Συγκεκριμένα, πρόσφατα επισκέφτηκε την Αθήνα ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Φράνκο Φρατίνι, αρμόδιος για θέματα δικαιοσύνης, ελευθερίας και ασφάλειας. Περιχαρής ο Ιταλός δήλωσε ότι αυτές τις μέρες τίθεται σε εφαρμογή συμφωνία με την Αλβανία για επιστροφή («επανεισδοχή» όπως ευγενικά τη λένε) των «παράνομων» Αλβανών μεταναστών, αλλά και όποιων άλλων διέρχονται του αλβανικού εδάφους για να μεταναστεύσουν στην ΕΕ. Υπογράμμισε ότι ανάλογη συμφωνία υπογράφεται σύντομα με τη Ρωσία (θα αφορά και τους «μη Ρώσους» διερχόμενους), και ίσως μέχρι το καλοκαίρι να πέσουν οι υπογραφές με την Ουκρανία κι ότι συζητήσεις γίνονται και με την Τουρκία. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στο δρόμο αυτό βαδίζει και η Σερβία - Μαυροβούνιο.

Σε ερώτηση για το πώς αποδέχονται κάτι τέτοιο χώρες που πιέζονται οικονομικά να στείλουν κόσμο τους εκτός, προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής, ο Φρατίνι υπαινίχτηκε εκβιασμό: Εχουμε ένα εξαιρετικό εργαλείο στα χέρια μας, ότι οι εταίροι ή όσοι φιλοδοξούν να ενταχθούν ή να έχουν σχέσεις με την ΕΕ θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να αποδεχτούν ένα πολιτικό πακέτο για ενίσχυση του ελέγχου και της πρόληψης.

Ομως τι ακριβώς προβλέπει αυτή η συμφωνία; Ενα κείμενο που, όπως φαίνεται, θα αποτελέσει μπούσουλα για τις σχέσεις μεταξύ των κρατών - μελών της ΕΕ με όλες τις τρίτες χώρες και τους φτωχοδιάβολούς τους.

Στις 12/2/2004 η Κομισιόν δημοσιοποίησε την υπ. αριθμ. «COM(2004) 92 τελικό» πρόταση Απόφασης του Συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με την υπογραφή και τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Δημοκρατίας της Αλβανίας για την επανεισδοχή προσώπων που διαμένουν χωρίς άδεια.

Στην αιτιολογική έκθεση διαβάζουμε το ιστορικό της συμφωνίας. Οτι η απόφαση για έναρξη διαπραγματεύσεων με την Αλβανία πάρθηκε στις 28/11/2002. Τέλη Μάρτη 2003 η Κομισιόν διαβίβασε στην αλβανική κυβέρνηση «σχέδιο συμφωνίας επανεισδοχής». Ο πρώτος γύρος διαπραγματεύσεων διεξήχθη στα Τίρανα στις 15-16/5/2003. Ο δεύτερος στις Βρυξέλλες στις 18/9/2003 και ο τελικός στα Τίρανα στις 5/11/2003. Η συμφωνία μονογραφήθηκε στις Βρυξέλλες στις 18/12/2003.

Παρακάτω: «Οι υποχρεώσεις επανεισδοχής που καθορίζονται στη συμφωνία (άρθρα 2 έως 5) έχουν καθοριστεί σε αμοιβαία βάση και εφαρμόζονται τόσο στους υπηκόους της χώρας (άρθρα 2 και 4) όσο και στους υπηκόους τρίτων χωρών και τους απάτριδες (άρθρα 3 και 5)». Αρα στέλνονται πίσω όχι μόνο Αλβανοί, αλλά και όσοι διήλθαν του αλβανικού εδάφους για να μπουν σε κράτος - μέλος.

