RIZOSPASTIS

Στιγμιότυπο από τη συζήτηση με τον Ολ. Ματό

Εκπρόσωποι γαλλικών συνδικάτων που πρωτοστάτησαν στην οργάνωση του αγώνα στη Γαλλία βρέθηκαν στην Ελλάδα την περασμένη βδομάδα, ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση του ΠΑΜΕ ώστε να πάρουν μέρος στις εκδηλώσεις για την Εργατική Πρωτομαγιά. Στο πλαίσιο της επίσκεψής τους μετέφεραν στην εργατική τάξη της χώρας μας την πολύτιμη πείρα τους, αλλά και μήνυμα γνήσιας διεθνιστικής αλληλεγγύης, σαν αυτή που εισέπραξαν και οι Γάλλοι εργάτες από τα συνδικάτα της Ελλάδας: Με συζητήσεις στους χώρους δουλειάς, με διαμαρτυρίες όπως στη γαλλική πρεσβεία στην Αθήνα, αλλά και με τη συμμετοχή Ελλήνων συνδικαλιστών σε απεργιακές συγκεντρώσεις στη Γαλλία.

Ο «Ριζοσπάστης» είχε την ευκαιρία να συναντηθεί και να συζητήσει για αυτήν την πείρα με τον Ολιβιέ Ματό, πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Μασσαλίας, ο οποίος συμμετείχε στη συνδικαλιστική αντιπροσωπεία που επισκέφτηκε τη χώρα μας.

-- Δίνετε έναν μεγάλο αγώνα εδώ και μήνες ενάντια σε μια βαθιά αντιδραστική μεταρρύθμιση. Κάποια πρώτα βασικά συμπεράσματα;

-- Καταρχάς να πούμε σε τι φάση βρισκόμαστε σήμερα. Ο Μακρόν προώθησε τον νόμο για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση εφαρμόζοντας το άρθρο 49.3 του Συντάγματος, χωρίς αυτός να εγκριθεί καν από ψηφοφορία στη Βουλή. Εχει διαμορφωθεί πλέον μια τέτοια συνολική μέθοδος διακυβέρνησης, καθώς τα τελευταία χρόνια νομίζω ότι έχουμε πάνω από 10 φορές που νομοθέτημα έχει περάσει με ενεργοποίηση αυτού του άρθρου.

Με αυτήν την κατάσταση, μπορούμε να πούμε ότι η κυβέρνηση Μακρόν ουσιαστικά δεν αποτελεί πλέον πλειοψηφία, ως αποτέλεσμα της μεγάλης κινητοποίησης του γαλλικού λαού.

Δεν μιλάμε μόνο για κινητοποίηση των Γάλλων εργατών. Μιλάμε για μια κινητοποίηση που αγκάλιασε πλατιά στρώματα του λαού, τη νεολαία, τους ανέργους, τους συνταξιούχους.

Σε συνδικαλιστικό επίπεδο, όλα αυτά εκφράστηκαν στο πλαίσιο μιας Δια-Συνδικαλιστικής (σ.σ. Intersyndicale - Συντονιστικού όλων των τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων), όπου οι Συνομοσπονδίες απηύθυναν κοινά καλέσματα και έτσι υπήρξε μεγάλη κινητοποίηση λαϊκών μαζών. Ενας βασικός σκοπός ήταν να αξιοποιήσουμε την κλιμακούμενη, επαναλαμβανόμενη απεργία (greve reconductible), με πρόσκληση της Δια-Συνδικαλιστικής.

Οργανώθηκαν κινητοποιήσεις σε διάφορους κλάδους: Στην Ενέργεια, στα Διυλιστήρια, στα Λιμάνια. Κάθε κλάδος προσάρμοζε την πάλη του στην πραγματικότητα τη δική του. Είχαμε πάρα πολύ μεγάλες κινητοποιήσεις στις δημόσιες υπηρεσίες του Παρισιού, όπου αναπτύχθηκε πολύ ισχυρό κίνημα π.χ. στον τομέα της αποκομιδής απορριμμάτων.

Υπολογίζουμε ότι κινητοποιήθηκαν 3,4 - 4 εκατομμύρια άτομα, κάτι που είχαμε να δούμε δεκαετίες.

Μπορούμε να πούμε ότι στο πλαίσιο αυτό του κινήματος η πλειοψηφία των δυνάμεων της αριστεράς ήταν σε υποστήριξη. Παρ' όλα αυτά, αυτό που τίθεται σήμερα είναι τι στρατηγική θα έχει ο αγώνας.

