Τετάρτη 29 Δεκέμβρη 1999
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 28
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ
«Ετσι κι αλλιώς»

«Φλας - μπακ» στον αιώνα που φεύγει. Στο «δίσκο» της μνήμης, σαν κινηματογραφικά επίκαιρα, περνούν οι σκηνές ενός «έργου», που διάρκεσε 100 ολόκληρα χρόνια. Τα πρώτα 60, απών, τα «έζησα» μέσα από τις τυπωμένες σελίδες των βιβλίων της ιστορίας, τις μαυρόασπρες φωτογραφίες και τις γκραβούρες, τις διηγήσεις των μεγαλυτέρων. Τα τελευταία 40 χρόνια, παρών, τα βίωσα.

Κάνοντας αφαιρέσεις, αναζητώ σταθμούς στο παγκόσμιο γίγνεσθαι του 20ού αιώνα. Πορεία αντιφάσεων και πάλης των αντιθέτων. Ο Λένιν στο Σμόλνι και ο Χίτλερ στο Ράιχσταγκ. Ο Αϊνστάιν της επιστήμης και ο Οπενχάιμερ της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Η νίκη της πενικιλίνης και η ήττα από τον καρκίνο. Οι ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης και οι καλύβες της Αφρικής. Ο Μπέργκμαν, ο Ορσον Γουέλς, ο Ταρκόφσκι και ο Ακίρα Κουροσάβα και κινηματογραφικός «εξολοθρευτής», ο τηλεοπτικός «μορφέας» και ο «μέγας αδελφός» του Ιντερνετ.

Αναζητώ σταθμούς και στην πορεία εναλλαγής καταστάσεων και συναισθημάτων, στο ελληνικό γίγνεσθαι. Ο Βενιζέλος, το Ιδιώνυμο και η μικρασιατική καταστροφή κι ύστερα ο Αρης Βελουχιώτης, η Εθνική Αντίσταση και η απελευθέρωση. Ο Εμφύλιος και η Μακρόνησος και μετά η οικονομική ανάπτυξη των νικητών και η μετανάστευση των χαμένων. Η χούντα της αναμονής και η μεταπολίτευση της ελπίδας και ακολούθως η ένταξη στην ΕΟΚ και η υποταγή στη «νέα τάξη». Ο Παλαμάς, ο Καβάφης, ο Γληνός, ο Σεφέρης, ο Ρίτσος, ο Ελύτης και ο Αγγελόπουλος, αλλά και ο «γαργάλατας» και ο Μανουσάκης της τηλεόρασης.

Οι σκηνές του αιώνα συνεχίζουν να περνούν βιαστικά και πλησιάζουν στο τέλος του. Αρχές της τελευταίας δεκαετίας και η ροή των εικόνων σταματά. Το πλάνο «παγώνει». Η κόκκινη σημαία υποστέλλεται στο Κρεμλίνο. Η ιστορία κάνει στάση και αγκομαχά, ο Φουκογιάμα προφητεύει το τέλος της και ο Κλίντον ετοιμάζεται να υψώσει παντού την αστερόεσσα. Τα αμερικάνικα «στελθ» βομβαρδίζουν πάνω από την Ευρώπη.

Ο 20ός αιώνας τελείωσε με την κόκκινη σημαία στη βάση του κονταριού της ιστορίας κι αρχίζει ο 21ός και η τρίτη χιλιετία μετά Χριστόν. Αυτό θα είναι το μέλλον; Και ο Λένιν γιατί επαναστάτησε; Ο Τσε γιατί δολοφονήθηκε; Ο Μαντέλα γιατί φυλακίστηκε; Ο Μπελογιάννης γιατί εκτελέστηκε; Ο Μπίρμαν γιατί τραγούδησε «έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη»; Λάθεψαν όλοι; Λάθεψε κι η ιστορία και νικήθηκε η ανθρωπότητα;

Πες μας, λοιπόν, προφήτη του μέλλοντος, τι βλέπεις στον αιώνα που αρχίζει;

«Βλέπω τις κόκκινες σημαίες να υψώνονται στα Κρεμλίνα της Γης. Τους δουλευτές να κυβερνούν και τους μεγιστάνες να προσκυνούν τους ταπεινούς. Βλέπω ανθρώπους, λευκούς, μαύρους, κίτρινους ν' αδελφώνονται και τις θρησκείες να ομονοούν. Παιδιά να ευτυχούν και γερόντους να χαίρονται. Βλέπω τις θάλασσες να γαληνεύουν, τη γη ν' ανθίζει και τις ερήμους να παράγουν. Τα όπλα να θάβονται και την ειρήνη ν' ανατέλλει παντού. Τους ποιητές να μιλούν στις αγορές των ανθρώπων και τις αγορές των Χρηματιστηρίων κλειστές. Βλέπω αγάλματα της ελευθερίας να στήνονται παντού και λουλουδοστολισμένους τους τάφους των ηρώων. Βλέπω κόκκινη τη γη να φωτίζει το Σύμπαν».


Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