Το να δέχεται η Αλβανία να της «επιστρέφονται» στο έδαφός της υπήκοοι τρίτων χωρών, δεν είναι και λίγο. Φαίνεται όμως ότι οι αλβανικές κυβερνήσεις το παζάρεψαν:

«Δεδομένου ότι έγιναν δεκτές από τη Δημοκρατία της Αλβανίας οι ευρείες αυτές υποχρεώσεις όσον αφορά την επανεισδοχή υπηκόων τρίτων χωρών και απάτριδων (άρθρα 3 και 5), η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έκανε δεκτά τα αιτήματα της Αλβανίας:

• 1) να καθυστερήσει για δύο χρόνια η έναρξη ισχύος των υποχρεώσεων αυτών (άρθρο 22 παράγραφοι 2 και 3), και
• 2) να συμπεριληφθεί η ρήτρα επαν-επανεισδοχής για περιπτώσεις επανεισδοχής εκ σφάλματος (άρθρο 12)».

Εξ ου και η συμφωνία ξεκινά να εφαρμόζεται από τώρα.

Στο παράρτημα της Απόφασης του Συμβουλίου παρατίθεται το κείμενο της Συμφωνίας ΕΕ και Αλβανίας. Εκεί σημειώνεται ότι τα δύο μέρη κατέληξαν στη συμφωνία αυτή «επιθυμώντας να καθορίσουν, μέσω της παρούσας συμφωνίας και σε αμοιβαία βάση, ταχείες και αποτελεσματικές διαδικασίες για την εξακρίβωση της ταυτότητας και την ασφαλή και ομαλή επιστροφή των προσώπων που δεν πληρούν, ή δεν πληρούν πλέον, τις προϋποθέσεις για την είσοδο, παρουσία ή διαμονή στο έδαφος της Αλβανίας ή ενός από τα κράτη - μέλη της ΕΕ, καθώς και να διευκολύνουν τη μετεπιβίβαση των προσώπων αυτών μέσα σε πνεύμα συνεργασίας».

Πονηρά έβαλαν μέσα τον όρο της αμοιβαιότητας. Πως ό,τι ισχύει για τους «παράνομους» Αλβανούς, θα ισχύει και για υπηκόους κρατών - μελών «παρανόμως» μεταναστεύσαντες στην Αλβανία. Αλλά πχ Αυστριακός λαθρομετανάστης, εργαζόμενος σε τυροκομείο της Κορυτσάς, ούτε σαν αστείο δε στέκει...

Τέλος πάντων, από το άρθρο 2 ακόμα ορίζεται ότι «η Αλβανία επιτρέπει την επανεισδοχή, κατόπιν αιτήσεως ενός κράτους - μέλους και χωρίς άλλες διατυπώσεις εκτός από εκείνες που καθορίζονται στην παρούσα συμφωνία, όλων των προσώπων τα οποία δεν πληρούν, ή δεν πληρούν πλέον, τις ισχύουσες προϋποθέσεις για την είσοδο, παρουσία ή διαμονή στο έδαφος του αιτούντος κράτους - μέλους, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται ή μπορεί να εκτιμηθεί βάσιμα, από εκ πρώτης όψεως αποδεικτικά στοιχεία που υποβάλλονται, ότι πρόκειται για Αλβανούς υπηκόους. Το ίδιο ισχύει για κάθε πρόσωπο το οποίο έχει απολέσει ή έχει παραιτηθεί από την αλβανική υπηκοότητα, από τη στιγμή της εισόδου του στο έδαφος ενός κράτους - μέλους, εκτός αν το πρόσωπο αυτό έχει λάβει τουλάχιστον διαβεβαίωση πολιτογράφησης από το εν λόγω κράτος - μέλος».

