Associated Press

Από τις μαζικές διαδηλώσεις των εργαζομένων της Ευρώπης ενάντια στην οδηγία Μπολκεστάιν τον περασμένο Φλεβάρη

Αναδεικνύει παράλληλα τις ευθύνες ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που στηρίζουν και προωθούν την αντιλαϊκή πολιτική της ΕΕ, συμφωνώντας απόλυτα με τον πυρήνα και αυτής της αντεργατικής οδηγίας. Ευθύνες έχει και ο ΣΥΝ, ο οποίος ψήφισε τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, που προέβλεπε την απελευθέρωση των υπηρεσιών, όπως τώρα προωθείται με την οδηγία Μπολκεστάιν.

Αυτό όμως που αφήνει τελείως έκθετους τους πολιτικούς εκφραστές του ευρωενωσιακού κεφαλαίου είναι ότι σε συμπαιγνία μεταξύ τους στην αρμόδια Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς του ΕΚ, αν και στο Σχέδιο Σύστασης υπήρχαν τροπολογίες για τη σχετική οδηγία, από κοινού τις απέρριψαν και αποδέχτηκαν την απαίτηση του Συμβουλίου να ψηφίσουν την Κοινή Θέση, χωρίς καμία τροπολογία. Την ίδια ώρα, διαβεβαίωναν τους εργαζόμενους ότι δήθεν θα επιφέρουν ουσιαστικές τροποποιήσεις στην Οδηγία και δεν πρόκειται να καταργηθούν εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματά τους!

Επιβεβαιώνεται έτσι πανηγυρικά η θέση του ΚΚΕ που καταψήφισε την οδηγία για τις υπηρεσίες και κατήγγειλε την επαίσχυντη αυτή πολιτική συμφωνία σε βάρος της εργατικής τάξης, γενικότερα των εργαζομένων, αποκαλύπτοντας ότι οι τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αφήνουν ανέπαφο τον αντιδραστικό χαρακτήρα της οδηγίας. Επιβεβαιώνεται περίτρανα η θέση του ΚΚΕ ότι η εμπλοκή των οπορτουνιστών σε πολιτικό και συνδικαλιστικό επίπεδο, στη λογική της «πάλης» για τη δήθεν «αντιμετώπιση του προβλήματος» με το «μικρότερο κακό», είναι «βούτυρο στο ψωμί» της πλουτοκρατίας και των πολιτικών εκπροσώπων τους για να πάρουν τη «ρεβάνς» από την εργατική τάξη και γενικότερα τους εργαζόμενους.

Για να παραπλανήσουν τους εργαζόμενους οι πολιτικές δυνάμεις του κεφαλαίου, μετά την υπερψήφιση της οδηγίας στο ΕΚ, προέβαλλαν τους ισχυρισμούς ότι δήθεν απάλειψαν την «Αρχή της Χώρας Καταγωγής» στο άρθρο 16 της οδηγίας, κατάργησαν τα άρθρα 24 και 25 που προέβλεπαν την εφαρμογή του δικαίου της χώρας προέλευσης για τους αποσπασμένους εργαζόμενους και επικαλούνταν την οδηγία 96/71/ΕΚ για το καθεστώς εργασίας αυτών των εργαζομένων, υποστηρίζοντας δήθεν ότι δε θα θιγούν τα δικαιώματά τους.

Η αποκάλυψη όμως των ελιγμών τους ήρθε από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε ανακοίνωσή της για την οδηγία 96/71, τονίζει ότι η ελευθερία παροχής υπηρεσιών που θεσμοθετήθηκε με τη Συνθήκη του Μαάστριχτ συνδέεται άρρηκτα με το ανεμπόδιστο δικαίωμα των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών να αποσπούν εργαζόμενους στη χώρα παροχής των υπηρεσιών χωρίς κανέναν περιορισμό ή προϋπόθεση από τις εθνικές νομοθεσίες των κρατών - μελών. Ετσι, σύμφωνα με τη Νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, θεωρούνται ανεπίτρεπτοι οι όποιοι περιορισμοί και άκυρες οι διατάξεις των εθνικών νομοθεσιών για τους παρόχους που απασχολούν αποσπασμένους εργαζόμενους σε κράτος - μέλος άλλο από αυτό της χώρας καταγωγής τους.

1. Στο αναθεωρημένο κείμενο έχει απαλειφθεί η «Αρχή της Χώρας Καταγωγής». Αντικαταστάθηκε και... μεταμφιέστηκε όμως σε «Ελευθερία παροχής υπηρεσιών», σύμφωνα με την οποία κάθε κράτος - μέλος υποχρεούται να καταργήσει κάθε προϋπόθεση και περιορισμό που θέτει η εθνική του νομοθεσία για την παροχή υπηρεσιών από επιχειρήσεις που εδρεύουν σε άλλο κράτος - μέλος (άδεια άσκησης, εγκατάσταση στη χώρα παροχής των υπηρεσιών κλπ).

2. Το Συμβούλιο κάνει διάκριση των δημόσιων υπηρεσιών σε «υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος» και «μη οικονομικές υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος». Οι πρώτες είναι υπηρεσίες που παρέχονται έναντι οικονομικού ανταλλάγματος και περιλαμβάνονται στην οδηγία. Στην πραγματικότητα με έναν τέτοιο ορισμό περιλαμβάνεται εδώ το σύνολο των υπηρεσιών με δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα. Ανοίγει έτσι διάπλατα ο δρόμος για την εισβολή του μεγάλου κεφαλαίου σε μία σειρά υπηρεσίες δημόσιου χαρακτήρα, όπως υπηρεσίες πρόνοιας (π.χ. παροχή βοήθειας σε ηλικιωμένους), υγειονομικές υπηρεσίες, όταν δεν παρέχονται αποκλειστικά από νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα, υπηρεσίες εκπαίδευσης.

