ΛΕΥΚΩΣΙΑ.--

Παρατείνεται η ένταση στην Κύπρο, καθώς εκφράζονται αμφιβολίες για το αν θα καταστεί δυνατό να καταβληθούν μισθοί και συντάξεις στους δικαιούχους, ενώ αβέβαιο παραμένει το μέλλον των ασφαλιστικών ταμείων, που έχουν καταθέσεις στις τράπεζες Λαϊκή και Κύπρου και ενδέχεται τα αποθεματικά τους να «κουρευτούν». Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο επίσης για μέτρα περικοπής μισθών και συντάξεων, ως αποτέλεσμα της συμφωνίας με την τρόικα, σύμφωνα με τον Κύπριο υπουργό Οικονομικών, Μ. Σαρρή, επιβεβαιώνοντας ότι τα δύσκολα μόλις άρχισαν για τον κυπριακό λαό, ενώ προωθούνται και τα σχέδια ιδιωτικοποίησης των ημικρατικών οργανισμών.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα ανακοινώθηκε ότι προετοιμάζεται επίσκεψη του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Ν. Αναστασιάδη, στο Ισραήλ. Οπως δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Γ. Λακκοτρύπης, την επίσκεψη θα απασχολήσει η συνεργασία με το Ισραήλ σε ενεργειακά θέματα και οι ενδεχόμενες επιπτώσεις από την αποκατάσταση των σχέσεων Τουρκίας - Ισραήλ. Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, «παρακολουθούμε την κατάσταση και θα κινηθούμε και εμείς από την πλευρά μας για να διασφαλίσουμε τα κυριαρχικά δικαιώματα του κράτους».

Αναφερόμενος στα μακροπρόθεσμα σχέδια για τους υδρογονάνθρακες, ο Γ. Λακκοτρύπης είπε ότι συζητήθηκαν σε σύσκεψη με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη «το πού βρισκόμαστε, τα χρονοδιαγράμματα, και θα τα δούμε όλα αυτά υπεύθυνα για να προχωρήσουν όσο το συντομότερο γίνεται, αλλά πάντοτε με προσεκτικές κινήσεις και με υπευθυνότητα». Ο ίδιος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για μελλοντική συνεργασία Κύπρου - Ρωσίας.

Σημάδι έντασης των ανταγωνισμών είναι και η απόφαση της Τουρκίας να διακόψει τα σχέδια συνεργασίας της με την ιταλική πετρελαϊκή εταιρεία ENI εξαιτίας της συμμετοχής της στα προγράμματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Κύπρο.

Σε μια προσπάθεια, εξάλλου, να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τα απανωτά αντιλαϊκά μέτρα που έρχονται, η κυπριακή κυβέρνηση ανακοίνωσε χτες την πρόθεσή της να μειώσει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 5,75% από την 1η Απρίλη.

Σε ό,τι αφορά στα αποθεματικά των Ταμείων Πρόνοιας στις Τράπεζες Κύπρου και Λαϊκή, ορθάνοιχτο παρέμενε και χτες το ενδεχόμενο να χαθούν εκατομμύρια ευρώ των ασφαλισμένων. Χτες, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκος Δημητριάδης, έπαυσε το ΔΣ και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Τράπεζας Κύπρου, Γιάννη Κυπρή, με εντολή της τρόικας, για να «διευκολυνθεί» η εφαρμογή της απόφασης για εξυγίανση της τράπεζας και η συγχώνευσή της με την «καλή» Λαϊκή Τράπεζα.

Σε δηλώσεις του το βράδυ της Τρίτης, ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών, Μιχάλης Σαρρής, αποκάλυψε το μέγεθος της ζημιάς για τους καταθέτες, λέγοντας ότι στη Λαϊκή μπορεί να φτάσει και το 80%, ενώ στην Κύπρου ενδέχεται να ξεπεράσει και το 50%. Ο Μ. Σαρρής επέρριψε ευθύνες για την κατάσταση στη Λαϊκή Τράπεζα στον Ανδρέα Βγενόπουλο, λέγοντας χαρακτηριστικά πως ο κατήφορος άρχισε το 2007, όταν, όπως είπε, η τράπεζα «έπεσε στα χέρια ανθρώπων, που παραχωρούσαν ανεξέλεγκτα τεράστια ποσά σε δάνεια, κυρίως στον ελλαδικό χώρο».

Οι καταγγελίες αυτές αξιοποιούνται από την κυρίαρχη προπαγάνδα στην Κύπρο σε μια προσπάθεια να ξεφύγει η συζήτηση από τις πραγματικές αιτίες της κρίσης και να αποδοθεί σε «λάθος» χειρισμούς πολιτικών ή επιχειρηματιών. Στο ίδιο πνεύμα, τα μέλη του ΔΣ της Λαϊκής που ανέλαβαν την τράπεζα τον περασμένο Ιούνη, δήλωσαν στην κυπριακή Βουλή ότι έχουν ονόματα και στοιχεία που αποδεικνύουν την καταλήστευση, μιλώντας για «τεράστιο σκάνδαλο δισεκατομμυρίων ευρώ, που έφυγαν από την Κύπρο και κατέληξαν στην Ελλάδα».

Σύμφωνα με πληροφορίες, εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε χαρτονομίσματα έφτασαν χτες με αεροπλάνο στην Κύπρο από την ΕΚΤ, προκειμένου να τροφοδοτήσουν σήμερα τις κυπριακές τράπεζες.

