Ξεκινώντας για την Κούβα, ξέρεις ότι ξεκινάς για ένα ταξίδι ζωής. Φτάνοντας στην Κούβα και κοιτάζοντας γύρω σου, αυτόματα σού έρχονται στο μυαλό τα λόγια του Χριστόφορου Κολόμβου, όταν στις 24 Οκτώβρη του 1492 αποβιβαζόταν στο στολίδι της Καραϊβικής: "Είναι το ομορφότερο νησί που είδαν ποτέ ανθρώπινα μάτια".Αγγίζοντας το πρώτο χέρι Κουβανού που σε καλωσορίζει, αισθάνεσαι να αγγίζεις τη ζεστασιά ενός χαρούμενου, ενός ανοιχτού λαού, που "έντυσε" μια επανάσταση με τα χρώματά του και της έδωσε τη δική του γοητεία. Περιπλανώμενος κάτω από τον καυτό ήλιο της Αβάνας, νιώθεις να σε διαπερνά, σαν την υγρασία που κάνει τα πρωινά της να χάνονται σε μαγικά πέπλα, η ευαισθησία και η εξωτική ιδιαιτερότητα του Κουβανού.

Ενός μικρού λαού, που, κάνοντας τη δική του μαρτυρική διαδρομή - μέσα από τη γενοκτονία των Ισπανών κατακτητών, της δουλείας, της φεουδαρχίας και του καπιταλισμού στην πιο χυδαία και απάνθρωπη μορφή του - έφτασε να βάλει "τη θέση του" τον μεγάλο κτηνώδη γείτονα.

Ενός μικρού λαού, που σήμερα απέναντι στο ασφυκτικό "μπλόκο" (έτσι λένε οι Κουβανοί το αμερικάνικο εμπάργκο) του αχόρταγου Γολιάθ, αντιτάσσει ό,τι πιο αήττητο διαθέτει: Ενα απέραντο ειλικρινές χαμόγελο, ένα διαρκές πανηγύρι, μια πολύχρωμη ομορφιά ανθρώπων και πραγμάτων, έναν πηγαίο ερωτισμό. Μια μαγευτική - πανταχού και πάντα παρούσα - μελωδία που κουβαλάνε μαζί τους οι σημερινοί κάτοικοι της Κούβας από τις φυλές των πρώτων ανθρώπων που έζησαν στο νησί και μαζί μια απόφαση: Να συνεχίσει να αποφασίζει ο ίδιος για το τι θα γίνει στη χώρα του. Να μην ξαναγίνει η Κούβα το ανυπόληπτο μπορντέλο των ΗΠΑ και η λέσχη της αμερικάνικης μαφίας, όπως ακούσαμε ξανά και ξανά τις λίγες μέρες που ζήσαμε στο Νησί της Επανάστασης.

Το "μπλόκο", όμως, είναι παντού. Σαν το τερατώδες φάντασμα, που πλανιέται πάνω από αυτόν τον όμορφο τόπο, που πληρώνει ακριβά την απόφασή του να μην υποταχθεί, ακόμα και όταν έχασε τα μεγάλα στηρίγματα που βρήκε στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Είναι παντού, για να αποκαλύπτει στα μάτια και του πιο δύσπιστου επισκέπτη πόσο θρασύτατα υποκριτικές είναι οι φωνές για "δικαιοσύνη" αυτών που στερούν από ένα λαό στοιχειώδη πράγματα, όπως τα φάρμακα, τα καύσιμα, ακόμα και το ψωμί, που - υποχρεωτικά - παρέχεται με δελτίο... Και αυτό, την ίδια ώρα που είναι ολοφάνερη μια εκτεταμένη και όχι και τόσο υπόγεια επιχείρηση να βάλουν ξανά στο "χέρι" μοχλούς της οικονομίας της Κούβας, εκμεταλλευόμενοι την ασφυκτική κατάσταση που δημιουργούν στην οικονομία και στο λαό με το γενικό "μπλόκο".

Μέσα σ' αυτήν τη - φαινομενικά τουλάχιστον - αντιφατική κατάσταση, παίζει σοβαρό ρόλο με "τι μάτια" βλέπεις την Κούβα. Παρακολουθήσαμε από κοντά και όλως τυχαίως τη συμπεριφορά ξένων "επενδυτών" με τις μαύρες τσάντες που συναντάς στις ρεσεψιόν μεγάλων ξενοδοχείων. Αυτοί δεν έχουν συνήθως ανησυχίες και ενδιαφέροντα άλλα, πέραν του πού μπορούν να επενδύσουν, πόσα μπορούν να βγάλουν και από πού, τι ρίσκο μπορούν να αναλάβουν στη χώρα αυτού του "απρόβλεπτου" λαού, με τους "τρελούς" κομαντάντε.

Παρακολουθήσαμε, επίσης, τις σκέψεις ανθρώπων, που καμιά απολύτως σχέση δεν έχουν με την επανάσταση και τις ιδέες της, αλλά που φέρονται με όλον το σεβασμό, που, έτσι κι αλλιώς, επιβάλλει στον όποιο επισκέπτη η Κούβα του Τσε και του Φιντέλ. Ανθρώπους, που, με βάση τα δικά τους βιώματα, προσπάθησαν να συγκρίνουν την Κούβα με δυτικοευρωπαϊκά δεδομένα, μέτρα και σταθμά. Με το πόσα παίρνουν, πόσα παίρνω. Με αγωνιώδη ερωτήματα για την παραγωγικότητα, το κατά κεφαλήν εισόδημα. Με μια μεγάλη απορία για το πώς είναι δυνατόν να είναι τόσο αξιοπρεπής, τόσο καθαρή και τόσο μελωδική η φτώχεια ανθρώπων που αμείβονται από 7 έως 45 δολάρια το μήνα. Για το πώς μπορεί να στέκεται όρθια μια πολιορκημένη χώρα, έστω και αν τελευταία σημειώνει βήματα ανάκαμψης. Και εκεί που το μυαλό - το μαθημένο να τα μετρά όλα με το δολάριο και την ισοτιμία του - μπλοκάρει κυριολεκτικά απέναντι στις απλές απαντήσεις Κουβανών, αλλά και Ελλήνων που ζουν στην Κούβα, για μια σύνθετη και αρκετά απόμακρη για μας πραγματικότητα, ακούσαμε συχνά το σχόλιο "οι άνθρωποι ζουν στον κόσμο τους".

Μπορεί. Είναι άσχημος και άδικος, όμως, αυτός ο "κόσμος τους" και πώς θα ήταν τα πράγματα δίχως το σαραντάχρονο ουσιαστικά αποκλεισμό, ο οποίος σ' εκείνο που διαφέρει κάθε φορά είναι ο βαθμός ασφυξίας που επιβάλλει;