Κυριακή 2 Ιούλη 2006
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 5
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Αφιέρωμα στον οραματιστή των «Βράχων»

Μίνως Βολανάκης
Μίνως Βολανάκης
Στον άνθρωπο που πορεύτηκε μοιράζοντας τη ζωή του ανάμεσα στην έρευνα, τη δημιουργία και την απλόχερη προσφορά της γνώσης του σε όσους είχαν την τύχη να βρεθούν δίπλα του, στον οραματιστή που ήθελε τα νταμάρια και οι πετρότοποι όλης της Αττικής να γίνουν θέατρα, στον Μίνω Βολανάκη, είναι αφιερωμένη η βραδιά της 7ης του Ιούλη στο Θέατρο Πέτρας, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Πετρούπολης. Σε μια τόσο πολύπλευρη προσωπικότητα ταιριάζει ένα θέαμα τεθλασμένο και πολυποίκιλο. Τα μαγνητοσκοπημένα κομμάτια εμπλέκονται με τις μουσικές και συνθέσεις μιας δεκαπενταμελούς ορχήστρας και πολλοί ηθοποιοί διαβάζουν παίζοντας σκηνές απ' τα έργα του, ενώ η χορευτική ομάδα του Λομέλ γίνεται συχνά κύριο θέμα της παράστασης.

«Με την προσφορά πολλών σημαντικών συνεργατών» -επισημαίνει ο Κώστας Αρζόγλου, που έχει την ευθύνη του αφιερώματος - «με τη βοήθεια του Συλλόγου "Φίλοι Μίνω Βολανάκη" και του Γιάννη Βόγλη, με συνθέτες του μεγέθους του Θόδωρου Αντωνίου, με το υλικό από το αρχείο της ΕΡΤ, αλλά κυρίως με τους δεκάδες ηθοποιούς που τον γνώρισαν, προσπαθήσαμε να πλάσουμε ένα θέαμα που ίσως του άρεσε»...

Βήμα βήμα

«Επισκεφτήκαμε» - θυμάται ο Γιάννης Βόγλης - «με τον Μίνω Βολανάκη μερικά από τα 45 λατομεία που υπάρχουν στο Λεκανοπέδιο. Η τελική επιλογή έγινε σε τρεις υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας, χωροταξικά επιλεγμένες με σοφία. Η Πετρούπολη για τη Δυτική Αθήνα, ο Βύρωνας για την Ανατολική και η Νίκαια για τον Πειραιά. Ετσι, στις 6 Αυγούστου, γιορτή της Μεταμορφώσεως, στο λατομείο του Βύρωνα εγκαινιάστηκε το πρώτο θέατρο που το ονομάσαμε συμβολικά "Μεταμόρφωση", διότι ένα λατομείο - χωματερή, που προοριζόταν από την πολιτεία να γίνει νεκροτομείο, μεταμορφώθηκε σε θέατρο. Σήμερα έχει μετονομαστεί σε θέατρο "Μελίνα Μερκούρη". Ακολούθησε ο Κοκκινόβραχος στη Νίκαια - σημερινό "Κατράκειο" - και τον επόμενο χρόνο το θέατρο "Πέτρα" στην Πετρούπολη. Με την πανσέληνο του Αυγούστου, στο θέατρο "Μεταμόρφωση", ο Μάνος Χατζιδάκις μ' ένα πιάνο και τον Σπύρο Σακκά ανοίγει τις εκδηλώσεις μπροστά σε πέντε χιλιάδες θεατές. Ετσι γεννήθηκαν οι Γιορτές των Βράχων. Ετσι τα αδρανή λατομεία μεταλλάχτηκαν. Εγιναν ενεργά και από σκουπιδότοποι έγιναν χώροι πολιτισμού, γκρέμισαν το ταμπού του Ηρωδείου».