Χτες, εκδόθηκε και το διάταγμα του υπουργού Οικονομικών με τα περιοριστικά μέτρα στις τραπεζικές συναλλαγές, διάρκειας τεσσάρων ημερών, ώστε να μην υπάρξει μαζική εκροή κεφαλαίων από τη χώρα και να μην μπει σε κίνδυνο η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Μεταξύ άλλων ορίζεται στα 300 ευρώ το μέγιστο ποσό ανάληψης μετρητών ανά πρόσωπο σε κάθε πιστωτικό ίδρυμα ή το ισόποσο σε ξένο συνάλλαγμα. Αντίστοιχα, οι πληρωμές ή και μεταφορές χρημάτων εκτός της Δημοκρατίας μέσω χρεωστικής ή και πιστωτικής ή και προπληρωμένης κάρτας, ορίζονται μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ ανά πρόσωπο για κάθε πιστωτικό ίδρυμα.

Τα περιοριστικά μέτρα αφορούν στο σύνολο των λογαριασμών, πληρωμών και μεταφορών χρημάτων, ανεξαρτήτως του νομίσματος, ενώ παράλληλα απαγορεύεται η εξαργύρωση επιταγών και η κάθε χωρίς μετρητά πληρωμή ή και μεταφορά χρημάτων εκτός της Δημοκρατίας ή προς λογαριασμό που διατηρείται σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα, με μικρές εξαιρέσεις. Για την πληρωμή μισθών υπαλλήλων απαιτείται η παρουσίαση δικαιολογητικών εγγράφων.

Στο διάταγμα περιλαμβάνεται επίσης «διάταξη επαναπατρισμού», σύμφωνα με την οποία κάθε φυσικό και νομικό πρόσωπο που κατοικεί στην Κυπριακή Δημοκρατία, υποχρεούται να μεταφέρει στη χώρα, εντός δύο εβδομάδων από την απόκτησή τους, όλα τα χρήματα που αποκτά (μετά την έναρξη ισχύος του διατάγματος) από εξαγωγές ή και από την πώληση περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται εντός της Δημοκρατίας.

Με βάση την εντολή του υπουργού Οικονομικών απαγορεύονται επίσης ο τερματισμός κατάθεσης προθεσμίας πριν την καθορισμένη ημερομηνία λήξης της, η μεταφορά χαρτονομισμάτων σε ευρώ ή και σε ξένο συνάλλαγμα πέραν του ποσού των 1.000 ευρώ ή του ισόποσου σε ξένο συνάλλαγμα, ανά φυσικό πρόσωπο ανά ταξίδι στο εξωτερικό. Την ίδια στιγμή και ενώ οι τράπεζες αναμένεται να ανοίξουν σήμερα, επί ποδός είναι η Αστυνομία, που λαμβάνει ισχυρά μέτρα ασφαλείας.

Στο μεταξύ, όπως μεταδίδουν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, η αγορά στην Κύπρο παραμένει «παγωμένη», καθώς οι περισσότερες επιχειρήσεις διατηρούν καταθέσεις σε τρεχούμενους λογαριασμούς, για να εξυπηρετούν την πληρωμή προμηθευτών, τη μισθοδοσία και την καθημερινή λειτουργία τους.

Αμεσες αναμένεται να είναι οι επιπτώσεις της κυπριακής κρίσης και στις ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο νησί ή διατηρούν στενές επιχειρηματικές σχέσεις με την Κύπρο, η οποία αποτελεί την 4η πιο σημαντική αγορά για τις ελληνικές εξαγωγές, με αξία 990,5 εκατ. ευρώ. Οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν στα 1,21 δισ. ευρώ το 2010 από 1,13 δισ. ευρώ το 2009, καλύπτοντας το 25% των κυπριακών εισαγωγών στο σύνολό τους.

Σύμφωνα με έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Λευκωσίας της ελληνικής πρεσβείας στην Κύπρο, τη διετία 2010 - 2011 περίπου 1.500 εταιρείες μετέφεραν την έδρα τους στην Κύπρο. Οι περισσότερες ελληνικές επενδύσεις (το 2009 ανέρχονταν μόλις στα 710,2 εκατ. ευρώ) είναι στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, στο εμπόριο και τις κατασκευές. Σύμφωνα με την έκθεση, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων που μετέφεραν την έδρα τους στην Κύπρο δραστηριοποιήθηκαν είτε ως μονάδες κοινοπραξιών με κυπριακές εταιρείες, είτε ως υπεργολάβοι.

Σύμφωνα με στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 10% των εγγεγραμμένων εταιρειών, δηλαδή οι 414 από τις 4.000, είναι ελληνικές, με τον αριθμό τους να αυξάνεται συνεχώς από το 2009 (59 ελληνικές εταιρείες). Αναφέρεται ακόμα ότι οι Ελληνες ασφαλισμένοι στο κυπριακό Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων φτάνουν τους 10.000, ενώ οι άνεργοι στην κυπριακή Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης ανέρχονται σε 1.739.

Στον αντίποδα, οι κυπριακές επενδύσεις στην Ελλάδα μειώνονται συνεχώς και αφορούν κυρίως σε επαναπατρισθέντα κέρδη θυγατρικών ελληνικών εταιρειών. Η πλειοψηφία των άμεσων κυπριακών επενδύσεων είναι σε τομείς τραπεζών, ενώ ακολουθούν οι κατασκευές και οι μεταφορές.