Η Ιταλία ανήκει στους G8, είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία και η δεύτερη βιομηχανική δύναμη στην ΕΕ. Μία χώρα με μεγάλη ανομοιογένεια στο εσωτερικό της, με χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι τρεις περιφέρειες του Βορρά (Λομπαρντία, Βένετο, Εμίλια Ρομάνια) παράγουν το 40% του ιταλικού ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας ανήλθε στο 155,6% το 2020, συγκριτικά με 134,6% το 2019. Τα αρνητικά σημάδια στην ιταλική οικονομία είχαν φανεί ήδη από τα στοιχεία του 2019 όπου υπήρχε αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3%, η χαμηλότερη από το 2014, αλλά και στο πρώτο τρίμηνο του 2020, πριν δηλαδή ξεσπάσει η πανδημία, αυτό δείχνει ότι η πανδημία έπαιξε ρόλο στο χρόνο και στο βάθος εκδήλωσης της κρίσης, όμως δεν ήταν η αιτία της.

Για να εξετάσουμε τη δράση μας στην Ιταλία, πρέπει να πάρουμε υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες και καθήκοντα που προκύπτουν από τη δράση των Ελλήνων κομμουνιστών σε μια άλλη χώρα και ταυτόχρονα τη κατάσταση του κινήματος στη χώρα αυτή:

1. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι, όπως αναφέρεται στις Θέσεις, δρούμε σε συνθήκες νίκης της αντεπανάστασης και υποχώρησης του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Στην Ιταλία, όπως και σε κάθε χώρα, φαίνεται έντονα η επίδραση της αντεπανάστασης και η επικράτηση εδώ και δεκαετίες, του οπορτουνισμού και του αναθεωρητισμού στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, που βρίσκεται σε βαθιά υποχώρηση. Την κατάσταση δυσκολεύει και η ίδια η δομή του συνδικαλιστικού κινήματος καθώς και μία σειρά νόμων που περιορίζουν ακόμα περισσότερο τη συνδικαλιστική δράση και συμμετοχή των εργαζομένων. Τα παραπάνω φαίνονται έντονα στα διάφορα κυρίαρχα ιδεολογήματα, π.χ. του αντιδεξιού μετώπου, στην υπεράσπιση του αστικού Συντάγματος, στην αντίληψη της θέσης της Ιταλίας στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, με απόψεις ότι είναι ακόμα και αποικία της Γερμανίας, αταξικές αναφορές στον φεμινισμό, στην οικολογία, στον πασιφισμό.

2. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο αντικομμουνισμός, που μπορεί να μην είναι πάντα ωμός και κραυγαλέος, αλλά ραφιναρισμένος και τελικά το ίδιο επικίνδυνος και καταστροφικός για τη συνείδηση της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων, και ιδιαίτερα της νεολαίας που γεννήθηκε και μεγάλωσε μετά την αντεπανάσταση. Στην Ιταλία υπάρχει στην κοινωνία και στη νεολαία μια γενικότερη αντίληψη περί κομμουνιστικής κουλτούρας και παρελθόντος, που όμως στην πράξη δεν είναι άλλο από την υπογράμμιση του «ιταλικού κομμουνισμού». Η προβολή του ΙΚΚ, κυρίως της δράσης του στις δεκαετίες του '70 και '80 ως πρότυπο μαζικού κόμματος με μεγάλη απήχηση στα λαϊκά στρώματα που εκφραζόταν και σε εκλογικά αποτελέσματα. Η προβολή δηλαδή της ρεφορμιστικής και ευρωκομμουνιστικής γραμμής σε αντίθεση με τη συνεπή επαναστατική γραμμή, την ταξική πάλη αλλά και ζητήματα που αφορούν την οικοδόμηση του Σοσιαλισμού τον 20ό αιώνα.

