H Μίνα Γιάννου και ο Στέφανος Παπαγιάννης

Μέσα από την αναδρομή σε σταθμούς της ιστορίας του εργατικού και του γυναικείου κινήματος, μέσα από κείμενα, φωτογραφίες και τραγούδια, όλα προετοιμασμένα και παρουσιασμένα σε μια συλλογική προσπάθεια από μέλη του σωματείου, όσοι βρέθηκαν στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ είδαν να ζωντανεύουν οι αγώνες του λαού και μαζί με αυτούς η πορεία της Μίνας Γιάννου. Από το 1943 που οργανώθηκε στο ΕΑΜ και λίγους μήνες μετά στο ΚΚΕ, η Μίνα Γιάννου αντιμετώπισε χωρίς την παραμικρή υποχώρηση τις διώξεις, τις δίκες και τις καταδίκες, τις φυλακές και τις εξορίες, με ηθικό που δεν κάμφθηκε ακόμα και όταν οι συνθήκες κράτησής της επιδείνωσαν την ασθένειά της και της στέρησαν τελικά την όραση. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν συναγωνιστές και σύντροφοί της. Το ΠΑΜΕ εκπροσώπησε η Χρυσούλα Λαμπούδη και την ΟΓΕ η Σίλεια Κουρτέση.

Η Ζωζώ Πετροπούλου μίλησε για τα χρόνια που μοιράστηκαν ως συγκρατούμενες με τη Μίνα Γιάννου στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, στη Χίο, στο Τρίκερι, στο Μακρονήσι. Αναφέρθηκε στη ζωή τους εκεί χαρακτηρίζοντάς τη «διαρκή καθημερινό πόλεμο», στα μαθήματα που γίνονταν σε εξόριστες αναλφάβητες, μαθήτριες και φοιτήτριες, ιδιαίτερα στα μαθήματα λογιστικών «που δίδαξε και η Μίνα Γιάννου και που αυτό βοήθησε στην μετέπειτα επαγγελματική αποκατάσταση πολλών από μας», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Μέσα από αυτές τις συνθήκες, τόνισε η Ζωζώ Πετροπούλου, «διαμορφώθηκε ο νέος τύπος γυναίκας, της γυναίκας αγωνίστριας που μας ενέπνευσε και μας καθοδήγησε τα κατοπινά χρόνια και στην προσωπική μας ζωή. Και η Μίνα Γιάννου λογίζεται μέσα σε αυτές».

Στην αδάμαστη θέλησή της στάθηκε η ανιψιά της Μίνας Γιάννου, Ρένα Λευκαδίτη: «Είναι γνωστό πως ήξερε πως τυφλώνεται. Στην εξορία στην Κρήτη είχε αρχίσει να γράφει χωρίς να βλέπει. Στη Ζαχάρω έχασε το χρόνο που θα μπορούσε να χειρουργηθεί. Μετά τη μεταπολίτευση είναι γνωστή η δράση της, τυφλή μα απτόητη. Μιλούσε από το βήμα της Βουλής ήρεμα, περιεκτικά και εύστοχα, τηρώντας απαρέγκλιτα το χρόνο της. Χωρίς τη δυνατότητα μιας ματιάς σε ένα χειρόγραφο. Κυκλοφορούσε με εκατοντάδες κασέτες που ζητούσε και τις ετοίμαζαν σύντροφοι αλλά και συγγενείς και τις άκουγε μέχρι αργά τις νύχτες με ένα κασετόφωνο. Το περιεχόμενό τους; Από τον προϋπολογισμό της χώρας μέχρι την τελευταία έκδοση της "Σύγχρονης Εποχής"».

Το λόγο πήρε, τέλος, η Τατιάνα Βουρδουμπά, μέλος του ΔΣ του σωματείου. Οπως τόνισε, «πολλά από αυτά που μέχρι πριν θεωρούνταν κατακτημένα, είναι πια προς κατάργηση: οι συλλογικές συμβάσεις, το ωράριο, η κοινωνική ασφάλιση. Με πρόσχημα τη διευκόλυνση της ζωής των γυναικών καθιερώνονται οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις, η μερική απασχόληση. Ιδιαίτερη είναι και η επίθεση στους νέους εργαζόμενους: συμβάσεις ορισμένου χρόνου, απλήρωτες υπερωρίες, έντονη τρομοκρατία στους εργασιακούς χώρους, αφαίρεση ασφαλιστικών δικαιωμάτων, υποβάθμιση της παιδείας».

«Τιμάμε σήμερα τη Μίνα Γιάννου σαν πρωτοπόρα γυναίκα στο κίνημα, σαν μέλος του ΚΚΕ, σαν αγωνίστρια. Η ζωή της αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα προσφοράς στους αγώνες για τη δικαίωση της τάξης της, της εργατικής τάξης. Δώδεκα χρόνια εργάστηκε σαν τραπεζοϋπάλληλος και έχασε τη δουλειά της γιατί αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση νομιμοφροσύνης», υπογράμμισε η Τ. Βουρδουμπά και συνέχισε: «Η θυσία της Μίνας Γιάννου αλλά και εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που έκαναν και κάνουν ανάλογες θυσίες, χάνοντας τη δουλειά τους μετά από μια απεργία ή επειδή ορθώνουν ανάστημα διεκδικώντας όσα δικαιούνται, είναι θυσία που δικαιώνεται στο πέρασμα των ετών, έχει αξία. Μόνο με αγώνες κατάφερε το κίνημα, ο λαός να έχει κατακτήσεις».

Η Τ. Βουρδουμπά επισήμανε πως στις σημερινές συνθήκες της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, παρά τις δυσκολίες, υπάρχουν «χιλιάδες εργάτες - εργατοϋπάλληλοι που δε διαλέγουν το δρόμο της συναίνεσης και της υποταγής αλλά το δρόμο της σύγκρουσης και του αγώνα». Του αγώνα που δίνει η εργατική τάξη μαζί με τους αυτοαπασχολούμενους, τους μικρούς και μεσαίους αγρότες, τις γυναίκες, τη νεολαία, μέσα από τις γραμμές του ΠΑΜΕ, της ΠΑΣΕΒΕ, της ΠΑΣΥ, της ΟΓΕ, του ΜΑΣ «ενάντια στα μονοπώλια, μακριά από τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες που χαϊδεύουν την πλάτη στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ή της ΝΔ και στους εργοδότες», είπε χαρακτηριστικά, κλείνοντας την εκδήλωση με την υπόσχεση: «Συνεχίζουμε την πάλη, κάνουμε πράξη το σύνθημα: Αγώνας - Ρήξη - Ανατροπή. Η ιστορία γράφεται με ανυπακοή».