Με ιδιαίτερα γρήγορα βήματα, οι ΗΠΑ ανεβάζουν την ένταση των στρατιωτικών και πολιτικών παρεμβάσεων και απειλών στη Λατινική Αμερική, καθώς ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός για τη διεθνή πρωτοκαθεδρία «αγκαλιάζει» ολόκληρο τον πλανήτη.

Ετσι, μέσα στο τελευταίο τρίμηνο η κυβέρνηση Τραμπ έχει προχωρήσει σε μεγάλη συγκέντρωση αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Καραϊβική, διεξάγει στρατιωτικά χτυπήματα σε σκάφη στα ανοιχτά της Βενεζουέλας, εκτοξεύει απειλές για χτυπήματα και στην ξηρά, εξουσιοδοτεί μυστικές φονικές επιχειρήσεις της CIA στη Βενεζουέλα με φόντο «διαρροές» και σενάρια για σχέδια «αλλαγής καθεστώτος», ενάντια στον σοσιαλδημοκράτη Πρόεδρο Ν. Μαδούρο, ενώ παράλληλα ανεβάζει τους τόνους ενάντια στην επίσης σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση της Κολομβίας.

Σε μία τελευταία εξέλιξη, το αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι αναπτύσσει επιπλέον στη Λατινική Αμερική το αεροπλανοφόρο «USS Gerald R. Ford» μαζί με την ομάδα κρούσης πολεμικών πλοίων και αεροσκαφών που το συνοδεύουν.

Ολα τα παραπάνω «ντύνονται» με το πρόσχημα της «καταπολέμησης των καρτέλ διακίνησης ναρκωτικών», σε άλλο ένα επεισόδιο από τα γνωστά προσχήματα για τους πολέμους και τις επεμβάσεις των ιμπεριαλιστών, όπως ο σχετικά πρόσφατος «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας», ενώ οι ίδιοι οι λαοί της Λατινικής Αμερικής έχουν πικρή πείρα από τα δεινά που τους επέφεραν επί δεκαετίες οι ΗΠΑ στο πλαίσιο του περιβόητου «πολέμου κατά των ναρκωτικών» (War on Drugs).

Η παραπάνω κλιμάκωση συνδυάζεται με την ολοένα και πιο ανοιχτή παρέμβαση στις πολιτικές εξελίξεις και τις ενδοαστικές αντιθέσεις σε Αργεντινή και Βραζιλία, ενώ με το καλημέρα της νέας θητείας του... «ειρηνοποιού» Ντ. Τραμπ στον Λευκό Οίκο είχαν προηγηθεί πιέσεις και απειλές επέμβασης στον Παναμά, με αντικείμενο τον έλεγχο της Διώρυγας.

Ολα τα παραπάνω βέβαια δεν αποτελούν κεραυνό εν αιθρία... Η Λατινική Αμερική, με τους τεράστιους φυσικούς πόρους και τη στρατηγική σημασία της, είναι άλλο ένα από τα κρίσιμα πεδία στα οποία εκδηλώνεται ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός ΗΠΑ - Κίνας, με την Ουάσιγκτον να επιχειρεί με κάθε τρόπο να αποκόψει τα ολοένα και αυξανόμενα «πατήματα» του Πεκίνου στην αμερικανική ήπειρο.

Τη βδομάδα που πέρασε, οι ΗΠΑ όχι απλά συνέχισαν τα στρατιωτικά πλήγματα κατά πλοίων στα ανοιχτά της Λατινικής Αμερικής, αλλά και εξήγγειλαν ότι αυτά θα γίνονται πλέον «καθημερινά».

Επαναλαμβάνοντας τα γνωστά προσχήματα, ο Αμερικανός υπουργός Πολέμου, Πιτ Χέγκσεθ έκανε λόγο για «ναρκω-τρομοκράτες, που «θα τους βρούμε και θα τους σκοτώσουμε, μέχρι να εξολοθρευτεί η απειλή για τον αμερικανικό λαό»...

Ανακοινώνοντας ένα ακόμα πλήγμα την Παρασκευή, με άλλα 6 θύματα, ο Χέγκσεθ ανάρτησε μηνύματα λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «αν είστε ναρκο-τρομοκράτες (...) θα σας αντιμετωπίσουμε όπως αντιμετωπίζουμε την Αλ Κάιντα. Μέρα ή νύχτα, θα χαρτογραφήσουμε τα δίκτυά σας, θα εντοπίσουμε τους ανθρώπους σας, θα σας κυνηγήσουμε και θα σας σκοτώσουμε».

