Παρασκευή 5 Αυγούστου 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 22
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ
ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΤΡΙΦΟ
Τελευταίο μετρό

Ζεράρ Ντεπαρντιέ και Κατρίν Ντενέβ
Ζεράρ Ντεπαρντιέ και Κατρίν Ντενέβ
Αλλη μια επανάληψη «χάρμα οφθαλμών» και όχι μόνον! Βλέπεις μια ταινία, που έχει περάσει τα 25της χρόνια (γυρίστηκε το 1981) και θεωρείς πως είναι μόλις χτεσινή. Τόσο φρέσκια. Και τόσο ενδιαφέρουσα!

Το Παρίσι υπό γερμανική κατοχή. Μια ηθοποιός του κινηματογράφου, που τα τελευταία χρόνια έχει αφοσιωθεί στο θέατρο, όπου οι συγκινήσεις, για τον ηθοποιό, είναι μεγαλύτερες και αμεσότερες, κρύβει στα υπόγεια του θεάτρου, στο οποίο πρωταγωνιστεί, τον Εβραίο άντρα της, διευθυντή και δημιουργό του συγκεκριμένου θεάτρου.

Στον παραπάνω σκελετό, ο ευφυής Φρανσουά Τριφό στήριξε παράλληλες ιστορίες, άρρηκτα, όμως, δεμένες μεταξύ τους. Με αποτέλεσμα να βλέπουμε μια ταινία πολλών επιπέδων. Και πολλών αναγνώσεων. Υπάρχει η αντίσταση. Υπάρχει ο έρωτας. Υπάρχει η αστυνομική πλοκή. Υπάρχει, και ίσως είναι και το πιο ενδιαφέρον κομμάτι, η τέχνη. Στο όνομα της οποίας συνδιαλέγονται οι ήρωες!

Οσα πράγματα δεν μπορεί να ολοκληρώσει η τέχνη, τα ολοκληρώνει η ζωή και το αντίθετο. Οσα πράγματα δεν μπορούν να πουν ή να πράξουν οι ήρωες της ταινίας, τα λένε και τα πράττουν οι ηθοποιοί πάνω στη σκηνή. Ετσι η τέχνη και η ζωή εμφανίζονται να οδεύουν στον ίδιο δρόμο. Να αλληλοσυμπληρώνονται!

Το σημαντικό, και στην ταινία του Τριφό, είναι πως και εδώ κυριαρχεί η απλότητα. Παρότι ο Γάλλος σκηνοθέτης μιλάει με πιο σύνθετο τρόπο, από τον Τσέχο συνάδελφό του, ούτε μια στιγμή δε γίνεται αυτό που λέμε εγκεφαλικός. Μιλάει πάντα απλά και καθαρά. Με μια γλώσσα στρωτή και ευανάγνωστη, σε ευρύτερες στρώματα θεατών. Και μιλάει διαμέσου μιας λεπτολόγας και καλόγουστης αισθητικής. Ευχαριστιέσαι τα χρώματα, τα κοστούμια, τα ντεκόρ, τις κινήσεις, τους διαλόγους, τους ήχους και τις μουσικές, τις καταπληκτικές ανάσες, τον ιδρώτα και τις μυρουδιές της ταινίας.

Και ο Τριφό, όπως έκανε και ο Ζίρι Μέντζελ στον «Ανθρωπο που έβλεπε τα τρένα να περνούν», απομονώνει τους ήρωές του σε ένα ντεκόρ. Στο εσωτερικό, στην είσοδο και στο υπόγειο του θεάτρου. Και εκεί «παίζεται», απλόχωρα, όμως, όλο το έργο. Ο θεατής δε νιώθει στενά με τον περιορισμένο χώρο. Αντίθετα νιώθει μέρος αυτού του ντεκόρ, μέρος αυτής της σκηνής, αυτού του υπογείου. Και συμμετέχει στη δράση του έργου, προσπαθώντας να βγάλει όσο το δυνατό μεγαλύτερο «ψαχνό» από τα διαδραματιζόμενα. Η ουσία των οποίων, φυσικά, δε βρίσκεται στην επιφάνεια, αλλά στα βαθύτερα στρώματα (επίπεδα) της ιστορίας. Εκεί που η συζήτηση δε γίνεται μόνο για την επιβίωση αλλά και για την αξία της ζωής! Δεν ξεπερνιέται εύκολα η κραυγή του αυτοφυλακισμένου θεατρώνη, ο οποίος λέει, «εδώ» (στο βαθύ και στενό υπόγειο) «υπάρχω, αφού σας ακούω να παίζετε, παρακολουθώ τις πρόβες, είμαι και εγώ μέρος της παράστασης» (την οποία από το υπόγειο σκηνοθετεί!).

Το «Τελευταίο μετρό» μοιάζει με ένα έργο μουσικής δωματίου. Οπου, μαζί με τις νότες, ακούγεται και ο ήχος των δακτύλων των μουσικών, καθώς μετακινούνται πάνω στα όργανα. Αφού οι θεατές και οι καλλιτέχνες μοιράζονται, σχεδόν, τις ίδιες καρέκλες. Οπου η ατμόσφαιρα είναι «τεταμένη». Οπου ο καθένας αγωνιά, πως μια λάθος κίνηση, μια λάθος χορδή, ένα νόημα πόνου ή χαράς κάποιου μουσικού, θα αποπροσανατολίσει τη στιγμή και το έργο.

Με άλλα λόγια, όπως κάθε καλό έργο τέχνης, έτσι και το «Τελευταίο μετρό», απαιτεί και τη δική σας - ενεργή - συμμετοχή.

Παίζουν: Κατρίν Ντενέβ, Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Χέινζ Μπένεντ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