Η όξυνση της βασικής αντίθεσης κεφαλαίου - εργασίας και όλων των κοινωνικών αντιθέσεων, που εκτιμάται στις Θέσεις, αναμφισβήτητα θέτει νέα, πιο σύνθετα καθήκοντα. Η ανάλυση με όλα τα στοιχεία που τη συνθέτουν, τεκμηριώνει ότι μπαίνουμε σε πιο δύσκολη φάση.

Η νέα καπιταλιστική οικονομική κρίση, οι δυσκολίες ελεγχόμενης απαξίωσης του υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου και διευρυμένης αναπαραγωγής του, οι ανακατατάξεις στο διεθνή συσχετισμό δυνάμεων σε μια περίοδο όπου κρίνεται η πρωτοκαθεδρία στο ιμπεριαλιστικό σύστημα - γεγονός που αναμφίβολα ανοίγει τον ασκό του Αιόλου για μια σειρά από επικίνδυνες εξελίξεις για τους λαούς -, η εξελισσόμενη πανδημία και η διαχείρισή της σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, η ένταση της καταστολής που συνοδεύει όλα τα παραπάνω, είναι βασικά στοιχεία που συνιστούν περαιτέρω αντιδραστικοποίηση σε όλη τη γραμμή.

Ορισμένοι επιλέγουν σκοπίμως να υποβαθμίζουν τα νέα αυτά δεδομένα. Αλλοι με ευφυολογήματα ότι υπερτονίζονται οι δυσκολίες και υποτιμούνται οι δυνατότητες του κινήματος. Αλλοι με ακροβασίες, προσπαθούν να φέρουν την πραγματικότητα στα μέτρα τους, να δικαιολογήσουν την αναπαραγωγή της χρεοκοπημένης σταδιοποίησης, κάτω και από το μανδύα των λεγόμενων άμεσων πολιτικών στόχων εντός των τειχών για να υπηρετηθεί - όπως ισχυρίζονται - η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων, παραμένοντας σταθεροί στη μετατροπή του σοσιαλισμού σε διακηρυκτικό στόχο για ένα απροσδιόριστο μέλλον. Ταυτόχρονα, παραμένει από τη μεριά τους ουσιαστικά αναπάντητο, γιατί σε μεγάλο μέρος του ΔΚΚ που έχει κυριαρχήσει για δεκαετίες αυτή η γραμμή, η κατάσταση του εργατικού κινήματος και μιας σειράς ΚΚ παραμένει βαλτωμένη, με διαρκείς οπισθοχωρήσεις.

Το Κόμμα έχει ευθύνη, εκπληρώνοντας το ρόλο του ως επαναστατικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, ανά πάσα στιγμή να εκτιμά την αντικειμενική κατάσταση που διαμορφώνεται. Αναδεικνύονται ως διαρκές καθήκον η ανάλυση της πραγματικότητας που εξελίσσεται, η ανάπτυξη της ικανότητας πρόβλεψης, βασισμένης στην επιστημονικά τεκμηριωμένη κοσμοθεωρία μας, η δημιουργική αξιοποίηση αλλά και ανάπτυξη της θεωρίας στα νέα δεδομένα.

Ισχύει ότι βρισκόμαστε σε μια ιστορική περίοδο όπου, ενώ αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο η αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού, εξακολουθεί να κυριαρχεί για δεκαετίες ένας καταθλιπτικός συσχετισμός δυνάμεων διεθνώς και στη χώρα μας. Αυτό μπορεί να στεναχωρεί ή και να δημιουργεί συναισθήματα απογοήτευσης.

Η πιεστική πραγματικότητα για «λύσεις τώρα», η αγωνία «κάτι έστω να αποσπαστεί», θολώνει αυτό που είναι αντικειμενικό: Οτι σε συνθήκες κυριαρχίας του καπιταλισμού οι κομμουνιστικές ιδέες θα είναι μειοψηφικές. Αυτή η αλήθεια, εφόσον κατανοείται σωστά, μπορεί να ανοίξει πιο ουσιαστικά τη συζήτηση για το ρόλο του Κόμματος σε όλες τις φάσεις της ταξικής πάλης.

