Σάββατο 10 Φλεβάρη 2018 - Κυριακή 11 Φλεβάρη 2018
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 21
ΕΥΡΩΑΤΛΑΝΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Επιταχύνεται η ενσωμάτωση στη σκιά των ανταγωνισμών με τη Ρωσία

«Δεν μπορεί να υπάρχει αμφιβολία από τους ηγέτες σχετικά με το πού ανήκουν τα Δυτικά Βαλκάνια και την κατεύθυνση στην οποία κινούνται», σημειώνει τελεσίδικα η νέα Στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή

Στις προτεραιότητες της βουλγαρικής προεδρίας είναι να πάει ένα βήμα πιο πέρα τις σχέσεις των Δυτικών Βαλκανίων με την ΕΕ

Copyright 2018 The Associated

Στις προτεραιότητες της βουλγαρικής προεδρίας είναι να πάει ένα βήμα πιο πέρα τις σχέσεις των Δυτικών Βαλκανίων με την ΕΕ
Ολοένα και περισσότερο αναδεικνύεται το ενδιαφέρον της ΕΕ, αλλά και ξεχωριστά ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών, για τη ζώνη των Δυτικών Βαλκανίων, την ενσωμάτωσή τους στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, ώστε με καλύτερες προϋποθέσεις οι επιχειρηματικοί όμιλοι να διευρύνουν και να διασφαλίσουν την παρουσία τους σε μια περιοχή όπου οσμίζονται μπόλικο «ψητό», στην κόντρα τους με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Το χαρακτήρα αυτό έχει η νέα Στρατηγική της ΕΕ για τη διεύρυνσή της προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, όπως παρουσιάστηκε την Τρίτη στο Ευρωκοινοβούλιο από την ύπατη εκπρόσωπο της ΕΕ, αρμόδια για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι.

Η Στρατηγική ετοιμάστηκε από τη Διεύθυνση Διεύρυνσης της Κομισιόν, υπό την επίβλεψη του αρμόδιου επιτρόπου, Αυστριακού Γ. Χαν, και αναφέρεται σε προϋποθέσεις και πιθανά χρονοδιαγράμματα για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ένταξης στην ΕΕ των 6 χωρών της περιοχής (Σερβία, Μαυροβούνιο, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Αλβανία, Κόσσοβο, ΠΓΔΜ).

Δίνοντας το στίγμα της νέας Στρατηγικής, η ίδια η Μογκερίνι ήταν πολύ καθαρή σε δηλώσεις της στον Τύπο. Οπως είπε, «τα Βαλκάνια είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα αγορά για την ΕΕ», αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι στην περιοχή «είναι παρούσα η επιρροή και άλλων, όπως οι Ρώσοι».

Την ανταγωνιστική παρουσία και άλλων τέτοιων «παικτών», που κάνει ακόμα πιο επιτακτική για τα ευρωενωσιακά μονοπώλια την ενσωμάτωση όλης της Βαλκανικής στις δομές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αναγνώρισε και ο Χαν, διεκδικώντας για την Ευρωένωση τον πρώτο λόγο στις εξελίξεις στην περιοχή.

«Αρκεί να δει κανείς τα οικονομικά στοιχεία για να αντιληφθεί ότι ως ΕΕ έχουμε τις περισσότερες Αμεσες Ξένες Επενδύσεις στην περιοχή. Μόνο η Αυστρία έχει 4 φορές περισσότερες επενδύσεις στη Σερβία από τη Ρωσία», έφερε για παράδειγμα. Κάλεσε, ακολούθως, να δει κανείς συνολικά την εικόνα μιας περιοχής με «εύθραυστη ασφάλεια» που επηρεάζει και την ΕΕ και, από την άλλη, «τι προοπτικές και δυνατότητες θα υπάρξουν για όλους μας, αν ενσωματώσουμε αυτήν την αγορά των 80 εκατομμυρίων ατόμων».

