Κοντεύει να συμπληρωθεί ένας μήνας από τη στιγμή που πρώτοι οι Γάλλοι οδηγοί φορτηγών και οι αγρότες κατέκλυσαν τους δρόμους, απέκλεισαν διυλιστήρια και αποθήκες καυσίμων, παραλύοντας όλη τη χώρα, ζητώντας να μειωθεί η φορολογία στα καύσιμα. Οι προσπάθειες να χαρακτηριστεί το φαινόμενο «τοπικό γαλλικό» δεν απέδωσαν και καθώς οι ημέρες κυλούσαν το «φαινόμενο μετανάστευσε» σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες, των οποίων οι κυβερνήσεις, ασχέτως της στάσης που τήρησαν, είδαν τη δημοτικότητά τους να βυθίζεται και την κοινή γνώμη να τάσσεται στο πλευρό των διαδηλωτών.

Ο διαφορετικός τρόπος που επέλεξε η εκάστοτε κυβέρνηση για να κατευνάσει τη λαϊκή οργή, έγινε αφορμή γένεσης διχόνοιας στους κόλπους της Ενωμένης Ευρώπης, ενώ τα περισσότερα βέλη συγκέντρωσε η γαλλική κυβέρνηση, που υποχώρησε στα αιτήματα των διαδηλωτών και προχώρησε σε μείωση της φορολογίας στα καύσιμα, δίνοντας, όπως υποστήριξαν πολλοί, το εναρκτήριο λάκτισμα για κινητοποιήσεις σε όλες τις χώρες - μέλη. Εκτός αυτού, τόσο το Παρίσι όσο και η Ρώμη, που συμφώνησε με τους διαδηλωτές, κατηγορήθηκαν για παραβίαση των αρχών της ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής.

Ο θόρυβος και οι αντεγκλήσεις συνεχίζονται, όπως άλλωστε και οι κινητοποιήσεις, ενώ το τελευταίο κομμάτι που προστέθηκε στο παζλ που διαμορφώνεται γύρω από τις τιμές των καυσίμων τον τελευταίο μήνα, είναι η εντεινόμενη φημολογία για αποδέσμευση ποσοτήτων αργού πετρελαίου από τα στρατηγικά αποθέματα των χωρών - μελών της ΕΕ. Κίνηση στην οποία προχώρησε ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, κατηγορούμενος από τους Ρεπουμπλικάνους ότι θυσιάζει την εθνική ασφάλεια της χώρας στο βωμό του βραχυπρόθεσμου πολιτικού κέρδους ενόψει των προεδρικών εκλογών.

Το βασικό ερώτημα που κλήθηκαν να απαντήσουν προς τους λαούς των χωρών τους όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι το «γιατί οι τιμές των καυσίμων αυξήθηκαν τόσο πολύ» φθάνοντας, στα μέσα Σεπτέμβρη, να καταγράφεται η τιμή ρεκόρ των 35 δολαρίων ανά βαρέλι για το αργό πετρέλαιο. Οι απαντήσεις που δόθηκαν σε όλες τις πρωτεύουσες ήταν κοινές και υποστήριζαν ότι η αύξηση οφείλεται στη διεθνή αύξηση της τιμής του πετρελαίου, ενώ τα βλέμματα όλων στράφηκαν προς τις χώρες - μέλη του ΟΠΕΚ, οι οποίες προχώρησαν σε νέα αύξηση της ημερήσιας παραγωγής. Η απόφασή τους αυτή για αύξηση κατά 500.000 βαρέλια ημερησίως θα τεθεί σε εφαρμογή από τον Οκτώβρη.

Εντούτοις, ούτε αυτό το μέτρο φαίνεται να διασφαλίζει την πτώση των τιμών διεθνώς, τις οποίες επικαλούνται ως αιτία της διαρκώς αυξούμενης τιμής των καυσίμων οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Πολλές είναι οι δηλώσεις των αξιωματούχων του ΟΠΕΚ που συνέστησαν στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να παραδεχτούν ότι η ουσιαστική αιτία της σημαντικής αύξησης, ανά χώρα, της τιμής των καυσίμων είναι η επιβολή φορολογίας.

