Σάββατο 11 Σεπτέμβρη 2021 - Κυριακή 12 Σεπτέμβρη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 26
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ
Παράδεισος κερδών για το τουριστικό κεφάλαιο - κόλαση για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα

«Σκάνε» απ' τα κέρδη στις πλάτες των εργαζομένων ξενοδοχειακοί όμιλοι, τουρ οπερέιτορ και εφοπλιστές

Από τη μια, η αλματώδης ανάπτυξη στον κλάδο του Τουρισμού - Επισιτισμού ακόμα και κατά την περίοδο της τελευταίας καπιταλιστικής κρίσης. Από την άλλη, εργαζόμενοι που έμεναν και μένουν σε πολλές περιπτώσεις απλήρωτοι για μήνες, που δούλευαν χωρίς ασφάλιση ή με φιλοδωρήματα των 200 και 300 ευρώ, για 12 ή και 14 ώρες δουλειάς, με εργασιακές σχέσεις - λάστιχο.

Ολα αυτά στη Ζάκυνθο, της «μονοκαλλιέργειας» του Τουρισμού, όπου βρέθηκε ο «Ριζοσπάστης» πριν από λίγες μέρες και κατέγραψε την αγωνία και την αγανάκτηση των εργαζομένων στα ξενοδοχεία. Αλλά και τις ελλείψεις σε βασικές υποδομές για το σύνολο των λαϊκών στρωμάτων...

Την ίδια ώρα που τα «Οσκαρ» του Τουρισμού πέφτουν βροχή, που το 2019 το σύνολο των αφίξεων στο αεροδρόμιο έφτανε τους 1.801.297 επιβάτες (από τους οποίους οι 1.709.545 αφορούσαν χώρες του εξωτερικού) και που σημειώθηκε μια «έκρηξη» αυξήσεων σε μονάδες πέντε και τεσσάρων αστέρων (ιδιαίτερα το διάστημα 2016 - 2020), οι ξενοδοχοϋπάλληλοι στην πλειοψηφία τους αμείβονται με τα περίφημα «πακέτα πληρωμών», που καταστρατηγούν ό,τι έχει απομείνει από την κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, με «μαύρα» χρήματα που πολλές φορές δεν δίνονται.

Και ενώ με τον πρώτο «βήχα» (όπως η μείωση της κίνησης το καλοκαίρι του 2020 λόγω της πανδημίας) για το τουριστικό κεφάλαιο, ΕΕ, κυβέρνηση και οι μηχανισμοί της «μπουκώνουν» με επιδοτήσεις και «διευκολύνσεις» δισ. ευρώ ξενοδόχους, τουρ οπερέιτορ, εφοπλιστές, όσοι από τους ξενοδοχοϋπάλληλους βρήκαν δουλειά (γιατί πολλούς δεν τους προσέλαβαν, με την αιτιολογία «να δούμε τι κίνηση θα 'χουμε») ζουν με το άγχος αν θα μπορέσουν να ενταχθούν στα πενιχρά επιδόματα των 500 ευρώ και αν θα συμπληρώσουν ένσημα για το «κουτσουρεμένο» ταμείο ανεργίας τον χειμώνα...

Το γιγάντωμα των ξενοδόχων

Στοιχεία για τα ξενοδοχεία σε όλα τα νησιά του Ιονίου
Στοιχεία για τα ξενοδοχεία σε όλα τα νησιά του Ιονίου
Ο κλάδος του Επισιτισμού - Τουρισμού στο νησί είναι ο μεγαλύτερος και πριν από την πανδημία απασχολούσε περίπου 20.000 εργαζόμενους επί συνολικού πληθυσμού 40.758 κατοίκων, βάσει της απογραφής του 2011. Τον τελευταίο χρόνο μειώθηκαν σε περίπου 15.000, λόγω των μέτρων που εφάρμοσε η εργοδοσία για μείωση του προσωπικού. Πρόκειται για εργαζόμενους, ντόπιους και μετανάστες, που πλέον διαμένουν μόνιμα στο νησί, καθώς και μια μεγάλη μερίδα που έρχονται για εποχική εργασία (Ελληνες και αλλοδαποί).

Στη Ζάκυνθο των 406 τ.χλμ., που αποτελεί το τρίτο σε έκταση νησί των Ιονίων, με τον δεύτερο μεγαλύτερο πληθυσμό μετά την Κέρκυρα, η δυναμικότητα σε τετράστερα και πεντάστερα ξενοδοχεία το 2016 ήταν 35 και 8, με 6.078 και 1.427 κλίνες αντίστοιχα. Το 2020 τα αντίστοιχα νούμερα ήταν 67 τετράστερα και 29 πεντάστερα ξενοδοχεία, με 9.621 και 6.260 κλίνες.

