Συμπληρώθηκαν 91 χρόνια από τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, το μεγαλύτερο κοσμοϊστορικό γεγονός στον 20ό αιώνα, την Επανάσταση των Επαναστάσεων, που άνοιξε το δρόμο για το πέρασμα της κοινωνικής εξέλιξης στην ανώτερη βαθμίδα της, το σοσιαλισμό, με προοπτική την αταξική κομμουνιστική κοινωνία. Που ενσάρκωσε τα όνειρα και τους πόθους «των κολασμένων της Γης» για την έφοδο στο δικό τους ουρανό. Ο Κόκκινος Οκτώβρης έγινε σταθμός και εφαλτήριο της δράσης και της τεράστιας προσπάθειας εκατομμυρίων απλών ανθρώπων του μόχθου, για την κατάργηση της ταξικής εκμετάλλευσης. Ηταν το δημιούργημα της οργανωμένης πολιτικής πάλης των λαϊκών μαζών, με ηγετική δύναμη την εργατική τάξη, που, με επικεφαλής το Κομμουνιστικό Κόμμα, επιβεβαίωνε ότι η ανθρωπότητα μπήκε σε νέα ιστορική εποχή. Αυτήν, που, από τις αρχές του 20ού αιώνα, φανέρωσε πως ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος ως κοινωνικοοικονομικό σύστημα που μπορεί να κινεί τις κοινωνικές εξελίξεις προς την πρόοδο, γι' αυτό και χρειάζεται αντικατάσταση περιμένοντας το νεκροθάφτη του.

Στο μεγαλείο του Οκτώβρη οι κομμουνίστριες και οι κομμουνιστές βλέπουμε την υλοποίηση της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης. Επιβεβαιώθηκαν οι Μαρξ - Ενγκελς, που επισήμαναν στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο: «Απ' όλες τις τάξεις, που τούτη τη στιγμή βρίσκονται αντιμέτωπες με την αστική τάξη, μόνο το προλεταριάτο είναι τάξη αληθινά επαναστατική. Οι άλλες τάξεις χάνονται κι εξαφανίζονται από τη μεγάλη βιομηχανία, ενώ το προλεταριάτο είναι το πιο χαρακτηριστικό προϊόν της».

Η πραγματοποίηση της Οκτωβριανής Επανάστασης ως ιστορικό γεγονός απέδειξε έμπρακτα ότι η εποχή του ιμπεριαλισμού είναι εποχή του τέλους του καπιταλισμού, ότι ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος. Οτι την ιστορική πρωτοβουλία για την κίνηση της κοινωνίας προς τα μπρος, για την κοινωνική ανατροπή, την έχει η εργατική τάξη, γεγονός που, για πρώτη φορά ως απόπειρα, εμφανίζεται με την Κομμούνα του Παρισιού, που ήταν ο προάγγελος της ανάληψης της προοδευτικής κοινωνικής πρωτοβουλίας από το προλεταριάτο. «Κι όμως ήταν η πρώτη επανάσταση με την οποία η εργατική τάξη αναγνωρίστηκε ανοιχτά, σαν η μόνη τάξη που ήταν ακόμη ικανή για κοινωνική πρωτοβουλία. Αναγνωρίστηκε ακόμα και από τη μεγάλη μάζα της μεσαίας τάξης του Παρισιού - από τους μαγαζάτορες, τους βιοτέχνες, τους εμπόρους - εκτός μόνο από τους πλούσιους κεφαλαιοκράτες»(«Εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία», Κ. Μαρξ - Φ. Ενγκελς, «Διαλεχτά Εργα», τ. 1ος, σελ. 627).

Το θεμελιώδες γνώρισμα της Οκτωβριανής Επανάστασης είναι ότι εγκαινιάζει νέα ιστορική εποχή, την εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Που πραγματοποιείται με την κατάληψη της πολιτικής εξουσίας από την πιο επαναστατική τάξη, την εργατική τάξη. Που ως κυρίαρχη τάξη ασκεί την εξουσία σε συμμαχία με τα άλλα καταπιεσμένα λαϊκά στρώματα. Και που ως τάξη χωρίς καμιά ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, με την εγκαθίδρυση της δικής της πολιτικής εξουσίας, καταργεί την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μεγάλα και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, αντικαθιστώντας τη με την κοινωνική, για να αντιστοιχηθεί έτσι ο κοινωνικός χαρακτήρας της παραγωγής και της εργασίας με την ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και να ανοίξει ο δρόμος για τις νέες σχέσεις παραγωγής, τις σοσιαλιστικές. Αυτή είναι και η ιστορική διαφοροποίησή της, σε σχέση με όλες τις προηγούμενες επαναστάσεις, που έφθαναν μόνο μέχρι την εναλλαγή των εκμεταλλευτριών τάξεων στην πολιτική εξουσία, για να αντικαταστήσουν παλιές εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής με άλλες, νέες, εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής. Ετσι καταργήθηκε η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Οργανώθηκε συλλογικά η αγροτική παραγωγή με την κολεκτιβοποίηση - συνεταιριστικοποίηση της αγροτιάς. Αρχισε να λειτουργεί ο κεντρικός σοσιαλιστικός σχεδιασμός της οικονομίας. Ολ' αυτά άνοιξαν το δρόμο για να υπηρετείται ο βασικός νόμος της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Δηλαδή, να εξασφαλίζεται η μέγιστη ικανοποίηση των διαρκώς αυξανόμενων υλικών και πολιτιστικών αναγκών όλης της κοινωνίας, με την αδιάκοπη αύξηση και τελειοποίηση της σοσιαλιστικής παραγωγής πάνω στη βάση της ανώτερης τεχνικής. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να υπάρξει λαϊκή ευημερία και δημιουργία. Η εργατική δύναμη έπαψε να είναι εμπόρευμα. Οι νόμοι του καπιταλισμού, όπως της υπεραξίας, δηλαδή της απλήρωτης εργασίας, καταργήθηκαν.

