Βολεμένοι στα δικούλια τους έχουν έτοιμη την ύστερη δικαιολογία ότι «εμείς τα λέγαμε». Ορισμένοι έχουν έντονες αναμνήσεις από τη δραστηριότητά τους εναντίον του στρατοκρατικού καθεστώτος τις 21ης Απριλίου του 1967. Αλλοι πάνε μακρύτερα, στους αγώνες του 1-1-4 για πολιτικές και συνδικαλιστικές ελευθερίες. Υπάρχει όμως πάντα το μεγάλο ερωτηματικό εάν μπορούν να επαναλάβουν σήμερα πολιτική δραστηριότητα, σε ανώτερο επίπεδο. Εδώ ακριβώς πρόκειται για ένα κομβικό σημείο της κοινωνικο-πολιτικής μας ζωής.

Στην περίοδο μετά τον εμφύλιο και στα χρόνια της δικτατορίας του 1967 το πολιτικό καθεστώς ήταν από αστυνομικό έως στρατοκρατικό. Το όριο μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας ήταν από δυσδιάκριτο έως απαγορευτικό. Η πολιτική σκέψη αναγκαζόταν να εκφραστεί μόνο μέχρι του σημείου να δημιουργηθεί μια επίφαση δημοκρατικής λειτουργίας και για τη συλλογή πληροφοριών της Ασφάλειας που πλούταιναν τους φακέλους. Σήμερα, η πολιτική ζωή λειτουργεί σε ένα διαφορετικό επίπεδο, πιο σύνθετο. Τα αντιλαϊκά μέτρα καλύπτονται από μια εκφυλισμένη ελευθερία που έχει μεταβληθεί σε ελευθεριότητα.

Μεγάλο τμήμα της κοινωνίας βογκά σε ένα στερητικό καθεστώς που καλύπτεται από τη φωταγωγημένη καταναλωτική βιτρίνα. Ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει για να μην μπορεί να περιοριστεί στο ουσιώδες της πολιτικής και κοινωνικής αντίδρασης. Το πρωτοφανές για την Ελλάδα φαινόμενο της μαζικής εισροής εξαθλιωμένων λαθρομεταναστών χρησιμοποιήθηκε κι εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως επιπρόσθετο στοιχείο της ελευθεριότητας των αθλίων να πουλάνε το κορμί τους στη μαύρη αγορά εργασίας.

Ταυτόχρονα, πιέζεται η ελληνική εργατο-υπαλληλική τάξη κι ανακουφίζονται αντιδραστικά καθεστώτα διεφθαρμένων φιλοδυτικών κυβερνήσεων από τον κίνδυνο λαϊκών εξεγέρσεων. Υπάρχει ανάλογο ιστορικό προηγούμενο στην Ελλάδα μετά τον πόλεμο, όταν οι αστικές κυβερνήσεις ονόμαζαν «μάννα εξ ουρανού» τη μαζική μετανάστευση, αν και νόμιμη, των Ελλήνων στα σκλαβοπάζαρα της Δυτικής Ευρώπης, «στις φάμπρικες της Γερμανίας και στου Βελγίου τις στοές». Ηταν μόνο η τότε Αριστερά, η ΕΔΑ, που αντιδρούσε στον αναγκαστικό από την ανεργία εξανδραποδισμό.

Ηταν και τότε, που τα αντιλαϊκά κι αντικοινωνικά μέτρα συνοδεύονταν από εθνικές μειοδοσίες υποταγής στα κελεύσματα της ευρω-ατλαντικής συμμαχικής κυριαρχίας. Ολα τα τωρινά προβλήματα εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας χρονολογούνται από τότε, που μεσουρανούσε το μεταπολεμικό δόγμα «ανήκομεν εις την Δύσιν» των «His master's voice». Ετσι και σήμερα παρατηρείται ένας αυξανόμενος αντιλαϊκός προσανατολισμός από το σύνολο της επίσημης πολιτικής ηγεσίας με κατ' ουσία συμφωνίες σε βασικές κυβερνητικές αποφάσεις.

Εννοώ την ιστορική ανάγκη της συνεύρεσης και σύμπραξης δυνάμεων και προσώπων που καταλήγουν στην αναγνώριση του συνολικού προβλήματος και στην ανάγκη αντιμετώπισής του. Συμβαίνει σε καίριες ιστορικές στιγμές της πολιτικής, οι άνθρωποι αυτοί να προέρχονται από διαφορετικούς δρόμους, με αυξημένη αίσθηση εθνικής ανάγκης και πολιτικής διορατικότητας. Τέτοιοι πάντα υπάρχουν. Το ζήτημα είναι να συνευρεθούν και να αποφασίσουν να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα.