Για το Δημοτικό Τραγούδι

Στον υπότιτλό του δηλώνεται: "Μια διαφορετική προσέγγιση" και τέτοια, είναι η νέα, αναθεωρημένη, συμπληρωμένη έκδοση του βιβλίου του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Ερατωσθένη Γ. Καψωμένου "Το Δημοτικό Τραγούδι", (εκδόσεις Πατάκη). Βιβλίο, (αφιερωμένο στη μνήμη του μουσουργού Δημήτρη Γ. Καψωμένου), που καινοτομεί από κάθε άποψη (φιλολογικής μεθοδολογίας, ιστορικής θεώρησης, κοινωνιολογικής ανάλυσης, ιδεολογικής αντίληψης). Βαθαίνει και επεκτείνει τη γνώση για το αθάνατο δημοτικό μας τραγούδι. Συνδράμει τη ζωτική - μέσα στις συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της εισαγόμενης μαζικής "κουλτούρας" - ανάγκη ανάπτυξης των δεσμών του σύγχρονου πολιτισμού μας με το μακραίωνο, λαϊκό "ποτάμι" της δημοτικής ποίησης. Βιβλίο πολύτιμο για μελετητές, φοιτητές, για όποιον υπερασπίζεται τις παραδόσεις, τις αξίες, την ιστορία, την "ταυτότητα" του λαού μας. Βιβλίο "καρπός" πολύχρονης μελέτης του συγγραφέα, στα πλαίσια και του εκπαιδευτικού του έργου.

Πρόκειται για μια πολύ σημαντική, (388 σελίδων), μελέτη για τον αισθητικό, ιστορικό, μυθολογικό, κοινωνικό και ιδεολογικό χαρακτήρα του δημοτικού τραγουδιού, "δημιουργίας ενός συλλογικού υποκειμένου". Μελέτη που αντικρούει τολμηρά και τεκμηριωμένα και λαθεμένες απόψεις, καθώς στηρίζεται στη σύγχρονη θεωρία της λογοτεχνίας, και με διαλεκτική αντίληψη συγκροτείται σε τρία μεγάλα μέρη - εισαγωγή, ανάλυση, σύνθεση - με πολλά κεφάλαια και υποκεφάλαια, με πληθώρα αποδεικτικών - κωδικοποιητικών παραδειγμάτων και τέλος πλουσιότατη βιβλιογραφία. Ο χώρος μας "απαγορεύει" και τη συνοπτική αναφορά των κεφαλαίων του βιβλίου. Μεγάλος "πειρασμός", όμως, είναι τα κεφάλαια: "Η πρωτόγονη επανάσταση στο ελληνικό δημοτικό τραγούδι (Η περίπτωση του κλέφτικου)" και "Το λαϊκό επαναστατικό μοντέλο στο δημοτικό τραγούδι(Διαχρονική εξέλιξη των δομών του ηρωικού τραγουδιού)". Στο πρώτο αναλύονται μεταξύ άλλων, το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, οι ενδοταξικοί ανταγωνισμοί, οι διαταξικές αντιθέσεις, οι διακοινωνικές συγκρούσεις, οι κοινωνικές ιδεολογίες. Στο δεύτερο (το τελευταίο του βιβλίου) εξετάζεται"ένα από τα πιο ζωτικά και περίπλοκα προβλήματα της σοσιαλιστικής θεωρίας και πρακτικής" - το πολιτισμικό, σαν "παράγοντας κοινωνικοποίησης και συλλογικής δράσης", σε αντίθεση με το αστικό μοντέλο ζωής και κουλτούρας. Θεωρία και πρακτική που καθοδήγησε η λενινιστική ρήση: "Οχι επινόηση νέας κουλτούρας, αλλά ανάπτυξη των καλύτερων υποδειγμάτων, παραδόσεων, αποτελεσμάτων της υπάρχουσας κουλτούρας από τη σκοπιά της κοσμοθεωρίας του μαρξισμού και των συνθηκών ζωής του προλεταριάτου".

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