Τα έως τώρα στρατιωτικά πλήγματα των ΗΠΑ έχουν προκαλέσει δεκάδες θανάτους, περιλαμβανομένου και ενός 40χρονου ψαρά, που - όπως κατήγγειλε η οικογένειά του την Τετάρτη, είχε βγει στα ανοιχτά για «να εντοπίσει τόνους και λιθρίνια, τα οποία βρίσκονται μακριά από την ακτή, ειδικά αυτήν την εποχή του χρόνου (...) γιατί του αφαίρεσαν τη ζωή με αυτόν τον τρόπο; (...) Οι ψαράδες έχουν δικαίωμα να ζήσουν. Γιατί δεν τους συνέλαβαν απλά;».

Η δε κυβέρνηση της Κολομβίας κατήγγειλε ότι το αλιευτικό παρασυρόταν «ενώ εξέπεμπε σήμα κινδύνου», λόγω βλάβης στη μηχανή...

Τα στρατιωτικά πλήγματα αυξάνονται ενώ οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει από τα τέλη Αυγούστου μια μεγάλη στρατιωτική δύναμη στην περιοχή, τουλάχιστον τρία αντιτορπιλικά πλοία, σχεδόν 4.000 πεζοναύτες, αεροσκάφος επιτήρησης τύπου P-8 Poseidon, επιπρόσθετα πολεμικά πλοία και τουλάχιστον ένα πολεμικό υποβρύχιο.

Σε αυτά προστίθεται πλέον το αεροπλανοφόρο «USS Gerald R. Ford» και η ομάδα κρούσης του.

Ολα αυτά στο πλαίσιο - όπως μετέδιδε αρχές Σεπτέμβρη το πρακτορείο Reuters επικαλούμενο στρατιωτικούς αξιωματούχους - πολύμηνης αποστολής και επιχειρήσεων «σε διεθνή ύδατα και εναέριο χώρο», που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση που αποφασιστούν «στοχευμένες επιχειρήσεις».

Θυμίζουμε δε ότι δημοσιεύματα εφημερίδων όπως οι «New York Times» ανέφεραν πως ο Τραμπ υπέγραψε μυστικά Προεδρικό Διάταγμα προκειμένου να χαρακτηριστούν «τρομοκρατικές οργανώσεις» ισχυρά καρτέλ ναρκωτικών και να ανοίξει ο δρόμος και «τεχνικά» ώστε να αναλάβουν δράση οι αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις.

Στα μέσα Οκτώβρη ο Τραμπ επιβεβαίωσε ότι ενέκρινε μυστικές φονικές επιχειρήσεις της CIA - αναφερόμενος προς το παρόν στη Βενεζουέλα - με τον ισχυρισμό ότι η κυβέρνηση Μαδούρο «άδειασε τις φυλακές της στις ΗΠΑ, μέσω των συνόρων», αλλά και ότι ευθύνεται επειδή «έφτασαν πολλά ναρκωτικά στις ΗΠΑ μέσω της Βενεζουέλας».

«Πολλά βενεζουελάνικα ναρκωτικά φτάνουν μέσω θαλάσσης, αλλά αυτό το έχουμε σταματήσει σχεδόν εντελώς», ανέφερε, ενώ συνεχίζοντας απείλησε και για χερσαία πλήγματα, αναφέροντας ότι «σίγουρα εξετάζουμε τώρα την ξηρά, επειδή έχουμε τη θάλασσα υπό πολύ καλό έλεγχο»...

Μάλιστα, πριν μερικά 24ωρα, ο Τραμπ επανέλαβε ότι η κυβέρνησή του είναι «απόλυτα προετοιμασμένη» για κάθε είδους «πλήγματα» εναντίον δικτύων ναρκωτικών και αναφέρθηκε σε σχετική συζήτηση που ίσως χρειαστεί να γίνει και στο Κογκρέσο, για χερσαία επιχείρηση.

Οι τόνοι ανάμεσα στην κυβέρνηση Τραμπ και τις σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις Βενεζουέλας και Κολομβίας υψώθηκαν κι άλλο τη βδομάδα που πέρασε.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος χαρακτήρισε τον Κολομβιανό ομόλογό του Γκ. Πέτρο «παράνομο βαρόνο των ναρκωτικών», ενώ αντιδρώντας ο Πέτρο δήλωσε ότι «με το πρόσχημα της καταπολέμησης της φαιντανύλης (σ.σ. ναρκωτική ουσία)», οι ΗΠΑ επιδιώκουν να «αποκτήσουν πετρέλαιο της Βενεζουέλας και της Γουιάνας».