Ετσι, στην αιτιολογική σκέψη 17 αναφέρεται ότι η οδηγία καλύπτει «μόνο τις υπηρεσίες που παρέχονται έναντι οικονομικού ανταλλάγματος. Οι υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος είναι υπηρεσίες που παρέχονται έναντι οικονομικού ανταλλάγματος και, επομένως, περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας». Επίσης, στο άρθρο 2 παρ. 2α αναφέρει ότι δεν εφαρμόζεται στις μη οικονομικές υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος, πράγμα που σημαίνει ότι εφαρμόζεται σ' αυτές του γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος.

3. Στο άρθρο 1 παρ. 7 αναφέρει ότι δε θίγεται το δικαίωμα των εργατικών κινητοποιήσεων. Δεν αναφέρει όμως ρητά το δικαίωμα της απεργίας, όπως η σχετική τροπολογία του ΕΚ, και αφήνει ανοιχτό το ζήτημα της νομιμότητας της διευρωπαϊκής δράσης των συνδικάτων και των εργαζομένων, γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία έπειτα από την προσφυγή της φινλανδικής εταιρείας «Vikings» κατά των απεργιακών κινητοποιήσεων των Φινλανδών ναυτεργατών. Το παραπάνω (η προσπάθεια απαγόρευσης απεργιακών κινητοποιήσεων των εργαζομένων εκτός συνόρων) ενισχύεται και από την αναφορά στην αιτιολογική σκέψη 14, που αναφέρει ότι η οδηγία «δε θίγει τις σχέσεις των κοινωνικών εταίρων, συμπεριλαμβανομένων (...) του δικαιώματος απεργίας και του δικαιώματος συλλογικής δράσης σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και τις εθνικές πρακτικές που σέβονται το κοινοτικό δίκαιο».

4. Στο άρθρο 1 παρ. 5 και την αιτιολογική σκέψη 12 σχετικά με την εφαρμογή του ποινικού δικαίου, αναφέρεται μεν ότι δε θίγονται οι κανόνες του ποινικού δικαίου, προστίθεται όμως ότι τα κράτη - μέλη δεν μπορούν να χρησιμοποιούν διατάξεις του ποινικού τους δικαίου για να περιορίζουν την ελευθερία παροχής υπηρεσιών, πράγμα που μπορεί να ερμηνευτεί ότι μια δραστηριότητα που είναι παράνομη στο κράτος υποδοχής μπορεί να ασκηθεί, αρκεί να θεωρείται νόμιμη στο κράτος προέλευσης.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί και η περίπτωση των δουλεμπορικών γραφείων. Η διατύπωση του Συμβουλίου στην αιτιολογική σκέψη 14 και στο άρθρο 2 παρ. 2ε είναι ότι εξαιρούνται «οι υπηρεσίες που παρέχονται από γραφεία εύρεσης προσωρινής εργασίας», που μπορεί να ερμηνευτεί ότι επιτρέπεται όμως η ύπαρξη και δραστηριότητα τέτοιων γραφείων.

5. Ιδιαίτερα προβληματικές είναι και οι διατάξεις του άρθρου 15 και ιδίως των παρ. 5-7 που υποχρεώνουν τα κράτη - μέλη σε υποβολή εκθέσεων αξιολόγησης, στην ουσία δηλώσεων συμμόρφωσης, ώστε να μπορεί η Επιτροπή να απαιτεί την άρση κάθε περιορισμού που αυτή κρίνει μη συμβατή με την οδηγία.

6. Η ρήτρα αναθεώρησης της οδηγίας που προβλέπει το άρθρο 41, ανά τριετία, δίνει το δικαίωμα στην Επιτροπή να προτείνει πρόσθετα μέτρα για θέματα που εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, ώστε η εξαίρεση όποιων υπηρεσιών να βρίσκεται σε διαρκή αναθεώρηση, ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαίου.

Τα παραπάνω σημεία αποδεικνύουν ότι το Συμβούλιο πήγε ακόμη πιο πίσω από τον επαίσχυντο πολιτικό συμβιβασμό των πολιτικών δυνάμεων που υπηρετούν τη στρατηγική του κεφαλαίου. Το συμπέρασμα είναι ότι η ουσία της οδηγίας και οι στόχοι που επιδιώκει το ευρωπαϊκό κεφάλαιο μ' αυτή, διατηρούνται απολύτως ανέπαφα και προωθούνται πλήρως, παρά τις όποιες τροποποιήσεις του αρχικού κειμένου και την εξαίρεση κάποιων τομέων. Η απελευθέρωση της αγοράς υπηρεσιών θα έχει καταλυτική επίδραση στην οικονομία κάθε χώρας και δε θα αφήσει τίποτε ανεπηρέαστο. Οι πιέσεις για προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα θα επιφέρουν νομοθετικές αλλαγές σε βάρος της εργατικής τάξης και των δικαιωμάτων της, αλλά θα έχουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις και στους αυτοαπασχολούμενους επαγγελματίες.

Το ΚΚΕ πιστεύει ότι η οδηγία αυτή πρέπει να βρει τη σθεναρή αντίσταση της εργατικής τάξης, όλων των εργαζομένων. Στον αγώνα αυτό μπορούν να δημιουργηθούν ευρύτατες κοινωνικές συσπειρώσεις της εργατικής τάξης με τους αυτοαπασχολούμενους, επαγγελματίες, εργαζόμενους στους χώρους της Υγείας, Εκπαίδευσης κ.α., προκειμένου να αναδειχτεί πλατύτερα ο αντιδραστικός, αντιλαϊκός χαρακτήρας της ΕΕ.