Σήμερα για μας το στοίχημα είναι πώς ακόμα μεγαλύτερα κομμάτια κόσμου θα ενταχθούν σε απεργίες, διαδηλώσεις και, το κυριότερο, στην επαναλαμβανόμενη απεργία, κάτι που συνδέεται με τη στρατηγική του κινήματος. Δεν θέλουμε απλά να καλέσουμε τους εργάτες να απεργήσουν μία μέρα. Θέλουμε να αναδειχθεί πώς ο καθένας από το μετερίζι του μπορεί να μπει στη μάχη συνολικά, να πειστεί και για την αναγκαιότητα της επαναλαμβανόμενης απεργίας, γιατί δεν είναι κάτι εύκολο. Χρειάζεται μια πανεθνική στρατηγική, με συντονισμό ανάμεσα σε όλα τα επαγγέλματα.

Χρειάζεται όμως μια συνδικαλιστική οργάνωση που θα στέκεται γερά στα πόδια της, για να αναπτυχθεί τέτοια δράση. Χρειάζεται αυτό να ζυμωθεί ειδικά στους μεγάλους κλάδους παραγωγής, αλλά και στις υπηρεσίες, σε όλους τους κρίκους του Εμπορίου, και στις μικρότερες εταιρείες Εμπορίου, παντού.

Το 2019, που είχαμε μεγάλες κινητοποιήσεις, μας ρωτούσαν εργαζόμενοι σε βρεφονηπιακούς σταθμούς: «Τι σημασία θα έχει αν κάνω εγώ απεργία; Σε τι θα χρησιμεύσει;». Εξηγούσαμε ότι «προφανώς κάθε απεργιακή δράση πολλαπλασιάζει τη δύναμη. Είτε γιατί εσύ κάνοντας απεργία θα οδηγήσεις τον άλλον εργαζόμενο να φέρει και το παιδί του στην απεργιακή διαδήλωση, είτε γιατί όλο αυτό θα έχει αντίκτυπο στην κοινωνία».

Χρειάζεται να σημειωθεί ότι όλη αυτή η προσπάθεια γίνεται σε μια περίοδο που οι εργαζόμενοι έχουν υποστεί τις συνέπειες πολυετών μειώσεων μισθών. Οπότε για έναν εργαζόμενο που θυσιάζει το μεροκάματο για να απεργήσει δημιουργείται αντικειμενικό πρόβλημα για την κάλυψη των εξόδων του: Να φάει, να πληρώσει το νοίκι του, όλα αυτά. Επίσης, στην προσπάθεια αυτή επιδρά και το ότι όλα τα μεγάλα, «παραδοσιακά» κόμματα ποτέ δεν ανοίγουν συζήτηση για τη σημασία της απεργίας.

Εδώ ερχόμαστε εμείς να δώσουμε στον εργαζόμενο νέες μορφές δράσης, να τον πείσουμε. Και ο καθένας να βάλει το λιθαράκι του στον αγώνα. Να εμπλουτίσουμε τις ιδέες για το μπλοκάρισμα της οικονομίας. Για την «επιβράδυνση» της οικονομίας. Για παράδειγμα, μιλάμε για απεργίες από τις οποίες μπορεί τα αφεντικά να χάσουν 13 δισ.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, αντιλαμβανόμαστε ότι οι μεγαλοεργοδότες δεν είναι διατεθειμένοι να υποχωρήσουν, είναι λογικό να αποτελεί για εκείνους και θέμα αρχής το αν θα υποχωρήσουν στα αιτήματα των απεργών.

Οπότε βρισκόμαστε σε μια φάση της μάχης στην οποία πρέπει να διατηρήσουμε την πίεση. Να βρούμε μορφές αγώνα που θα βάλουν στη μάχη όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο, με δεδομένο ότι η κυβέρνηση Μακρόν είναι αποφασισμένη να τελειώσει με το σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης όπως υπήρχε μέχρι σήμερα.

Προφανώς, δεν μπορούμε να μη συνυπολογίζουμε ότι όλες αυτές οι αλλαγές στην Κοινωνική Ασφάλιση αποτελούν διαταγές της ΕΕ, αποτελούν δεσμεύσεις για τη γαλλική εργοδοσία, μια ρελάνς που επιδιώκουν.

-- Πώς αντιμετωπίστηκαν η καταστολή και η τρομοκρατία;

-- Πρέπει να σημειώσουμε ότι η πλειονότητα των κλάδων που απήργησαν αντιμετώπισαν μεγάλη καταστολή από την κυβέρνηση. Επαιρναν εργάτες που είχαν αποφασίσει να κάνουν απεργία και τους καλούσαν, τους έβαζαν να γυρίσουν στη δουλειά. Είναι πάρα πολύ άσχημο να το βλέπει κανείς αυτό. Για να απαντήσουμε σε αυτήν την προσπάθεια, οργανωθήκαμε από πάρα πολύ νωρίς. Για παράδειγμα στα διυλιστήρια.