«Ευθυγράμμιση» με ΕΕ και ΝΑΤΟ

Αλλά και στη συνεδρίαση, αργότερα, του Ευρωκοινοβουλίου, στην εισήγησή της η Μογκερίνι δεν έκρυψε λόγια: «Τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε επιτύχει ήδη απίστευτα αποτελέσματα. Οι επενδύσεις μας αυξάνονται στα Δυτικά Βαλκάνια. Οι οικονομικοί δεσμοί μας είναι τόσο ισχυροί όσο δεν υπήρξαν ποτέ. Το εμπόριό μας συνεχώς αυξάνεται (...) Η ασφάλειά μας συνδέεται όλο και περισσότερο και η εξωτερική πολιτική μας και η πολιτική ασφαλείας είναι όλο και περισσότερο συντονισμένες. Από τις έξι χώρες της περιοχής, οι δύο, Μαυροβούνιο και Αλβανία, είναι 100% ευθυγραμμισμένες με τις κοινές μας θέσεις εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας». Είναι άλλωστε και οι μόνες από τις 6 που είναι ήδη μέλη του ΝΑΤΟ...

Βάζοντας μπροστά και ένα χρονοδιάγραμμα κινήσεων πρόσθεσε: «Η Στρατηγική ανοίγει δύο μήνες πολύ έντονης εργασίας που έχουμε μπροστά μας. Εχει φτάσει με κάποιον τρόπο η στιγμή της αλήθειας. Το 2018 θα είναι, μπορεί να είναι η χρονιά που η διαδικασία αυτή γίνεται όχι μόνο πιο αξιόπιστη, αλλά και μη αναστρέψιμη. Θα έχουμε τις ετήσιες εκθέσεις της Επιτροπής (σ.σ. για τις ενδιαφερόμενες χώρες) τον Απρίλιο, θα έχουμε τη διάσκεψη κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων στη Σόφια (σ.σ. στις 17/5) - η πρώτη μετά από 15 χρόνια, η Θεσσαλονίκη ήταν η τελευταία - και τελικά πιθανές αποφάσεις του Συμβουλίου τον Ιούνιο».

Με φράσεις που ξεχειλίζουν από κυνισμό, η ΕΕ απευθύνεται στο πολιτικό σύστημα των υπό ένταξη βαλκανικών κρατών και ξεκαθαρίζει: «Η ένταξη στην ΕΕ είναι μία επιλογή. Χρειάζεται πολιτική και κοινωνική συναίνεση και υποστήριξη της καρδιάς και του μυαλού των ανθρώπων. Δεν μπορεί να υπάρχει αμφιβολία από τους ηγέτες σχετικά με το πού ανήκουν τα Δυτικά Βαλκάνια και την κατεύθυνση στην οποία κινούνται». Είναι φανερό ότι η νύξη αφορά τη Ρωσία και τις ιδιαίτερες σχέσεις που διατηρούν μ' αυτήν κυβερνήσεις και κόμματα της περιοχής.

Ελληνική συνεισφορά στη «γεωστρατηγική επένδυση»

Σημειωτέον, στο κείμενο της Στρατηγικής γίνεται ευθύς εξαρχής αναφορά στη συνεισφορά της ελληνικής αστικής τάξης στο ζήτημα της «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης», όταν επί ελληνικής προεδρίας, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης, το 2003, υποστήριξε το μέλλον της περιοχής ως αναπόσπαστου τμήματος της ΕΕ».

Ακολούθως, ακτινογραφώντας τις οικονομικές σχέσεις, τονίζεται ότι «το 2016, το συνολικό εμπόριο της περιοχής με την ΕΕ ήταν πάνω από 43 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 80% από το 2008 και με σημαντική περαιτέρω αναπτυξιακή δυναμική. Οι εταιρείες της ΕΕ είναι επίσης οι μεγαλύτεροι επενδυτές στα Δυτικά Βαλκάνια, με περισσότερα από 10 δισ. ευρώ Αμεσων Ξένων Επενδύσεων στην περιοχή τα τελευταία πέντε χρόνια».

Προστίθεται χωρίς περιστροφές ότι η ευρωενωσιακή ενσωμάτωση της περιοχής προωθείται για τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντά της: «Πρόκειται για μια γεωστρατηγική επένδυση, για μια σταθερή, ισχυρή και ενωμένη Ευρώπη βασισμένη σε κοινές αξίες».