Πρόκειται για μεγέθη που κατέταξαν το νησί στην πρώτη θέση σε απόλυτο αριθμό μονάδων αυτού του μεγέθους στα Ιόνια, ξεπερνώντας και την Κέρκυρα (με 27 μονάδες πέντε αστέρων και 58 τεσσάρων), που μέχρι πέρυσι ήταν πρώτη (και διατηρεί τα πρωτεία στον αριθμό κλινών), βάσει των στοιχείων του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας για το 2020 και της σχετικής μελέτης του ΙΤΕΠ.

Πίσω από τη βιτρίνα των πολυτελών ξενοδοχείων κρύβεται η στυγνή εκμετάλλευση των εργαζομένων
Πίσω από τη βιτρίνα των πολυτελών ξενοδοχείων κρύβεται η στυγνή εκμετάλλευση των εργαζομένων
Την ίδια περίοδο, οι αφίξεις ξένων επισκεπτών στο αεροδρόμιο έσπαγαν όλα τα «κοντέρ». Το 2016 η «Fraport», που εκμεταλλεύεται τον αερολιμένα, καταγράφει ότι ο συνολικός αριθμός αφίξεων έφτασε τους 1.419.796 επιβάτες, από τους οποίους οι 1.351.226 αφορούσαν χώρες του εξωτερικού για το διάστημα από Μάη έως τέλη Οκτώβρη. Τα αντίστοιχα νούμερα το 2019 (που για τους μεγαλοξενοδόχους θεωρείται χρονιά - σταθμός) ήταν 1.810.427 επιβάτες, από τους οποίους οι 1.716.130 ήταν από το εξωτερικό, από τον Μάρτη έως τον Νοέμβρη!

Αντίστοιχη αύξηση παρουσίασε και η κίνηση στο λιμάνι της Ζακύνθου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, από το λιμάνι της Κυλλήνης αφίχθησαν 1.094.006 επιβάτες το 2018 και 1.096.001 το 2019, κατατάσσοντας τη γραμμή Κυλλήνη - Ζάκυνθος στην 7η θέση πανελλαδικά, αφήνοντας πίσω συνδέσεις όπως του Βόλου με τις Σποράδες και του Πειραιά με τα Δωδεκάνησα!

Το 2020 λόγω πανδημίας υπήρξε «βουτιά» στις αφίξεις, όπως και σε άλλους τουριστικούς προορισμούς, όμως αυτή η πτώση χρησιμοποιήθηκε για ένταση της επίθεσης στα εργασιακά δικαιώματα των ξενοδοχοϋπαλλήλων, την ίδια ώρα που ξενοδόχοι και εφοπλιστές επιδοτήθηκαν με δισ. ευρώ, μετρώντας ταυτόχρονα αντίστροφα για νέα τουριστικά ρεκόρ, καθώς το 2021 δείχνει να κλείνει στο νησί με ικανοποιητικά για τους ίδιους νούμερα σε αφίξεις και διανυκτερεύσεις.


Με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, ο Ιούλης είχε αύξηση 158,1% στις αφίξεις του αεροδρομίου σε σχέση με τον περσινό, φτάνοντας τους 253.727 επιβάτες, από τους οποίους οι 241.711 προέρχονταν από το εξωτερικό. Μεγάλη ήταν και η κίνηση στο λιμάνι, βάσει όσων ανακοινώνουν τα ζακυνθινά ΜΜΕ και οι ναυτιλιακοί πράκτορες.

Οι ξενοδόχοι πανηγύριζαν τέλη Αυγούστου ότι η πληρότητα φέτος ξεπέρασε το 85% (πηγή: Εφημερίδα «Ημέρα τση Ζάκυνθος» 27/8/2021) στα καταλύματα των Ιονίων, ενώ την ίδια ώρα οι εφοπλιστές της «Levante Ferries» προανήγγειλαν την αγορά και νέου (στα ήδη 4 που διαθέτουν), μεγαλύτερου πλοίου στη γραμμή με την Κυλλήνη, για το καλοκαίρι του 2022 (πηγή: Εφ. «Ερμής» 26/8/2021)!

Εκβιασμοί, απειλές και τρομοκρατία...

Αποκαλυπτικά της άλλης όψης του νομίσματος, της εκμετάλλευσης δηλαδή που βιώνουν για δεκαετίες οι εργαζόμενοι του νησιού, σε ανάπτυξη και κρίση, είναι όσα ανέφεραν στον «Ριζοσπάστη» ξενοδοχοϋπάλληλοι μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων.

Καμαριέρα που δουλεύει στην ίδια ξενοδοχειακή μονάδα συνεχώς από το 1995 και που έχει ζήσει διάφορα αφεντικά (καθώς υπήρχαν και αλλαγές ιδιοκτησίας στο 4άστερο ξενοδοχείο όπου εργάζεται) σήμερα είναι 59 ετών και ζει με την αγωνία αν και πότε θα πάρει σύνταξη.

Τα δύο πρώτα χρόνια δούλεψε χωρίς ένσημα. Οταν από το 1997 άρχισε να τα κολλάει, η «ταρίφα», όπως εξηγεί και η ίδια, ήταν 101-105 τον χρόνο, ίσα - ίσα για να μπορεί να ενταχθεί τον χειμώνα στο ταμείο ανεργίας, άσχετα αν δούλευε περισσότερες μέρες τη σεζόν. Σήμερα τα ένσημα είναι 150 ...αλλά εκτός ΒΑΕ.

Δεν ήταν η μόνη. Η πλειοψηφία του κλάδου εργαζόταν έτσι, από τα «καλά χρόνια», όπως εξηγεί, όταν για σχεδόν δύο δεκαετίες και παραπάνω, κάθε καλοκαίρι, τα ρεκόρ του Τουρισμού έσπαγαν το ένα μετά το άλλο.

Σήμερα, η ίδια αλλά και η πλειοψηφία των συναδέλφων της αγωνιούν για το αν θα συνεχίσουν και κατά πόσο θα μπορούν να κάνουν την ίδια δουλειά, αφού με τους αντιασφαλιστικούς νόμους όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ) τα όρια συνταξιοδότησης εκτοξεύτηκαν, τα χρόνια δεν «βγαίνουν», τα ένσημα δεν φτάνουν, τα ΒΑΕ καταργήθηκαν και η εργοδοσία ξεσαλώνει.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κανένας νόμος ποτέ δεν όριζε, για παράδειγμα, πόσα δωμάτια μπορεί να καθαρίζει καθημερινά μια καμαριέρα. Αποτέλεσμα, σε πολλά ξενοδοχεία μία γυναίκα μόνη της να είναι αναγκασμένη ειδικά σε περιόδους αιχμής να ξεπερνά τα 15 τη μέρα.

«Ως πότε θα μπορώ να δουλεύω», αναρωτιέται, συμπληρώνοντας πως «τα προβλήματα υγείας στις καμαριέρες ή στις κουζίνες, μέσα στις υγρασίες, τις πολύ υψηλές ή και πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, όταν μπαίνεις στα ψυγεία, είναι πολλά και δεν μπορείς να αντέξεις από μια ηλικία και μετά», την ίδια ώρα που η εργοδοσία «όσο μεγαλώνεις κοιτάζει πώς να σε ξεφορτωθεί».

Στο στόχαστρο όσοι έχουν παλιότερες ΣΣΕ

«Πλέον το μόνο που κοιτάνε τα αφεντικά είναι το πόσο παλιός είσαι και τι δικαιώματα έχεις στη δουλειά», εξήγησε σερβιτόρα με 20 χρόνια προϋπηρεσία. Επεσήμανε ότι όφελος για την εργοδοσία είναι «να προσλαμβάνει νέους χωρίς δικαιώματα, αφού με την πληθώρα των συμβάσεων που μπορούν να εφαρμόζουν, παίρνουν εργαζόμενους για μερικές μέρες δουλειάς ή και ώρες».

Γι' αυτόν τον σκοπό άλλωστε, και με πρόσχημα «να μην πάθει κάτι στη δουλειά», 69χρονος (!) συντηρητής δεν επαναπροσλήφθηκε σε μεγάλη μονάδα, καθώς διατηρούσε παλιότερη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Ο ίδιος σήμερα ψάχνει πού να βρει δουλειά ή ακόμα και πού να αγοράσει ένσημα, προκειμένου να συμπληρώσει όσα του λείπουν για να βγει κάποια στιγμή στη σύνταξη!

«Παλαιότερα μας εκβίαζαν ότι περιμένουν κι άλλοι να πάρουν τη δουλειά μας, αν διαμαρτυρόμασταν για οτιδήποτε», αναφέρει άλλη καμαριέρα, μεγάλου ξενοδοχειακού ομίλου, προσθέτοντας ότι «σήμερα με πρόσχημα τον κορονοϊό μείωσαν τους μισθούς αλλά και το προσωπικό, λέγοντας ότι δεν έχουν τον κόσμο που θα ήθελαν σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια».