Η νέα εργατική εξουσία, καταργώντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, άνοιξε το δρόμο για την εξάλειψη της ανεργίας, την εξασφάλιση, σε όλους τους ανθρώπους, μόρφωσης, Κοινωνικής Ασφάλισης, Πρόνοιας, την κατάργηση της καταπίεσης της γυναίκας, παρά τις δυσκολίες, την ιμπεριαλιστική περικύκλωση, τις επιθέσεις. Από το '56 καθιερώθηκε 7ωρη και 6ωρη δουλειά. Εξασφαλίστηκε ελεύθερος χρόνος. Η Κοινωνική Ασφάλιση λύθηκε με τα πρώτα διατάγματα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Η χρηματοδότηση των Ταμείων εξασφαλιζόταν από τον κρατικό προϋπολογισμό και τις ασφαλιστικές εισφορές των επιχειρήσεων. Η επανάσταση έδωσε πλήρη δικαιώματα στη γυναίκα. Το σοβιετικό κράτος έκανε συνεχή προσπάθεια για τη λαϊκή Παιδεία, ανέπτυξε την έρευνα και τις επιστήμες, θέτοντάς τες στην υπηρεσία του λαού. Δεν είναι τυχαίο ότι πρώτη η ΕΣΣΔ έστειλε δορυφόρο στο Διάστημα, πρώτη έκανε επανδρωμένη πτήση με τον Γιούρι Γκαγκάριν. Η οικοδόμηση της σοσιαλιστικής οικονομίας και η συγκρότηση του σοβιετικού κράτους έγιναν τα θεμέλια και το μέσον για τη διαμόρφωση του νέου ανθρώπου, δημιουργού του σοσιαλιστικού πολιτισμού. Στην ΕΣΣΔ δεν ξεχώρισαν μόνον οι μεγάλοι δημιουργοί σε όλους τους τομείς της Τέχνης, ξεχώρισε πάνω απ' όλα η μαζική υψηλή πολιτιστική στάθμη των λαών. Ο σοσιαλισμός στάθηκε εχθρός του εθνικισμού, του σοβινισμού και των κηρυγμάτων μίσους κατά των εργαζομένων, αντίβαρο στην πολεμοκάπηλη εγκληματική δραστηριότητα του ΝΑΤΟ και των άλλων επιθετικών μηχανισμών των μονοπωλίων.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν η νομοτελειακή εξέλιξη της τεράστιας όξυνσης όλων των κοινωνικών αντιθέσεων της τσαρικής Ρωσίας, που την έκαναν αδύνατο κρίκο στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα και, βεβαίως, αποτέλεσμα της επαναστατικής δράσης της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, των άλλων καταπιεσμένων λαϊκών στρωμάτων, κυρίως των μισοπρολετάριων και της φτωχής αγροτιάς. Η πραγματοποίησή της έγινε δυνατή με τη σωστή στρατηγική και τακτική του Κόμματος των Μπολσεβίκων, του επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης, του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Η Επανάσταση απέδειξε ότι μόνο ένα Κομμουνιστικό Κόμμα, που καθοδηγείται από την πρωτοπόρα κοσμοθεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού, το κόμμα νέου τύπου, το κόμμα της σοσιαλιστικής επανάστασης, της δικτατορίας του προλεταριάτου και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, με ένα επαναστατικό Πρόγραμμα, στο οποίο καθορίζονταν με σαφήνεια ο προλεταριακός χαρακτήρας του και ο πρωτοπόρος ρόλος του στο εργατικό κίνημα, μπορεί να μπει επικεφαλής και να ηγηθεί στον αγώνα όλων των εκμεταλλευόμενων και καταπιεζόμενων κοινωνικών δυνάμεων ενάντια στον κοινό αντίπαλο, τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό. Ενα τέτοιο κόμμα, που έχει γερούς δεσμούς με την εργατική τάξη και τους άλλους εργαζόμενους της πόλης και του χωριού, που συνδυάζει αρμονικά τη δημοκρατική λειτουργία με τη σιδερένια πειθαρχία και την ενιαία θέληση στη δράση, μπορεί να διασφαλίσει τον ηγετικό ρόλο της εργατικής τάξης, στον αγώνα για το άλμα «από το βασίλειο της ανάγκης στο βασίλειο της ελευθερίας».

Η συνεπής εφαρμογή των μαρξιστικών θέσεων στο Πρόγραμμα του Κόμματος δημιουργούσε τους όρους για την ιδεολογική ενότητά του, ως κόμματος νέου τύπου. Αποδεικνύοντας ότι χωρίς Κόμμα επαναστατικό δεν μπορεί να συνενωθεί η επαναστατική κοσμοθεωρία με το εργατικό κίνημα, έτσι που να αφυπνίζει συνειδήσεις, να συνενώνει την καθημερινή ταξική πάλη στην ανώτερη μορφή της, την πολιτική πάλη για την εξουσία.

Βασικός, επίσης, παράγοντας που συνέβαλε στην πραγματοποίηση της Οκτωβριανής Επανάστασης ήταν η αδιάλλακτη πάλη των μπολσεβίκων κατά του οπορτουνισμού. Αυτή η πάλη, παραμονές του Α` Παγκόσμιου Πολέμου και στη διάρκειά του, επικεντρώθηκε στην αποφασιστική και δίχως ταλαντεύσεις ιδεολογικοπολιτική πάλη ενάντια στη σοσιαλδημοκρατία, που έφτασε ως τη διάρρηξη των δεσμών των μπολσεβίκων με τη χρεοκοπημένη 2η Διεθνή, η οποία εγκλώβιζε όλες τις επαναστατικές δυνάμεις στη μέγκενη του ρεφορμισμού, του σοσιαλπατριωτισμού και του σοσιαλσοβινισμού. Η τακτική που επεξεργάστηκαν οι μπολσεβίκοι, με επικεφαλής τον Λένιν, για μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε ταξικό πόλεμο, ενάντια στη δική τους αστική τάξη, και η εφαρμογή της στην πράξη με την Οκτωβριανή Επανάσταση έδωσαν το οριστικό χτύπημα στο τμήμα αυτό της σοσιαλδημοκρατίας, που συμμάχησε με την αστική τάξη ενάντια στην Επανάσταση και την εργατική τάξη.

Αυτή η τακτική και η πάλη των μπολσεβίκων έδωσαν τη δυνατότητα να παίξει το Κομμουνιστικό Κόμμα τον αυτοτελή ιδεολογικοπολιτικό ρόλο του ως οργανωτή και καθοδηγητή των λαϊκών μαζών της Ρωσίας, ως δύναμης ικανής να αφομοιώσει δημιουργικά την πείρα της Παρισινής Κομμούνας και όλου του ριζοσπαστικού κινήματος της προεπαναστατικής Ρωσίας, αλλά και της πείρας της πρώτης επανάστασης στη Ρωσία του 1905 - 1907.

Η σοσιαλιστική επανάσταση κατάργησε το αστικό κράτος και τσάκισε τους βάρβαρους τρομοκρατικούς μηχανισμούς του, τους αντικατέστησε με τα Σοβιέτ, στα οποία στηρίχτηκε το νέο κράτος της δικτατορίας του προλεταριάτου. Τα Σοβιέτ, γέννημα της αυτενέργειας των μαζών μέσα στη φωτιά της Επανάστασης του 1905 - 1907, και όργανα πραγματικής συνεχούς μαζικής λαϊκής συμμετοχής στην άσκηση της εξουσίας.