Κρίνει, βέβαια, ότι «κρίσιμοι κλάδοι των οικονομιών της περιοχής είναι μη ανταγωνιστικοί» και στη βάση αυτή αυξάνει την πίεση για να επιταχυνθούν μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη το κεφάλαιο, και οι οποίες με βεβαιότητα θα έχουν δραματικές συνέπειες για τους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα στα υπό ένταξη κράτη. Συγκεκριμένα, το κείμενο της Στρατηγικής εντοπίζει ως μεγάλο πρόβλημα την «υπερβολική πολιτική παρέμβαση και υποανάπτυκτη ιδιωτική οικονομία».

Αναφέρει ότι «καμία χώρα των Δυτικών Βαλκανίων δεν μπορεί σήμερα να θεωρηθεί λειτουργούσα οικονομία της αγοράς ούτε να έχει την ικανότητα να αντιμετωπίσει την ανταγωνιστική πίεση και τις δυνάμεις της αγοράς στην Ενωση. Παρά την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων, παραμένουν πολλά διαρθρωτικά ζητήματα, τα οποία με τη σειρά τους επηρεάζουν τις αγορές εργασίας και κυρίως τις ευκαιρίες απασχόλησης για τους νέους».

Σχέδια παραπέρα διασύνδεσης σε Ενέργεια και Μεταφορές

Μεγάλο ενδιαφέρον για την ελληνική αστική τάξη και το ρόλο κόμβου που θέλει να παίξει στην περιοχή έχει το κεφάλαιο της Στρατηγικής που βάζει στόχο την «Αύξηση συνδεσιμότητας» των Δυτ. Βαλκανίων, όπως αυτή «κουμπώνει» σε ευρύτερους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς για τον έλεγχο δικτύων, αγωγών, διαύλων της Ενέργειας και διαμετακόμισης.

«Τα Δυτικά Βαλκάνια περιβάλλονται γεωγραφικά από τα κράτη - μέλη της ΕΕ και αποτελεί πολιτική προτεραιότητα να συνδεθούν οι υποδομές μεταξύ της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων και να επιταχυνθεί η ανάπτυξη διασυνδεδεμένων διευρωπαϊκών δικτύων στους τομείς των Μεταφορών, της Ενέργειας και των ψηφιακών υπηρεσιών», αναφέρεται στο κείμενο.

Μπαίνει, άλλωστε, στόχος για «προώθηση ολοκληρωμένων οδικών και σιδηροδρομικών σχεδίων», καθώς βαίνει προς υλοποίηση και «μια νέα σιδηροδρομική στρατηγική, για να φέρει τα Δυτικά Βαλκάνια στο κύριο δίκτυο και την αγορά της ΕΕ και να προωθήσει το άνοιγμα της περιφερειακής σιδηροδρομικής αγοράς».

Στο παράρτημα της Στρατηγικής δίνεται, εξάλλου, ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα «δράσεων» προς υλοποίηση έως το 2020, που βαθαίνει τους οικονομικούς και άλλους δεσμούς με την ΕΕ και βοηθάει τα μονοπώλιά της να κατοχυρώσουν θέσεις. Για παράδειγμα:

  • Για το διάστημα 2019 - 2020, να επεκταθεί η περιλάλητη Ενεργειακή Ενωση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια ώστε να διασφαλιστούν η ενεργειακή ασφάλεια (η απρόσκοπτη ροή Ενέργειας), το «άνοιγμα των αγορών».
  • Για το 2018 - 2019, να ολοκληρωθεί η Περιφερειακή Αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στα Δυτικά Βαλκάνια και να διασφαλιστεί η ενσωμάτωση της αγοράς των Δυτικών Βαλκανίων στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ.
  • Στο ίδιο διάστημα να στηριχτούν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων ώστε να διευκολυνθεί η συμμετοχή τους στο δίκτυο των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας και των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς και Διανομής, ιδίως στον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς.
  • Το 2018, να υποστηριχθεί μια νέα σιδηροδρομική στρατηγική, που θα φέρει τα Δυτικά Βαλκάνια στο κύριο δίκτυο της ΕΕ μέσω της προοδευτικής ένταξής τους στους ανατολικοευρωπαϊκούς και μεσογειακούς διαδρόμους.