Οπως καταγγέλθηκε, σε ξενοδοχείο όπου τα προηγούμενα χρόνια απασχολούνταν 20 καμαριέρες σήμερα είναι 15, με τους ίδιους πελάτες, αλλά με πολύ περισσότερη δουλειά στις πλάτες των εργαζομένων, που στην πλειοψηφία τους και ειδικά σε αυτά τα πόστα (καμαριέρες, λάντζα κ.λπ.) είναι γυναίκες.

Στο μπαρ πισίνας μεγάλης μονάδας, τα 5 άτομα προσωπικό τα προηγούμενα χρόνια φέτος έγιναν 2, το πολύ 3 (τραβώντας εργαζόμενους από άλλα πόστα), που καλούνται να εξυπηρετήσουν έως και 600 άτομα. «Αν διαμαρτυρηθείς, η απάντηση είναι ότι θα φέρουμε "μαύρους" στη θέση σου», τονίζει σερβιτόρα, σημειώνοντας ότι οι εκβιασμοί ειδικά προς τους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους, οι οποίοι διατηρούν ακόμα όσα δικαιώματα προέβλεπαν παλιότερες Συλλογικές Συμβάσεις, είναι στο στόχαστρο, προκειμένου να οδηγηθούν από μόνοι τους στην παραίτηση.

Τέτοια περιστατικά έχουν συμβεί, με τρεις λαντζέρισσες σε μεγάλο ξενοδοχείο να αποχωρούν και στη θέση τους η εργοδοσία να χρησιμοποιεί μετανάστες με 300 έως 400 ευρώ, οι οποίοι διαμένουν σε άθλιες συνθήκες μέσα στο ξενοδοχείο.

Κάθε είδους πίεση...

«Δεν παραιτήθηκα όμως "οικειοθελώς", ούτε εγώ ούτε αρκετοί συνάδελφοί μου που άφησαν τη δουλειά τους», δηλώνει εργαζόμενη σε μπαρ ξενοδοχείου η οποία πρόσφατα άφησε τη δουλειά της, μην αντέχοντας άλλο την πίεση. Κάνει λόγο για «άθλια συμπεριφορά των προϊσταμένων», σε σημείο που «θίγουν την προσωπικότητα του εκάστοτε εργαζομένου».

Και δεν είναι μόνο αυτά. Η πίεση της εργοδοσίας φτάνει και σε άλλα επίπεδα. Δεν έλειψαν οι καταγγελίες στο Σωματείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων, αλλά και στο Εργατικό Κέντρο του νησιού, ακόμα και για σεξουαλικές παρενοχλήσεις σε εργαζόμενες. «Η συμπεριφορά διευθυντικών στελεχών και πολλές φορές προϊσταμένων είναι άθλια», καταγγέλλει 47χρονη καμαριέρα και προσθέτει ότι «κοιτάνε πώς να σε μειώσουν σαν άτομο και προσωπικότητα, προκειμένου να σου σπάσουν το ηθικό».

Οσον αφορά τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας και με αφορμή τον κορονοϊό, αυτά από πολύ καιρό έχουν πάει «περίπατο». Η μόνη ασφάλεια που παρέχει η εργοδοσία στο προσωπικό της τις περισσότερες φορές είναι γάντια και μάσκες. Κατά τ' άλλα, οι πελάτες σε πολλές περιπτώσεις συνωστίζονται σε πισίνες, μπαρ, μπουφέδες και άλλους χώρους. Το προσωπικό δεν προλαβαίνει πάντα να απολυμάνει τραπέζια, ξαπλώστρες και κοινόχρηστους χώρους, αφού είναι λιγότερο, έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες δεν γίνονται ούτε για τα στοιχειώδη υγειονομικά πρωτόκολλα, και η μόνη προφύλαξη που προβάλλεται είναι το εμβόλιο.

Τον χειμώνα οι ξενοδοχοϋπάλληλοι τη «βγάζουν» με τα ψίχουλα του επιδόματος ανεργίας του ΟΑΕΔ, τα ψευτομεροκάματα δεξιά κι αριστερά, τις αγροτικές εργασίες (για όσους έχουν) και την αγωνία τι θα συμβεί το επόμενο καλοκαίρι, και αν θα τους πάρουν ξανά για δουλειά.


Σ. Μπ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