Αμέσως μετά την εγκαθίδρυση της σοβιετικής εξουσίας έγινε στρατιωτική ιμπεριαλιστική επέμβαση από 16 καπιταλιστικά κράτη, μαζί τους και η Ελλάδα - σε συνδυασμό με τον εμφύλιο πόλεμο από την μπουρζουαζία που είχε ανατραπεί, έχασε την εξουσία της και την ιδιοκτησία - για την ανατροπή του σοσιαλισμού. Ηττήθηκαν, από την ένοπλη πάλη του σοβιετικού λαού και του Κόκκινου Στρατού.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση είχε τεράστια επίδραση στις παγκόσμιες εξελίξεις. Συνέβαλε στην κατάρρευση του αποικιοκρατικού συστήματος, στην επιτάχυνση της δημιουργίας Κομμουνιστικών Κομμάτων σε μια σειρά από χώρες. Η οργανωμένη έκφραση του προλεταριακού διεθνισμού, με την ίδρυση της Γ` Κομμουνιστικής Διεθνούς, είχε γερό στήριγμα το νεοσύστατο ρωσικό κράτος των εργατών και αγροτών. Πηγή δύναμής της στάθηκαν οι εργάτες και οι αγρότες, η συμμαχία τους, αλλά και η αλληλεγγύη των εργατών πολλών χωρών, χιλιάδων κομμουνιστών, που είδαν στα Σοβιέτ την υπεράσπιση της δικής τους ζωής. Αλλωστε, η ταξική αλληλεγγύη των εργατών πολλών άλλων χωρών βοήθησε αποφασιστικά και στη νίκη του προλεταριάτου της Ρωσίας κατά της αντεπανάστασης και των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων που ξέσπασαν αμέσως μετά την Επανάσταση. Μεγάλο δίδαγμα, επίκαιρο όσο ποτέ, είναι η σταθερή προσήλωση των μπολσεβίκων να συνδέουν τη μελέτη και την ανάπτυξη της μαρξιστικής θεωρίας με την καθημερινή δράση. Η πορεία της Σοβιετικής Ενωσης απέδειξε το βάσιμο της δυνατότητας ο σοσιαλισμός να νικήσει και να οικοδομηθεί σε μια χώρα. Η καθυστερημένη τότε Ρωσία έγινε μια γιγάντια δύναμη, ικανή να αντιμετωπίσει όλες τις δυσκολίες και να συντρίψει το φασισμό. Η Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών ήταν έργο τον εκατομμυρίων λαϊκών ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, με επικεφαλής τους κομμουνιστές σε όλες τις χώρες, της πάλης της ΕΣΣΔ και του Κόκκινου Στρατού με επικεφαλής το Κομμουνιστικό Κόμμα των Μπολσεβίκων. Ο σοσιαλισμός νίκησε σε μια σειρά χώρες της Ευρώπης και της Ασίας ως αποτέλεσμα επίσης αυτού του αγώνα. Σήμερα, μετά την ανατροπή, προσπαθούν να παραποιήσουν την Ιστορία. Οσα και να κάνουν, η αλήθεια δεν κρύβεται. Εχουμε χρέος να την υπερασπίσουμε.

Το σοσιαλιστικό σύστημα, που εδραιώνεται μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, αποτέλεσε το βασικό παράγοντα της πάλης για την ειρήνη, την εξάλειψη των εστιών έντασης, την απόκρουση της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας, τη στήριξη των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων και των αναπτυσσόμενων χωρών. Με ανιδιοτέλεια, η Σοβιετική Ενωση και οι άλλες σοσιαλιστικές χώρες εξέφρασαν την ηθική, πολιτική και υλική αλληλεγγύη τους στους αγωνιζόμενους λαούς και χώρες.

Το 1917 οικοδομήθηκε το αντίπαλο δέος απέναντι στο διεθνή καπιταλισμό, στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Αλλά και σήμερα, παρά την αντεπανάσταση, την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος, η εργατική τάξη, η νεολαία έχουν ένα σοβαρό όπλο στα χέρια τους. Την τεράστια ιστορική προσφορά του σοσιαλισμού στον 20ό αιώνα, που αποτελεί κληρονομιά, παρακαταθήκη, τεράστια πείρα για το σύγχρονο επαναστατικό κίνημα, τις νέες γενιές επαναστατών για τη νίκη.

Γι' αυτό μελετάμε την πείρα της, την υπερασπιζόμαστε, χωρίς να την εξωραΐζουμε, χωρίς να κρύβουμε τις αδυναμίες και τα λάθη που οδήγησαν στην ανατροπή το σοσιαλισμό που οικοδομήθηκε.

Στις σύγχρονες συνθήκες, και με αφορμή την αντεπανάσταση, διατυπώνεται κατά κόρον από αστούς και οπορτουνιστές ιδεολόγους και τον ΣΥΝ ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση δεν έπρεπε να πραγματοποιηθεί αφού οι προϋποθέσεις για το πέρασμα στο σοσιαλισμό ήταν ανώριμες, επειδή η Ρωσία ήταν καθυστερημένη από την άποψη της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, η εργατική τάξη μειοψηφία του πληθυσμού. Αλλοι πάλι λένε ότι μπορεί να πραγματοποιήθηκε στις δοσμένες ιστορικές συνθήκες, αλλά δεν μπορούσε αντικειμενικά να ολοκληρωθεί, δηλαδή ήταν αδύνατη η πορεία της, η εξέλιξή της, δηλαδή η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην τότε τσαρική Ρωσία για τους ίδιους λόγους. Αυτές οι «θεωρίες» βεβαίως δεν είναι νέες. Τόσο ο Κάουτσκι όσο και ο Τρότσκι από την εποχή ακόμη των πρώτων χρόνων της επανάστασης με διαφορετική προσέγγιση εξέφραζαν αυτή την άποψη. Ετσι ο μεν Κάουτσκι αντιπαρέθετε τη «δημοκρατία» στο χαρακτήρα της σοβιετικής εξουσίας, δηλαδή στη «δικτατορία του προλεταριάτου», ο δε Τρότσκι, απολυτοποιώντας την καθυστέρηση της σοβιετικής κοινωνίας και από την άποψη της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, επέμενε ότι για να νικήσει η Οχτωβριανή Επανάσταση έπρεπε να γίνει σοσιαλιστική επανάσταση σε μια σειρά από τις τότε ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες.

Αλλά ήδη στη Ρωσία από το τέλος του 19ου αιώνα αναπτύσσονται ραγδαία οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. «Αν συγκρίνουμε την προκεφαλαιοκρατική εποχή στη Ρωσία με την κεφαλαιοκρατική... τότε θα αναγκαστούμε να παραδεχτούμε ότι η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας στον καπιταλισμό είναι εξαιρετικά γοργή»(Λένιν, «Απαντα» τ. 3ος, σελ. 630).

Στο έργο του «Η ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία», στον πρόλογο στη δεύτερη έκδοση ο Λένιν αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η ανάλυση του κοινωνικο-οικονομικού καθεστώτος, συνεπώς και της ταξικής διάρθρωσης της Ρωσίας, που έγινε σ' αυτό το έργο με βάση την οικονομική έρευνα και την κριτική ανάλυση των στατιστικών στοιχείων, επιβεβαιώνεται τώρα με την ανοιχτή πολιτική εμφάνιση όλων των τάξεων, στην πορεία της επανάστασης. Αποκαλύφθηκε πέρα για πέρα ο καθοδηγητικός ρόλος του προλεταριάτου. Αποκαλύφτηκε επίσης ότι η δύναμή του στο ιστορικό ξεκίνημα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη από το ποσοστό του στο γενικό σύνολο του πληθυσμού»(«Απαντα», τ. 3ος, σελ. 13).

Ο Λένιν βεβαίως είχε απαντήσει και στο ζήτημα της δυνατότητας νίκης της επανάστασης σε μια χώρα αλλά και της οικοδόμησης του σοσιαλισμού σε μια χώρα με το νόμο της ανισόμετρης ανάπτυξης στην εποχή του ιμπεριαλισμού και τη θεωρία του αδύνατου κρίκου στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα.