Ολα αυτά, φυσικά, δουλεύονται συστηματικά, καιρό τώρα, σε πολλά επίπεδα. Ετσι, ανάμεσα στις προτεραιότητες της βουλγαρικής προεδρίας, το τρέχον εξάμηνο στο Συμβούλιο της ΕΕ, διαβάζουμε: «Η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων συγκαταλέγεται στις πρωταρχικές προτεραιότητες της βουλγαρικής προεδρίας. Για το λόγο αυτό η προεδρία θα επιδιώξει να εμβαθύνει τη συνεργασία στην περιοχή, όπου ένας από τους κύριους στόχους είναι να δημιουργηθεί και να συνδεθεί η μεταφορική υποδομή (...) Θα επιδιώξει τη συνδεσιμότητα των δικτύων των Δυτικών Βαλκανίων, η οποία θα διασφαλίζει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της περιοχής».

Παρεμβαίνουν ισχυρά καπιταλιστικά κράτη

Σημειωτέον, μια σειρά από ισχυρά κράτη της ΕΕ προωθούν και μια σχετικά πιο αυτοτελή παρέμβαση στα Δυτικά Βαλκάνια, για να κατοχυρώσουν τα ιδιαίτερα συμφέροντα των μονοπωλιακών τους ομίλων. Για παράδειγμα, η Γερμανία παρουσίασε χρηματοδοτικά «εργαλεία», όπως το «Berlin Plus» (το λεγόμενο και «ειδικό σχέδιο Μάρσαλ» για τα Δ. Βαλκάνια), ώστε να προχωρήσουν υποδομές και εκσυγχρονισμοί, που ισχυροποιούν τη διείσδυση και την παρουσία του κεφαλαίου της χώρας στην περιοχή.

Επιπλέον, το 2014 εγκαινίασε μια στοχευμένη Σύνοδο ειδικά για τα Δυτικά Βαλκάνια, που πήρε την κωδική ονομασία «Διαδικασία του Βερολίνου» («Berlin Process»). Εκτοτε έχει συνεδριάσει και σε άλλες χώρες, όπως πέρυσι στην Τεργέστη, με την παρουσία του Ιταλού πρωθυπουργού, της Γερμανίδας καγκελαρίου και του Γάλλου Προέδρου.

Η επόμενη τέτοια Σύνοδος (χώρια αυτή της ΕΕ το Μάη) θα γίνει στις 10/7/18 στο Λονδίνο, δεδομένης της απόφασης των Βρετανών να αποδείξουν ότι είναι παρόντες στην περιοχή, ανεξάρτητα από το Brexit. Προγραμματίζεται να παραβρεθούν, επίσης, και πρωθυπουργοί, υπουργοί Εξωτερικών και Οικονομίας από τις 6 δυτικοβαλκανικές χώρες, στελέχη ευρωενωσιακών οργάνων, και αξιωματούχοι από Γερμανία, Αυστρία, Γαλλία, Σλοβενία, Κροατία και Ιταλία.

Η αποφασιστικότητα της Βρετανίας για παρέμβαση στην περιοχή αναδεικνύεται και σε έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Λόρδων, με θέμα «Το Ηνωμένο Βασίλειο και το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων».

Τονίζεται σε αυτήν ότι η περιοχή είναι «σπουδαίας και συνεχιζόμενης σημασίας για το Ηνωμένο Βασίλειο, ανεξάρτητα από τις μεταβαλλόμενες σχέσεις μας με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ». Οτι «η βρετανική εμπλοκή στην περιοχή πρέπει να συνεχιστεί, τόσο για το εθνικό μας συμφέρον όσο και στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης δέσμευσης για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και της στενής συνεργασίας με άλλα κράτη της ΕΕ».

Ακόμα, ότι η Βρετανία πρέπει να στηρίξει την περιοχή «να δημιουργήσει φιλόδοξα επιχειρηματικά περιβάλλοντα που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα και θα ενθαρρύνουν τις ξένες εταιρείες να επενδύσουν».

Για να γίνει αυτό, επιμένει για «συνεχή, συντονισμένη και συνεπή δέσμευση» της Βρετανίας στα Δυτικά Βαλκάνια, «μαζί με τους διεθνείς εταίρους» και «ιδίως μέσω των διεθνών θεσμικών οργάνων που υπάρχουν εκεί επί του παρόντος, μεταξύ των οποίων η KFOR, η EUFOR», το στρατιωτικό πλέγμα, δηλαδή, ΝΑΤΟ και ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια.


Θ. Μπ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