Οτι «η Τουρκία αποτελεί έναν πολύτιμο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ», που «συνεισφέρει σημαντικά στην κοινή μας ασφάλεια», επανέλαβε χτες από την Αγκυρα ο επικεφαλής της λυκοσυμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ, στο πλαίσιο της επίσκεψής του σε Τουρκία και Ελλάδα, με φόντο τις εξελίξεις στην περιοχή και τις πρόσφατες ανακοινώσεις για τη δημιουργία του στρατιωτικού μηχανισμού «αποκλιμάκωσης» Ελλάδας - Τουρκίας, της ΝΑΤΟικής πλατφόρμας όπου, συμπληρωματικά με τις υπόλοιπες, δρομολογούνται οι επικίνδυνες διευθετήσεις με ζητούμενο τη συνοχή της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας.

Μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο Στόλτενμπεργκ τόνισε μεταξύ άλλων ότι «το ΝΑΤΟ παραμένει ισχυρά αφοσιωμένο στην ασφάλεια της Τουρκίας» και έσπευσε να ιεραρχήσει τη διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών ως ζήτημα που αφορά ευρύτερα την αναμέτρηση με αντίπαλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Ετσι, αφού χαιρέτισε την εγκαθίδρυση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας «μηχανισμού στρατιωτικής απεμπλοκής προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος συμβάντων και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο», συμπεριλαμβανομένης της «δέσμευσης για τη χρήση ασφαλούς τηλεφωνικής γραμμής (hotline) που έχει εγκαθιδρυθεί ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία», και μίλησε για την «εποικοδομητική δέσμευση Τουρκίας και Ελλάδας» που συνέβαλαν στη δημιουργία του, ξεκαθάρισε ότι «είμαστε έτοιμοι να τον αναπτύξουμε περαιτέρω» αλλά και επισήμανε ότι «ο μηχανισμός απεμπλοκής μπορεί να βοηθήσει ώστε να δημιουργηθεί ο χώρος για διπλωματικές προσπάθειες. Πιστεύω ακράδαντα ότι οι υποκείμενες διαφορές μπορούν τώρα να αντιμετωπιστούν μόνο μέσω διαπραγματεύσεων στο πνεύμα της αλληλεγγύης των συμμάχων και του Διεθνούς Δικαίου».

Για να καταλήξει με νόημα ότι «αντιμετωπίζουμε ένα σύνολο δύσκολων ζητημάτων», κάτι που «καθιστά ακόμα πιο σημαντική την απευθείας συζήτησή τους με την τουρκική ηγεσία», και να παραθέσει μετά παραδείγματα τέτοιων «ζητημάτων»: Επανέλαβε λοιπόν ότι «είμαστε ανήσυχοι για τις συνέπειες της απόκτησης του συστήματος "S-400"», επειδή αυτό «μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τα αεροσκάφη της Συμμαχίας και να προκαλέσει κυρώσεις από τις ΗΠΑ», και κάλεσε την Τουρκία «να εργαστεί μαζί με άλλους συμμάχους για να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις». Ακόμα είπε ότι συζητήθηκε «η περίπλοκη κατάσταση» σε Λιβύη, Συρία και Ναγκόρνο Καραμπάχ, εκφράζοντας την προσδοκία ότι η Τουρκία «θα χρησιμοποιήσει την αξιοσημείωτη επιρροή της για να πέσουν οι εντάσεις».

Σύμφωνα με τα σχετικά ρεπορτάζ, από τη μεριά της Αγκυρας ο Τσαβούσογλου επανέλαβε κατηγορίες του τύπου ότι η Ελλάδα «έστειλε πολεμικά πλοία στις έρευνες που κάναμε στην υφαλοκρηπίδα μας» και διαμαρτυρήθηκε ότι «κάποιοι σύμμαχοί μας συνέχεια φέρνουν τις διαφορές μας στην ατζέντα του ΝΑΤΟ» (αναφερόμενος σε Γαλλία και Ελλάδα). Πρόσθεσε ότι η αγορά των «S-400» ήταν «λύση ανάγκης» και εξέφρασε το τουρκικό ενδιαφέρον για αγορά πυραύλων «Patriot».

Ο Στόλτενμπεργκ συναντήθηκε και με τον υπουργό Αμυνας Χουλούσι Ακάρ, με τον οποίο αντάλλαξαν απόψεις για «τις τεχνικές συνεδριάσεις που πραγματοποιούνται μεταξύ των στρατιωτικών κλιμακίων της Τουρκίας και της Ελλάδας στο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ και τα ΝΑΤΟικά ζητήματα», ενώ ο Ακάρ υπογράμμισε ότι «η Τουρκία εξακολουθεί να στηρίζει τη λύση του ζητήματος με διάλογο χωρίς προϋποθέσεις». Αργότερα αναμενόταν και συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν.

Να σημειωθεί ότι μιλώντας στην ιταλική «La Stampa», στον απόηχο της Συνόδου της ΕΕ, ο Τούρκος ΥΠΕΞ κάλεσε «να μην τολμήσει η Ευρωπαϊκή Ενωση να μας επιβάλει κυρώσεις», γιατί αυτό «θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα και θα ενισχύσει μόνο την αποφασιστικότητά μας να προστατέψουμε τα δικαιώματα τα δικά μας και των Τουρκοκυπρίων». Πρόσθεσε πάντως ότι υπάρχει «ανάγκη διαλόγου» και ότι «είναι επείγον να εξομαλύνουμε τις σχέσεις μας». «Λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση και αναμένουμε από την ΕΕ να κάνει το ίδιο», σημείωσε.