Για το ζήτημα της κοινωνικής επανάστασης, από την άποψη της νομοτελειακής εμφάνισής της, ο Μαρξ στον πρόλογο στην «Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας» αναφέρει: «Σε μια ορισμένη βαθμίδα της εξέλιξής τους, οι υλικές παραγωγικές δυνάμεις έρχονται σε αντίφαση με τις υπάρχουσες σχέσεις παραγωγής ή - πράγμα που αποτελεί μονάχα τη νομική γι' αυτό έκφραση - με τις σχέσεις ιδιοκτησίας, μέσα στις οποίες είχαν κινηθεί ως τώρα. Από μορφές ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων οι σχέσεις αυτές μεταβάλλονται σε δεσμά τους. Τότε έρχεται μια εποχή κοινωνικής επανάστασης».

Και σε άλλο σημείο στο ίδιο έργο αναφέρει:

«Ενας κοινωνικός σχηματισμός ποτέ δεν εξαφανίζεται προτού αναπτυχθούν όλες οι παραγωγικές δυνάμεις που μπορεί να χωρέσει, και νέες, ανώτερες, παραγωγικές σχέσεις ποτέ δεν εμφανίζονται προτού ωριμάσουν οι υλικοί όροι της ύπαρξής τους μέσα στους κόλπους της ίδιας της παλιάς κοινωνίας. Γι' αυτό η ανθρωπότητα βάζει πάντα μπροστά της μόνο τα καθήκοντα εκείνα που μπορεί να λύσει, γιατί με μια προσεκτικότερη εξέταση γίνεται πάντα φανερό, ότι το ίδιο το καθήκον ξεπηδάει μόνο τότε, όταν οι υλικοί όροι για τη λύση υπάρχουν κιόλας ή τουλάχιστον βρίσκονται στην πορεία του γίγνεσθαι» (Η υπογράμμιση δική μας).

Η θέση αυτή λέει με πιο απλά λόγια ότι μπορεί να τίθεται ζήτημα κοινωνικής επανάστασης, δηλαδή πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, όταν είναι ώριμες οι υλικές συνθήκες. Και στη Ρωσία, όπως ήδη έχει αποδείξει ο Λένιν από τις αρχές του 20ού αιώνα, οι υλικές προϋποθέσεις ωρίμαζαν γοργά. Αλλά η παραπάνω θέση του Μαρξ απαντά επίσης και στο ζήτημα που θέτουν ορισμένοι δήθεν μαρξιστές όπως και οι οπορτουνιστές για το αδύνατο της οικοδόμησης του σοσιαλισμού λόγω καθυστέρησης των παραγωγικών δυνάμεων, γενικά της κοινωνίας.

Εχουν δει επίσης το φως της δημοσιότητας περισπούδαστες εκτιμήσεις ντόπιων οπορτουνιστών του ΣΥΝ αλλά και εμβριθών δημοσιολόγων και ιστορικών ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση αλλά και η πορεία οικοδόμησης της νέας κοινωνίας δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια συνεχής κρατική βία των μπολσεβίκων. Και πασχίζουν να το αποδείξουν συγκρίνοντας την επανάσταση, δηλαδή τη μαζική πολιτική δράση της συντριπτικής πλειοψηφίας του ρωσικού λαού, με ηγέτη την εργατική τάξη και με κάθε πρόσφορο μέσο, ακόμη και με την ένοπλη πάλη κόντρα στην ένοπλη αντίδραση του τότε καθεστώτος, με κοινοβουλευτικούς όρους. Κατηγορούν ότι τάχα διέλυσαν τη Συνταχτική Συνέλευση, δηλαδή το αστικό Κοινοβούλιο, τη στιγμή που η πλειοψηφία των μαζών ήταν συγκεντρωμένη στα δικά της λαϊκά όργανα, τα Σοβιέτ. Εκεί δημοκρατικά εξέλεγαν τους εκπροσώπους τους, εκεί πέρασε όλη η κρατική εξουσία. Δεν τους χρειαζόταν η αστική Συνταχτική Συνέλευση. Πολύ περισσότερο, δεν είχαν καμιά δουλειά με ένα όργανο της δικτατορίας του κεφαλαίου. Αυτή ήταν η πεποίθηση της εργατικής τάξης και της αγροτιάς γι' αυτό και τη διέλυσαν. Αλλοι επίσης κάνουν παρόμοιες με τον Κάουτσκι τοποθετήσεις για ανύπαρκτη δημοκρατία σε όλη την πριν το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο περίοδο της σοβιετικής εξουσίας. Και τοποθετούν το ζήτημα της δημοκρατίας έξω και πάνω από την οικονομική βάση, τις σχέσεις παραγωγής, τις ταξικές σχέσεις και την πορεία εξέλιξής τους κατά τη μεταβατική περίοδο από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό. Αντικειμενικά αρνούνται το χαρακτήρα της εργατικής εξουσίας ως δικτατορίας του προλεταριάτου.

Ετσι, δεκαεφτά χρόνια μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων στη Σοβιετική Ενωση και στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, αστοί ιστορικοί, δημοσιολόγοι, κοινωνιολόγοι και πολιτικοί εκπρόσωποι του κατεστημένου, διάφοροι οπορτουνιστές, κατηγορούν το ΚΚΕ επειδή ακόμα συνδέει την ιδεολογία του, το πρόγραμμά του για το χαρακτήρα της επανάστασης και της εξουσίας στην Ελλάδα, με την ιδεολογία και τις επαναστατικές αξίες της Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

Ακόμη και ορισμένοι «μαρξιστές», που την παραδέχονται ως ιστορικό γεγονός με συνεισφορά στους λαούς, συγκεντρώνουν την αντεπαναστατική τους προπαγάνδα στην περίοδο που εδραιώθηκε η Επανάσταση, οικοδομούνταν ο σοσιαλισμός στην ΕΣΣΔ, αναπτυσσόταν η οικονομική του βάση, εδραίωνε και εξασφάλιζε κοινωνικές κατακτήσεις, στη λεγόμενη περίοδο Στάλιν.

Δίνουν μια ερμηνεία για τις αιτίες ανατροπής του σοσιαλισμού για να απαξιώσουν τους θεμελιακούς μοχλούς οικοδόμησής του, το Κομμουνιστικό Κόμμα και τη διχτατορία του προλεταριάτου, κάνοντας λόγο για «γραφειοκρατική» και «δικτατορική» μετάλλαξη του κόμματος και του κράτους.

Αντικειμενικά όλοι αυτοί απαξιώνουν το σοσιαλισμό, αφού δεν πιστεύουν στη δυνατότητα ύπαρξής του, αδειάζοντάς τον από την ουσία του, τις θεμελιώδεις κοινωνικές του σχέσεις, την κοινωνική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής και τον κεντρικό σχεδιασμό για την παραγωγική χρησιμοποίησή τους από την εργατική δύναμη.

Συχνά, κρύβουν αυτήν τη θεμελιακή αναθεωρητική θέση, προβάλλοντας ότι αποδέχονται τη λενινιστική πρακτική, διαχωρίζοντάς την από τη σοσιαλιστική πρακτική του Στάλιν. Στην πραγματικότητα, αρνούνται την ταξική πάλη για την εδραίωση, επέκταση και κυριαρχία των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής, απέναντι στα κατάλοιπα και βαρίδια του παρελθόντος.

Η σταλινολογία ήταν μετά το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ το «αγαπημένο» τους αντικομμουνιστικό - αντισοβιετικό - αντισοσιαλιστικό προπαγανδιστικό πλαίσιο, ως περιεχόμενο της πιο επιθετικής ιμπεριαλιστικής δράσης στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Γιατί εστιάζουν τη χυδαία πολεμική τους στον Στάλιν και τη σταλινολογία και με την ίδια ταχτική την επίθεση στο ΚΚΕ; Η σφοδρή επίθεση στον Στάλιν είναι επίθεση στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, με δεδομένη τη λενινιστική υποθήκη ότι «κανένας δεν μπορεί να μας ανατρέψει εκτός από τα δικά μας λάθη», σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο της απειλής που αποτελεί η δράση αντισοσιαλιστικών δυνάμεων που δρουν μέσα στις γραμμές του σοσιαλισμού ενάντια στο σοσιαλισμό. Αυτές δεν εξαλείφονται αυτόματα μετά την απαλλοτρίωση των καπιταλιστών. Ο σοσιαλισμός οικοδομείται σε οξύτατη διαπάλη με τον ιμπεριαλισμό, ο οποίος διαθέτει ακόμη σημαντικές δυνάμεις και ο οποίος δεν παραιτείται από την επιδίωξη παλινόρθωσης του καπιταλισμού. Και στο εσωτερικό της χώρας που οικοδομεί τη νέα κοινωνία, η αστική τάξη, που χάνει την εξουσία, γίνεται πολλαπλάσια πιο επικίνδυνη απ' ό,τι πριν, αφού επιδιώκει να την επανακατακτήσει. Εχει δε μαζί της, ως ισχυρούς συμμάχους, τους καπιταλιστές όλου του κόσμου. Ταυτόχρονα, ο Λένιν επαναλάμβανε ότι η ύπαρξη μικρής εμπορευματικής παραγωγής αποτελεί κίνδυνο (αν γίνουν λάθη στη σοσιαλιστική οικοδόμηση) να γίνει μεγάλη.

Στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό, που δόθηκαν στη δημοσιότητα ως προσυνεδριακό ντοκουμέντο για το 18ο Συνέδριο του Κόμματος, σχετικά με τα παραπάνω, αναφέρονται τα εξής:

«O σοσιαλισμός είναι η πρώτη βαθμίδα του κομμουνιστικού κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού, δεν είναι αυτόνομος κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός. Είναι ο ανώριμος, πρώιμος κομμουνισμός.

H πλήρης επικράτηση των νομοτελειών του κομμουνισμού προϋποθέτει το ξεπέρασμα των στοιχείων ανωριμότητας που χαρακτηρίζουν την κατώτερη βαθμίδα του, το σοσιαλισμό.

Ανώριμος κομμουνισμός σημαίνει ότι δεν έχουν επικρατήσει πλήρως οι κομμουνιστικές σχέσεις στην παραγωγή και την κατανομή.

Ισχύει ο βασικός νόμος του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής: "Παραγωγή για τη διευρυμένη ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών".

Κοινωνικοποιούνται τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, αλλά αρχικά παραμένουν μορφές ατομικής και ομαδικής ιδιοκτησίας που αποτελούν βάση για την ύπαρξη εμπορευματοχρηματικών σχέσεων.

Μεγάλο μέρος του κοινωνικού προϊόντος για ατομική κατανάλωση κατανέμεται με βάση την εργασία και όχι με βάση τις ανάγκες, σύμφωνα με την αρχή "στον καθένα ανάλογα με την εργασία του, ενώ ο καθένας εργάζεται ανάλογα με τις ικανότητές του". Σε συνθήκες αναπτυγμένου κομμουνισμού κυριαρχεί "από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του" για το σύνολο του κοινωνικού προϊόντος.

Στο σοσιαλισμό παραμένουν ακόμα κοινωνικές ανισότητες, διαστρωματώσεις, ουσιαστικές διαφορές ή και αντιθέσεις, όπως ανάμεσα στην πόλη και το χωριό, στους εργαζόμενους της πνευματικής και της χειρωνακτικής εργασίας, στους εργάτες υψηλής και χαμηλής ειδίκευσης, οι οποίες σταδιακά, σχεδιασμένα πρέπει να εξαλείφονται.

Οσο πιο πρώιμη είναι η σοσιαλιστική ανάπτυξη, τόσο το μορφωτικό και τεχνολογικό επίπεδο της μάζας των εργατών δεν επιτρέπει ακόμη τον ουσιαστικό ρόλο τους στην οργάνωση της εργασίας, στην αντίληψη των διαφορετικών τμημάτων της παραγωγικής διαδικασίας, στην επιτελική δουλειά. Σε αυτές τις συνθήκες εργαζόμενοι με διευθυντικό ρόλο στην παραγωγή τείνουν να αυτονομούν το ατομικό και το συμφέρον της παραγωγικής μονάδας από το κοινωνικό συμφέρον, εργαζόμενοι της πνευματικής εργασίας και υψηλής επιστημονικής ειδίκευσης τείνουν να διεκδικούν μεγαλύτερο μερίδιο από το συνολικό κοινωνικό προϊόν, αφού δεν έχει κυριαρχήσει η "κομμουνιστική στάση" απέναντι στην εργασία.

Για την επέκταση, ανάπτυξη και πλήρη κυριαρχία του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής συνεχίζεται η ταξική πάλη της εργατικής τάξης - σε άλλες συνθήκες, με άλλες μορφές και μέσα, σε σχέση με τον καπιταλισμό και την πρώτη περίοδο της επαναστατικής εξουσίας, όπου καταργούνται οι καπιταλιστικές σχέσεις. Είναι διαρκής πάλη για την εξάλειψη κάθε μορφής ομαδικής και ατομικής ιδιοκτησίας και της μικροαστικής συνείδησης που έχει βαθιές ιστορικές ρίζες, είναι αγώνας για τη διαμόρφωση ανάλογης κοινωνικής συνείδησης και στάσης απέναντι στην άμεσα κοινωνική εργασία. Γι' αυτό είναι αναγκαία η ύπαρξη του κράτους, που είναι η επαναστατική εξουσία της εργατικής τάξης, η δικτατορία του προλεταριάτου.

Το άλμα που συντελείται κατά την επαναστατική περίοδο της μετάβασης από τον καπιταλισμό στον αναπτυγμένο κομμουνισμό είναι ποιοτικά ανώτερο από κάθε προηγούμενο, αφού οι κομμουνιστικές σχέσεις, ως μη εκμεταλλευτικές, δε διαμορφώνονται στο πλαίσιο του καπιταλισμού.

Είναι ένας αγώνας των "φύτρων" του νέου ενάντια στις "επιβιώσεις" του παλιού σε όλες τις σφαίρες της κοινωνικής ζωής. H πάλη για αλλαγή όλων των οικονομικών σχέσεων και κατ' επέκταση όλων των κοινωνικών σχέσεων σε κομμουνιστικές, σημαίνει ότι η κοινωνική επανάσταση δεν περιορίζεται στην κατάληψη της εξουσίας ή στη διαμόρφωση της αρχικής οικονομικής βάσης, αλλά επεκτείνεται σε όλη την περίοδο του σοσιαλισμού.

