Του Αποστόλη ΤΑΣΟΥΛΑ*
Δεν είναι τυχαίο, ότι όταν οι κρίσεις της κοινωνίας οξύνονται, εμφανίζεται οξυμένο και το πρόβλημα των ναρκωτικών. Ετσι, σε περιόδους πολέμων, άμβλυνσης των αξιών και των οραμάτων, σήψης του κοινωνικού συστήματος έχουμε μεγάλη έξαρση της τοξικομανίας. Στη διάρκεια των δυο παγκόσμιων πολέμων, στους πολέμους του Βιετνάμ, του Ιράκ, της Βοσνίας και στη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής απλώθηκε η χρήση των ναρκωτικών.Σήμερα, η νέα τάξη πραγμάτων, η περιφρόνηση της ανθρώπινης ύπαρξης και των λαών, η ανεργία, η έλλειψη επικοινωνίας των νέων, η συνακόλουθη καταστροφή της νεολαίας σαν παραγωγικής δύναμης, με την πολιτική της περιθωριοποίησης και της κοινωνίας των δύο τρίτων, δημιουργούν πρόσφορες συνθήκες απόρριψης, απογοήτευσης και στρεβλής αντίδρασης πολλών νέων, κυρίως προς το κοινωνικό σύστημα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται - χωρίς να το καταλαβαίνουν πολλές φορές - στα δίχτυα της τοξικομανίας.
Σε συνθήκες γενικής κοινωνικής κρίσης είναι αναμενόμενο να διέρχονται κρίση θεσμοί και τομείς, όπως το σχολείο, η οικογένεια, η συνοικία, το χωριό, ο πολιτισμός και εν γένει οι ανθρώπινες σχέσεις.
Το σχολείο και η δραστηριότητα των μαθητών και των καθηγητών μπαίνουν υπό τον έλεγχο, την κρίση και την ευθύνη των ΜΑΤ. Η μόρφωση είναι πλαστική και πλασματική. Το πτυχίο χωρίς αντίκρισμα και αξία. Ο στρατός διαπαιδαγωγείται και προορίζεται να παίρνει μέρος και εναντίον του "εχθρού λαού".
Τα μέσα μαζικής προβολής και προπαγάνδας υποτάσσονται και υπηρετούν την εκμετάλλευση του ανθρώπου, τη μείωση της αξιοπρέπειας, την αγριότητα του ατομικισμού, τους νόμους της ζούγκλας.
Η απάνθρωπη φύση του σάπιου κοινωνικού συστήματος δεν αφήνει τίποτα όρθιο. Τραγική ειρωνεία! Παρασέρνει και τα δικά του "παιδιά". Δε ναρκοποτίζει μόνο τους άνεργους και τους φτωχούς, τα καταπιεσμένα κοινωνικά στρώματα. Συμπαρασύρει και την κυρίαρχη, την αστική τάξη και τα δικά της παιδιά. Γιατί η σήψη αφορά πρώτα και κύρια την ίδια την αστική τάξη.
Αυτό είναι το περιβόλι στο οποίο - τι άλλο; - φυτρώνει και η... παπαρούνα.
Οταν το ΚΚΕ συμμετέχει στη Διακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπή γνωρίζει ότι δε θα συμφωνήσει σε όλα με τα άλλα κόμματα. Δε θα συμφωνήσουμε και στην προσέγγιση των πλευρών του ζητήματος.
Υπάρχουν όμως άλλες πλευρές που "καίνε" και τα άλλα κόμματα. Οταν πεθαίνει με τη σύριγγα καρφωμένη ένα παιδί της "καλής κοινωνίας", αναγκάζεται να σκύψει το κάθε κόμμα και να δει το πρόβλημα των ναρκωτικών, γιατί ανησυχεί και φοβάται. Στο κάτω κάτω αυτό είναι το κοινωνικό σύστημα. Αυτός είναι ο καπιταλισμός. Πνίγεται κυριολεκτικά στις αντιφάσεις του.
Πριν οχτώ χρόνια υπήρξε ένα πόρισμα μιας άλλης Διακομματικής Επιτροπής, που κινούνταν σε καλή κατεύθυνση. Αυτό το πόρισμα μερικούς δεν τους βολεύει. Αυτοί θέλουν να συμβιβαστούν με το πρόβλημα. "Να μάθουμε να ζούμε με τα ναρκωτικά", λένε.