Να κατανοείται, δηλαδή, με όρους θεωρίας και πράξης ότι το ζητούμενο στις σημερινές συνθήκες είναι το ατσάλωμα της πρωτοπορίας, η άνοδος της ικανότητας να ηγηθούμε στην οργάνωση της εργατικής - λαϊκής πάλης και να επιδρούμε - επικοινωνούμε με μαζικούς όρους σε ευρύτερες εργατικές - λαϊκές δυνάμεις, δουλεύοντας ως Κόμμα αυτοτελώς καθώς και μέσα στο κίνημα, να αναδεικνύονται πρωτοπόροι αγωνιστές. Αυτοί θα είναι που - εφόσον πείθονται για την επαναστατική προοπτική - θα διευρύνουν τη μαχητική πρωτοπορία, όχι γενικά και αόριστα, αλλά με βάση τις ιεραρχήσεις μας, εκεί που η ισχυροποίηση του Κόμματος θα κρίνει την πορεία της ταξικής πάλης στη σημερινή άμπωτη και στην αυριανή πλημμυρίδα της.

Η διαρκής εξασφάλιση, σε όλη την κλίμακα των καθοδηγητικών Οργάνων έως και την ΚΟΒ, ενιαίων κριτηρίων για την αποτελεσματικότητα της δράσης μας, σχετίζεται με τη βαθύτερη αφομοίωση του γεγονότος ότι η στρατηγική μας αφορά και την καθημερινότητα. Το καθοδηγητικό αυτό πρόβλημα αφορά το κατά πόσο είναι σταθερά στο επίκεντρο τα κριτήρια ισχυροποίησης, αν αυτά εξετάζονται με όρους γενίκευσης πείρας, συλλογικής συζήτησης, διαρκών μέτρων βελτίωσης του περιεχομένου της πολιτικής και μαζικής παρέμβασης, της διάταξης δυνάμεων. Αυτό που έθεσε το 20ό Συνέδριο, ότι το ζήτημα δεν είναι πόσο δουλεύουμε αλλά πώς δουλεύουμε, παραμένει, έχοντας διαμορφωθεί καλύτερες προϋποθέσεις για να λυθεί.

Οι Θέσεις προσδιορίζουν με σαφήνεια την ευθύνη του κάθε Οργάνου, συμβάλλοντας στην άνοδο της απαιτητικότητας από κάθε καθοδηγητικό κρίκο, ώστε να μην αναπαράγεται η μετάθεση ευθυνών και η ανεπεξέργαστη δράση που φτάνει ως την ΚΟΒ.

Τα συμπεράσματα της τελευταίας 30ετίας, όπου το Κόμμα στάθηκε όρθιο, ανασυγκροτήθηκε προγραμματικά και οργανωτικά, ανανέωσε τις γραμμές του, τα καθήκοντα που αποτυπώνονται στις Θέσεις της ΚΕ θεωρώ ότι αποτελούν συμβολή στην ανάπτυξη της θεωρίας για το Κόμμα, στη βάση των λενινιστικών κριτηρίων για το Κόμμα Νέου Τύπου.

Σαφώς δεν κρίνεται σήμερα το διακύβευμα του '91. Ωστόσο, καλούμαστε να δράσουμε σε συνθήκες που έχουν τις δικές τους ξεχωριστές απαιτήσεις. Συνεπώς, κρίνεται η αντιμετώπιση υποκειμενικών αδυναμιών, η καταπολέμηση του εφησυχασμού και του εμπειρισμού, άλλων συνηθειών που μπορεί να αρκούσαν ως τρόπος δουλειάς σε προηγούμενη φάση, αλλά αν δεν αντιμετωπιστούν τώρα δεν θα μας πάνε μακριά.

