Στους ιδιωτικοποιημένους αυτοκινητόδρομους, με βάση το νομοθετικό πλαίσιο που στήριξαν και εφάρμοσαν όλες οι αστικές κυβερνήσεις της ΝΔ και προηγουμένως του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, μέσα από τις συμβάσεις παραχώρησης και τις ρήτρες τις οποίες περιέχουν, ουσιαστικά η αυξομείωση των τιμών στα διόδια (συνήθως βέβαια πρόκειται για αυξήσεις) συνδέεται με τον εκάστοτε δείκτη τιμών καταναλωτή, δηλαδή τον πληθωρισμό.

Από 1.1.2024 λοιπόν η αύξηση θα είναι 7,6% - 7,7%, ενώ κυβέρνηση και επιχειρηματικοί όμιλοι συμφώνησαν η προσαύξηση του 2023 (12%), που δεν εισπράχθηκε, να μοιραστεί σε τρεις δόσεις έως το 2026 και οι έμποροι των δρόμων να απορροφήσουν ένα μέρος αυτής. Για το 2023 ο πληθωρισμός - που μετράται κάθε Σεπτέμβρη - αυξήθηκε κατά 1,65% σε σχέση με το 2022. Σε αυτήν την αύξηση θα προστεθεί το ήμισυ της αύξησης από το 2021 στο 2022, που ήταν 12%, δηλαδή 6%, και έτσι προκύπτει η αύξηση γύρω στο 8%.

Μάλιστα, όπως προανήγγειλαν, οι αυξήσεις θα συνεχιστούν και το 2025 και το 2026. Αντίστοιχες ετήσιες αυξήσεις σημειώνονταν και επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Εκτός από το χαράτσι στους πολίτες, η κυβέρνηση ετοιμάζεται παράλληλα να δώσει κι άλλο «μποναμά» στους παραχωρησιούχους, μετά την απαίτησή τους για ...διαφυγόντα κέρδη το 2023 (καθώς δεν επιβλήθηκε αύξηση όλη τη χρονιά).

Συγκεκριμένα:

Για τη διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη το κόστος θα διαμορφωθεί στα 33,55 ευρώ, από 31,35 το 2023

Για τη διαδρομή Αθήνα - Ιωάννινα το κόστος θα διαμορφωθεί στα 41 ευρώ, από 38,25 το 2023

Για τη διαδρομή Αθήνα - Καλαμάτα το κόστος θα διαμορφωθεί στα 15 ευρώ, από 13,95 το 2023

Για τη διαδρομή Αθήνα - Πάτρα το κόστος θα διαμορφωθεί στα 12,6 ευρώ, από 11,8 το 2023

Για τη διαδρομή Αθήνα - Τρίκαλα το κόστος θα διαμορφωθεί στα 19,35 ευρώ, από 17,95 το 2023.

Εκτός αυτού στις εταιρείες έχει ήδη δοθεί κρατική επιδότηση ύψους 73 εκατ. ευρώ εξαιτίας των μειωμένων κερδών την περίοδο του lockdown!

Αυτή η εξέλιξη προέκυψε μετά από συναντήσεις στελεχών της κυβέρνησης και του υπουργείου Μεταφορών με τους παραχωρησιούχους στις αρχές Δεκέμβρη. Θυμίζουμε ότι από τα ΜΜΕ παρουσιάζονταν αυτές οι συναντήσεις ως προσπάθεια η κυβέρνηση να βάλει τους δικούς της όρους, ενώ ήταν δεδομένο ότι θα υπάρξουν αυξήσεις στην τιμή των διοδίων...

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Νίκος Ταχιάος, σε δηλώσεις του για το θέμα, με θράσος ισχυρίστηκε ότι «οι αυξήσεις αυτές θα έπρεπε να έχουν δοθεί από την 1/1/2023 και παραλείφθηκαν, και αυτή η αύξηση της τάξεως του 7,63% που θα έπρεπε να εφαρμοστεί την προηγούμενη χρονιά, αφορά συγκεκριμένες οδούς που έχουν δοθεί σε εταιρείες οι οποίες έχουν αναλάβει τη συντήρησή τους για να λειτουργήσει με ασφάλεια ο δρόμος».

Κι όλα αυτά όταν σε αυτούς τους οδικούς άξονες που εκμεταλλεύονται επιχειρηματικοί όμιλοι, εγκλωβίζονται άνθρωποι σε συνθήκες χιονιά ή όταν πιάνει κάπου φωτιά δεν υπάρχει καμία διέξοδος διαφυγής... Για παράδειγμα, ο εγκλωβισμός ανθρώπων για πάνω από ένα 24ωρο στην Αττική Οδό τον Γενάρη του 2022 αναδεικνύει με τον πιο γλαφυρό τρόπο τις συνέπειες της εμπορευματοποίησης των υποδομών, της πολιτικής των ΣΔΙΤ και των συμβάσεων παραχώρησης για έργα που ο λαός τα χρυσοπληρώνει διπλά και τριπλά προκειμένου να ωφελούνται οι επιχειρηματικοί όμιλοι.