Ο δε υπουργός Εσωτερικών της Κολομβίας, Αρμ. Μπενεντέτι, δήλωσε ότι τα σχόλια Τραμπ συνιστούν «απειλή εισβολής ή στρατιωτικής δράσης κατά της Κολομβίας» και το ΥΠΕΞ της χώρας ανακάλεσε στην Μπογκοτά για διαβουλεύσεις τον πρεσβευτή της Κολομβίας στις ΗΠΑ, σημειώνοντας ότι κι άλλες «ληφθείσες αποφάσεις» θα ανακοινωθούν.

Την ίδια στιγμή, η ηγέτιδα της «φιλοαμερικανικής» αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα Μαρία Κορίνα Ματσάδο - που αφιέρωσε στον Τραμπ το Νόμπελ Ειρήνης με το οποίο βραβεύτηκε πρόσφατα - όχι μόνο υπερασπίστηκε ανοιχτά τη στρατιωτική και πολύνεκρη δράση που οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει αυτόκλητα, λέγοντας ότι «χωρίς ισχύ, δεν υπάρχει ελευθερία» αλλά και κατήγγειλε ότι «η εισβολή που γίνεται εδώ είναι αυτή των Κουβανών, των Ρώσων, των Ιρανών (...) της Χεζμπολάχ, της Χαμάς...».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, πριν μερικές μέρες, ο Τραμπ υποδέχτηκε στον Λευκό Οίκο τον ομόλογό του από την Αργεντινή, Χ. Μιλέι, τονίζοντας ενόψει και των επόμενων βουλευτικών εκλογών στη χώρα της Λατινικής Αμερικής πως «αν δεν κερδίζει, δεν θα είμαστε το ίδιο γενναιόδωροι με την Αργεντινή».

Υπενθυμίζεται ότι πριν την ανάδειξη του Μιλέι στην προεδρία, η Αργεντινή είχε πάρει πρόσκληση για ένταξη στους BRICS, εξέλιξη που ανέτρεψε ο νέος Πρόεδρος της χώρας.

Την ίδια ώρα, εντείνονται οι πιέσεις των ΗΠΑ απέναντι στη Βραζιλία - ιδρυτικό μέλος των BRICS - και την κυβέρνηση Λούλα, μεταξύ άλλων με επιβολή πολύ υψηλών δασμών, όπως και οι παρεμβάσεις του Λευκού Οίκου υπέρ του πρώην Προέδρου της Βραζιλίας, Ζ. Μπολσονάρο.

Χαρακτηριστικά για την ουσία των εξελίξεων, δηλαδή για την εντεινόμενη αντιπαράθεση ΗΠΑ - Κίνας στη Λατινική Αμερική, ήταν τα σχόλια του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ για τη συνεργασία ΗΠΑ - Αργεντινής.

Οπως είπε ανοιχτά, ζητούμενο είναι «η εξώθηση της Κίνας έξω από την Αργεντινή», ενώ επιδοκίμασε τη θετική στάση της κυβέρνησης Μιλέι για τη δραστηριοποίηση αμερικανικών εταιρειών στην εκμετάλλευση σπάνιων γαιών και ουρανίου.

Υπογράμμισε πως η Ουάσιγκτον δεν θέλει «άλλο ένα αποτυχημένο ή κινεζο-καθοδηγούμενο κράτος στη Λατινική Αμερική»...

Υπενθυμίζεται ότι πριν αναλάβει ο Μιλέι την εξουσία, η Αργεντινή, που είναι σημαντικός παραγωγός λιθίου, είχε εμβαθύνει τις σχέσεις της με την Κίνα.

Συνολικότερα η «κινητοποίηση» των ΗΠΑ ξεκινά από την αυξανόμενη επενδυτική παρουσία που καταγράφει η Κίνα σε όλη την περιφέρεια.

Σύμφωνα με έκθεση της Δι-Αμερικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης (Inter-American Development Bank - IDB), μόνο στο χρονικό διάστημα 2005 - 2019 οι κινεζικές επενδύσεις στη Λατινική Αμερική αυξήθηκαν από μόλις 2 δισ. δολάρια σε 30 δισ.

Από την άλλη, αν και οι ΗΠΑ παραμένουν ο πρώτος εμπορικός εταίρος για την περιοχή, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα οι Αμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) τους στη Λατινική Αμερική από το 20% των συνολικών αμερικανικών ΑΞΕ τη δεκαετία του 1990 έπεσαν στο 12% τη δεκαετία του 2020.