Σταθερή πυξίδα σε κάθε περίπτωση αποτελεί η ιδεολογική - πολιτική - οργανωτική αυτοτέλεια του Κόμματος, η ανάπτυξη της ικανότητας να δουλεύουμε με τη συλλογικά επεξεργασμένη στρατηγική μας, δρώντας ως πρωτοπορία, καθοδηγητές - διαφωτιστές - οργανωτές μέσα στο κίνημα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.

Αποτελεί καθημερινό ζητούμενο η δράση μας να επιβεβαιώνει την επιλογή στράτευσης. Ανταποκριθήκαμε σε χοντρά διλήμματα και αντιπαρατεθήκαμε στα καλέσματα για συμμετοχή σε κυβερνήσεις αστικής διαχείρισης, στη γραμμή ήττας του ρεφορμισμού και του οπορτουνισμού στο κίνημα, στη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και τις νέες αυταπάτες. Αντιτάξαμε την «οργανωμένη απειθαρχία» μέσα στις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας. Ομως, διλήμματα θα μπαίνουν διαρκώς στην εξέλιξη της ταξικής πάλης, και δεν είναι μόνο ή κυρίως τεχνητά. Η αντιμετώπισή τους απαιτεί αντοχή, επαναστατική καρτερία και όχι μικροαστική ανυπομονησία, ικανότητα προσαρμογών αλλά και σύγχρονων θυσιών.

Η καθοδηγητική φροντίδα για την ανύψωση του ιδεολογικού - μορφωτικού επιπέδου, ιδιαίτερα της νεότερης γενιάς κομμουνιστών, θα πάρει πραγματικά προτεραιότητα αν εξασφαλίζεται καθημερινά μέσα στη δράση και όχι έξω από αυτή, και σαφώς απαιτεί αναβάθμιση της εσωκομματικής λειτουργίας. Το εσωκομματικό σύστημα μόρφωσης σε όλη την κομματική κλίμακα είναι αναντικατάστατο και αναγκαίο, αλλά δεν αρκεί. Η διαμόρφωση ενός στέρεου θεωρητικού - ιδεολογικού υπόβαθρου, ανόδου της ικανότητας ερμηνείας και όχι αμηχανίας μπροστά στις όποιες εξελίξεις, ενίσχυσης του πνεύματος πρωτοβουλίας, σχετίζεται άμεσα με την κριτική και αυτοκριτική εξέταση της δράσης στη βάση ενιαίων κομματικών κριτηρίων. Και τέτοια είναι, ανάμεσα σε άλλα, ο «Ριζοσπάστης», η ΚΟΜΕΠ, το βιβλίο. Σχετίζεται με τη συλλογική ευθύνη πρωταρχικά των Οργάνων καθώς και των ΚΟΒ, αλλά και με την ευθύνη κάθε κομμουνιστή ξεχωριστά, των στελεχών πριν απ' όλους.

Παρά τον πιο αρνητικό συσχετισμό, διανύουμε μια περίοδο που συσσωρεύονται διεργασίες σε τμήματα εργατικών - λαϊκών δυνάμεων. Με τη δική μας συμβολή μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να οδηγηθούν σε συνολικότερα συμπεράσματα και συμμετοχή στην πάλη. Προωθητική δύναμη για την ενίσχυση του αντικαπιταλιστικού - αντιμονοπωλιακού προσανατολισμού της θα είναι η ολόπλευρη ισχυροποίηση του Κόμματος ως αναντικατάστατου φορέα των νέων ιδεών της επαναστατικής κοινωνικής προοπτικής, του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Της μοναδικής φιλολαϊκής απάντησης στα μεγάλα σημερινά προβλήματα που απαιτούν επιτακτικά τη λύση τους και αργά ή γρήγορα θα λυθούν.