Στο άρθρο 3 ορίζεται ότι «η Αλβανία επιτρέπει την επανεισδοχή, κατόπιν αιτήσεως ενός κράτους - μέλους και χωρίς άλλες διατυπώσεις εκτός από αυτές που προβλέπονται στην παρούσα συμφωνία, όλων των υπηκόων τρίτων χωρών ή απάτριδων, οι οποίοι δεν πληρούν, ή δεν πληρούν πλέον, τις ισχύουσες προϋποθέσεις για την είσοδο, παρουσία ή διαμονή στο έδαφος του αιτούντος κράτους - μέλους, υπό τον όρο ότι αποδεικνύεται, ή μπορεί να εκτιμηθεί βάσιμα, από εκ πρώτης όψεως αποδεικτικά στοιχεία που υποβάλλονται, ότι τα πρόσωπα αυτά:

• α) είναι κάτοχοι, ή ήταν κάτοχοι κατά τη στιγμή της εισόδου, έγκυρης θεώρησης ή άδειας παραμονής, που έχει εκδοθεί από την Αλβανία ή
• β) εισήλθαν στο έδαφος των κρατών - μελών αφού παρέμειναν ή διήλθαν από το έδαφος της Αλβανίας».

Προβλέπονται κάποιες εξαιρέσεις αλλά κρίνεται ότι στην πράξη θα αφορούν ελάχιστους, αν όχι κανέναν.

Και για τις δύο προηγούμενες περιπτώσεις προβλέπεται πως αν η Αλβανία καθυστερήσει να χορηγήσει το ταξιδιωτικό έγγραφο που απαιτείται για την επάνοδο στην Αλβανία του Αλβανού, ή του υπηκόου τρίτου κράτους ή του άπατρι, τότε βάσει της Συμφωνίας θεωρείται ότι η Αλβανία «αποδέχεται τη χρήση του τυποποιημένου ταξιδιωτικού εγγράφου της ΕΕ για περιπτώσεις απέλασης», και οι διαδικασίες προχωρούν ταχιά - ταχιά.

Στο άρθρο 15 ορίζονται τα σχετικά με το «κόστος μεταφοράς και μετεπιβίβασης»: «Με την επιφύλαξη του δικαιώματος των αρμόδιων αρχών να ανακτούν το κόστος, που συνδέεται με την επανεισδοχή, από το πρόσωπο για το οποίο γίνεται η εν λόγω επανεισδοχή ή από τρίτο μέρος, όλα τα έξοδα μεταφοράς στο πλαίσιο της επανεισδοχής και των πράξεων μετεπιβίβασης, δυνάμει της παρούσας συμφωνίας, μέχρι τα σύνορα του κράτους τελικού προορισμού βαρύνουν το αιτούν κράτος». Δηλαδή σε πρώτη φάση το κόστος καλύπτεται από το κράτος που κινητοποίησε τις διαδικασίες απέλασης, αλλά δεν αποκλείεται να ζητήσει τα «ρέστα» από τον ατυχή εργάτη που έδιωξε.

Τα προβλεπόμενα μπορούν να γίνουν ακόμα χειρότερα για τους μετανάστες ή όσους σκέφτονται να μεταναστεύσουν. Στο άρθρο 18 προβλέπεται ότι η «Μεικτή Επιτροπή Επανεισδοχής» που θα συσταθεί από την Κομισιόν και την Αλβανία για «να παρακολουθεί την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας» δύναται «να αποφασίζει τροποποιήσεις στα παραρτήματα της παρούσας συμφωνίας», αλλά και «να συστήνει τροποποιήσεις της παρούσας συμφωνίας».

Στο άρθρο 22 ορίζεται ότι «η παρούσα συμφωνία συνάπτεται για απεριόριστο χρονικό διάστημα» και ότι «κάθε συμβαλλόμενο μέρος δύναται να καταγγείλει την παρούσα συμφωνία με επίσημη γνωστοποίηση στο άλλο συμβαλλόμενο μέρος. Η παρούσα συμφωνία παύει να ισχύει 6 μήνες μετά την ημερομηνία της γνωστοποίησης αυτής». Τυπική κι αυτή η πρόβλεψη. Δεν περιμένει κανείς τα εξαρτημένα Τίρανα να εναντιωθούν στις Βρυξέλλες.