Ανήθικο εκλογικό σύστημα | ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ανήθικο εκλογικό σύστημα

Και οι φετινές εκλογές στην ΕΣΗΕΑ (7 και 8 Γενάρη) θα γίνουν με το μεικτό τραγελαφικό σύστημα, το οποίο επιβλήθηκε από το θερινό τμήμα της Βουλής το 1992 και το οποίο δεν έχει σχέση με την απλή αναλογική, όπως προβλέπει ο Νόμος 1264/82, που καθιερώνει το εκλογικό αυτό σύστημα σε όλες τις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Είναι γνωστό ότι η πραξικοπηματική αυτή ενέργεια, που έγινε το 1992 (επί ΝΔ) διατηρήθηκε και με το ΠΑΣΟΚ, παρόλο που τέθηκε εγκαίρως το πρόβλημα.

Δημοσιεύουμε σήμερα γνωμοδότηση του δικηγόρου Λ. Αυδή, βουλευτή τώρα του ΚΚΕ και Δημοτικού Συμβούλου του δήμου Αθηναίων σχετικά με το άρθρο 30 του Ν. 2081/92 (ΦΕΚ Α 154/10.9.92), που ανέτρεψε την απλή αναλογική καθιερώνοντας σύστημα που προσβάλλει πολλαπλά και βάναυσα τη συνδικαλιστική αυτονομία. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η γνωμοδότηση του κ. Λ. Αυδή είχε διατυπωθεί τον Οκτώβρη του 1992, αλλά παραμένει επίκαιρη μέχρι την αλλαγή του εκλογικού συστήματος της ΕΣΗΕΑ.

Η Διεθνής Σύμβαση 87 (άρθρο 3) κατοχυρώνει, όπως υποστηρίζει ο κ. Λ. Αυδής, την εσωτερική αυτονομία των συνδικαλιστικών οργανώσεων στην οποία περιλαμβάνεται η ελευθερία να εκπονούν τα καταστατικά τους και να εκλέγουν τα όργανά τους χωρίς κρατικές παρεμβάσεις. Η ΔΣ 87 έχει αυξημένη τυπική ισχύ και, επομένως, αντίθετες διατάξεις νόμων δεν εφαρμόζονται. Η καθιέρωση της απλής αναλογικής ως υποχρεωτικού εκλογικού συστήματος για όλες τις συνδικαλιστικές οργανώσεις με τον ν. 1264/82, θεωρήθηκε τελικά, κατά τη γνώμη που επικράτησε, ότι δεν περιορίζει υπέρμετρα τη συνδικαλιστική αυτονομία γιατί διασφαλίζει ισότιμη εκπροσώπηση όλων των τάσεων και έτσι εξυπηρετεί την ενότητα του συνδικαλιστικού κινήματος. Η ΝΔ κατά τη συζήτηση του σχεδίου του ν. 1264 στη Βουλή είχε υποστηρίξει ότι η καθιέρωση υποχρεωτικού εκλογικού συστήματος αποτελεί ανεπίτρεπτο περιορισμό της συνδικαλιστικής ελευθερίας.

Ενόψει των αρχαιρεσιών στην "Ενωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών" (ΕΣΗΕΑ), η κυβερνητική πλειοψηφία ψήφισε στο θερινό τμήμα της Βουλής ως άρθρο 30 του ν. 2081/92 (ΦΕΚ Α 154/ 10.9.92) την ακόλουθη διάταξη:

"Για την εκλογή του Προέδρου, των Α και Β Αντιπροέδρων, του Γενικού Γραμματέα και του Ταμία, στη συνδικαλιστική οργάνωση των συντακτών ημερήσιων εφημερίδων Αθηνών, ισχύει το εκλογικό σύστημα που ορίζει το καταστατικό τους. Για την εκλογή των λοιπών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, ισχύει το σύστημα της απλής αναλογικής, που ορίζει το παρόν άρθρο" (δηλ. το άρθρο του ν. 1264/82).

Η διάταξη αυτή όπως καταγγέλθηκε, τότε, είχε σκοπό να παραγάγει φιλοκυβερνητική πλειοψηφία στο εντεκαμελές ΔΣ της ΕΣΗΕΑ. Πρόκειται για "νόμο - φωτογραφία". Η πρακτική της ψήφισης διατάξεων που φαινομενικά έχουν γενικό χαρακτήρα, αλλά στην πραγματικότητα αφορούν ατομικές περιπτώσεις έχει χρησιμοποιηθεί ως τώρα για την εξασφάλιση παροχών στους κομματικούς φίλους των κυβερνήσεων. Με το άρθρο 30 του ν.2081 η αθλιότητα των "φωτογραφικών" ρυθμίσεων επεκτείνεται και στο συνδικαλιστικό δίκαιο για την κομματική άλωση συνδικαλιστικών οργανώσεων.

