Επικίνδυνες εξελίξεις για τα ελληνικά και κυπριακά κυριαρχικά δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο φέρνουν οι πολυδιαφημισμένες από την κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα συμφωνίες και συμμαχίες της ντόπιας αστικής τάξης, υπό την «ομπρέλα» των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και των σχεδίων συνεκμετάλλευσης της Ενέργειας.

Εξι μόλις μήνες από τη συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου για μερική οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών, που δημιούργησε επικίνδυνο προηγούμενο με τις προβλέψεις της (ποσοστό 56% για την Αίγυπτο και 44% για την Ελλάδα, μετακίνηση της γραμμής οριοθέτησης προς βορρά, μειωμένη επήρεια ακόμα και για το μεγαλύτερο ελληνικό νησί, την Κρήτη) αφήνοντας όλη την περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού για μελλοντική οριοθέτηση, η Αίγυπτος ανακοίνωσε την εκμετάλλευση «οικοπέδων» στην εν λόγω περιοχή που «σέβονται» τις απαράδεκτες τουρκικές αξιώσεις.

Συγκεκριμένα, η Αιγυπτιακή Κρατική Εταιρία Πετρελαίου EGAS ξεκίνησε διεθνή διαγωνισμό για εκχώρηση αδειών ερευνών για υδρογονάνθρακες (και) σε θαλάσσια «οικόπεδα» ανατολικά του 28ου μεσημβρινού.

Εκεί, χάραξη τμήματος αιγυπτιακού «οικοπέδου» (του MED-W18) δείχνει να ακολουθεί τη γραμμή που διεκδικεί στην περιοχή ως εξωτερικό όριο της ΑΟΖ της η Τουρκία, σύμφωνα και με τις συντεταγμένες που έχει καταθέσει η Αγκυρα μονομερώς στον ΟΗΕ, λίγες μέρες πριν από την υπογραφή του περιλάλητου τουρκολιβυκού μνημονίου.

Βασικά, όπως φαίνεται το Κάιρο δέχεται την τουρκική θέση ότι δεν υπάρχει επήρεια των ελληνικών νησιών, συγκεκριμένα του Καστελόριζου, άρα δεν συναντώνται οι ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου στην Ανατ. Μεσόγειο, άρα υπάρχει μέση γραμμή μεταξύ των ακτών Αιγύπτου και Τουρκίας.

Με φόντο αυτές τις εξελίξεις, χτες η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη, ερωτηθείσα για το θέμα και αν υπάρχει αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης, αρκέστηκε να απαντήσει ότι «η Ελλάδα όπως γνωρίζετε έχει φιλικές σχέσεις με την Αίγυπτο, πάντα στο πλαίσιο ενός ανοιχτού και ειλικρινούς διαλόγου». Αλλες πηγές αναφέρουν ότι η κυβέρνηση «διά της διπλωματικής οδού» έχει ζητήσει «εξηγήσεις» από την Αίγυπτο και ότι είναι «σε διαρκή επαφή για την αντιμετώπιση του ζητήματος».

Είχε προηγηθεί, την Παρασκευή, τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών Ν. Δένδια με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σ. Σούκρι, ενώ χτες είχε τηλεφωνική επικοινωνία και με τον Κύπριο ομόλογό του Ν. Χριστοδουλίδη.

Την ίδια ώρα, δημοσιεύματα εμφανίζουν να προωθείται επανακαθορισμός της πορείας του πολυδιαφημισμένου από τις διαδοχικές κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας αγωγού φυσικού αερίου «East Med».

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το «Βήμα», ήδη από τον Νοέμβρη ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Α. Φ. Αλ Σίσι παρουσίασε στον Κυρ. Μητσοτάκη «πρόταση» αλλαγής όδευσης του «East Med» ώστε αυτός να εκκινεί μεν από το γιγαντιαίο κοίτασμα «Λεβιάθαν» στο Ισραήλ, αλλά ακολούθως, αντί να πηγαίνει προς την Κύπρο, να κατευθύνεται προς την Αίγυπτο. Από εκεί ο αγωγός θα συνεχίζει στην ξηρά (και όχι πλέον υποθαλασσίως) μέχρι τα σύνορα Αιγύπτου - Λιβύης και έπειτα θα ανεβαίνει προς την Κρήτη, διερχόμενος από την περιοχή της οριοθετημένης ελληνοαιγυπτιακής ΑΟΖ. Στη συνέχεια, πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) θα μπορούν να μεταφέρουν το αέριο είτε προς την Αλεξανδρούπολη (τον λιμένα και τα δίκτυα της οποίας θέλουν να βάλουν στο χέρι οι Αμερικανοί) είτε προς άλλα σημεία, με τελικό προορισμό τις ευρωπαϊκες αγορές.

Ο Κυρ. Μητσοτάκης φέρεται στη συνέχεια να ανέλαβε να προωθήσει το εν λόγω σχέδιο προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδη και - κυρίως - προς τον Ισραηλινό ομόλογό του Μπ. Νετανιάχου, όπως και έγινε στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Ιερουσαλήμ, με τον Νετανιάχου να λέει τότε στις επίσημες δηλώσεις του ότι ο Μητσοτάκης τού προσκόμισε κάποιες «καινοτόμες ιδέες» σχετικά με τον «East Med».

Τα σχέδια αυτά φαίνεται να έχουν προκαλέσει τις «επιφυλάξεις» της Λευκωσίας, ενώ καταγράφονται με φόντο την όξυνση του παζαριού και για τους όρους μιας πιθανής αναθέρμανσης των σχέσεων του Καΐρου (όπως και του Τελ Αβίβ) με την Αγκυρα, παρά τις σοβαρές αντιθέσεις που παραμένουν.

Στο μεταξύ ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλούσι Ακάρ, σχολιάζοντας στη «Χουριέτ» την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Αλεξανδρούπολη και τους νέους εξοπλισμούς της Ελλάδας, εκτίμησε ότι «οι Ελληνες δεν πρόκειται να πετύχουν κάτι αγοράζοντας 3-5 μαχητικά ή 3-5 πολεμικά πλοία, καθώς όλοι ξέρουν το μέγεθος του τουρκικού στρατού», αλλά και ότι η «εξοπλιστική προσπάθεια της Ελλάδας (...) δεν συνάδει ούτε με τη λογική ούτε με τα μαθηματικά», για να καταλήξει: «Η Τουρκία είναι ένας ακλόνητος σύμμαχος του ΝΑΤΟ (...) Είναι από τις πρώτες 8 χώρες που συμβάλλουν πιο πολύ στον προϋπολογισμό του ΝΑΤΟ. Είναι πέμπτη όσον αφορά τη συμμετοχή σε αποστολές και επιχειρήσεις και δεύτερος στρατός του ΝΑΤΟ. Είναι δυνατόν να μειωθεί το βάρος μιας τέτοιας Τουρκίας;».

Νωρίτερα, την Παρασκευή, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ έσπευσε κι εκείνος να σημειώσει ότι «η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, είναι ένα σημαντικό στοιχείο» και ότι με αυτά τα δεδομένα «σκοπεύουμε να πραγματοποιήσουμε (σ.σ. ως ΕΕ) και πάλι τον Μάρτιο μια στρατηγική συζήτηση για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τη σχέση μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας», επαναλαμβάνοντας πως «γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κάποιες δυσκολίες, κάποιες διαφορές», αλλά «θα προσπαθήσουμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό για να προωθήσουμε το ευρωπαϊκό συμφέρον».

Στο μεταξύ, εν αναμονή της απάντησης της Αγκυρας πάνω στις ημερομηνίες που έχει προτείνει η Αθήνα για τον επόμενο, 62ο γύρο διερευνητικών επαφών, μιλώντας στη «Real News» ο Ν. Δένδιας επανέλαβε εκ μέρους της κυβέρνησης ότι «δεν είμαστε εμείς που θα τορπιλίσουμε» τις διερευνητικές και ότι «δεν θα πέσουμε στην παγίδα της υπονόμευσης των συνομιλιών, αν υπάρχει όντως τέτοια πρόθεση από την άλλη πλευρά. Απομένει, πλέον, να αποδείξει εμπράκτως η Τουρκία ότι επιθυμεί την ομαλή συνέχιση των επαφών, τις οποίες δεν υποβοηθούν οι απειλές και η συνεχής ένταση».

Παράλληλα φρόντισε να χαμηλώσει τον πήχη σχετικά με όσα αναμένονται στη Σύνοδο Κορυφής, τέλη Μάρτη, λέγοντας πως «σε έναν μήνα από τώρα πολλά μπορεί να συμβούν» και προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση αναμένει από την έκθεση του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ Ζ. Μπορέλ για τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας ...να καταγράφει «το σύνολο των τουρκικών ενεργειών στην περιοχή», και «κατά την άποψή μας να περιλαμβάνει προτάσεις για το ενδεχόμενο επιβολής περιοριστικών μέτρων. Θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει προτάσεις για ορισμένα θετικά βήματα στις ευρωτουρκικές σχέσεις, εφόσον υπάρχει τέτοιο περιθώριο».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο γγ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες έστειλε και επίσημα στον Κύπριο Πρόεδρο επιστολή - πρόσκληση για την άτυπη Διάσκεψη 5+1 για το Κυπριακό (στη Γενεύη στις 27 - 29 Απρίλη), με τη Λευκωσία να εκφράζει ετοιμότητα πλήρους συμμετοχής ώστε - όπως μετέφερε και ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης Κυριάκος Κούσιος - «να δημιουργηθούν οι συνθήκες για επανέναρξη των συνομιλιών για την επίτευξη μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, προς όφελος και των δύο κοινοτήτων».

Ο εκπρόσωπος του Γκουτέρες, Στέφαν Ντουζάρικ, δήλωσε την Παρασκευή ότι «δεν είναι δουλειά μας να θέτουμε τελεσίγραφα», ωστόσο «πιστεύουμε ότι είναι στιγμή ευκαιρίας» και «ελπίζουμε πάρα πολύ να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα».

Στο μεταξύ, 7 και 9 Μάρτη αναμένεται στην Κύπρο πάλι και η ειδική απεσταλμένη του Γκουτέρες για το Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ, ενώ από μεθαύριο ο Μπορέλ θα έχει διήμερες επίσημες επαφές στη Λευκωσία.