Eurokinissi

Σε μια αλυσίδα εξελίξεων που έτρεξαν με μεγάλη ταχύτητα, την προηγούμενη Κυριακή στην επίσκεψη Ζελένσκι στην Αθήνα (τη δεύτερη μετά τον Αύγουστο 2023) υπό το βλέμμα της πρέσβειρας Γκίλφοϊλ υπεγράφη μεταξύ της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της ουκρανικής Naftogaz «Δήλωση Προθέσεων» για προμήθεια φυσικού αερίου στην Ουκρανία την περίοδο Δεκέμβρης 2025 - Μάρτης 2026, μέσω του περιλάλητου «Κάθετου Διαδρόμου», ώστε να καλυφθούν άμεσες ανάγκες, με προοπτική χρονικής επέκτασης.

Σύμφωνα με το Μαξίμου, στη συνάντηση Ζελένσκι - Μητσοτάκη συζητήθηκαν ακόμα «η αμυντική συνεργασία των δύο χωρών, ιδιαίτερα στον τομέα των αυτόνομων συστημάτων, και η διερεύνηση πιθανοτήτων συνεργασίας στον τομέα των θαλάσσιων drones, που είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την Ελλάδα και στα οποία η Ουκρανία έχει μεγάλη τεχνογνωσία». Λέγεται επίσης ότι η κυβέρνηση διαβεβαίωσε την ουκρανική αντιπροσωπεία για συνέχιση της ροής πολεμοφοδίων προς το Κίεβο, όπως γίνεται εδώ και χρόνια, ενώ δεν αποκλείουν την παραχώρηση και αντιαεροπορικών - αντιπυραυλικών συστημάτων (πρώτα των ρωσικής προέλευσης) εφόσον προχωρήσει η απόκτηση αντίστοιχων συστημάτων από το Ισραήλ.

Σε τοποθετήσεις του μπροστά στις κάμερες ο Μητσοτάκης διαβεβαίωσε τον Ζελένσκι ότι έχει στην Αθήνα «έναν σταθερό σύμμαχο», φέρνοντας ως παράδειγμα το γεγονός ότι η κυβέρνηση εφαρμόζει «το σύνολο των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Μόσχας, παρά το μη αμελητέο οικονομικό τους κόστος», ενώ επιβεβαίωσε ότι η συμφωνία ΔΕΠΑ - Naftogaz «έρχεται σε συνέχεια και σε εφαρμογή των συμφωνιών της προηγούμενης εβδομάδας για την εξασφάλιση και τροφοδοσία αμερικανικού φυσικού αερίου» και σε «άμεση ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, που συνδέει την Ελλάδα με την Ουκρανία».

Εστίασε ακόμα στη «συνδρομή μας στη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με ελληνικές εταιρείες». «Θα είμαστε παρόντες τόσο στον κατασκευαστικό τομέα, μέσω συμπράξεων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, όσο και στα πεδία της ψηφιοποίησης, της Υγείας, της προστασίας των πολιτιστικών μνημείων», είπε, μυρίζοντας «ψητό» για το κεφάλαιο.

Μπίζνες συζητήθηκαν και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Τασούλα, ο οποίος φέρεται να είπε στον Ζελέσνκι ότι «η Ελλάδα ενδιαφέρεται πολύ για την Οδησσό» και ότι πολύ «θα ήθελε η Αθήνα να έχει συμμετοχή στην ανοικοδόμηση της πόλης». Ο Ζελένσκι ...το 'πιασε το υπονοούμενο και απάντησε ότι «στο μεγάλο πρόγραμμα ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, που ανεξάρτητοι αναλυτές πιστεύουν ότι θα αγγίξει τα 700 δισ. ευρώ, τον πρώτο λόγο θα έχουν οι χώρες που βοήθησαν την Ουκρανία, ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται ασφαλώς η Ελλάδα».