H σοσιαλιστική οικοδόμηση είναι μια ενιαία διαδικασία, η οποία ξεκινά με την κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη. Αρχικά διαμορφώνεται ο νέος τρόπος παραγωγής, ο οποίος επικρατεί βασικά με την ολοκληρωτική κατάργηση των καπιταλιστικών σχέσεων, της σχέσης κεφαλαίου - μισθωτής εργασίας και στη συνέχεια αναπτύσσονται οι κομμουνιστικές σχέσεις και ο νέος άνθρωπος σε ένα ανώτερο επίπεδο που κατοχυρώνει την ανεπίστρεπτη κυριαρχία τους.

Στη σοσιαλιστική οικοδόμηση εμπεριέχεται η δυνατότητα αντιστροφής της πορείας της και οπισθοδρόμησης προς τον καπιταλισμό, ως ήττα της πάλης για την πλήρη ανάπτυξη των νέων κομμουνιστικών σχέσεων έναντι όλων των φύτρων των παλιών σχέσεων. H οπισθοδρόμηση δεν είναι πρωτόγνωρο φαινόμενο στην κοινωνική εξέλιξη και σε κάθε περίπτωση αποτελεί προσωρινό φαινόμενο στην Ιστορία της. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι κανένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα δεν εδραιώθηκε μια κι έξω στην Ιστορία. Το πέρασμα από μια κατώτερη φάση ανάπτυξής του σε μια ανώτερη δεν ήταν ευθύγραμμα ανοδική διαδικασία. Αυτό αποδεικνύει η ίδια η ιστορία επικράτησης του καπιταλισμού.

Θεωρούμε λαθεμένη την προσέγγιση που μιλώντας για "μεταβατικές κοινωνίες" προσδίδει αυτοτελή χαρακτηριστικά και μακρόχρονη ύπαρξη στην περίοδο "μετάβασης από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό" (οικοδόμησης της βάσης του νέου κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού). Με βάση αυτήν την αντίληψη, ερμηνεύεται το σημερινό σύστημα στην Κίνα και στο Βιετνάμ ως μεταβατική "πολυτομεακή κοινωνία", στην οποία για δεκαετίες οι κομμουνιστικές σχέσεις "συνυπάρχουν" με εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής.

Δεν παραγνωρίζουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιόδου που στη μαρξιστική βιβλιογραφία εμφανίζεται με τον όρο "μεταβατική περίοδος", κατά την οποία η σοσιαλιστική επανάσταση προσπαθεί να νικήσει, εξελίσσεται ο ενδεχόμενος εμφύλιος πόλεμος, η σκληρή πάλη των κομμουνιστικών σχέσεων που μόλις ξεκινά η οικοδόμησή τους ενάντια στις καπιταλιστικές εκμεταλλευτικές σχέσεις, οι οποίες ακόμη δεν έχουν καταργηθεί. H χρονική διάρκεια αυτής της περιόδου εξαρτάται από την καθυστέρηση που κληρονομεί ο σοσιαλισμός από τον καπιταλισμό. H ιστορική πείρα έδειξε ότι δεν μπορεί να είναι μακρόχρονη. Στην ΕΣΣΔ ολοκληρώθηκε περίπου στα μέσα της δεκαετίας του 1930. H πάλη με τις καπιταλιστικές σχέσεις, οι δυσκολίες στην οικοδόμηση της σοσιαλιστικής βάσης οξύνονταν λόγω της φεουδαρχικής και πατριαρχικής κληρονομιάς σε πρώην αποικίες της τσαρικής Ρωσίας. O Λένιν, στην εποχή του, τόνιζε ότι στις χώρες όπου είναι περισσότερο αναπτυγμένη η βιομηχανία, τα μεταβατικά μέτρα προς το σοσιαλισμό περιορίζονται ή ακόμα και είναι περιττά σε ορισμένες περιπτώσεις.

H λεγόμενη μεταβατική περίοδος δεν αυτονομείται από τη διαδικασία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, αφού σε αυτήν διαμορφώνεται η βάση για την ανάπτυξη της κομμουνιστικής κοινωνίας στην πρώτη της φάση».

Η εργατική εξουσία στην ΕΣΣΔ επέλεξε, από την αρχή, να αντιμετωπίσει την οικοδόμηση του σοσιαλισμού με μέτρα οικονομικού χαρακτήρα. Η επιλογή αυτή ήταν υποχρεωτική στη μεταβατική περίοδο, όπου η νέα εξουσία έπρεπε να οικοδομήσει τις βάσεις του σοσιαλισμού. Η ιμπεριαλιστική επέμβαση στα 1918 και η απομόνωση, όμως, υποχρέωσαν στην εφαρμογή της πολιτικής του «πολεμικού κομμουνισμού», δίχως την οποία δεν ήταν δυνατή η υπεράσπιση της σοσιαλιστικής επανάστασης. Το ΚΚΣΕ δεν ήθελε, και δεν είχε κανένα συμφέρον, η ταξική πάλη, που εντάθηκε την περίοδο εκείνη, να πάρει τη μορφή εμφύλιου πολέμου. Αυτός επιβλήθηκε, γιατί οι οπαδοί της ταξικής κοινωνίας δεν υποχωρούν εύκολα και προπάντων σιωπηλά. Την πολιτική του «πολεμικού κομμουνισμού» τη διαδέχτηκε η «Νέα Οικονομική Πολιτική» (ΝΕΠ) και αργότερα η πολιτική της «επίθεσης του σοσιαλισμού ενάντια στον καπιταλισμό» και της «ολοκληρωτικής συνεταιριστικής οργάνωσης της αγροτικής οικονομίας».

Το ΚΚΣΕ έδινε βάρος στην άνοδο της παραγωγικότητας του μικρού και μεσαίου νοικοκυριού, στον τεχνολογικό εξοπλισμό. Η εθνικοποίηση της γης δεν ερχόταν σε αντίθεση με το δικαίωμα της γαιοκτησίας από τους μικρούς και μεσαίους αγρότες. Η στάση απέναντι στο μικρό αγροτικό νοικοκυριό, τη μικρή παραγωγή, ήταν σχέση βοήθειας και όχι πάλης. Απέρριπτε την εκμηδένιση της κατώτερης οργάνωσης της παραγωγής στο όνομα της μεγαλύτερης. Ταυτόχρονα, πρόβαλλε τα πλεονεκτήματα των κολχόζ και σοβχόζ. Η επιδίωξη για ολοκληρωτική οργάνωση της οικονομίας ξεκίνησε με πολιτικό στόχο να κατανικήσει ορισμένα τμήματα των κουλάκων στο χωριό και στη συνέχεια να εξαλείψει την κουλάκικη τάξη στο χωριό. Γενικά, η σοβιετική εξουσία αντιμετώπισε με επιτυχία τα προβλήματα ανόρθωσης της βιομηχανίας, της αγροτικής παραγωγής και των μεταφορών. Εθεσε τις βάσεις της σοσιαλιστικής παραγωγής με θεαματικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε συνθήκες όξυνσης της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις σοσιαλιστικές και τις καπιταλιστικές δυνάμεις (κουλάκοι και τμήμα της διανόησης, που προέρχεται από την κυρίαρχη τάξη).

