Ενδεικτικές οι αμερικανικές επισημάνσεις για τις τουρκολιβυκές συμφωνίες, αλλά και η συζήτηση στην Τουρκία για αναθέρμανση με Συρία, Ισραήλ, Αίγυπτο
ΑΓΚΥΡΑ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΛΕΥΚΩΣΙΑ.--
Η κινητικότητα που αυξάνεται σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και της διπλανής Μέσης Ανατολής φέρνει στην επιφάνεια βαθιές αντιθέσεις αλλά και παζάρια που φουντώνουν, με ευρύτερες διευθετήσεις που εξετάζονται, κάτω και από την πρωταγωνιστική συμβολή ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων, με πρώτες τις ΗΠΑ.
Κάνοντας πλάτες ουσιαστικά στην κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας, η Ουάσιγκτον καλεί επίμονα να στηθεί τραπέζι διαπραγμάτευσης με την Αγκυρα, με το επιχείρημα ότι οι εξελίξεις «καταδεικνύουν τον κίνδυνο η σύγκρουση στη Λιβύη να λάβει ευρύτερες, περιφερειακές διαστάσεις και την επείγουσα ανάγκη να εργαστούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη προς λύση μέσω διαπραγμάτευσης». Ενδεικτική είναι ακόμα η απάντηση του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο ερώτημα αν υπάρχει ενδεχόμενο επιβολής νέων κυρώσεων στην Τουρκία (με βάση παλιότερο Προεδρικό Διάταγμα για τη Λιβύη), λέγοντας ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν κάνουν προαναγγελίες ούτε προδικάζουν τις αποφάσεις που λαμβάνουν περί κυρώσεων».
Την ίδια στιγμή, εξίσου αποκαλυπτική για τα παζάρια που οξύνονται, ειδικά με την Τουρκία, η οποία από τη μεριά της τα αξιοποιεί διεκδικώντας τετελεσμένα και κάθε δυνατό πλεονέκτημα για την υπεράσπιση των συμφερόντων της, είναι η συζήτηση που δυναμώνει για την πιθανή αναθέρμανση παλιότερων συνεργασιών, ή έστω της επικοινωνίας, μεταξύ Αγκυρας και Τελ Αβίβ, Καΐρου, ακόμα και Δαμασκού.
«Μεταξύ όλων των έκτακτων ειδήσεων που αφορούν την περιοχή, στην τουρκική πρωτεύουσα συζητιούνται όλο και πιο ανοιχτά προοπτικές για πιθανές αλλαγές στη θέση της Τουρκίας απέναντι σε ορισμένους "παίκτες - κλειδιά"», έγραφε χτες γνωστός αρθρογράφος της «Χουριέτ». Προς απόδειξη των ισχυρισμών του ξεχώριζε την «απρόσμενη συνάντηση» που είχε στις αρχές της βδομάδας ο επικεφαλής των τουρκικών Μυστικών Υπηρεσιών, Χακάν Φιντάν, με τον Σύρο ομόλογό του, στο περιθώριο της συνάντησης για τη Λιβύη που έγινε στη Μόσχα, συμπληρώνοντας: «Φαίνεται ότι ο διάλογος μεταξύ των δύο υπηρεσιών μπήκε σε μια νέα φάση και πιθανώς θα συνεχιστεί (...) Η Μόσχα για καιρό πιέζει την Τουρκία να συμφωνήσει για συνομιλίες με τη Συρία». Ταυτόχρονα κάνει λόγο για μια πιθανή «νέα προσέγγιση (που διαμορφώνεται στην Αγκυρα) για το μέλλον της συριακής σύγκρουσης και τους μελλοντικούς δεσμούς της με τη Δαμασκό».
Επίσης, ο αρθρογράφος τόνιζε ότι η Αγκυρα μελετά προσεκτικά τις πολιτικές εξελίξεις στο Τελ Αβίβ και πρόσφατα ο ίδιος ο ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου, υπονόησε μια πιο «ευέλικτη προσέγγιση προς το Ισραήλ αν η νέα κυβέρνηση σχηματιστεί χωρίς συμμετοχή του Μπ. Νετανιάχου». Τέλος, ο αρθρογράφος ανέφερε και άλλες δηλώσεις του Τσαβούσογλου σχετικά με την «ετοιμότητα της Τουρκίας να ανταλλάξει (μετά από καιρό) πρέσβεις με την Αίγυπτο και για εξομάλυνση των σχέσεων», δεδομένου του γεγονότος ότι «η Τουρκία εξακολουθεί να εκτιμά τις δυνατότητες και το βάρος που έχει αυτή η χώρα στην περιοχή». Μάλιστα, γινόταν συγκεκριμένη αναφορά σε δημόσιες παρεμβάσεις που κάνουν υπέρ της επαναπροσέγγισης Αγκυρας - Καΐρου ακόμα και γνωστοί σύμβουλοι του Ερντογάν που σε άλλες περιόδους ύψωναν πολύ τους τόνους κατά της Αιγύπτου. «Φυσικά, η αποκατάσταση των δεσμών με όλες αυτές τις χώρες απαιτεί μια διαδικασία δύο κατευθύνσεων. Επίσης, οι εξελίξεις στο (στρατιωτικό) θέατρο της Συρίας και της Λιβύης, όπως και το μέλλον των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, θα καθορίσουν πώς θα διαμορφωθούν μελλοντικά οι δεσμοί της Τουρκίας με όλες αυτές τις περιφερειακές δυνάμεις», κατέληγε το άρθρο, αναδεικνύοντας πόσο μπλέκεται το κουβάρι των ανταγωνισμών, γιγαντώνοντας φυσικά και τους κινδύνους για τους λαούς της περιοχής.
Ενδεικτική των αντιπαραθέσεων των αστικών τάξεων στην περιοχή είναι έκθεση της Υπηρεσίας Πληροφοριών του ισραηλινού στρατού (γνωστή ως Aman) για το 2020, όπου η Τουρκία συμπεριλαμβάνεται, για πρώτη φορά, στους «στρατηγικούς κινδύνους».
Με βάση διαρροές στον Τύπο η έκθεση επισημαίνει «την αναθεωρητική γεωπολιτική τακτική και τις επιδιώξεις της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, την έντονη κινητοποίηση τουρκικών (κυβερνητικών και μη) οργανώσεων αρωγής (και όχι μόνο) που ενθαρρύνουν ισλαμιστικές και εθνικιστικές τάσεις σε μέρος του παλαιστινιακού λαού, αλλά και την έντονη κριτική που ασκούν Τούρκοι αξιωματούχοι για την πολιτική και τη στρατιωτική δράση του Ισραήλ στην ευρύτερη περιφέρεια».
Επίσης, γίνεται αναφορά στις «ευκαιρίες» μετά τη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί για επιτάχυνση των επιθέσεων κατά του Ιράν και των συμμάχων του στην περιφέρεια της Μέσης Ανατολής και προτείνει την αξιοποίηση της σημερινής συγκυρίας, παρά το ενδεχόμενο αντιποίνων.