Σήμερα ο Στόλτενμπεργκ έρχεται στην Αθήνα για συναντήσεις με τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη, την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Σακελλαροπούλου και τους υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας.

Ερωτηθείς χτες σχετικά με τον ΝΑΤΟικό μηχανισμό «αποκλιμάκωσης», ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας είπε ότι «οποιοδήποτε εργαλείο είναι χρήσιμο και το αποτιμούμε θετικά. Θετικό είναι επομένως να υπάρχει και μια τηλεφωνική γραμμή, την οποία να μπορεί να σηκώνει η μία ή η άλλη πλευρά και να χτυπά ένα καμπανάκι κινδύνου, όταν πάει κάπου να ξεφύγει η κατάσταση (...) Πάνω απ' όλα, όμως, προέχει το πολιτικό επίπεδο να πάμε σε μια σταθερή κατάσταση αποκλιμάκωσης, που πιστεύουμε πως είναι προς όφελος και της Ελλάδας και της Τουρκίας και γενικά των λαών της Ανατολικής Μεσογείου», βαφτίζοντας τη ΝΑΤΟική συνοχή και τα σχέδια συνεκμετάλλευσης των επιχειρηματικών ομίλων... συμφέρον των λαών.

Μπροστά στο ενδεχόμενο οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών να βρεθούν την Πέμπτη σε συνέδριο στην Μπρατισλάβα, είπε ότι «δεν έχει κλειδώσει» ακόμα καμία «συνεννόηση» για συνάντησή τους, αλλά σε κάθε περίπτωση τόνισε πως η ελληνική κυβέρνηση είναι έτοιμη «για οποιαδήποτε συνάντηση σε επίπεδο διερευνητικών επαφών». Πρόσθεσε ότι «ακόμη δεν έχει οριστεί ημερομηνία επανέναρξης των διερευνητικών», ωστόσο «εμείς από πλευράς μας είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε τις διερευνητικές επαφές ανά πάσα στιγμή».

Ταυτόχρονα, ο Στ. Πέτσας προσπάθησε να αντιστρέψει την πραγματικότητα αναφερόμενος στα αποτελέσματα του πρόσφατου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου δήθεν «οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναγνώρισαν ότι οι παράνομες - επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο δεν αποτελούν υπόθεση μόνο της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά ολόκληρης της ΕΕ» και «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με το κείμενο των Συμπερασμάτων έστειλε ένα σαφέστατο μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας προς τη γείτονα».

Ολα αυτά ενώ στα Συμπεράσματα της Συνόδου, με το βλέμμα στο «στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ» για «σταθερότητα» στην Ανατολική Μεσόγειο και «ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία» σε όλα τα επίπεδα, οι περιβόητες κυρώσεις για την επιθετικότητα της Τουρκίας παραπέμπονται ξανά στις ελληνικές καλένδες, τα ευχολόγια και τα καλέσματα στην Τουρκία να απέχει από επιθετικές ενέργειες στο μέλλον νομιμοποιούν τη μέχρι τώρα επιθετικότητά της, ενώ, στο πλαίσιο και του ιμπεριαλιστικού παζαριού που φουντώνει, ζητείται «η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ».

Στο μεταξύ, χτες το τουρκικό γεωτρύπανο «Γιαβούζ» έφτασε στις νότιες ακτές της Τουρκίας, κοντά στο λιμάνι Τάσουτσου της Μερσίνας, αν και είχαν προγραμματιστεί (παράνομες) δραστηριότητές του στα ανοιχτά της Κύπρου έως τις 12/10. Σημειωτέον, την ίδια στιγμή το ερευνητικό πλοίο «Μπαρμπαρός» έχει προγραμματιστεί να παραμείνει στα ανοιχτά της Κύπρου (νοτιοανατολικά) μέχρι τις 18/10.

Ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης, Κυριάκος Κούσιος, μίλησε για ενέργεια που συμβάλλει στην οικοδόμηση θετικού κλίματος, ωστόσο πρόσθεσε ότι η Λευκωσία διατηρεί επιφυλάξεις, αφού δεν γνωρίζει ούτε τους λόγους της αποχώρησης ούτε αν αυτή έχει μόνιμο χαρακτήρα, ενώ υπενθύμισε πως το «Μπαρμπαρός» παραμένει εντός κυπριακής ΑΟΖ και συνεχίζονται οι τουρκικές απειλές για άνοιγμα των Βαρωσίων («φιλέτο» στην Αμμόχωστο). Στις Βρυξέλλες, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Πίτερ Στάνο έκανε λόγο για «ευπρόσδεκτο βήμα» και συμπλήρωσε ότι «ελπίζουμε να δούμε όμοια βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, όπως υπογράμμισαν οι ηγέτες». Αργότερα, το τουρκικό υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε πως το «Γιαβούζ» επέστρεψε στην Τουρκία «για εργασίες συντήρησης και ανεφοδιασμού και για να προετοιμαστεί για την επόμενη αποστολή του», ενώ «έπειτα από τις εργασίες» αυτές «θα συνεχίσει τις δραστηριότητες γεώτρησής του σε νέο σημείο».