Εκφράστηκε μεγάλη αλληλεγγύη, μέσα από την οποία αναδείχθηκε και σύγκλιση των εργαζομένων, συμφωνία, και το κυριότερο, πόσο ισχυρό είναι το όπλο της απεργίας: Ηταν χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο απάντησαν οι εργαζόμενοι στα διυλιστήρια στη Φος (δυτικά της Μασσαλίας) όταν δόθηκε εντολή για επιστράτευση. Οι εργαζόμενοι στην τελευταία μονάδα, που δεν είχαν κινητοποιηθεί, αποφάσισαν να κατέβουν κι αυτοί στην απεργία. Ηταν η πιο όμορφη απάντηση.

Αντίστοιχα στιγμιότυπα εκτυλίχθηκαν και με εργαζόμενους στην επεξεργασία των απορριμμάτων στον μητροπολιτικό δήμο της Μασσαλίας, όπου επίσης μπλόκαραν με τον ίδιο τρόπο την προσπάθεια τρομοκράτησης των συναδέλφων τους.

Αυτές είναι σημαντικές αντιδράσεις που πρέπει να πολλαπλασιαστούν - κατά 10%, 100%, 1.000%. Είναι βασικό να καλλιεργείται στον κάθε εργαζόμενο η αντίληψη ότι όταν δέχεται επίθεση ο συνάδελφός του, πρέπει να ξεσηκώνεται και ο ίδιος. Οπως λέει κι ένας στίχος από τον «Υμνο των Παρτιζάνων» (σ.σ. γαλλικό αντιστασιακό τραγούδι), «Φίλε, αν εσύ πέσεις, από τη σκιά σου θα ξεπηδήσει άλλος στη δική σου θέση».

Υπάρχουν επίσης νέες μορφές αντίδρασης («με κατσαρόλες», «συγκεντρώσεις πολιτών» κ.λπ.). Αποψή μου είναι ότι πάντα χρειάζεται η απεργία, γιατί ως μορφή πάλης είναι αυτή που κάνει το κεφάλαιο να έχει οικονομικές απώλειες. Οπότε, ναι μεν συνδυασμός μορφών πάλης, αλλά και οργάνωση απεργίας.

Και, επιπλέον, αυτό που χρειάζεται είναι η πραγματική πολιτική προοπτική.

Η CGT να ξαναπαίξει τον ρόλο που της ανήκει.

-- Μετά από πολλά χρόνια γίνονται μεγάλοι αγώνες στην Ευρώπη και ειδικά στη Γαλλία. Αγώνες που δίνουν κουράγιο σε όλους τους εργάτες, σε όλες τις χώρες. Πώς απαντάτε σε όσους λένε ότι παρά τους αγώνες ο νόμος του Μακρόν πέρασε;

-- Καταρχάς ο νόμος του Μακρόν δεν πέρασε με ψηφοφορία. Η κυβέρνηση Μακρόν στην πραγματικότητα δεν έχει πλέον πλειοψηφία.

Μετά από όλες αυτές τις κινητοποιήσεις, εμείς λέμε ότι κερδίσαμε τη μάχη των ιδεών. Η τεράστια πλειονότητα του κόσμου είναι κατά της μεταρρύθμισης, παρότι η κυβέρνηση την πέρασε.

Υπάρχουν σημαντικά ζητήματα που επανήλθαν στον προβληματισμό του κόσμου. Για τη διανομή του πλούτου που παράγει ο λαός.

Για δεκαετίες μάς εξηγούσαν ότι ο λαός πρέπει να κάνει θυσίες λόγω των ελλειμμάτων.

Ποια είναι η πραγματικότητα; Από το 2008 οι 40 μεγαλύτερες εταιρείες της Γαλλίας κατέγραφαν ρεκόρ στην απόδοση μερισμάτων στους μετόχους τους. Κάθε χρονιά καταρριπτόταν το ρεκόρ που είχε σημειωθεί την προηγούμενη.

Κατ' επέκταση, αυτοί που έλεγαν ότι «δεν υπάρχουν χρήματα, χρειάζεται να γίνουν θυσίες από τους εργαζόμενους» δεν γίνονται πια αποδεκτοί. Το ερώτημα που προκύπτει πλέον είναι: Ολος αυτός ο πλούτος που παράγεται, σε ποιες ανάγκες έρχεται να απαντήσει;

Το σημαντικό θέμα που ανακύπτει πλέον είναι τι χρειάζεται να γίνει σε συνδικαλιστικό επίπεδο, αλλά και τι πολιτική εναλλακτική δημιουργείται, τι πολιτική προοπτική δημιουργείται.