Στη σημερινή Διακομματική Επιτροπή, πότε ανοιχτά και πότε συγκαλυμμένα ορισμένοι βουλευτές από τα άλλα - πλην ΚΚΕ - κόμματα θέτουν ζητήματα, όπως το διαχωρισμό των ναρκωτικών σε "σκληρά και μαλακά", την ανάγκη αποποινικοποίησης της χρήσης των ναρκωτικών, την ελεύθερη διακίνηση, τη χορήγηση ενός ναρκωτικού για να σωθούν τάχα οι χρήστες από κάποιο χειρότερο(π.χ. χορήγηση μεθαδόνης, σαν υποκατάστατο της ηρωίνης).
Η πολιτική της κυβέρνησης "γλιστράει" μέρα με τη μέρα στην κατεύθυνση αυτών των θεωριών και επιδιώξεων. Τα προγράμματα απεξάρτησης και με μεθαδόνη στην πραγματικότητα γίνονται προγράμματα υποκατάστασης με μεθαδόνη, άρα συντήρησης - και άρα τοξικοεξάρτησης. Οι προσπάθειες πρόληψης, απεξάρτησης, αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης είναι κολοβές. Δεν μπορούσε άλλωστε να γίνει αλλιώς, με την πολιτική που εφαρμόζεται στη χώρα. Π.χ. ένας νέος που απεξαρτήθηκε θα βρεθεί πάλι στο ίδιο καταθλιπτικό περιβάλλον, στην ανεργία, στην περιθωριοποίηση.
Ομως, η οικονομική δυσπραγία και η περιορισμένη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό δε δυσκολεύει μόνο την ανάπτυξη των προγραμμάτων τους. Αποτελεί και μοχλό πίεσης για τη "χαλάρωση" της στάσης τους απέναντι στα ιδεολογικά ζητήματα της τοξικομανίας.
Φαίνεται ότι οι ιδεολογικοί μηχανισμοί παρέμβασης για τα ναρκωτικά είναι ισχυροί, ευέλικτοι και ύπουλοι. Λόγου χάρη σε ρωτούν: "Τι θέλετε; Να κλείσουμε στη φυλακή δεκατετράχρονα παιδιά;" ή, "τι θέλετε, να πεθάνουν στους δρόμους άνθρωποι με τη σύριγγα καρφωμένη στο χέρι και να μη δώσουμε μεθαδόνη ελεύθερα;", "Θέλετε να γίνονται εγκλήματα από τους χρήστες, οι οποίοι, για να βρουν τη δόση τους, μπορεί να φτάσουν και στο έγκλημα;"...
Ολα τα παραπάνω ερωτήματα προϋποθέτουν την ανοχή της τοξικοεξάρτησης, την αποσιώπηση των αιτιών του προβλήματος και το "ενδιαφέρον" για τις κραυγαλέες παρενέργειες, οι οποίες πράγματι υπάρχουν.
Πολύ επικίνδυνη για την αποδοχή των ναρκωτικών είναι η συσχέτιση, που φτάνει μέχρι και την εξομοίωση, με τον αλκοολισμό και το κάπνισμα. Ο αλκοολισμός αποτελεί πράγματι σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα. Εξάρτηση έχουμε και από το οινόπνευμα.
Δείτε όμως πόσο επικίνδυνο είναι να εξομοιώνεις το κρασί με την ηρωίνη και το χασίς, και πάνω - κάτω έχει την εξής έκφραση: "Ολοι βγαίνουν με τις οικογένειές τους, με τους φίλους τους, πάνε στην ταβέρνα και πίνουν από δύο τρία ποτήρια κρασί. Κακό είναι; Θα γίνουν αλκοολικοί αυτοί; Οχι!". Αρα, "όπως δεν είναι κακό που ο κόσμος πίνει ένα ποτήρι κρασί, γιατί είναι κακό να καπνίζει και ένα τσιγαριλίκι; Το ίδιο δεν είναι;"...
Πρόκειται για μια θεώρηση, πολύ επικίνδυνη. Ομως δεν είναι έτσι. Ούτε από επιστημονική, αλλά ούτε από κοινωνική, προπαντός, άποψη.
Πάντως, το βάρος της αντιναρκωτικής δραστηριότητας δεν περνάει από την κυβερνητική πολιτική. Περνάει από το ίδιο το λαϊκό κίνημα, από την προσανατολισμένη νεολαία, από τους εργαζόμενους.
Η κυβέρνηση στέκεται σε δευτερεύουσες πλευρές του προβλήματος και αναλαμβάνει κάποια δράση, όταν τα πράγματα είναι κοντά στο μοιραίο. Αλλά και εκεί δεν τα καταφέρνει.
* Ο Απ. Τασούλας είναι βουλευτής του ΚΚΕ και εκπροσωπεί το Κόμμα στη Διαρκή Διακομματική Επιτροπή της Βουλής για τα Ναρκωτικά