Μερικές δεκάδες υπερήλικες πολιτικοί πρόσφυγες από την Τσεχοσλοβακία, που σήμερα διαμένουν κυρίως σε νομούς της Μακεδονίας, ζουν χωρίς σύνταξη, παρότι έχουν συμπληρώσει περισσότερα από 12.000 ένσημα ο καθένας.

Η ελληνική κυβέρνηση, παρά τις μέχρι τώρα δεσμεύσεις της, εξακολουθεί να μην τους συνταξιοδοτεί, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι αυτοί να αντιμετωπίζουν το φάσμα της λιμοκτονίας. Μάλιστα, η πρώην Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας έχει καταβάλει - μετά από συμφωνία που υπογράφτηκε το 1985 - στην ελληνική κυβέρνηση ποσό 24 εκατ. δολαρίων, ώστε να μπορέσει το ΙΚΑ να προχωρήσει στην αντιμετώπιση του συνταξιοδοτικού προβλήματος αυτής της κατηγορίας των επαναπατρισθέντων. Δέκα χρόνια τώρα, η Συντονιστική Επιτροπή των πολιτικών προσφύγων από την Τσεχοσλοβακία ζητάει από όλους τους αρμόδιους υπουργούς και τις υπηρεσίες την ικανοποίηση του μοναδικού πια αιτήματος: Τη συνταξιοδότηση των εν ζωή προσφύγων απ' την Τσεχοσλοβακία. Η Επιτροπή βρίσκει την πλήρη κατανόησή τους, δέχεται πολλές υποσχέσεις, αποτέλεσμα, όμως, δεν υπάρχει.

«Είναι ντροπή για ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος να μεταχειρίζεται τόσο απάνθρωπα και άδικα τους ανθρώπους, που διάφορες συγκυρίες τους ανάγκασαν να μείνουν μακριά από την πατρίδα για ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους. Είμαστε στην πατρίδα σε ηλικία πάνω από 65 ετών, με μηδαμινές πιθανότητες να βρούμε δουλιά και με το βιολογικό νόμο να συνεχίζει το μακάβριο έργο του ανάμεσά μας», έγραφαν οι πολιτικοί πρόσφυγες από την πρώην ΣΔ Τσεχοσλοβακίας, σε προκήρυξή τους που μοίρασαν στη συνέλευση του Απόδημου Ελληνισμού.

Οι περισσότεροι από αυτούς όταν γύρισαν στην Ελλάδα το 1990 ήταν ηλικίας άνω των 55 χρόνων.

Σύμφωνα με το νόμο 1539/85, που ψήφισε η Βουλή, αναγνωρίζονταν σ' όλους τους πολιτικούς πρόσφυγες, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ενσήμων που έφερε ο καθένας, 4.050 ένσημα για την κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ, εφόσον κατοχύρωσαν δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω ηλικίας. Ακολούθησαν απαράδεκτες τροποποιήσεις της διακρατικής συμφωνίας με διάφορες Υπουργικές Αποφάσεις. Ετσι, χωρίς να λάβει υπόψη της η κυβέρνηση τον αριθμό των ενσήμων, αναγνώρισε σε όσους δε θεμελίωναν δικαίωμα σύνταξης λόγω γήρατος, σε πρώτη φάση μόνο 1.500 ένσημα για να τους καλύψουν από τον κίνδυνο αναπηρίας και θανάτου. Σε δεύτερη φάση, όταν θα θεμελίωναν δικαίωμα σύνταξης λόγω ηλικίας, θα δίνονταν τα υπόλοιπα, στα οποία θα υπολογίζονταν και τα ένσημα που θα έβγαζαν στην Ελλάδα. Ωστόσο, η δεύτερη φάση δεν ήρθε ποτέ κι έτσι άνθρωποι εξήντα πέντε και εβδομήντα χρονών, με 12.000 ένσημα στο εξωτερικό και με 750 - 1.500 ένσημα στην Ελλάδα να μην παίρνουν ούτε την κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ.

Την τραγικότητα της κατάστασής τους περιγράφει ο Ευάγγελος Γυμνόπουλος, που γύρισε στην Ελλάδα το 1985, αφού εργάστηκε στην Τσεχοσλοβακία σε βαριά βιομηχανία σχεδόν 38 χρόνια. «Από τότε που γύρισα στην πατρίδα δεν μπόρεσα να εργαστώ λόγω προβλημάτων υγείας», λέει. «Μου αναγνωρίσανε μόνο 1.500 ένσημα από τα 11.965 που είχα. Σήμερα είμαι 67 ετών, παραμένω ανασφάλιστος, δεν έχω σύνταξη και ούτε κάποιο άλλο πόρο για να μπορέσω να επιβιώσω. Εκανα αίτηση για αναπηρική σύνταξη, μου αναγνώρισαν 50% αναπηρία, στη συνέχεια, όμως, μου την απέρριψε ο διευθυντής του ΙΚΑ. Το ίδιο και η Πρόνοια, μου απέρριψε το αίτημα για συνταξιοδότηση. Δέκα χρόνια τώρα, ενημερώνουμε για την κατάστασή μας το υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας, αλλά μόνο υποσχέσεις παίρνουμε. Το ελληνικό δημόσιο πήρε 24 εκατ. δολάρια για την τακτοποίησή μας και μετά μας εγκατέλειψε. Στην πατρίδα μου δεν έχω ανθρώπινα δικαιώματα και δε μου αναγνωρίζεται ο ιδρώτας 38 χρόνων δουλιάς. Με λίγα λόγια, μας εξόντωσαν», καταλήγει ο Ευάγγελος Γυμνόπουλος.