ΜΟΣΧΑ - ΑΓΚΥΡΑ.--

Υψηλοί παραμένουν οι τόνοι μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, μετά την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού «SU-24» από τουρκικά «F-16» την περασμένη Τρίτη, που ανέδειξε πόσο οξύνονται οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί και σχεδιασμοί, αλλά και πόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος μιας ευρύτερης ανάφλεξης στην περιοχή.

Μετά την προχτεσινή δρομολόγηση μιας σειράς οικονομικών «συνεπειών» στη συνεργασία των δύο χωρών που αφορούν διάφορους τομείς (μετέωρα είναι πλέον και τα σχέδια για τον πολυαναμενόμενο αγωγό «Turkish Stream»), γοργά προχωρά και η απόφαση της Μόσχας να διακόψει τις «στρατιωτικές επαφές» της με την Αγκυρα. Χτες, ο πρόεδρος της Επιτροπής για την Αμυνα της Κρατικής Δούμας, Βλαντιμίρ Κομογέντοφ, ανακοίνωσε πως η Ρωσία αναστέλλει τη συμμετοχή της στις ναυτικές ασκήσεις «BLACKSEAFOR» (οι οποίες ξεκίνησαν το 2001 με τη συμμετοχή Ρωσίας, Τουρκίας, Ουκρανίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Γεωργίας) μετά τις τελευταίες εξελίξεις. Επίσης, πρόσθεσε πως «ανακλήθηκε από την Τουρκία» ο εκπρόσωπος του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού που ήταν επιφορτισμένος με το συντονισμό μεταξύ του τμήματος Μαύρης Θάλασσας του ρωσικού στόλου και του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού. Αντίστοιχα, πιθανώς να ανακληθούν τις επόμενες μέρες και οι στρατιωτικοί ακόλουθοι που είναι αρμόδιοι για το συντονισμό μεταξύ των χερσαίων δυνάμεων των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών, που - είπε ο Κομογέντοφ - «είναι οι μόνοι στρατιωτικοί διπλωμάτες μας που μένουν προς το παρόν στην Αγκυρα για να λάβουν καθαρές εξηγήσεις από το τουρκικό Γενικό Επιτελείο».

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας, Ιγκόρ Κονασένκοφ, επιβεβαίωσε ότι «σήμερα (σ. σ. χτες) κλείνουν όλα τα κανάλια συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου Αμυνας της Ρωσίας και των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων», διευκρινίζοντας ότι «αυτό αφορά και τη λεγόμενη «γραμμή επικοινωνίας», που άνοιξε για την αποφυγή αεροπορικών ατυχημάτων κατά τη διάρκεια της καταστροφής των υποδομών τρομοκρατών στη Συρία». Ο δε υπουργός Οικονομίας, Αλεξέι Ουλουκάγεφ, επιβεβαίωσε ότι εξετάζονται περιορισμοί και για τις πολιτικές πτήσεις προς και από την Τουρκία. Ο ίδιος ανέφερε ότι, εκτός από τα σχέδια για τον «Turkish Stream», και η κατασκευή του πυρηνικού σταθμού Ακουγιού στην Τουρκία συγκαταλέγεται στις επενδύσεις που ίσως «παγώσουν» ή ακυρωθούν.

Επίσης χτες, η Ρωσία ανακοίνωσε την αναστολή της ελεύθερης βίζας ανάμεσα στις δύο χώρες από την αρχή του επόμενου χρόνου.

Ενδεικτικό της «ατμόσφαιρας» είναι πως την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, αν και επιβεβαίωσε πως ο Πρόεδρος Πούτιν έχει λάβει πρόσκληση για συνάντηση από τον Τούρκο ομόλογό του Ρ. Τ. Ερντογάν, δεν απάντησε τι θα γίνει. Επιπλέον, άγνωστο παραμένει αν θα πραγματοποιηθεί τελικά η επίσημη επίσκεψη Ερντογάν στη Μόσχα που προγραμματιζόταν για τα μέσα του Δεκέμβρη. Την ίδια στιγμή, σχολιάζοντας την αντίδραση του Ερντογάν για την απόφαση της Ρωσίας να ενισχύσει τη στρατιωτική της παρουσία στη Συρία, είπε ότι η Τουρκία πρέπει να αξιολογήσει πρώτα τις δικές της κινήσεις ενάντια στη Ρωσία, πριν αποκαλέσει «επιθετική πράξη» την ανάπτυξη ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400 στην περιοχή.

Την ίδια στιγμή, όσον αφορά τις συνθήκες κατάρριψης του ρωσικού αεροσκάφους, στη διάρκεια της προχτεσινής κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Ολάντ, ο Βλαντιμίρ Πούτιν είπε ότι «η αμερικανική πλευρά, που ηγείται της συμμαχίας στην οποία η Τουρκία είναι μέλος, γνώριζε πού και πότε τα πολεμικά μας αεροσκάφη επιχειρούσαν τη στιγμή του περιστατικού. Και αυτό ήταν ακριβώς το σημείο που η επίθεση συνέβη... Είτε δεν έχουν τον έλεγχο της ροής των πληροφοριών, είτε διέρρευσαν αυτή την πληροφορία, χωρίς να συνειδητοποιούν τις πιθανές επιπτώσεις μιας τέτοιας διαρροής».

Από τη μεριά της, η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζακχάροβα, υποστήριξε προχτές ότι τα ηχητικά αρχεία που η τουρκική πλευρά εμφανίζει ως απόδειξη των προειδοποιήσεων που έλαβαν οι Ρώσοι πιλότοι δεν είναι γνήσια.

Στο μεταξύ, εδώ και μέρες συνεχίζονται οι διαμαρτυρίες έξω από την τουρκική πρεσβεία στη Μόσχα (με την έντονη συμμετοχή εθνικιστικών δυνάμεων). Η Τουρκία κάλεσε τον Ρώσο πρέσβη στην Αγκυρα και του επέδωσε διαμαρτυρία, καταγγέλλοντας «βιαιοπραγίες», μετά από επιθέσεις που δέχτηκαν και άλλες διπλωματικές της αποστολές στη ρωσική επικράτεια.

Στην Τουρκία, η κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού τροφοδότησε την άμεση «κινητοποίηση» όλων των υπερασπιστών της πλουτοκρατίας, με πρώτο τον ηγέτη του ακροδεξιού MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, να ξεκαθαρίζει ότι «το Εθνικιστικό Κίνημα (ΜΗΡ) δε θα αφήσει χωρίς στήριξη την κυβέρνηση του ΑΚΡ σε αυτό το ζήτημα... γιατί αυτό το ζήτημα μπαίνει πάνω από κόμματα και σχετίζεται με τη συνέχιση του έθνους».

Χτες, ο Πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε ότι «δε νιώθουμε άνετα με προσπάθειες να επεκταθεί η διαμάχη για το αεροσκάφος που καταρρίφτηκε σε άλλα πεδία των (διμερών μας) σχέσεων. Ας μην επιτρέψουμε να συμβεί κάτι τέτοιο», αφού, αμέσως πριν, επικρίνοντας μεταξύ άλλων την επιλογή της Ρωσίας να συνεχίζει να στηρίζει το Σύρο Πρόεδρο, Μπασάρ Αλ-Ασαντ, είχε τονίσει: «Συμβουλεύουμε ειλικρινά τη Ρωσία να μην παίζει με τη φωτιά».

Την ίδια στιγμή, ο πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, επέλεγε μέσα από κεντρικό του άρθρο σε βρετανική εφημερίδα να υποστηρίξει πως «η κατάρριψη ενός μη αναγνωρισμένου αεροσκάφους (όπως η Αγκυρα λέει ότι ίσχυε πριν το συμβάν) στον τουρκικό εναέριο χώρο δεν ήταν και δεν είναι ενέργεια εναντίον μιας συγκεκριμένης χώρας», συμπληρώνοντας μεταξύ άλλων πως «σήμερα είναι η ώρα να σταθούμε σταθερά κατά του "Ντάες". Η συλλογική δράση που θα χρησιμοποιήσει τις διάφορες δυνάμεις των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Ρωσίας, της Τουρκίας και άλλων, μπορεί και θα καταφέρει να αντιστρέψει την κατάσταση».

Επίσης, στην πρόσφατη συνεδρίαση του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου συμφωνήθηκε - σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ - «ότι θα ήταν κατάλληλη η λήψη μέτρων που θα παρεμπόδιζαν εμπειρίες ανεπιθύμητων καταστάσεων μεταξύ των δύο Ενόπλων Δυνάμεων, μέσα από τη διατήρηση (ανοιχτών) των διπλωματικών και στρατιωτικών διαύλων επικοινωνίας με τη γειτονική μας Ρωσική Ομοσπονδία».

• Σε μια παράλληλη εξέλιξη, δύο στελέχη της εφημερίδας «Cumhuriyet» συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στη φυλακή, σντιμετωπίζοντας κατηγορίες για «κατασκοπεία» και «αποκάλυψη κρατικών απορρήτων». Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη εφημερίδα είναι αυτή που υποστήριζε πριν μερικές μέρες ότι τα τουρκικά φορτηγά που βομβαρδίστηκαν την Τρίτη στη τουρκο-συριακή μεθόριο (μάλλον από ρωσικά αεροσκάφη) μετέφεραν όπλα σε τρομοκρατικές οργανώσεις.