Ο Λ. Αυδής στη συνέχεια παρατηρεί ότι ο χαρακτηρισμός της διάταξης ως "φωτογραφικής", αποδίδει μόνον την ηθική της ποιότητα. Η απαξία της, όμως, δεν εξαντλείται στην ηθική της αποτίμηση. Η διάταξη αποτελεί χονδροειδή επέμβαση του κράτους (της νομοθετικής του λειτουργίας) στη συγκεκριμένη συνδικαλιστική οργάνωση. Ειδικότερα:

1. Η διάταξη αφορά μια μόνον οργάνωση, την ΕΣΗΕΑ και ψηφίστηκε στις παραμονές των αρχαιρεσιών στην οργάνωση αυτή. Δεν αφορά τις άλλες δημοσιογραφικές οργανώσεις, ούτε καν την Ενωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Θεσσαλονίκης. Γι' αυτό και χωρίς να ονομάζει την ΕΣΗΕΑ, είναι διατυπωμένη στον ενικό. Οι δισταγμοί των κατασκευαστών της διάταξης ως προς τη διατύπωση φαίνονται και στο τελικό κείμενο όπου παρέμεινε μια ασυνταξία: Η διάταξη μιλά για τη συνδικαλιστική οργάνωση (στον ενικό) και για το καταστατικό τους (στον πληθυντικό).

2. Φαινομενικά η διάταξη παραπέμπει για τον καθορισμό του εκλογικού συστήματος στο Καταστατικό της Οργάνωσης. Η διατύπωση είναι απατηλή. Η διάταξη αφορά συγκεκριμένη οργάνωση με συγκεκριμένο καταστατικό, γνωστό στον συντάκτη του νόμου: Επομένως ο νομοθέτης ορίζει με έμμεση διατύπωση ότι για την εκλογή του προέδρου, του Α και Β αντιπροέδρου, του γενικού γραμματέα και του ταμία, θα εφαρμοστεί το πλειοψηφικό σύστημα που ορίζουν οι συγκεκριμένες και γνωστές διατάξεις του Καταστατικού της ΕΣΗΕΑ.

3. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν εφαρμόζεται ούτε το Καταστατικό της ΕΣΗΕΑ. Γιατί αυτό προβλέπει το πλειοψηφικό σύστημα για την εκλογή όλων των μελών του ΔΣ. Ο φωτογραφικός νόμος, όμως, δημιουργεί ο ίδιος ένα άλλο τραγελαφικό εκλογικό σύστημα με το οποίο τα πέντε από τα μέλη του ΔΣ εκλέγονται με πλειοψηφικό και τα υπόλοιπα έξι με απλή αναλογική. Ετσι οι αρχαιρεσίες θα γίνουν με ένα ανέντιμο εκλογικό σύστημα που δεν υπάρχει ούτε στο Καταστατικό της ΕΣΗΕΑ, ούτε στον ν. 1264/82 και που προσβάλλει ακόμη και την ισότητα της ψήφου: Οι ψήφοι της μειοψηφίας για τα πέντε αξιώματα λόγω του πλειοψηφικού συστήματος μένουν χωρίς εκπροσώπηση και επομένως χάνονται, ενώ οι ψήφοι της μειοψηφίας για τις υπόλοιπες έξι θέσεις αξιοποιούνται λόγω του συστήματος της απλής αναλογικής. Φαίνεται δηλαδή ότι κατά τους υπολογισμούς της κυβέρνησης οι φίλοι της θα πλειοψηφούσαν στα πέντε αξιώματα και θα μειοψηφούσαν στις υπόλοιπες έξι θέσεις. Τους προφύλαξε, λοιπόν, από τους κινδύνους τόσο του πλειοψηφικού, όσο και της αναλογικής.

Το άρθρο 30 του ν.2081/92 προσβάλλει πολλαπλά και βάναυσα τη συνδικαλιστική αυτονομία. Γιατί παρά την κουτοπόνηρη παραπομπή στο Καταστατικό της οργάνωσης, καθιερώνει για τη συγκεκριμένη οργάνωση και ενόψει των συγκεκριμένων αρχαιρεσιών και των συγκεκριμένων συσχετισμών ένα ειδικό (μεικτό, ανέντιμο και αχρείο) εκλογικό σύστημα που δεν είναι ούτε η απλή αναλογική που προβλέπει γενικά ο νόμος για όλες τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, ούτε το πλειοψηφικό που προβλέπει το Καταστατικό της ΕΣΗΕΑ, αλλά ένας τραγέλαφος που δε στηρίζεται ούτε στις αρχές, ούτε στις ιδέες, αλλά αποσκοπεί, απλώς, στην άλωση της ΕΣΗΕΑ.