Χαρακτηριστικές του είδους είναι οι δηλώσεις του διευθυντή της Σαουδαραβικής Νομισματικής Αρχής, Χαγιάντ αλ Σαάντι, ο οποίος ξεκάθαρα κατηγόρησε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι αποποιούνται των ευθυνών τους, ενώ ζητούν από τις χώρες - μέλη του ΟΠΕΚ να απορρίψουν τα συμφέροντά τους, καθώς, όπως είναι γνωστό, η κύρια πηγή εσόδων τους είναι οι εξαγωγές πετρελαίου. Την ίδια στιγμή, η Διεθνής Επιτροπή Ενέργειας, με αλλεπάλληλες ανακοινώσεις, υπογράμμιζε ότι αν και τα φαινόμενα δημιουργούν την αίσθηση μιας πετρελαϊκής κρίσης, ωστόσο απατούν, και ότι δεν τίθεται θέμα ενεργειακής κρίσης, τουλάχιστον όσον αφορά το πετρέλαιο.

Ολες αυτές οι συνεχιζόμενες δηλώσεις και η εντεινόμενη φιλολογία, η αλήθεια είναι ότι λίγο έχουν προσφέρει στην καλύτερη γνώση των πραγματικών αιτίων των προβλημάτων, αλλά και των συμφερόντων που κρύβονται πίσω από αυτά. Οι εργασιακοί κλάδοι που εξαρτώνται, άμεσα, από τη χρήση καυσίμων δικαίως, αναμφίβολα, διαμαρτυρήθηκαν δυναμικά, διεκδικώντας το δικαίωμα τους να επιβιώσουν τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε ανθρώπινο επίπεδο. Αναμενόμενη, επίσης, ήταν και η θετική αντίδραση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, η οποία είναι και ο κύριος αποδέκτης κάθε φορολογικής επιβάρυνσης, αφού καλείται διαρκώς να πληρώνει ολοένα και περισσότερο.

Ενδεικτικό, ίσως, είναι ότι στη Γαλλία η τιμή των καυσίμων κατά 70% αποτελείται από τη φορολογία, ενώ μεγαλύτερο είναι το ποσοστό στη Βρετανία. Αν, μάλιστα, κανείς στρέψει το βλέμμα του και προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, ανακαλύπτει ότι όλη η οικονομική του ανάπτυξη βασίζεται στα καύσιμα και ότι η ετήσια αύξηση των αναγκών τους σε πετρελαϊκή ενέργεια καταγράφεται στο 5% έναντι του 1% που καταγράφει η ανεπτυγμένη Δύση.

Οι κυβερνήσεις, από την πλευρά τους, με χαρακτηριστικότερο το παράδειγμα της βρετανικής και της γερμανικής, στοιχειοθέτησαν την αδιάλλακτη στάση τους στο γεγονός ότι τα χρήματα που συγκεντρώνονται από τους φόρους στα καύσιμα διατίθενται στο σύστημα υγείας και παιδείας.

Παράλληλα υποστήριξαν ότι η επιβολή υψηλής φορολογίας είναι το ασφαλέστερο μέσο «προστασίας του περιβάλλοντος και αποτροπής του φαινομένου του θερμοκηπίου», καθώς αποθαρρύνει τους πολίτες από τη, σχεδόν, αποκλειστική χρήση των πετρελαιοειδών ως πηγή ενέργειας. Στο πλευρό των κυβερνήσεων τάχθηκαν και πολλοί αυτοαποκαλούμενοι «οικολόγοι», οι οποίοι κατηγόρησαν τους Ευρωπαίους πολίτες ότι «αρνούνται να διαμορφώσουν οικολογική συνείδηση».