Για άλλη μια φορά εδώ προκύπτει ο ρόλος που η CGT έχει να διαδραματίσει. Αλλά και συνολικά οι δυνάμεις που θέλουν την κοινωνική πρόοδο πρέπει να πουν καθαρά προς ποια κοινωνία οδεύουν, σε πανεθνικό επίπεδο και με ποιον θα φτιάξουν αυτήν την κοινωνία οι εργαζόμενοι. Πρόκειται για μια σημαντική πρόκληση, η οποία διατυπώνεται ως φυσικό επακόλουθο, αναγκαστικά. Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος ο κόσμος να νιώσει απελπισία, να αναδιπλωθεί. Αλλά, όπως διδάσκει και η Ιστορία, οι αστικές κυβερνήσεις δεν έχουν κανένα κώλυμα να απευθυνθούν και σε αντιδραστικές δυνάμεις, να τείνουν το χέρι ακόμα και σε φασίστες, για αντιδραστικές λύσεις.

-- Οι κινητοποιήσεις αυτές τροφοδότησαν διεργασίες στο συνδικαλιστικό κίνημα της Γαλλίας, κάτι που φάνηκε και στο συνέδριο της CGT. Ποια είναι η επόμενη μέρα;

-- Ολα αυτά τα χρόνια οι εργαζόμενοι δεν αμφισβήτησαν τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, αλλά ταυτόχρονα δεν μπορούμε να πούμε ότι εκείνες ήταν και αποφασιστικό εργαλείο έκφρασης και υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους. Υπήρξαν διάφορες εκφράσεις κινημάτων, όπως τα «κίτρινα γιλέκα», ή των ελεγκτών των σιδηροδρομικών.

Δεν είναι τυχαία η δήλωση του Λορέν Μπερζέ (σ.σ. γραμματέα της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων και επικεφαλής της Συνομοσπονδίας CFDT, όπου πλειοψηφούν οι δυνάμεις του Σοσιαλιστικού Κόμματος - PS), ο οποίος είπε ότι ο συνδικαλισμός είναι θνητός, ότι τα συνδικάτα μπορεί και να «πεθάνουν». Οτι μπορεί οι εργαζόμενοι να δουν ότι δεν είναι ο συνδικαλισμός που θα τους βοηθήσει να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους, ότι τα συνδικάτα είναι «εκτός πραγματικότητας». Το έλεγε βέβαια ο ίδιος που είχε ήδη συνεισφέρει στην απομάκρυνση των συνδικάτων από τα πραγματικά συμφέροντα των εργαζομένων, στη διαμόρφωση ενός συνδικαλισμού της ταξικής συνεργασίας, σε σύνδεση με τη βούληση της ΕΕ, ο οποίος θα κάθεται στα τραπέζια του «κοινωνικού διαλόγου».

Με βάση αυτήν την κατάσταση η CGT βρίσκεται στριμωγμένη στη γωνία, μπροστά σε αυτήν την αντίληψη του «συσπειρωτικού συνδικαλισμού», που αφορούσε τη «συνένωση κορυφών», παραγνωρίζοντας την ίδια στιγμή την ενότητα στη βάση, στον χώρο δουλειάς.

Από την άλλη, η CGT αναγκάστηκε να αναλάβει τον ρόλο της αντιπαράθεσης (με την κυβέρνηση και την εργοδοσία). Από τον Γενάρη μέχρι σήμερα 30.000 εργαζόμενοι προσχώρησαν στις γραμμές της ως νέα μέλη.

Πρέπει να συνεχιστεί αυτή η δουλειά και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της, γιατί έχουν δημιουργηθεί πολλές προσδοκίες να γίνει χρήσιμη για τους εργαζόμενους. Οταν δημιουργούνται πολλές προσδοκίες, μπορεί να δημιουργηθεί και μεγάλη απογοήτευση.

Ολα αυτά αποτελούν πάτημα για να βγούμε μπροστά. Η CGT πρέπει να γίνει αληθινά η οργάνωση των εργαζομένων, ανδρών και γυναικών, που θα φέρει μπροστά την υπεράσπισή τους, τις άμεσες διεκδικήσεις τους.

Ταυτόχρονα όμως απουσιάζει η πολιτική προοπτική.

Εμείς θέλουμε να οικοδομήσουμε κάτι όχι στη θέση των εργαζομένων, αλλά μαζί με τους ίδιους τους εργαζόμενους.

Σήμερα πάρα πολλά μέλη μας δεν ψηφίζουν, δεν πάνε καν στις εκλογές, δεν είναι ικανοποιημένοι από τις πολιτικές προτάσεις που προσφέρονται σήμερα στη Γαλλία.