Copyright 2018 The Associated

Από τις πρόσφατες βίαιες διαμαρτυρίες στα Τίρανα

Οι τελευταίες πολιτικές εντάσεις στην Αλβανία και το άτυπο παζάρι που έχουν ξεκινήσει ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου, μέσω δηλώσεων στον Τύπο, ανεβάζουν το «θερμόμετρο» των πολιτικών εξελίξεων στα Δυτικά Βαλκάνια, με δεδομένο τον ευρύτερο ανταγωνισμό ανάμεσα σε ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις - ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία.

Στα Τίρανα έχει προγραμματιστεί για σήμερα νέα διαμαρτυρία από κόμματα της αντιπολίτευσης, με επικεφαλής το Δημοκρατικό Κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (το οποίο ίδρυσε ο πρώην πρωθυπουργός Σαλί Μπερίσα, με σημερινό αρχηγό τον Λουλζίμ Μπασά). Οι πιέσεις των αντιπολιτευόμενων δυνάμεων σε βάρος της κυβέρνησης του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Εντι Ράμα αφορούν τις κατηγορίες για τις σχέσεις του με το οργανωμένο έγκλημα, τη διαφθορά σε διάφορα επίπεδα εξουσίας και την επιβολή πολιτικών που αυξάνουν τη φτώχεια και εξωθούν τους νέους στη μετανάστευση. Απαιτούν από τον Ράμα να παραιτηθεί άμεσα, ώστε να αναλάβει προσωρινά τη διακυβέρνηση της χώρας κυβέρνηση τεχνοκρατών που θα οδηγήσει τη χώρα σε βουλευτικές εκλογές.

Η κινητοποίηση, που είναι η δεύτερη από το περασμένο Σάββατο που κατέληξε σε βίαιες συγκρούσεις διαδηλωτών - αστυνομίας, πραγματοποιείται σε συνθήκες όξυνσης της ενδοαστικής αντιπαράθεσης. Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας «Ηχώ των Τιράνων», ο Σαλί Μπερίσα δεν δίστασε χτες να πει ότι «αν ένας πρωθυπουργός δεν φύγει, η αντιπολίτευση δεν μπορεί να νικήσει. Ο Ράμα αξίζει μία σφαίρα στο κεφάλι, αλλά το συμφέρον της χώρας δεν μας το επιτρέπει. Πρέπει να αναλάβουμε ενέργειες που θα ανατρέψουν τον Ράμα»!

Από τη Γερμανία, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη από την Τρίτη, ο Αλβανός Πρόεδρος Ιλίρ Μέτα - που αναδείχθηκε σε αυτό το αξίωμα με την υποστήριξη του Ράμα, αλλά τελευταία οι σχέσεις τους έχουν επιδεινωθεί - έπαιξε τον «Πόντιο Πιλάτο», παίρνοντας αποστάσεις από την απόφαση κομμάτων της αντιπολίτευσης (μεταξύ αυτών και του Δημοκρατικού Κόμματος για την Ολοκλήρωση, LSI, στο οποίο ηγούνταν μέχρι να γίνει Πρόεδρος και τώρα έχει αναλάβει η σύζυγός του) να παραδώσουν τις βουλευτικές τους έδρες. Μετά τη συνάντησή του με τον Γερμανό ομόλογό του, Φρανκ - Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ο Μέτα τόνισε ότι οι παραιτήσεις των βουλευτών, η κλιμάκωση των διαδηλώσεων και οι διχαστικές πολιτικές εμπλοκές εκτός θεσμών «δεν είναι καλοδεχούμενες εξελίξεις». Νωρίτερα, είχε εγκωμιάσει την πολιτική της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ στα Δυτικά Βαλκάνια, καλώντας την να «βοηθήσει» την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας στην ΕΕ.

Η πρεσβεία των ΗΠΑ στα Τίρανα, σε ανακοίνωση που εξέδωσε αργά το βράδυ της Τρίτης, επισημαίνει ότι «σε μία υγιή δημοκρατία» η αντιπολίτευση λειτουργεί εποικοδομητικά εντός συνταγματικών θεσμών, και προσθέτει με νόημα: «Οι ΗΠΑ καλούν όλους τους βουλευτές να σταθούν πάνω από την πολιτική εμπλοκή, να απορρίψουν τα κελεύσματα για εγκατάλειψη των εδρών και να υπερασπιστούν τα ιδανικά και τις αρχές που είναι νευραλγικές σε οποιαδήποτε ζωντανή δημοκρατία. Εάν αποτύχετε να κάνετε τη δουλειά σας, απογοητεύετε το λαό τον οποίο έχετε το προνόμιο να υπηρετείτε».