3. Στο εργατικό κίνημα, με την υπερίσχυση του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, την εμπέδωση της γραμμής της ταξικής ειρήνης, όλα αυτά που πάνε ακόμα πιο πίσω τις συνειδήσεις των εργαζομένων, και ειδικότερα των νεότερων ηλικιών που δεν έχουν εμπειρία από συλλογικούς αγώνες και διεκδικήσεις. Οσον αφορά τη συμμετοχή στα σωματεία η κατάσταση αλλάζει από κλάδο σε κλάδο, για παράδειγμα σε κλάδους της βιομηχανίας υπάρχει μεν μεγάλος αριθμός μελών χωρίς όμως καμία ουσιαστική συμμετοχή. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι εργοδοτικές συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες που ελέγχουν αυτούς τους κλάδους παραμένουν ισχυρές και λειτουργούν ως γραφειοκρατικοί μηχανισμοί. Στόχος τους είναι το πνίξιμο κάθε αγωνιστικού σκιρτήματος από τα κάτω. Αντίθετα σε κλάδους όπως εμπόριο, τουρισμός - επισιτισμός υπάρχει ελάχιστη συμμετοχή στον κλάδο εξαιτίας της μεγάλης κινητικότητας του κλάδου και των διαστημάτων ανεργίας που μεσολαβούν από τη μια δουλειά στην άλλη. Σε αυτούς τους κλάδους ο εργοδοτικός συνδικαλισμός δεν επιδιώκει την εγγραφή μελών σε σωματεία, ή καλύτερα προωθούν μια άτυπη εγγραφή σαν μέλος στην αντίστοιχη συνομοσπονδία (που παρέχει επί πληρωμή νομική και λογιστική - φοροτεχνική κάλυψη στα μέλη) αλλά όχι συμμετοχή στο σωματείο και στις αρχαιρεσίες και συνελεύσεις. Θα πρέπει να ρίξουμε μεγαλύτερο βάρος στη μελέτη της κατάστασης του ντόπιου κινήματος, του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος στις χώρες που ζούμε για να μπορούμε να σχεδιάζουμε την παρέμβασή μας και να φωτίσουμε πλευρές που θα βοηθάνε στον απεγκλωβισμό των δυνάμεων, αξιοποιώντας την πείρα και από την Ελλάδα.

4. Οι δυνάμεις μας στο εξωτερικό καλούνται να παρακολουθήσουν και να μελετήσουν τις εξελίξεις στις χώρες που ζούνε συνολικά αλλά και εξειδικευμένα στους χώρους που βρίσκονται οι δυνάμεις μας (βιομηχανίες, χώροι εκπαίδευσης, έρευνα, πολιτισμός, υγεία). Σε αυτή την κατεύθυνση χρειάζεται να γίνουν ουσιαστικά βήματα απόκτησης κοινής αντίληψης των εξελίξεων και της κατάστασης. Για παράδειγμα αρκετές φορές υπάρχει δυσκολία κοινής αντίληψης των εξελίξεων στη χώρα που ζούμε, και άρα διαφορετικά αντανακλαστικά και τοποθέτηση από τις δυνάμεις μας για αντίστοιχα θέματα που στην Ελλάδα θα ήταν ξεκάθαρα και δεν θα μας προβλημάτιζαν ιδιαίτερα για να πάρουμε θέση. Αυτό είναι σε ένα βαθμό αντικειμενικό και οφείλεται στην κατάσταση του κινήματος, στη βαθιά και παρατεταμένη οπισθοχώρησή του, αλλά είναι και δική μας αδυναμία.