Οι συγκεκριμένες συνθήκες (περικύκλωση, απειλή πολέμου, σε συνδυασμό με τη μεγάλη καθυστέρηση) επέβαλαν ταχύτατους ρυθμούς στην προώθηση της κολεκτιβοποίησης. Ετσι νικήθηκε η αστική τάξη του χωριού και προωθήθηκε η κολεκτιβοποίηση. Ταυτόχρονα, η σοβιετική εξουσία μετά την προσωρινή περίοδο της ΝΕΠ αποφάσισε να εξαλείψει τους ΝΕΠμεν, δηλαδή τους καπιταλιστές που δρούσαν με επιλογή της νέας εξουσίας σε κάποιους έστω και μικρούς, συγκριτικά με ολόκληρη τη βιομηχανία, τομείς της. Ηταν καπιταλιστές που χωρίς ιδιοκτησία τούς παραχωρήθηκαν μικρά εργοστάσια και, επομένως, δρούσαν με κίνητρο το κέρδος.

Αυτή η πολιτική βρίσκεται αντικειμενικά στο στόχαστρο όσων καταπολεμούν την περίοδο οικοδόμησης του σοσιαλισμού που την ονομάζουν περίοδο Στάλιν.

Η πάλη, δηλαδή, για την εξάλειψη των όποιων υπολειμμάτων καπιταλιστών. Υπολείμματα, που παρέμειναν στην ΕΣΣΔ, λόγω συγκεκριμένων ιστορικών συνθηκών, στην καθυστέρηση από την άποψη του επιπέδου ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, σε σύγκριση με τις τότε ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Η αντικατάσταση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στο χωριό από τη συνεταιριστική βρέθηκε στο στόχαστρό τους. Οπως, βεβαίως, και η κατάργηση των όποιων καπιταλιστών συνέχιζαν να υπάρχουν, σε μικρό βεβαίως ποσοστό, στη βιομηχανία. Γιατί; Μα, ακριβώς γιατί η συγκεκριμένη πολιτική για την πορεία οικοδόμησης των νέων σχέσεων παραγωγής κατέστρεφε τους παράγοντες που θα μπορούσαν να επιδράσουν στην καπιταλιστική παλινόρθωση, δηλαδή τους παράγοντες εκδήλωσης αντεπανάστασης.

Οι καπιταλιστές, τα κόμματά τους, τα επιτελεία τους, προπαγανδιστικά και άλλα, έχουν το ταξικό κριτήριο υψηλά ανεπτυγμένο, γνωρίζοντας και αυτοί όπως και εμείς τους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης. Ταξικό κριτήριο, που θεμέλιό του έχει το ζήτημα της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και κατανομής. Το οποίο μένει αναλλοίωτο στην κοινωνία, όσο συνεχίζει να διατηρείται η ταξική τους εξουσία. Μόνον έτσι συνεχίζουν ακόμη και ιστορικά αναγκαίες κοινωνικές ανατροπές για το πέρασμα από έναν κοινωνικό οικονομικό σχηματισμό στον επόμενο, από μια κατώτερη ιστορικά κοινωνική βαθμίδα σε μιαν ανώτερη, να καθυστερούν και να διατηρούνται αντιδραστικές σχέσεις παραγωγής, φρενάροντας τη δυνατότητα και προοπτική πλήρους απελευθέρωσης και πλέριας ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων με πρώτη απ' όλες την εργατική δύναμη, σε όφελος όχι μιας τάξης, αυτής που έχει την ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, αλλά ολόκληρης της κοινωνίας με την επαναστατική αλλαγή ολόκληρης της οικονομικής βάσης της παλιάς κοινωνίας, την κατάργηση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής και την ολοκληρωτική εδραίωση και νίκη των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής. Που μέχρι να νικήσουν οριστικά, ενυπάρχει και ελλοχεύει ο κίνδυνος της αντεπανάστασης.

Οι αστοί δεν το αντιμετωπίζουν αυτό μόνο από ταξικό ένστικτο, αλλά από τη συσσωρευμένη ιστορική πείρα και την πορεία οριστικής νίκης των δικών τους σχέσεων παραγωγής πάνω στη φεουδαρχία, αλλά και τη γνώση του αναπόφευκτου της κατάργησής τους, της αντικατάστασης της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής από την κοινωνική. Που προϋποθέτει την κατάχτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της, τη διατήρηση του χαρακτήρα της ως «δικτατορίας του προλεταριάτου», μέχρι την οριστική και πλήρη νίκη και καθολική κυριαρχία των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής, αφού με μοχλό την εξουσία και με την καθοδήγηση της επαναστατικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, δηλαδή του Κομμουνιστικού Κόμματος, οικοδομείται απ' όλο το λαό η οικονομική βάση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

Αλλά και οι κάθε είδους οπορτουνιστές από την ίδια σκοπιά, αυτή που δεν αρνείται τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, αντιμετωπίζουν την πάλη για την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, ακριβώς γιατί δεν την αρνούνται. Και σ' αυτό συμβάλλουν και διάφοροι «μαρξιστές» θεωρητικοί που αντιμετωπίζουν αντιεπιστημονικά το ζήτημα της πάλης του παλιού με το καινούργιο στη διάρκεια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, δηλαδή της επέκτασης, ανάπτυξης και πλήρους κυριαρχίας του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής, δηλαδή του αγώνα των «φύτρων» του νέου ενάντια στις «επιβιώσεις» του παλιού σε όλες τις σφαίρες της κοινωνικής ζωής, αρνούμενοι το γεγονός ότι συνεχίζεται η ταξική πάλη της εργατικής τάξης - σε άλλες συνθήκες, με άλλες μορφές και μέσα, σε σχέση με τον καπιταλισμό και την πρώτη περίοδο της επαναστατικής εξουσίας, όπου καταργούνται οι καπιταλιστικές σχέσεις. Οτι είναι μια διαρκής πάλη για την εξάλειψη κάθε μορφής ομαδικής και ατομικής ιδιοκτησίας και της μικροαστικής συνείδησης που έχει βαθιές ιστορικές ρίζες, είναι αγώνας για τη διαμόρφωση ανάλογης κοινωνικής συνείδησης και στάσης απέναντι στην άμεσα κοινωνική εργασία. Γι' αυτό είναι αναγκαία η ύπαρξη του κράτους, που είναι η επαναστατική εξουσία της εργατικής τάξης, η δικτατορία του προλεταριάτου.

Οι εκμεταλλεύτριες τάξεις καταργούνται με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, αλλά η κοινωνία δε γίνεται αυτόματα αταξική. Συνεχίζει να υπάρχει σε ορισμένους τομείς η μικρή ιδιοκτησία, η οποία συνενώνεται σε εθελοντική βάση σε παραγωγικούς συνεταιρισμούς. Συνεχίζει να υπάρχει διαχωρισμός χειρωνακτικής - πνευματικής εργασίας. Επομένως, μπορεί η εργατική τάξη ως ηγέτιδα κοινωνική δύναμη να οικοδομεί τη νέα κοινωνία, αλλά σε συμμαχία με τους συνεταιρισμένους μικροπαραγωγούς και τη διανόηση. Υπάρχουν, επομένως, διαφορές, δεν είναι ομοιόμορφες κοινωνικά δυνάμεις, δεν είναι ίδιες τάξεις.«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι με την εξάλειψη του καπιταλισμού και του συστήματος της εκμετάλλευσης, με την ενίσχυση του σοσιαλιστικού καθεστώτος στη χώρα μας, θα έπρεπε να εξαφανιστεί η αντίθεση συμφερόντων ανάμεσα στην πόλη και το χωριό, ανάμεσα στη βιομηχανία και στην αγροτική οικονομία. Ετσι και έγινε... Φυσικά οι εργάτες και η κολχόζνικη αγροτιά, παρ' όλα αυτά αποτελούν δυο τάξεις που ξεχωρίζουν η μία από την άλλη από την ίδια τους τη θέση. Ομως, αυτή η διαφορά με κανένα τρόπο δεν αδυνατίζει τη φιλία τους. Αντίθετα, τα συμφέροντά τους βρίσκονται σε μία κοινή κατεύθυνση, στην κατεύθυνση ενίσχυσης του σοσιαλιστικού καθεστώτος και της νίκης του κομμουνισμού...