Σύμφωνα με το υπάρχον πλαίσιο, το οποίο ψήφισαν και διατήρησαν οι κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ, μεγάλο μέρος των αυτοκινητόδρομων της χώρας έχει δοθεί με συμβάσεις παραχώρησης σε εταιρείες οι οποίες έχουν την ευθύνη της λειτουργίας και συντήρησής τους.

Για παράδειγμα, η σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού υπογράφηκε την περίοδο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ το 1996, ανάμεσα στο ελληνικό Δημόσιο και την «Αττική Οδός ΑΕ», και συμπληρώθηκε το 2000 με τη σύμβαση που υπογράφηκε με την εταιρεία «Αττικές Διαδρομές ΑΕ» (μέτοχοι των δύο εταιρειών είναι οι «ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις ΑΕ», ΑΒΑΞ ΑΕ, ΕΤΕΘ ΑΕ και EGIS).

Ολες οι κυβερνήσεις είναι συνυπεύθυνες για τη διατήρηση του καθεστώτος παραχωρήσεων που ενισχύει τους ομίλους, αφήνοντας έκθετους στους κινδύνους τούς οδηγούς σε περίπτωση εγκλωβισμού σε μια φυσική καταστροφή, την ώρα που πληρώνουν πανάκριβα διόδια. Και μάλιστα πρόσφατα η κυβέρνηση αποφάσισε να αποζημιώνει κιόλας τους ομίλους όταν σε περίπτωση έντονης κακοκαιρίας και χιονόπτωσης οι δρόμοι θα κλείνουν! Στην ουσία η κυβέρνηση όχι μόνο αφήνει τις εταιρείες ανεξέλεγκτες αλλά τις πληρώνει και από πάνω, την ώρα που δεν έχουν ξεχαστεί ούτε τα διόδια που έκοβαν μέσα σε συνθήκες χιονιά, όπου και άφησαν εγκλωβισμένους τους οδηγούς για 24ωρα, ούτε πάλι πρόσφατα όταν στο ατύχημα με το βυτιοφόρο έκοβαν κανονικά διόδια στους οδηγούς που εγκλώβισαν με τις ώρες σε συνθήκες επικίνδυνες, ούτε όταν στις πλημμύρες της Θεσσαλίας οι «ελεύθερες» διελεύσεις οχημάτων καταγράφονταν από τις εταιρείες, για να εισπράξουν από τους φορολογούμενους τη χασούρα.

Αυτή η πολιτική βέβαια δεν είναι καινούργια αφού και επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έρρεαν τα εκατομμύρια προς τους επιχειρηματικούς ομίλους... Θυμίζουμε πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε καταβάλει πάνω από 870 εκατ. ευρώ στους επιχειρηματικούς ομίλους από τα τέλη του 2016 για την επανεκκίνηση των έργων στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους, χωρίς να υπολογίζονται τα χρήματα που θα λάβουν για το έργο Πάτρα - Πύργος, ενώ είχε φρόντισε να βάλει σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης και τον τελευταίο μεγάλο αυτοκινητόδρομο που παρέμενε υπό κυριότητα του Δημοσίου, την Εγνατία Οδό, ιδρύοντας μάλιστα και δεκάδες νέους σταθμούς διοδίων κατά μήκος του δρόμου και στους κάθετους άξονές του.

Επί ΣΥΡΙΖΑ, επίσης, πάγια τακτική ήταν και η αύξηση στις τιμές των διοδίων αλλά και το «ζεστό» χρήμα στους παραχωρησιούχους. Για το 2019 - και πριν από τις εκλογές - είχαν συμφωνηθεί αυξήσεις σε δύο φάσεις, μία τον Ιούλη και μία τον Γενάρη του 2020, ενώ και στις αρχές του ίδιου έτους υπήρξαν αυξήσεις σε πολλούς σταθμούς διοδίων.

Επιπλέον, την περίοδο 2015 - 2019 οι όμιλοι για τους μεγάλους αυτοκινητόδρομους είχαν εισπράξει:

-- Για την Ιόνια Οδό - που την εκμεταλλεύεται η «Νέα Οδός», κοινοπραξία της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και των, ισπανικών συμφερόντων, «Ferrovial» και ACS - απευθείας συμμετοχή του Δημοσίου, ύψους 330 εκατ. ευρώ.

-- Για το τμήμα Μαλιακός - Κλειδί, που περιλαμβάνει τις σήραγγες Τεμπών, κρατική ενίσχυση 296 εκατ. ευρώ, δανεισμός με την εγγύηση του Δημοσίου 583 εκατ. ευρώ.

-- Για τον οδικό άξονα Κόρινθος - Πάτρα που έχει αναληφθεί από την «Ολυμπία Οδό» (VINCI, «Hochtief», J&P ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) συνολικού κόστους 1,834 δισ. ευρώ, το 39% καλύφθηκε από κρατικά και κοινοτικά κονδύλια, το 29% από δάνεια με την εγγύηση του Δημοσίου και το 23% από έσοδα των διοδίων.