5. Να πάρουμε υπόψη τα προβλήματα και την αντίληψη που διαμορφώνει ο νέος Ελληνας μετανάστης στην Ιταλία, το πώς έρχεται και τι αντιμετωπίζει, για να μπορέσουμε να παρέμβουμε καλύτερα. Για παράδειγμα ο νέος Ελληνας μετανάστης στην Ιταλία, πέρα από μικρές εξαιρέσεις, δεν έρχεται με προοπτική να βγάλει λεφτά, όπως μπορεί να θεωρεί για τις χώρες της Β. Ευρώπης, μιας και οι μισθοί λίγο διαφέρουν από της Ελλάδας, ενώ το κόστος ζωής (ενοίκια) είναι υψηλότερο. Συνήθως οι Ελληνες μετανάστες βελτιώνουν λίγο τη ζωή τους σε σχέση με αυτό που άφησαν στην Ελλάδα, και κυρίως ανοίγουν περισσότερες προοπτικές ανάλογα βέβαια και με το αντικείμενό τους. Ταυτόχρονα έρχονται αντιμέτωποι με πολλές δυσκολίες, ενώ κάποιοι έχουν ακόμα και ζητήματα επιβίωσης. Ετσι πολλές φορές αποφασίζουν να φύγουν και να κυνηγήσουν κάτι καλύτερο μεταναστεύοντας ακόμα μια φορά σε άλλη χώρα ή και να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Ετσι η Ιταλία πολλές φορές αποτελεί έναν ενδιάμεσο σταθμό.

Ολα αυτά επιβεβαιώνουν την καθοριστική σημασία που έχει η ιδεολογικοπολιτική θωράκιση της οργάνωσης, η αναγκαιότητα της ιδεολογικής - μορφωτικής δουλειάς των δυνάμεών μας και το ξεπέρασμα δυσκολιών όπως αναφέρεται στις Θέσεις 11 και 12 στο 1ο κείμενο των Θέσεων της ΚΕ. Αυτό το καθήκον δεν είναι ξεχωριστό από την καθημερινή μας δράση στο ντόπιο κίνημα, αλλά δένει με αυτή. Είναι προϋπόθεση το σταθερό μέτωπο στον οπορτουνισμό και ρεφορμισμό για να μπορούμε να μπολιάσουμε με τα ιδανικά μας έναν κόσμο που ξεκινάει από μακρινές ιδεολογικές αφετηρίες, αντιμετωπίζοντας ιδεολογήματα της κυρίαρχης τάξης, για να μπορούμε να πείσουμε για την ανάγκη συσπείρωσης και οργάνωσης της πάλης σε συνθήκες υποχώρησης του κινήματος. Χρειάζεται να παίρνουμε υπόψη μας πέρα από την ιδεολογική - πολιτική διαπάλη στην Ελλάδα που φτάνει στις δυνάμεις μας, και την κοινωνικοπολιτική κατάσταση και τη διαπάλη στις χώρες που ζούμε.

Να γίνεται κατανοητό από τις δυνάμεις μας ότι η εικόνα που έρχεται από έναν χώρο, πόλη ή και ολόκληρη χώρα επιβεβαιώνει πολλές εκτιμήσεις του Κόμματός μας, αποδεικνύει την ορθότητα και αναγκαιότητα των σύγχρονων επεξεργασιών του Κόμματός μας όλων των τελευταίων ετών. Με αυτές τις επεξεργασίες και θέσεις πρέπει να δίνουμε την καθημερινή μάχη. Από αυτή τη σκοπιά οι Θέσεις του 2ου κειμένου της ΚΕ είναι πολύτιμο εφόδιο για όλους τους συντρόφους για την κατανόηση των εξελίξεων και του περιβάλλοντος που δρούμε και θα δράσουμε τα επόμενα χρόνια και που συνδέονται με τα καθήκοντα και τους στόχους που προκύπτουν από το 1ο κείμενο των Θέσεων της ΚΕ, ενώ για την περίπτωση των Οργανώσεων Εξωτερικού, όπως και στην Ιταλία, είναι ένα επιπλέον εφόδιο για την κατανόηση και αντίληψη των ίδιων των εξελίξεων αλλά και την κατάσταση του εργατικού - συνδικαλιστικού κινήματος και της πολιτικής κατάστασης στις χώρες που ζούμε.