Σε αυτό το φόντο, Μητσοτάκης και Ζελένσκι δημοσιοποίησαν κατόπιν μια «Kοινή Δήλωση» τονίζοντας τη συμφωνία τους για «τη σημασία παροχής στην Ουκρανία αξιόπιστων και ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας - οι οποίες θα αποτρέψουν αποτελεσματικά κάθε επανάληψη ένοπλης επίθεσης - μέσω της ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας», ενώ η κυβέρνηση επιβεβαίωσε «τη δέσμευσή της να υποστηρίξει την Ουκρανία στην αμετάκλητη πορεία της προς την πλήρη ευρωατλαντική ενσωμάτωση, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής ένταξής της στην ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, τα μέρη θα ενισχύσουν τη συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων κοινών έργων».

Επίσης συμφώνησαν για την «εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές».

Παραπέρα, συμφώνησαν «στην ανάπτυξη κοινών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της προστασίας κρίσιμων υποδομών και την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων και υβριδικών απειλών», επιβεβαιώνοντας πως αυτές αποτελούν στόχο των ανταγωνισμών και όχι παράγοντα σταθερότητας, και τέλος «τόνισαν την ανάγκη διατήρησης πολυεπίπεδης πίεσης επί της Ρωσικής Ομοσπονδίας έως ότου αυτή αποσυρθεί πλήρως από τα ουκρανικά εδάφη, συμμορφωθεί με το Διεθνές Δίκαιο και λογοδοτήσει για τις παραβιάσεις που έχει διαπράξει», και επιπρόσθετα «να συντονίσουν, όπου είναι σκόπιμο, την πολιτική κυρώσεων προς ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς της».

Δεν άργησε η απάντηση της Μόσχας διά της εκπροσώπου του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα, η οποία δήλωσε ότι «η Ελλάδα ακολουθεί μια συγκρουσιακή πολιτική έναντι της Ρωσίας και προβαίνει σε ειλικρινά εχθρικές ενέργειες», προειδοποιώντας πως η Ρωσία «θα προχωρήσει σε κατάλληλες ενέργειες» ως απάντηση.

Η Ζαχάροβα υπενθύμισε εξάλλου ότι η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που έστειλαν όπλα στο Κίεβο, τα οποία όπως ισχυρίστηκε χρησιμοποιούνται από ουκρανικές δυνάμεις σε περιοχές όπως το Ντονμπάς, η Ζαπορίζια, η Χερσώνα και η Κριμαία, όπου υπάρχουν ιστορικές ελληνικές κοινότητες. Αναφερόμενη δε στη νέα συμφωνία Ελλάδας - Ουκρανίας για τα θαλάσσια drones σημείωσε πως «αυτό το βήμα, όπως και πολλές άλλες αντιρωσικές ενέργειες του συλλογικού δυτικού κόσμου με στόχο να νικήσουν τη Ρωσία στο πεδίο της μάχης, έλαβε την απαραίτητη αξιολόγηση από την πλευρά μας και θα ακολουθήσει η δέουσα αντίδραση».

Από την πλευρά της κυβέρνησης ο Π. Μαρινάκης έφτασε να παρουσιάζει τις δηλώσεις αυτές ως επιβεβαίωση ότι κάνουν καλά τη δουλειά τους - όπως αυτή ορίζεται βέβαια στον ευρωατλαντικό καταμερισμό. «Ως προς την κα Ζαχάροβα, δεν θα πάρουμε την άδεια, προφανώς. Είμαστε ένα κυρίαρχο κράτος και κάποιες φορές κάποιες οργισμένες δηλώσεις κάποιων άλλων, στους οποίους είναι απέναντι ξεκάθαρα η Δύση, η Ευρώπη, δείχνουν ότι μάλλον κάποιοι άλλοι, δηλαδή εμείς, κάνουν καλά τη δουλειά τους», είπε, επιβεβαιώνοντας ότι για τα συμφέροντα της αστικής τάξης βάζουν συνειδητά το κεφάλι του λαού στον «τορβά».