Η αλήθεια, όμως, δεν είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτή. «Είναι τουλάχιστον φαιδροί οι κυβερνητικοί ισχυρισμοί περί προσφοράς στην προστασία του περιβάλλοντος μέσω της επιβολής φορολογίας» σχολιάζει απερίφραστα ο Στέφεν Γκλάιστερ, καθηγητής Υποδομών και Μεταφορών στο Ιμπέριαλ Κόλετζ του Λονδίνου. Ο Γκλάιστερ αναρωτιέται γιατί ουδείς από όλους αυτούς που κόπτονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου δεν έχει ποτέ αναφερθεί στην τεράστια περιβαλλοντική μόλυνση που προκαλούν οι εγκαταστάσεις άντλησης πετρελαίου στη Νιγηρία, στη Λατινική Αμερική, αλλά και στην αραβική χερσόνησο, οι οποίες ανήκουν στις γνωστές πολυεθνικές πετρελαϊκές επιχειρήσεις, όπως είναι οι «Exxon Mobil», «BP Amoco», «Shell», «Texaco» κλπ.

Εταιρίες που επιδεικτικά αγνοούν κάθε κανόνα προστασίας του περιβάλλοντος προκειμένου να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους, το οποίο διασφαλίζουν έχοντας εξασφαλίσει σταθερές και διαχρονικές διασυνδέσεις με τις κυβερνήσεις. Είναι οι ίδιες αυτές εταιρίες που υποστήριξαν ότι δεν μπορούν να «σπάσουν» τα μπλόκα των αποκλεισμών, δίνοντας την εντύπωση ότι υποστηρίζουν τους διαδηλωτές, τη στιγμή που δεν αντιμετώπισαν κανένα πρόβλημα να μεταφέρουν το πετρέλαιο τους εν μέσω στρατιωτικών συρράξεων, εμφυλίων συγκρούσεων και πεδίων μαχών.

Αν υπάρχει έστω και στοιχειώδης, σε βάθος, σκέψη, όπως υποστηρίζει ο Βρετανός καθηγητής, είναι εμφανές ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τα συμφέροντα που εξυπηρετούν είναι άρρηκτα δεμένα με αυτές τις ίδιες τις πετρελαϊκές εταιρίες. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι κανένα σοβαρό μέτρο δεν έχει ληφθεί για την προστασία του περιβάλλοντος. Καμία χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας δεν έχει προωθηθεί, δεν έχει χρηματοδοτηθεί επαρκώς. Αντίθετα, κάθε εναλλακτική λύση παραμένει απλησίαστη για τα οικονομικά δεδομένα, π.χ. των αναπτυσσόμενων χωρών, με λογική συνέπεια να μην προτιμούνται. Καμία βελτίωση δεν έχει γίνει στα ΜΜΜ των ευρωπαϊκών χωρών, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται επαρκώς οι πολίτες και να μην καταφεύγουν στη χρήση των ιδιωτικών αυτοκινήτων τους. Καμία συγκροτημένη πολιτική στρατηγική στήριξης των εναλλακτικών πηγών ενέργειας δεν έχει εκπονηθεί.

Η αλήθεια είναι ότι οι πετρελαϊκές εταιρίες συνεχίζουν να αλώνουν κάθε έννοια προστασίας του περιβάλλοντος και να αυξάνουν το κέρδος τους, αλλά και την εξάρτηση όλων των πλευρών της οικονομικής ανάπτυξης των ανεπτυγμένων και ακόμη περισσότερο των αναπτυσσόμενων χωρών χωρίς κανένα κόστος ή όριο. Και τις συνέπειες αυτής της άλωσης ζουν αυτοί οι ίδιοι πολίτες που καλούνται να πληρώσουν για την προστασία του μέσα από την αυξημένη φορολογία και κατηγορούνται για έλλειψη «οικολογικής συνείδησης».