Ξέφυγε από τον έλεγχο της κυβέρνησης και ο πληθωρισμός και ο στόχος του 5% (αρχή - τέλος) και 6,2% (μέσα επίπεδα) που είχε θέσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για το τέλος του 1996, θεωρείται πια από όλους όνειρο θερινής νυκτός. Σύμφωνα με υπολογισμούς του "Ρ" - παραθέτουμε στον πίνακα - ο πληθωρισμός στο τέλος του 1996, δεν προβλέπεται να κλείσει κάτω από 8% (αρχή - τέλος), ενώ σε μέσα επίπεδα θα κινηθεί μεταξύ 8,5% και 9%. Και κανείς, δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να κλείσει σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα στην περίπτωση που: α) Προκύψουν πρόωρες εκλογές. β) Ξεσπάσει κάποια νέα νομισματική κρίση στην Ευρωπαϊκή Ενωση. γ) Εκδηλωθεί κακοκαιρία και καταστρέψει αγροτικά προϊόντα. δ) Συνεχιστεί η άνοδος των διεθνών τιμών εισαγόμενων πρώτων υλών (πετρελαίου κλπ) ή ακόμη στο ενδεχόμενο που επιταχυνθεί η διολίσθηση της δραχμής απέναντι στα ξένα νομίσματα.

Η έξαρση της ακρίβειας στην αγορά και κατά συνέπεια η αναζωπύρωση του πληθωρισμού, οφείλεται αποκλειστικά και κύρια στην αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης. Μια πολιτική, που έχει ανάγει σε πανάκεια για τη μείωση των κρατικών ελλειμμάτων, του πληθωρισμού, του δημόσιους χρέους και όλων των μεγάλων προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των μισθωτών - συνταξιούχων και όλων των πλατιών λαϊκών στρωμάτων, με όλα τα μέσα (εισοδηματική, φορολογική, νομισματική πολιτική κλπ). Οι βασικές αιτίες, που αγρίεψε το "τέρας" του πληθωρισμού στο πρώτο τρίμηνο του 1996, είναι μεταξύ άλλων οι ακόλουθες:

Πρώτον, η απόφαση της κυβέρνησης να φορτώσει και νέα φορολογικά βάρη στις πλάτες των εργαζομένων από το Γενάρη του 1996, με την αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα υγρά καύσιμα, τα ποτά και τα τσιγάρα, καθώς επίσης και τις τσουχτερές αυξήσεις των τιμολογίων του ΟΤΕ, ώστε να γίνει... ελκυστική η ιδιωτικοποίησή του.

Δεύτερον, οι τσουχτερές αυξήσεις στα διάφορα εμπορεύματα και υπηρεσίες, που επέβαλαν οι μεγαλοεπιχειρηματίες, εκμεταλλευόμενοι την "απελευθερωμένη" αγορά που τους επιτρέπει να ανεβάζουν ανεξέλεγκτα και όποτε θέλουν τις τιμές, με μοναδικό κριτήριο τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Δείγμα γραφής των συνεπειών της "απελευθερωμένης" αγοράς - που ισοδυναμεί με απελευθέρωση της ασυδοσίας και της αισχροκέρδειας - είναι και οι τσουχτερές αυξήσεις στ' ασφάλιστρα οχημάτων, που επέβαλαν στις αρχές του 1996 οι ασφαλιστικές εταιρίες.

Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο, πως η έξαρση του πληθωρισμού που σημειώθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 1996 και θα συνεχιστεί και αυτό το μήνα, ανατρέπει τη θεωρία εκείνων που υποστηρίζουν πως τάχα φταίνε οι μισθοί για τον πληθωρισμό. Κι αυτό γιατί η τελευταία αύξηση που δόθηκε στους μισθούς και συντάξεις, ήταν πέρσι τον Ιούλη, αφού οι αυξήσεις που αποφασίστηκαν με την εισοδηματική πολιτική του 1996 στους μισθωτούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και στους συνταξιούχους, δεν έχουν ακόμη δοθεί.Ομως, μόνο στο πρώτο τρίμηνο του 1996 - σύγκριση Μάρτη με Δεκέμβρη 1995 - ο πληθωρισμός αυξήθηκε 3%.

Ο "Ρ" επεξεργάστηκε δύο διαφορετικά σενάρια για την εξέλιξη του επίσημου τιμαρίθμου στους επόμενους μήνες - που θα καθορίσουν και το ρυθμό με τον οποίο θα τρέχει μέχρι και το τέλος του 1996 ο πληθωρισμός.

Από τα σενάρια αυτά, προκύπτει ότι στην καλύτερη περίπτωση ο πληθωρισμός θα τρέχει στο τέλος του 1996 αρχή - τέλος με ρυθμό από 7,9% (σενάριο Α) και 9% (σενάριο Β), ενώ σε μέσα επίπεδα θα τρέχει με ρυθμό 8,4% (σενάριο Α) και 9% (σενάριο Β). Η εξέλιξη αυτή του πληθωρισμού, ανατρέπει και τους στόχους της κυβέρνησης για άλλα βασικά μεγέθη της οικονομίας. Για παράδειγμα, θα φρενάρει την πτωτική τάση των επιτοκίων, τα οποία δεν αποκλείεται και να αυξηθούν. Η διατήρηση των επιτοκίων στα σημερινά επίπεδα ή αύξησή τους, θα έχει σαν συνέπεια να απαιτηθεί μεγαλύτερη δαπάνη του δημοσίου για την πληρωμή των τόκων του δημόσιου χρέους, από εκείνη που είχε προϋπολογιστεί. Αυτό με τη σειρά του, θα έχει σαν συνέπεια την παραπέρα διόγκωση των ελλειμμάτων από τα επίπεδα που είχαν προϋπολογιστεί ή του δημόσιου χρέους.

Μπροστά στα προβλήματα, που προκαλεί η συνέχιση της ίδιας αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής, η κυβέρνηση αντιδρά σπασμωδικά με μέτρα ή ημίμετρα που από τη μια κάνουν σκληρότερη τη λιτότητα για τους εργαζόμενους και από την άλλη αναπαράγουν το φαύλο κύκλο των αδιεξόδων. Ενδεικτικά από αυτή την άποψη είναι και τα "πυροσβεστικά" μέτρα για τη συγκράτηση των τιμών στα υγρά καύσιμα ή τα σενάρια νέας δέσμης μέτρων, για έκτακτες περικοπές των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα.

Λάμπρος ΤΟΚΑΣ