Αρχές της δεκαετίας του '80 οι δυτικές συνοικίες νιώθουν έντονα το δικό τους κοινωνικό αποκλεισμό. Οι υποδομές απουσιάζουν. Το κράτος συνειδητά έχει κάνει τις επιλογές του. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πασχίζει αλλά τι να πρωτοκάνει; Το νερό, η συγκοινωνία, οι χωματόδρομοι, το φως, τα σχολεία, πού χρόνος ή χρήματα για κάτι άλλο. Ο πολιτισμός στην άκρη του μυαλού. Οι προσπάθειες λιγοστές αλλά πάντα δημιουργικές. Το μεράκι και το κέφι υποκαθιστά τις ελλείψεις. Εχουν στηθεί πολιτιστικά κέντρα, πολιτιστικοί σύλλογοι. Το Νοέμβρη του 1982, μέσα στο μισοσούρουπο, ανεβαίνουν στην Πετρούπολη, στο παλιό νταμάρι του Μαρασλή, κάποιοι «περίεργοι» τύποι. Το ξεροβόρι σηκώνει εκείνη την καρβουνόσκονη πνίγοντας κυριολεκτικά τα σπίτια και τους κατοίκους της πάνω πόλης. Ο βραχνάς γι' αυτούς είναι μεγάλος κάθε φορά που φυσάει... Φλεβάρης - Μάρτης του 1983. Η Πετρούπολη στους ρυθμούς του Φεστιβάλ Ερασιτεχνικής Δημιουργίας. Εκδηλώσεις παντού. Στις γειτονιές, στα σχολεία, στις πλατείες (αποκορύφωμα η πρωτομαγιάτικη εκδήλωση με πάνω από 10.000 κόσμο). Ο χαράκτης Τάσσος, ο Ρίτσος, ο Θεοδωράκης έφεραν το δικό τους αέρα σ' αυτές τις εκδηλώσεις. Μέσα σ' αυτό το κλίμα ο Μίνως Βολανάκης ζητάει συνάντηση από το δήμαρχο Νίκο Παξιμαδά. Η συνάντηση γίνεται στο Δημαρχείο της πόλης. Η ιδέα καταπληκτική, αλλά από υποδομές μηδέν. Ο χώρος γεμάτος σκουπίδια. Ρεύμα δεν υπάρχει, καθίσματα, σκηνή. Ο Βολανάκης, οραματιστής και ψυχή της προσπάθειας για τη δημιουργία των θεάτρων στα λατομεία, δίνει λύσεις, καταμερίζονται οι προσπάθειες, ξεκινάνε επαφές για νερό και ρεύμα. Ο δήμος με τις υπηρεσίες του ξεκινάει τον καθαρισμό του χώρου. Διαμορφώνεται το πρώτο υποτυπώδες πάρκινγκ και καλύπτεται η καρβουνόσκονη. Η πόλη παίρνει τις πρώτες της ανάσες.

Οι «Γιορτές των Βράχων»

Οι «Γιορτές των Βράχων» στην Πετρούπολη είναι γεγονός. Αναβάθμισαν τις περιοχές και διαμόρφωσαν μια νέα πολιτιστική αντίληψη στο Λεκανοπέδιο, φέρνοντας τον πολιτισμό κοντά στο πλατύ κοινό, στους ανθρώπους του μόχθου. Ηταν μια επαναστατική πολιτιστική κίνηση, η οποία αγκαλιάστηκε στο ξεκίνημά της από τις τότε αγωνιστικές δημοτικές αρχές των περιοχών, που έδιναν μεγάλη αξία στον πολιτισμό και στη συνέχεια πέρασε στη δικαιοδοσία τους, όπως άλλωστε έπρεπε να γίνει. Χωρίς την αμέριστη συμπαράσταση, συνεργασία και υποστήριξη της όλης προσπάθειας από τις τότε δημοτικές αρχές δε θα υπήρχαν σήμερα τα τόσο σπουδαία Φεστιβάλ Βράχων. Η δημοτική αρχή της Πετρούπολης αναγνώρισε το μέγεθος της ιδέας και την προσφορά του Μίνω Βολανάκη δίνοντας το όνομά του στο θέατρο.

Σήμερα το Φεστιβάλ Πέτρας έχει ανοίξει τα φτερά του, έγινε διεθνές. Τα θεμέλια είναι βαθιά. Η κληρονομιά βαριά. Το χρέος των σημερινών ανθρώπων του πολιτισμού αλλά και των εργαζομένων είναι να το διατηρήσουν πάντα ψηλά. Γιατί και ο πολιτισμός είναι πάντα πρώτα και κύρια λαϊκή υπόθεση. Τις πραγματικές λαϊκές ανάγκες πρέπει να εξυπηρετεί και μόνο.


Σ. ΑΔΑΜΙΔΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