Δεν υπάρχει, ίσως, άλλη ανώτερη βαθμίδα του αρχαιοελληνικού πολιτισμού από το θέατρο.Το θέατρο ως "βωμός" σύνθεσης και θέασης όλων των Μουσών - Τεχνών. Θέασης μαζικής - έκφραση κι αυτή μιας υψηλού επιπέδου δημοκρατικής κοινωνικής λειτουργίας. Δημοκρατικής στα πλαίσια, βέβαια, του δουλοκτητικού αρχαίου ελληνικού κόσμου. Το μεγαλείο του αρχαιοελληνικού πολιτισμού είναι ότι συνέλαβε και κατέκτησε την Αρμονία όλων των Τεχνών μεταξύ τους. Δηλαδή, τη σχέση, τις αναλογίες και τη σύζευξή τους, αλλά και την Αρμονία των Τεχνών με τη Φύση, το Περιβάλλον και την κτιριακή υποδομή για τη θέασή τους. Μέγιστη απόδειξη και της τελευταίας αυτής κατάκτησής του είναι τα θέατρα που χτίστηκαν στο γνωστό αρχαιοελλαδικό κόσμο (μητροπολιτικό και αποικιακό). Θέατρα, από τα οποία όσα - και όσο - σώζονται αποτελούν παγκόσμια κειμήλια. Θαυμαστά, μοναδικά, ανεκτίμητα, ανεξάρτητα από τον κυμαινόμενο βαθμό της αρχιτεκτονικής τελειότητάς τους και τη σημερινή κατάστασή τους.
Ο λόγος οφείλεται στο, καθ' όλα, έξοχο - το πρώτο στο είδος του στην Ελλάδα και διεθνώς - φωτογραφικό λεύκωμα "ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ... θέατρα θέας άξια...",προλογισμένο από τον καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αγγελο Δεληβοριά,που κυκλοφόρησε ο "νεαρός" εκδοτικός οίκος "Ιτανος" (Γ. Δετοράκης, τηλ. 3627.814). Το λεύκωμα, με εμπεριστατωμένα (εισαγωγικά και για κάθε θέατρο) κείμενα για την εξέλιξη, την κτιριακή τυπολογία του, τα μέσα του (μηχανημάτων, σκευής, μάσκας, κλπ.) και τις επιδράσεις του αρχαίου ελληνικού θεάτρου στο κατοπινό δυτικοευρωπαϊκό θέατρο, γραμμένα από τον αρχαιολόγο Δημήτρη Μποσνάκη και τον ιστορικό Δημήτρη Γκαγκτζή,με φωτογραφίες των Judith Lange - Μαρίας Στέφωση,αλλά και των Γ. Χατζησπύρου, Ν. Κοντού, Καρμέλο Μινέλα,του πρόσφατα χαμένου Κύπριου Ανδρέα Μαλέκου και του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου,και με πλούσια βιβλιογραφία, αποτελεί μαγευτικό "οδοιπορικό" σε 71 σωζόμενα αρχαία θέατρα. Προσφέρει στον αναγνώστη γνώση, αισθητική απόλαυση και τη χαρά να βλέπει την Αρμονία των θεάτρων με το φυσικό τους περιβάλλον. Με φωτογραφίες, κατόψεις, σχέδια για κατεστραμμένα τμήματα των θεάτρων, εικόνες σχετικών αρχαίων αντικειμένων, το λεύκωμα "απαθανατίζει" 45 θέατρα στην Ελλάδα,12 στη Μικρά Ασία,11 στη Σικελία - Κάτω Ιταλία και 3 στην Κύπρο,πολλά από τα οποία χάνονται παλεύοντας με το χρόνο και την εγκατάλειψη τους...
Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