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, την Τρίτη έγινε καθαρό ότι κυβέρνηση και ΗΠΑ βάζουν μπρος την ενίσχυση του λιμένα Ελευσίνας ως αντίβαρο στην παρουσία των Κινέζων στον ΟΛΠ, επιβεβαιώνοντας ξανά ότι πίσω από τα πανηγύρια περί «συμμάχων» και «επενδύσεων» η χώρα αναδεικνύεται όλο και περισσότερο σε πεδίο όπου συγκρούονται ιμπεριαλιστικά κέντρα για τον έλεγχο υποδομών και διαύλων.

Θυμίζουμε ότι την Πέμπτη 13/11 ο Μητσοτάκης μίλησε δημόσια για το ενδεχόμενο «μεταφοράς του λιμανιού της Ελευσίνας σε άλλη περιοχή, κοντά στα ναυπηγεία». Σαν έτοιμη από καιρό (είχε προηγηθεί άλλωστε τον Σεπτέμβρη η επίσκεψη του υπουργού «ενεργειακής κυριαρχίας» των ΗΠΑ Ντ. Μπέργκαμ στα ναυπηγεία), η Γκίλφοϊλ έσπευσε στις 18/11 στο υπουργείο Ανάπτυξης για απευθείας συνεννοήσεις με τον υπουργό Τ. Θεοδωρικάκο, ο οποίος ανακοίνωσε τη «θέσπιση άμεσης νομοθετικής πρωτοβουλίας για τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων της ONEX, με τη συμμετοχή της κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας των ΗΠΑ, DFC, ενισχύοντας τον στρατηγικό ρόλο του λιμανιού στα Ναυπηγεία Ελευσίνας ως ενεργειακού, εμπορικού και διαμετακομιστικού κέντρου».

Στις δηλώσεις τους άλλωστε ο υπουργός μίλησε για «εξαιρετικά παραγωγική συνεργασία» με την Γκίλφοϊλ, με την οποία συζήτησε «αναλυτικά τους κοινούς στόχους και τη συνεργασία μας για την ενίσχυση της στρατηγικής μας σχέσης στους τομείς των επενδύσεων, του εμπορίου και της εφοδιαστικής αλυσίδας, της βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων της ναυπηγικής βιομηχανίας και των αμυντικών επενδύσεων, καθώς και στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας».

Η δε Γκίλφοϊλ χαρακτήρισε τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης «απλώς ένα μικρό παράδειγμα όλων αυτών που σχεδιάζουμε και σκοπεύουμε να κάνουμε». «Προσβλέπουμε στην επέκταση και χρήση του λιμανιού Ελευσίνας ως κόμβου logistics σε αυτήν τη σημαντική γεωπολιτική περιοχή. Αποτελεί ένα κομβικής σημασίας βήμα προς τα εμπρός», πρόσθεσε, και παράλληλα εκτίμησε ότι «έχουμε πολλές ευκαιρίες», εστιάζοντας στη «συνεργασία στους βασικούς τομείς της ενεργειακής ασφάλειας και της ναυπηγικής βιομηχανίας».

Προηγουμένως η Αμερικανίδα πρέσβειρα σε συνέντευξή της έβαλε κατά της παρουσίας των Κινέζων στον Πειραιά, προκαλώντας την αντίδραση της πρεσβείας της Κίνας στην Ελλάδα, η εκπρόσωπος της οποίας σε δήλωσή της κατηγόρησε την Γκίλφοϊλ για «κακόβουλη συκοφάντηση της φυσιολογικής σινοελληνικής εμπορικής συνεργασίας και σοβαρή παρέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας».

Μιλάει ακόμη για δηλώσεις «διαποτισμένες με ψυχροπολεμική νοοτροπία και λογική ηγεμονισμού», που «αντιβαίνουν στη θεμελιώδη επαγγελματική δεοντολογία ενός διπλωμάτη και αποκαλύπτουν πλήρως τη δόλια πρόθεση των ΗΠΑ να εξυπηρετήσουν τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα, εκμεταλλευόμενες το λιμάνι του Πειραιά αλλά και ακόμη την Ελλάδα», για «νοοτροπία που αποπειράται να υπονομεύσει τη σταθερότητα» και «τεχνάσματα (...) καταδικασμένα σε αποτυχία».

«Η Κίνα εκφράζει την έντονη δυσαρέσκεια και την κατηγορηματική της αντίθεση», σημειώνει η πρεσβεία της, «προειδοποιώντας» με νόημα την Αμερικανίδα πρέσβειρα ότι το λιμάνι του Πειραιά «δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να πέσει θύμα της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης».

Καθώς στο θέμα εκφράζονται μια σειρά ενδοαστικές διαφοροποιήσεις, αξίζει να καταγραφεί και ο χαιρετισμός που απέστειλε στην εκδήλωση για τα 30 χρόνια του Ελληνοκινεζικού Επιμελητηρίου ο Κ. Καραμανλής, υπογραμμίζοντας τη συμβολή του στη διεύρυνση των ελληνοκινεζικών επιχειρηματικών σχέσεων και θυμίζοντας ότι το 2006, επί θητείας του ως πρωθυπουργού, υπογράφηκε η Ολοκληρωμένη Στρατηγική Εταιρική Σχέση, «που έδωσε νέα δυναμική στη συνεργασία» ιδίως στη Ναυτιλία (την οποία χαρακτηρίζει «ναυαρχίδα» της ελληνοκινεζικής σχέσης), στο Εμπόριο και στον Τουρισμό. Αναφέρθηκε επίσης στην επένδυση της COSCO στον Πειραιά το 2008, χαρακτηρίζοντάς τη καθοριστική για την αναβάθμιση του λιμανιού, ενώ επέμεινε ότι «οι σχέσεις Ελλάδας - Κίνας παράγουν αμοιβαία οφέλη».

Στο μεταξύ, κληθείς μεσοβδόμαδα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης να σχολιάσει την εξέλιξη στην Ελευσίνα επιβεβαίωσε ότι «αυτά δεν γίνονται εν κενώ. Ερχονται ως συνέχεια πρωτοβουλιών και σε ενεργειακό και σε γεωπολιτικό επίπεδο, της κυβέρνησης». Παρέπεμψε δε και στις «προηγούμενες πρωτοβουλίες», π.χ. «όσα συνέβησαν στην Αλεξανδρούπολη, στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και πολλά ακόμα», με τη μετατροπή της ακριτικής πόλης όχι μόνο σε ενεργειακό κόμβο αλλά και σε κόμβο στρατιωτικών logistics για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.

Ερωτηθείς για τις προτεραιότητες της ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης, παρέπεμψε στις «προτεραιότητες των ΗΠΑ», οι οποίες βέβαια έρχονται και επιβάλλουν τους όρους τους, ωθώντας σε δεύτερη μοίρα ακόμα και σχέδια που διαφημίζονταν προηγουμένως από την ντόπια αστική τάξη για τη «γεωστρατηγική» τους αξία, δείγμα του ποια μπορεί να είναι η κατάληξη και των τωρινών.

Ενδεικτικά, η «Καθημερινή» έγραφε την Τετάρτη ότι υπάρχουν «Αμερικανικό βέτο για μεταφορά αζερικού αερίου προς Ουκρανία» και «πιέσεις για μπλόκο στον αγωγό TAP, που τροφοδοτείται από το Αζερμπαϊτζάν», με τις ΗΠΑ να διεκδικούν «αποκλειστικότητα» στο φυσικό αέριο που θα φτάνει μέσω Ελλάδας στο Κίεβο.

Οτι το Σαββατοκύριακο και στον απόηχο της συμφωνίας της Atlantic See LNG Trade με τη Naftogaz «η αμερικανική πλευρά φέρεται να έθεσε βέτο στη δυνατότητα μεταφοράς και αζερικού αερίου προς την Ουκρανία μέσω της Ελλάδας και του Κάθετου Διαδρόμου». Οτι μετά τις πιέσεις η κυβέρνηση «δεσμεύθηκε ότι η προσφυγή στο αζερικό αέριο θα είναι η έσχατη λύση», αν δηλαδή δεν υπάρχει αμερικανικό LNG διαθέσιμο, τότε μόνο θα μπορεί «η ελληνική εταιρεία για να ανταποκριθεί στις συμβατικές υποχρεώσεις της με τη Νaftogaz να αντικαταστήσει αυτές τις ποσότητες από το "καλάθι" αερίου που διαθέτει η ΔΕΠΑ, το οποίο περιλαμβάνει και αζερικό». Σε κάθε άλλη περίπτωση θα διακινεί το πανάκριβο αμερικανικό.

«Το ζήτημα ωστόσο που τέθηκε ως προς την προέλευση του αερίου που θα φτάνει στην Ουκρανία εγείρει ερωτήματα για τη στάση των ΗΠΑ σε σχέση με το νέο διασυνοριακό προϊόν "Route 3" (σ.σ. αν θα το σαμποτάρουν δηλαδή, για να μην έχουν ανταγωνισμό από το φτηνότερο αέριο των Αζέρων) που σχεδιάζουν οι διαχειριστές συστημάτων Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας, μαζί με τον ICGB, τον ανεξάρτητο διαχειριστή του διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας - Βουλγαρίας. Το "Route 3" περιλαμβάνει παραδόσεις στην Ουκρανία μέσω του Κάθετου Διαδρόμου αζερικού αερίου από το σημείο διασύνδεσης του ICGB με τον αγωγό TΑP», τόνισε η εφημερίδα, αντανακλώντας το «ντόμινο» από τις κλιμακούμενες ενδοαστικές αντιθέσεις για το ποιος θα αρπάξει τι από την «πίτα» της Ενέργειας.

Αντί επιλόγου, να καταγραφούν σημεία της απάντησης Μαρινάκη στο ερώτημα που του έθεσε την Παρασκευή ο «Ριζοσπάστης», να σχολιάσει προηγούμενες δηλώσεις του υπουργού Αμυνας Ν. Δένδια, σε συνέδριο για την «ασφάλεια» (όπως ότι είναι «πρώτο προαπαιτούμενο η αλλαγή κουλτούρας», καθώς «σήμερα η Ευρώπη δεν αντέχει να δει φέρετρα με σημαία πάνω» ενώ «οι ΗΠΑ είναι εθισμένες σε αυτό το θέαμα. Πρέπει λοιπόν να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση έως πού είμαστε διατεθειμένοι να φτάσουμε»), συγκεκριμένα πώς συνάδουν τέτοιες τοποθετήσεις και ανησυχίες με το πανηγυρικό κλίμα που καλλιέργησε προηγουμένως η κυβέρνηση, ότι οι συμφωνίες με τους Αμερικανούς στα ενεργειακά λειτουργούν και ως «εγγυήσεις ασφαλείας και σταθερότητας».

«Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω γιατί το ένα έρχεται σε αντίθεση με το άλλο το οποίο μου λέτε. Το να έχεις ένα κράτος, μία χώρα και κατ' επέκταση μία Ευρώπη η οποία να εξοπλίζεται, να ενισχύεται και να ενισχύει σε όλα τα επίπεδα τις Ενοπλες Δυνάμεις της και μάλιστα, εδώ, αυτό κολλάει απολύτως που είπε ο υπουργός και με τις θέσεις του πρωθυπουργού για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας (...) Ολα αυτά μαζί συνυπάρχουν, και συνυπάρχουν απολύτως λογικά και αρμονικά», είπε μεταξύ άλλων ο εκπρόσωπος, επιβεβαιώνοντας ότι στον κόσμο του κεφαλαίου μπίζνες και πόλεμος πάνε μαζί.