Την ίδια ώρα ενισχύονται οι μπίζνες της Κίνας με χώρες της περιοχής. Για παράδειγμα, ο όγκος του διμερούς εμπορίου Κίνας - Κολομβίας, από 1,2 δισ. δολάρια το 2004, εκτοξεύτηκε σε 18,3 δισ. το 2024.

Μόνο μέσα στην πενταετία 2018 - 2023 κινεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως η Κινεζική Αναπτυξιακή Τράπεζα και η Βιομηχανική και Εμπορική Τράπεζα της Κίνας, χρηματοδότησαν έργα συνολικής αξίας 1,4 δισ. δολαρίων, με το 80% να αφορά τον κλάδο των υποδομών και έργα όπως ο οδικός άξονας Αλ Μαρ, η πρώτη γραμμή Μετρό στην Μπογκοτά και η επέκταση του αεροδρομίου «Ελ Ντοράντο».

Ανάμεσα στις επενδύσεις που θεωρούνται «κλειδί» για το Πεκίνο στην περιοχή ξεχωρίζει το περουβιανό λιμάνι βαθέων υδάτων Τσανκάι, ένα εμβληματικό έργο στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας BRI, την οποία η Κίνα προσπαθεί να επεκτείνει και στη Νότια Αμερική. Η ανάπτυξη του συγκεκριμένου λιμανιού έχει μειώσει τη θαλάσσια σύνδεση Κίνας - Περού στις 23 μέρες, από άνω των 30 που ήταν, και το σχετικό κόστος κατά 20%.

Υποδομές στη δυτική ακτογραμμή της Λατινικής Αμερικής, τις οποίες έφτιαξε και διαχειρίζεται το κινεζικό μονοπώλιο της COSCO, εκτιμάται ότι θα φέρουν συντριπτικές αλλαγές στην εμπορική σύνδεση Νότιας Αμερικής - Ασίας, προσφέροντας πιο ανταγωνιστική εναλλακτική στη σημερινή, που διασχίζει τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Οπως έχει εκτιμήσει η αμερικανική «δεξαμενή σκέψης» CSIS, «όταν ολοκληρωθεί το έργο και ξεκινήσει να λειτουργεί στην πληρότητά του, το Τσανκάι θα μπορεί να διαχειρίζεται 3,5 εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια τον χρόνο, εξελισσόμενο πιθανώς στο τρίτο μεγαλύτερο λιμάνι της Λατινικής Αμερικής και στο μεγαλύτερο που έχει διαχειριστεί ποτέ μια κρατική κινεζική εταιρεία».

Η αναμέτρηση για το προβάδισμα στην περιοχή συνδέεται και με τον άφθονο ορυκτό πλούτο.

Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου, σήμερα στη Λατινική Αμερική εξορύσσονται 25 από τα συνολικά 34 κρίσιμα ορυκτά που περιλαμβάνει η ΕΕ σε σχετική της λίστα.

Σύμφωνα με το Κέντρο Διεθνών Σχέσεων (Council on Foreign Relations), η Κίνα τα τελευταία χρόνια εστιάζει επενδύσεις της στο λεγόμενο «Τρίγωνο του Λιθίου» που συγκροτούν Αργεντινή - Βολιβία - Χιλή. Εκεί εκτιμάται ότι συγκεντρώνεται το 50% του παγκόσμιου αποθέματος του συγκεκριμένου ορυκτού, που είναι κρίσιμο για την παραγωγή μιας σειράς ανερχόμενων κλάδων νέων τεχνολογιών και «πράσινης» βιομηχανίας.

Εκτεταμένες είναι οι κινεζικές επενδύσεις και σε μεγάλες υποδομές ΑΠΕ, όπως το ηλιακό πάρκο Τζουτζούι στην Αργεντινή - ένα από τα μεγαλύτερα στη Νότια Αμερική - και το αιολικό πάρκο Πούντα Σιέρα στο Κοκίμπο της Χιλής.

Τέλος, ας καταγραφεί ότι τη βδομάδα που πέρασε ο νέος Πρόεδρος της Βολιβίας, Ροδρίγο Πας, δήλωσε πως στο εξής η σχέση της χώρας του με τις ΗΠΑ «θα αποκατασταθεί». Η εκλογική επικράτηση του Πας θεωρείται «αλλαγή σελίδας» στη χώρα, έπειτα από μια περίοδο που ξεκίνησε με την επικράτηση του Εβο Μοράλες το 2008 και στη διάρκεια της οποίας ενισχύθηκαν πολύμορφες συνεργασίες με ιμπεριαλιστικά κέντρα αντίπαλα προς τις ΗΠΑ.