ, που μέχρι πρόσφατα εμφανιζόταν να έχει προγραμματιστεί για τις 9 Μάη.

Την αναβολή επιβεβαίωσε Τούρκος αξιωματούχος που έκανε λόγο για «αλλαγές στο πρόγραμμα του Τούρκου Προέδρου», ενώ και το CNN επικαλέστηκε ενημέρωση του Λευκού Οίκου, σύμφωνα με την οποία η Ουάσιγκτον ανυπομονεί να φιλοξενήσει «τον Πρόεδρο Ερντογάν στον Λευκό Οίκο σε αμοιβαία κατάλληλο χρόνο», προσθέτοντας: «Ωστόσο, δεν μπορέσαμε να προσαρμόσουμε τα προγράμματά μας. Δεν έχουμε να ανακοινώσουμε καμία επίσκεψη προς το παρόν».

Δημοσιεύματα συνέδεσαν την αναβολή με τις διμερείς διαφωνίες σε πολλά μέτωπα, μετά και από την πρόσφατη συνάντηση Ερντογάν με τον ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και το νέο πακέτο στήριξης που η Ουάσιγκτον ενέκρινε προς το Ισραήλ.

Πάντως, συνάντηση είχαν οι ΥΠΕΞ των δύο χωρών, Αντονι Μπλίνκεν και Χακάν Φιντάν, στο Ριάντ, στο περιθώριο διεθνούς συνάντησης με επίκεντρο και τις εξελίξεις στη Γάζα. Ο Φιντάν συνάντησε επίσης τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ.

Στην Κωνσταντινούπολη ο Ερντογάν υποδέχτηκε τον σημερινό πρωθυπουργό της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, που θα είναι υποψήφιος γγ του ΝΑΤΟ.

Ο Ρούτε δήλωσε ότι «η Τουρκία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για την επίλυση της κατάστασης στη Γάζα (...) και για την αντιμετώπιση του πολέμου στην Ουκρανία (...) Η Τουρκία είναι ένας γεωπολιτικός παράγοντας, ένας πολύ σημαντικός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ. Μετά τις ΗΠΑ, η Τουρκία αντιπροσωπεύει τη δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στο ΝΑΤΟ».

Οι συνομιλίες εστίασαν στην «καταπολέμηση της τρομοκρατίας», με τον Ολλανδό πρωθυπουργό να επισημαίνει ξανά ότι «η νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ χρειάζεται την Τουρκία όσον αφορά τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής και τις γενικές διατλαντικές σχέσεις».

Από την πλευρά του, ο Τούρκος Πρόεδρος ζήτησε την επικαιροποίηση το συντομότερο δυνατό της Τελωνειακής Ενωσης της Τουρκίας με την ΕΕ, με στόχο την αύξηση του διμερούς εμπορίου, «από τα 13 δισεκατομμύρια δολάρια που ήταν πέρυσι αρχικά στα 15 δισ. δολάρια και μετά στα 20 δισ. δολάρια».

Μίλησε για «βαρύ τίμημα που έχει πληρώσει η Τουρκία στον αγώνα κατά της αυτονομιστικής τρομοκρατίας» και πρόσθεσε ότι «όλες οι τρομοκρατικές οργανώσεις, ιδίως το PKK και οι προεκτάσεις του, δεν πρέπει να γίνονται ανεκτές σύμφωνα με τις αρχές της Συμμαχίας».

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, το τουρκικό ΥΠΕΞ ανακοίνωσε ότι ο μέχρι πρόσφατα υφυπουργός Εξωτερικών της χώρας, πρέσβης Μπουράκ Ακτσαπάρ, αναλαμβάνει καθήκοντα μόνιμου αντιπροσώπου της Τουρκίας στο Γραφείο του ΟΗΕ στη Γενεύη, στο πλαίσιο και άλλων αναδιατάξεων στα επιτελεία της τουρκικής διπλωματίας. Ο Ακτσαπάρ ήταν ως τώρα αρμόδιος και για τις συνομιλίες στα Ελληνοτουρκικά.

Στο μεταξύ, μιλώντας σε βιβλιοπαρουσίαση, ο πρώην πρόεδρος της ΝΔ Αντ. Σαμαράς είπε ότι βλέπει «περίεργα πράγματα εσχάτως», καθώς «υπάρχουν στην Αθήνα επαγγελματίες κατευναστές που ισχυρίζονται ότι τα ελληνοτουρκικά ζητήματα που εγείρει η Τουρκία δεν διευθετούνται λόγω Κυπριακού. Κι ότι επομένως πρέπει να προχωρήσουμε χωρίς την Κύπρο».

Αντέτεινε ότι «τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό έχουν τον ίδιο λόγο που δεν επιλύονται: Λόγω της τουρκικής επιθετικής κι επεκτατικής πολιτικής, που αξιώνει τη διχοτόμηση του Αιγαίου και της Κύπρου. Καμιά λύση στα Ελληνοτουρκικά δεν μπορεί να εξευρεθεί χωρίς, πρώτα, τη δημοκρατική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού επί τη βάσει των αρχών και αξιών της ΕΕ και του Διεθνούς Δικαίου».

Τέλος, ο υπουργός Αμυνας, Ν. Δένδιας, μιλώντας σε συνέδριο στη Θεσσαλονίκη για την ανάγκη ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής πολεμικού υλικού, είπε μεταξύ άλλων ότι «δεν είναι όλοι φίλοι μας δίπλα. Κοιτάτε το ναυπηγικό πρόγραμμα, παραδείγματος χάρη, της γειτονικής μας Τουρκίας και το πρόγραμμα drones. Εμείς απέναντι σε αυτά πρέπει να έχουμε μια έλλογη απάντηση».