Στην κατάμεστη από τραπεζοϋπαλλήλους αίθουσα του Συλλόγου Εργαζομένων Εμπορικής Τράπεζας πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 1/11 η εκδήλωση της ΤΟ Χρηματοπιστωτικού της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ με θέμα «Το συνδικαλιστικό κίνημα στις τράπεζες τη δεκαετία του '30 και η δράση των κομμουνιστών».

Τόσο η πολυπληθής συμμετοχή από νέους εργαζόμενους στον κλάδο, αλλά και από μεγαλύτερους σε ηλικία και συνταξιούχους, όσο και το ίδιο το ενδιαφέρον θέμα της εκδήλωσης, γέμισαν με αισιοδοξία και μαχητικότητα τους συγκεντρωμένους, τα μέλη και τους φίλους του Κόμματος. Αλλωστε, η μελέτη της δεκαετίας του 1930 είναι πολύ χρήσιμη για τους εργαζόμενους όλων των κλάδων, με το νήμα «καπιταλιστική κρίση - χτύπημα του κινήματος - ιμπεριαλιστικός πόλεμος» να δένει το τότε με το σήμερα.

Το περιεχόμενο της εκδήλωσης, που εντάσσεται στους εορτασμούς για τα 100χρονα του ΚΚΕ, με την ομιλία του Παναγιώτη Κατηφέ, μέλους της ΕΠ της ΚΟ Αττικής, και με την προβολή βίντεο που ετοίμασε η ΟΒ Χρηματοπιστωτικού της ΚΝΕ, φώτισε την πείρα από τη δράση του Κόμματος και τη συμβολή του στην ανάπτυξη των ταξικών αγώνων. Μάλιστα, το πλούσιο αρχειακό υλικό που συγκεντρώθηκε κατά την προετοιμασία της εκδήλωσης, θα κυκλοφορήσει προσεχώς σε ειδική έκδοση από την ΤΟ Χρηματοπιστωτικού.

Η εκδήλωση ανέδειξε ότι από τα πρώτα βήματα της δράσης του το ΚΚΕ συνέβαλε, ακόμα και με λιγοστές δυνάμεις, στην οργάνωση της πάλης των τραπεζοϋπαλλήλων, με άξονα τη βασική αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας.

Ο Π. Κατηφές αναφέρθηκε στην ιστορία της συνδικαλιστικής οργάνωσης των τραπεζοϋπαλλήλων, ξεκινώντας από την ίδρυση του «Σωματείου Εργαζομένων Ανωνύμων Εταιρειών - Τραπεζών και Τραπεζιτικών Γραφείων» («Ανωνυμίτες»), ένα χρόνο πριν την ίδρυση του ΚΚΕ, μέχρι την αλλαγή, σε ταξική κατεύθυνση, των συσχετισμών σε αυτό το 1932 και την ένταξή του στην «Ενωτική ΓΣΕΕ». Τότε προχώρησε πιο αποφασιστικά και ο συντονισμός της δράσης του σωματείου με άλλους κλάδους. Τότε αναδείχθηκε στους τραπεζοϋπαλλήλους ο καπιταλιστικός χαρακτήρας της κρίσης του 1929 και το παράδειγμα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ ως ο δρόμος για το ξεπέρασμά της.

Αναφερόμενος ειδικά στην καπιταλιστική κρίση του 1929 - '32, ο Π. Κατηφές αναφέρθηκε σε χαρακτηριστικές ομοιότητες των εξελίξεων της περιόδου εκείνης με τη σημερινή: Συγχωνεύσεις τραπεζών, απολύσεις και μειώσεις μισθών, παράλληλα με την τεράστια κερδοφορία των τραπεζιτών και κρατική στήριξη του τραπεζικού κεφαλαίου από διάφορες αστικές κυβερνήσεις.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε, επίσης, στη δραστηριότητα του Σωματείου των «Ανωνυμιτών» μετά την αλλαγή των συσχετισμών, που έφερε άνοδο των αγώνων στον κλάδο. Βασικό χαρακτηριστικό της δράσης του Σωματείου είναι οι τακτές Γενικές Συνελεύσεις και η επικαιροποίηση των αιτημάτων ανάλογα με την επίθεση που δέχονται οι εργαζόμενοι από το τραπεζικό κεφάλαιο. Από το 1932 μέχρι το 1936 γίνονται πάνω από 30 Γενικές Συνελεύσεις, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο «Ριζοσπάστης» της περιόδου. Από τη δράση του Σωματείου των «Ανωνυμιτών» στις τράπεζες εκείνη την περίοδο, ξεχωρίζει επίσης η προσπάθεια οργάνωσης των ανέργων του κλάδου σε συνθήκες ανόδου της ανεργίας ως απόρροια της καπιταλιστικής κρίσης. Συλλαλητήρια, συγκεντρώσεις και γενικές συνελεύσεις ειδικά για τους ανέργους συνδυάζονται με μέτρα οικονομικής στήριξης και αλληλεγγύης.

Αναφερόμενος στην πείρα από την οργάνωση της πάλης των εργαζομένων στις τράπεζες τη δεκαετία του '30, ο Π. Κατηφές ξεχώρισε το συμπέρασμα της ανωτερότητας της κλαδικής οργάνωσης. Οπως είπε, «η κλαδική οργάνωση μπορεί και σπάει το συντεχνιασμό, ενοποιεί αιτήματα και δράση απέναντι στην ενιαία επίθεση κεφαλαίου και αστικής τάξης, δεν διαχωρίζει τους εργαζόμενους και βοηθά στην πολιτικοποίηση της πάλης, μέσα από το συντονισμό της δράσης με άλλους κλάδους στην ενιαία επίθεση που δέχεται συνολικά η εργατική τάξη. Η κλαδική πάλη αγγίζει το σύνολο της ζωής των εργαζομένων και αυτό μπόρεσαν να το ανοίξουν σε δύσκολες συνθήκες οι κομμουνιστές στις τράπεζες τη δεκαετία του '30, κάτι που εκφράστηκε πιο μαζικά και οργανωμένα με την αλλαγή συσχετισμού στο κίνημα μέσα στον κλάδο, υπέρ της ταξικής γραμμής. Οι δύο παντραπεζικές συγκεντρώσεις που έγιναν για στήριξη των ανέργων με 1.200 τραπεζοϋπαλλήλους τον Αύγουστο του 1933 και με 1.000 τραπεζοϋπαλλήλους το Γενάρη του 1934 για αυξήσεις μισθών, όταν την περίοδο εκείνη είχαμε στις 5 μεγάλες τράπεζες περίπου 1.500 εργαζόμενους στην Αττική και 3.000 εργαζόμενους πανελλαδικά, μετά από 2.500 απολύσεις σε μια τριετία, δεν δείχνει μόνο το μέγεθος της δουλειάς του Σωματείου, αλλά κυρίως τη δυνατότητα συσπείρωσης όταν η πάλη και η οργάνωσή της αποκτά ταξικά χαρακτηριστικά και πολιτικά αιτήματα.

Αυτή είναι πείρα για το σήμερα, σε περίοδο υποχώρησης του κινήματος και επικράτησης του ρεφορμισμού, αλλά και της αστικής ιδεολογικής υπεροχής στον κλάδο. Δηλαδή, η επιτάχυνση της κλαδικής οργάνωσης στο Χρηματοπιστωτικό, η μαζικοποίηση του κλαδικού Σωματείου στην Αττική με είσοδο νέων εργαζομένων, το στήσιμο νέων Σωματειακών Επιτροπών του κλαδικού Σωματείου σε τράπεζες και σε μεγάλους εργασιακούς χώρους όπως οι εισπρακτικές εταιρείες.

Πείρα που φωτίζεται από τη δράση των "Ανωνυμιτών" και των κομμουνιστών στο Σωματείο είναι ο συνδυασμός συνδικαλιστικής και ιδεολογικοπολιτικής δουλειάς. Αυτό φαίνεται από τη διαρκή προσπάθεια των κομμουνιστών στις Γενικές Συνελεύσεις του Σωματείου, ακόμα και όταν ήταν μειοψηφία, που είχαν τοποθετήσεις και πλαίσιο πάλης που προσπαθούσε να απαντά στην αστική ιδεολογία, όπως για παράδειγμα ότι η κρίση δεν είναι κρίση των τραπεζών αλλά κρίση του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Ζητήματα που διαρκώς βγάζει από το οπλοστάσιό της η αστική τάξη και το κεφάλαιο, ώστε να μη φωτίζεται η διέξοδος για την εργατική τάξη. (...)

Σε μια ταξική κοινωνία, σε μια κοινωνία και οικονομία όπως η σημερινή, που την οικονομική και πολιτική εξουσία την έχουν τα μονοπώλια, διέξοδος για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα δεν υπάρχει με πισωγύρισμα και με παλιές ξεπερασμένες λύσεις σωτηρίας του καπιταλιστικού συστήματος. Διέξοδος για την εργατική τάξη και το λαό υπάρχει μόνο προς τα μπρος. Από την κρίση ο λαός ή θα βγει κι άλλο ζημιωμένος και ματωμένος, μέχρι την επόμενη μεγάλη κρίση του καπιταλισμού, ή θα βγει νικητής μέσα από την πάλη για άλλη οικονομία και κοινωνία.

Από τη δεκαετία του '30, οι κομμουνιστές στις τράπεζες έκαναν μαζική πολιτική δουλειά, προβάλλοντας ότι λύση στις κρίσεις του καπιταλισμού για το λαό είναι ο σοσιαλιστικός δρόμος ανάπτυξης, προβάλλοντας τη σοσιαλιστική οικοδόμηση και τα επιτεύγματα της Σοβιετικής Ενωσης. Στην ίδια ρότα παλεύουν και σήμερα οι κομμουνιστές στο Χρηματοπιστωτικό, προβάλλοντας ότι η λαϊκή εξουσία με εργατικό έλεγχο, η κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, η αποδέσμευση της χώρας από ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, η μονομερής διαγραφή του χρέους, δηλαδή η πάλη για άλλη εξουσία και οικονομία, είναι η λαϊκή διέξοδος για το λαό. (...)

Η βασικότερη πείρα από τη δράση των κομμουνιστών στο συνδικαλιστικό κίνημα στις τράπεζες τη δεκαετία του '30 είναι ότι το Κόμμα μας, το ΚΚΕ, έχει άρρηκτους δεσμούς με την οργάνωση της ταξικής πάλης του συνδικαλιστικού κινήματος. Το ΚΚΕ, ως επαναστατικό κόμμα νέου τύπου, στηρίζεται στις εργατικές μάζες, οικοδομεί επαναστατικές οργανώσεις μέσα στους εργασιακούς χώρους και τα μονοπώλια, στους κλάδους στρατηγικής σημασίας, παλεύει για τη συγκέντρωση δυνάμεων για επαναστατική αλλαγή στην κοινωνία, για αλλαγή τάξης στην εξουσία και όχι για εναλλαγή αστικών κυβερνήσεων και διαφορετικά μείγματα διαχείρισης του καπιταλισμού.

Είτε σε φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού, είτε σε φάση κρίσης, είτε σε φάση όξυνσης των οικονομικών συγκρούσεων των μονοπωλίων, είτε σε φάση ιμπεριαλιστικών πολεμικών συγκρούσεων, για την εργατική τάξη είναι μονόδρομος η απαλλαγή από την κυριαρχία των αστών, η πάλη για σοσιαλιστική επανάσταση».