Ο πρέσβης της ΕΕ στα Τίρανα, Λουίτζι Σορέκα, μιλώντας στο δίκτυο «Top Channel» σημείωσε ότι «κάθε βουλευτής θα πρέπει να αποφασίσει για τον εαυτό του. Είναι όμως φανερό πως η εγκατάλειψη της βουλευτικής έδρας είναι αντιπαραγωγική για την Αλβανία και αντιβαίνει τα συμφέροντα των πολιτών για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις».

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, σχολιάζοντας συνολικά τις εξελίξεις στα Βαλκάνια κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε εκδήλωση της ρωσικής διπλωματικής ακαδημίας στη Μόσχα, επανέλαβε ότι η Δύση συνεχίζει την «ξεδιάντροπη πολιτική» ώστε να συμπαρασύρει τα Δυτικά Βαλκάνια στο ΝΑΤΟ, «αγνοώντας τους λαούς, τα μαθήματα της Ιστορίας ή της διπλωματικής ευγένειας». Πρότεινε έτσι την επαναφορά όλων στις βασικές αρχές των Διεθνών Σχέσεων και του Διεθνούς Δικαίου, «όπως αυτές διατυπώνονται στη Χάρτα του ΟΗΕ και στον ΟΑΣΕ».

Οι εξελίξεις στα Τίρανα προκάλεσαν επιπλέον την αντίδραση του προέδρου του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στην Αλβανία, Μαρκ Κρόφορντ. Είπε πως η έλλειψη εσωτερικής πολιτικής σταθερότητας «συνιστά οικονομική απειλή» που βλάπτει την εικόνα της χώρας και αποθαρρύνει τους Αμερικανούς και άλλους ξένους επενδυτές. «Αν η κατάσταση είναι πιο σταθερή στα Σκόπια ή στην Πρίστινα, εκεί θα πάνε οι επενδυτές», κατέληξε.

Στο Βελιγράδι, ο Σέρβος υπουργός Εξωτερικών Ιβιτσα Ντάσιτς δήλωσε ότι η χώρα του έχει ήδη ξεχρεώσει 700 εκατ. ευρώ σε δάνεια που χρωστά το Κοσσυφοπέδιο, λέγοντας: «Οταν πρέπει να πληρωθούν χρέη, τότε αυτοί στο Κοσσυφοπέδιο είναι τμήμα της Σερβίας, όταν όμως υπάρχει περιουσία που μπορούν να αρπάξουν, τότε είναι ανεξάρτητο κράτος». Πρόσθεσε πως απομένουν άλλα 200 εκατ. ευρώ σε χρέη και δάνεια, που η Σερβία προτίθεται να τα αποπληρώσει, θυμίζοντας πως κατά τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ το Κοσσυφοπέδιο αναγνωρίζεται ως «αναπόσπαστο τμήμα» της Σερβικής Δημοκρατίας.

Στο μεταξύ, ο πρωθυπουργός των Κοσοβάρων Αλβανών, Ράμους Χαραντινάι, απέρριψε πρότερη πρόταση του Ντάσιτς περί οριοθέτησης μεταξύ των δύο πλευρών, λέγοντας ότι «τέτοιο πράγμα δεν έχει γίνει ποτέ και πουθενά» και εκτιμώντας ότι ο Σέρβος αξιωματούχους εννοούσε να γίνει αυτό στη βάση εθνοτικής σύνθεσης των κατά τόπους πληθυσμών. Συνεχίζοντας, ο Χαραντινάι κατηγόρησε την επικεφαλής της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική, Φεντερίκα Μογκερίνι, ότι μεροληπτεί τάχα υπέρ του Βελιγραδίου και ότι ηγείται μυστικών διαπραγματεύσεων μεταξύ Σερβίας και Βελιγραδίου. «Η Μογκερίνι ηγείται ενός ημι-μυστικού διαλόγου. Θα ήταν καλό αν έριχνε λίγο φως σε αυτόν τον διάλογο», είπε ο Χαραντινάι σύμφωνα με την αλβανόφωνη εφημερίδα της Πρίστινας «Κόχα Ντιτόρε». Ισχυρίστηκε τέλος για πολλοστή φορά ότι οι δασμοί 100% που έχει επιβάλει από το Νοέμβρη σε Σερβία και Βοσνία - Ερζεγοβίνη «δεν θα αρθούν, παρά τα αιτήματα από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, εκτός κι αν οι δύο χώρες φτάσουν σε συμφωνία για αμοιβαία αναγνώριση». Για αυτό το θέμα ο Πρόεδρος Χ. Θάτσι εμφανίζεται πιο διαλλακτικός, όπως και για τη «διόρθωση συνόρων».

Στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, χτες, περίπου 4,5 μήνες μετά τις βουλευτικές εκλογές και έπειτα από έντονο πολιτικό παρασκήνιο, συνήλθε για πρώτη φορά το νέο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο. Η σύγκλισή του είχε καθυστερήσει, μεταξύ άλλων εξαιτίας αποφάσεων της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής.