Πέμπτη 8 Δεκέμβρη 2011
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΜΑΡΙΟΥΣ ΧΟΛΣΤ
Βασιλιάς σε μια κόλαση

Νορβηγική ταινία κλασικής γραφής με αύρα κάπως παλιομοδίτικη, καλά όμως γραμμένη και ακόμα καλύτερα παιγμένη. Η τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του Μάριους Χολστ, γεννημένου στο Οσλο το 1965, περιγράφει ένα οδυνηρό παιχνίδι εξουσίας και μια αποτυχημένη εξέγερση. Δυνατό φιλμ με τέμπο που αυξάνει με το ξεδίπλωμα της ιστορίας, αποκαλύπτοντας ποιοτικές ιδιότητες που παραπέμπουν στη σκανδιναβική κινηματογραφία των μέσων του '60. Η ιστορία διαδραματίζεται μια δεκαετία μετά την ανεξαρτητοποίηση της Νορβηγίας το 1905, στο απομονωμένο νησί Μπαστέι, στα φιορδ του Οσλο, την εποχή που το νεαρό κράτος ίδρυε ένα σύγχρονο σπίτι για «παραβατικά αγόρια» 11-18 ετών, που κατέληξε μια ακόμα κηλίδα ντροπής στην κοινωνικοπολιτική ιστορία του πολυδιαφημιζόμενου Βορρά.

Στόχος του πρότυπου αναμορφωτηρίου - ιδρύθηκε και διευθύνεται από πλούσιους, χριστιανούς φιλάνθρωπους - η επαναφορά των τροφίμων στον ίσιο δρόμο, ώστε κάποια μέρα να επανενταχθούν στην κοινωνία χρηστοί πολίτες. Το 1915 πραγματοποιήθηκε εξέγερση των καταπιεσμένων, των υποσιτιζόμενων και ταπεινωμένων εφήβων, της φτηνής εργατικής δύναμης του ιδρύματος Μπαστέι. Την περίοδο εκείνη, αρχές του 20ούαιώνα, σημάδεψαν όλο το Βορρά εργατικές εξεγέρσεις που η ανερχόμενη σοσιαλδημοκρατία φρόντισε κυνικά να αποκεφαλίσει ώστε η εργατική τάξη να μην ξανασηκώσει κεφάλι. Μια τέτοια εξέγερση στη διπλανή Σουηδία αφηγείται αριστουργηματικά στο φιλμ «ΑDALEN 31» ο σπουδαίος σκηνοθέτης Μπο Βίντερμπεργκ.

Οι ανήλικοι τρόφιμοι είναι συνονθύλευμα νεαρών εγκληματιών και παιδιών με μόνο κρίμα ότι γεννήθηκαν σε φτωχά σπίτια. Ο διευθυντής κυβερνά με σιδερένια πειθαρχία. Κύριο στήριγμα της εξουσίας του ο θαλαμάρχης, που επιπλέον εκμεταλλεύεται σεξουαλικά τα αγόρια που τιμωρούνται στο όνομα του Θεού. Αυτά τα έχουμε ξαναδεί, η ιστορία δεν είναι καινούρια και η ταινία ακολουθεί τη φόρμουλα παρεμφερών αφηγήσεων για αναμορφωτήρια, ιδρύματα, φυλακές, σχολεία και μοναστήρια. Στο κολαστήριο Μπαστέι φέρνουν τον 17χρονο Ερλινγκ, τον C 19, που μοναδική του σκέψη έχει πώς να το σκάσει. Το C 19 παραπέμπει και στο σήμερα, γιατί απαξάπαντες οι κάτοικοι στο Βορρά έχουν προσωπικό αριθμό και διευθετούν οποιαδήποτε υπόθεσή τους μέσω αυτού. Δε χρειάζεται πουθενά να πεις το όνομά σου, μόνο το δεκαψήφιο αριθμό σου...

Ο πειστικός Ερλινγκ, που έχει κάτι από Μάρλον Μπράντο, είναι η αποκάλυψη της ταινίας. Στέκει επάξια πλάι στον Στέλαν Σκάρσγκορντ, το γενικό διευθυντή, που μπορεί για το Χόλιγουντ να είναι σταθερή αξία για Β' ρόλους, αλλά τις καλύτερες ερμηνείες του έκανε και κάνει στο Βορρά. Είναι σπουδαίο να παρατηρείς έναν ηθοποιό να χειρίζεται τα εκφραστικά του μέσα με τέτοια ακρίβεια, σαν σχιζοφρενής σαδιστής που παλεύει με όσα ψήγματα ηθικής του απόμειναν, έτοιμος να θυσιάσει κι αυτά για μια ανέξοδη ζωή. Αυτός δεν λερώνει τα χέρια του, αφήνει τους άλλους, που υποτίθεται ότι βρίσκονται εκεί για να φροντίζουν τα αγόρια, να κάνουν τη βρώμικη δουλειά.

Δυνατή η αφήγηση του αποκρουστικά βρώμικου κόσμου του ιδρύματος, κλασικά ανδρική όσο και αποτελεσματική, διασχίζει την ιστορία του σινεμά. Η αίσθηση του εγκλωβισμού σε μια δραματουργία που δεν κρύβει εκπλήξεις διαπερνά κάθε καρέ.

Η ταινία είναι σε οπτικό επίπεδο εντυπωσιακή. Καθαρό στιλ, χρώματα στην κλίμακα του γκρίζου. Το άγονο νησί, το φωτογραφημένο στο παγωμένο μουντό φως του πολικού χειμώνα, είναι ένας από τους σημαντικούς πρωταγωνιστές του δράματος. Καθώς και το τεράστιο πλοίο της απάνθρωπης καταστολής που ξεπηδά από την ομίχλη και οι παραταγμένοι σαν από ταινία του Αϊζενστάιν στρατιώτες. Ο σκηνοθέτης Μάριους Χολστ αναδεικνύεται πειστικός σκηνοθέτης ταινιών δράσης και επιπλέον φαίνεται ότι έχει ταλέντο στο να «πιάνει» τους ηθοποιούς του στις καλύτερες στιγμές τους.

Παίζουν: Στέλαν Σκάρσγκορντ, Μπένιαμιν Χέλσταντ, Κριστόφερ Γιούνερ, Τροντ Νίλσεν, Μόρτεν Λέβσταντ, Ντάνιελ Μπεργ κ.ά.

Παραγωγή: Νορβηγία, Γαλλία, Σουηδία (2010).


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