Αν πάρουμε π.χ. τη διαφορά ανάμεσα στην αγροτική οικονομία και τη βιομηχανία, τότε θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι οι συνθήκες εργασίας στην αγροτική οικονομία διαφέρουν από τις συνθήκες εργασίας στη βιομηχανία, αλλά πριν απ' όλα και κατά κύριο λόγο πως στη βιομηχανία έχουμε κοινωνική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και στο προϊόν της παραγωγής, τη στιγμή που στην αγροτική οικονομία έχουμε όχι κοινωνική, αλλά ομαδική, κολχόζνικη ιδιοκτησία. Εχουμε κιόλας πει ότι αυτή η κατάσταση οδηγεί στη διατήρηση της εμπορευματικής κυκλοφορίας, ότι μονάχα με την εξαφάνιση αυτής της διαφοράς ανάμεσα στη βιομηχανία και την αγροτική οικονομία, μπορεί να εξαφανιστεί η εμπορευματική παραγωγή με όλα τα επακόλουθα που απορρέουν απ' αυτήν. Επομένως, δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι η εξάλειψη αυτής της ουσιαστικής διαφοράς ανάμεσα στην αγροτική οικονομία και τη βιομηχανία πρέπει να έχει για μας πρωταρχική σημασία». (I. B. Στάλιν, «Οικονομικά προβλήματα του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή, 1998», σελ. 50, 51, 52.)

Η συνεταιριστική παραγωγή και εργασία δεν είναι άμεσα κοινωνική. Οι συνεταιρισμένοι έχουν ιδιοκτησία σε μέρος του παραγόμενου προϊόντος τους, σε αντίθεση με την κοινωνική παραγωγή, τα προϊόντα της οποίας είναι κοινωνική ιδιοκτησία.

Η επαναστατική εργατική εξουσία, με επικεφαλής το Κομμουνιστικό Κόμμα, αξιοποιεί τους νόμους κίνησης της κομμουνιστικής κοινωνίας που διέπουν και την κατώτερη ατελή βαθμίδα, το σοσιαλισμό, όπου υπάρχουν υπολείμματα της δράσης νόμων καπιταλισμού, αφού για κάποιο χρονικό διάστημα συνεχίζουν να υπάρχουν εμπορευματική οικονομία, εμπορευματοχρηματικές σχέσεις, και βρίσκονται σε διαπάλη έως την οριστική και πλήρη επικράτηση των κομμουνιστικών σχέσεων παραγωγής. Δηλαδή, έως την πλήρη εξάλειψη κάθε διαφορετικής (ομαδικής, συνεταιριστικής, ή και μικροατομικής ιδιοκτησίας). Η πορεία εξάλειψής τους συμβαδίζει με την πορεία οικοδόμησης του σοσιαλισμού έως τον κομμουνισμό. Από εδώ απορρέει και ο συνειδητός ρόλος του υποκειμενικού παράγοντα. Αν η πολιτική της σοσιαλιστικής εξουσίας δεν επιλύει προς όφελος της κομμουνιστικής οικοδόμησης τις αντιθέσεις που αντικειμενικά υπάρχουν, αυτές οι αντιθέσεις είναι δυνατόν να εξελιχθούν σε ανταγωνιστικές, όπως έδειξε η πείρα, και να εκδηλωθούν με τη μορφή κρίσης, ενώ μπορούν να αποτελέσουν το έδαφος για την καλλιέργεια παθητικότητας, δυσφορίας, διαμαρτυρίας, ανάπτυξης αντισοσιαλιστικών στοιχείων, κάτω από την επίδραση και του ιμπεριαλισμού, που συνεχώς τους προσφέρει πλήρη στήριξη. Είναι δυνατό να διαμορφωθούν κοινωνικές δυνάμεις που να διεκδικήσουν καπιταλιστική παλινόρθωση, αν δεν εξαλειφθεί και κοινωνικοποιηθεί κάθε άλλη μορφή ιδιοκτησίας, που συνυπάρχει για κάποιο, άγνωστο εκ των προτέρων πόσο μεγάλο, χρονικό διάστημα, με την κοινωνική ιδιοκτησία.

Η μελλοντική σοσιαλιστική οικοδόμηση με βεβαιότητα θα ξεκινήσει και θα εξελιχθεί σε ανώτερο επίπεδο συγκριτικά με αυτό του 20ού αιώνα. Είναι όμως επίσης βέβαιο ότι θα αναμετρηθεί εξίσου σκληρά με την καπιταλιστική κληρονομιά στο οικονομικό, στο πολιτικό και στο ιδεολογικό επίπεδο.

Από τα κορυφαία καθήκοντα του κομμουνιστικού ιδεολογικού μετώπου είναι να αποκατασταθεί στα μάτια των εργαζομένων η αλήθεια για το σοσιαλισμό του 20ού αιώνα, χωρίς εξιδανικεύσεις, αντικειμενικά και απαλλαγμένη από τις συκοφαντίες της αστικής τάξης. Η υπεράσπιση των νομοτελειών του σοσιαλισμού και ταυτόχρονα η υπεράσπιση της προσφοράς του σοσιαλισμού του 20ού αιώνα απαντούν στις οπορτουνιστικές θεωρίες περί «μοντέλων» του σοσιαλισμού προσαρμοσμένων στις «εθνικές» ιδιομορφίες, αλλά και στην ηττοπαθή λαθολογία. Η υπεράσπιση αυτής της προσφοράς αποτελεί για το ΚΚΕ κριτήριο στις σχέσεις με άλλα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα, για τη συγκρότηση του κομμουνιστικού πόλου στο διεθνές κίνημα.

Η συκοφαντία και η αντικομμουνιστική σταυροφορία δεν μπορούν να κρύψουν για πολύ την αλήθεια. Ο αντικομμουνισμός, που στοιχείο του είναι και το ξαναγράψιμο της Ιστορίας, αποτελεί και ένδειξη φόβου της αστικής τάξης.

Επιβεβαιώθηκε ότι δεν υπάρχει υπερταξικός ή τρίτος δρόμος ανάπτυξης. Ή θα υπηρετεί τον ιμπεριαλισμό, δηλαδή τη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος, ή θα υπηρετεί το λαό.

Η εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα δε θα μείνουν καθηλωμένα στο χτες. Στην εργατική τάξη, ιδιαίτερα στις νέες γενιές της, όπως και στις νέες γενιές των λαϊκών στρωμάτων, αξίζει μόνο ένα μέλλον, αυτό που φοβάται ο ιμπεριαλισμός: Το σοσιαλιστικό - κομμουνιστικό.