ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).--

Το διήμερο ΝΑΤΟικό Συμβούλιο (NAC) σε επίπεδο υπουργών Αμυνας ολοκλήρωσε χτες στις Βρυξέλλες τις εργασίες του, επιβεβαιώνοντας τις αυξημένες πιέσεις των ΗΠΑ για παγκόσμια «διευρυμένη εμπλοκή» του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν και, κυρίως, στο Ιράκ, ώστε να «νομιμοποιηθούν» οι αμερικανο-βρετανικές επεμβάσεις και να «απελευθερωθούν» λεφτά και στρατεύματα προς νέες κατακτήσεις. Ομόφωνα το NAC υποσχέθηκε ότι, αν επιλυθούν οι «διατλαντικές» εκκρεμότητες, τότε «θα προχωρήσει κανονικά σε μια επανεξέταση της συνεισφορά του ΝΑΤΟ στις προσπάθειες σταθεροποίησης στο Ιράκ».

Παράλληλα, εντείνεται το «διατλαντικό» διπλωματικό αλισβερίσι για τον τρόπο «συμπληρωματικής» συνέργειας του ΝΑΤΟικού «ευρωπαϊκού πυλώνα» στη βάση της «συνολικής συμφωνίας» Βρετανίας, Γαλλίας και Γερμανίας για την «άμυνα και ασφάλεια» της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) που θα αναλάβει, σε πρώτη φάση, τη ΝΑΤΟική διαχείριση των Βαλκανίων, εκτός Κοσσόβου που παραμένει υπό στενό αμερικανικό έλεγχο. Το NAC ανακοίνωσε και ξαφνικό «άνοιγμα» προς την Ουκρανία, με δεδηλωμένο στόχο την ένταξη στο ΝΑΤΟ, γεγονός που πλήττει θεμελιακά τη μεταψυχροπολεμική γεωστρατηγική ισορροπία μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας. Ενώ για πρώτη φορά, το ΝΑΤΟικό ανακοινωθέν κάνει ειδική αναφορά στη ΝΑΤΟική «αντιτρομοκρατική δράση στη Μεσόγειο», αποκαλύπτοντας και επίσημα την αναβαθμισμένη σημασία του νέου «κέντρου» στη Σούδα, που θα τελεί υπό τον άμεσο έλεγχο του αμερικανικού και όχι του «ευρωπαϊκού» ανώτατου Στρατηγείου του ΝΑΤΟ.

Πρόκειται για το σύνολο, σχεδόν, των θεμάτων της «ατζέντας» της ΝΑΤΟικής Συνόδου Κορυφής της Κωνσταντινούπολης, που είναι προγραμματισμένη για τον ερχόμενο Ιούνη 2004 και προβλέπει νέο πλαίσιο «διεθνών αποστολών» του ΝΑΤΟ, νέα διεύρυνση προς Κροατία, Αλβανία, ΠΓΔΜ και «ενδεχομένως» Ουκρανία, και, «ολοκλήρωση της μετεξέλιξης» και της «νέας δομής διοίκησης» της διευρυμένης «Συμμαχίας».

Σύμφωνα με τον υπουργό Αμυνας, Γ. Παπαντωνίου, το ΝΑΤΟ «ενδιαφέρεται» ιδιαίτερα «για τις σχέσεις με τη Μεσόγειο (...) τις σχέσεις ασφάλειας με τη Βόρεια Αφρική για την αντιμετώπιση των κοινών απειλών (...) την προσχώρηση μεσογειακών χωρών στον ΝΑΤΟικό Συνεταιρισμό για την ειρήνη».

Μ' άλλα λόγια, το ΝΑΤΟ «ενδιαφέρεται» να επεκταθεί και «εκτός ορίων» της ευρωπαϊκής ηπείρου, μετατρέποντας τη Μεσόγειο σε ΝΑΤΟική «λίμνη», και αναβαθμίζοντας τις «επιχειρησιακές» του δυνατότητες (...) «ακουμπώντας» στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Παραμένει αδιευκρίνιστο τι προβλέπεται για ένα (...)ξεχασμένο μεσογειακό νησί, την Κύπρο, η οποία δεν ανήκει, καν, στο ΝΑΤΟικό «συνεταιρισμό για την ειρήνη», όπου συμμετέχει «η σάρα και η μάρα».

Οι νέες «μεσογειακές» βλέψεις του ΝΑΤΟ, σε συνδυασμό με την (...) προέλαση προς την Ουκρανία και τον Καύκασο, αποκαλύπτουν τα νέα διεισδυτικά σχέδια των ευρωπαϊκών «μεγάλων δυνάμεων», πάντα, βέβαια, «συμπληρωματικά» της αμερικανικής «εμπροσθοφυλακής».

Η ομόφωνη χτεσινή ανακοίνωση του NAC δεν αφήνει πολλά περιθώρια παρερμηνειών, αφού δηλώνει ρητά ότι «οι στρατιωτικές μας ικανότητες θα πρέπει να μας επιτρέπουν να αντιδρούμε γρήγορα και αποτελεσματικά παντού, όπου η Συμμαχία θα το αποφασίζει, στις προκλήσεις για την ασφάλειά μας απ' όπου και αν προέρχονται, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων που προσθέτει η τρομοκρατία (...) Η επιχείρηση στο Αφγανιστάν αποδεικνύει ότι είμαστε έτοιμοι να αναπτύξουμε τις δυνάμεις μας παντού, όπου η Συμμαχία αποφασίζει, για την υπεράσπιση της κοινής μας ασφάλειας».

Ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Ντόναλντ Ράμσφελντ, ήταν επίσης σαφέστατος, δηλώνοντας ότι «οι ΗΠΑ είναι ανοιχτές σ' ένα διευρυμένο ρόλο του ΝΑΤΟ τόσο στο Ιράκ, όσο και στο Αφγανιστάν (...) Τα δώδεκα από τα δεκαεννιά κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ είναι παρόντα στο Ιράκ και γι' αυτό είμαστε βαθιά υποχρεωμένοι». Ακόμα πιο ευκρινής ήταν ο απερχόμενος ΓΓ του ΝΑΤΟ Βρετανός λόρδος Ρόμπερτσον, ο οποίος αποκάλυψε ότι «τον επόμενο χρόνο ενδέχεται να υπάρχει κάποιο σχέδιο στο τραπέζι για το Ιράκ (...) Θα μπορούσε τότε μια νόμιμη ιρακινή κυβέρνηση να ζητήσει τη βοήθειά μας» (!!!) Προς το παρόν, το χτεσινό NAC αποφάσισε ομόφωνα να υποστηρίξει το αίτημα της Πολωνίας για «λογιστική υποστήριξη» της πολυεθνικής δύναμης που διοικεί στο Νότιο Ιράκ. Αλλά στην ίδια, με την Πολωνία, παράγραφο εννιά (9) της ΝΑΤΟικής απόφασης υπεισέρχεται η (...) μαγική πρόταση που λέει τα εξής:

«Το Συμβούλιο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (NAC) θα προχωρήσει κανονικά σε μια επανεξέταση της συνεισφοράς του ΝΑΤΟ στις προσπάθειες σταθεροποίησης στο Ιράκ».

Δηλαδή το ΝΑΤΟ συνολικά, διατίθεται να «επανεξετάσει» την εμπλοκή και των υπολοίπων κρατών - μελών, στη «σταθεροποίηση» της αμερικανο-βρετανικής κατοχής, που κάθε μέρα καταρρέει από τα χτυπήματα της ιρακινής αντίστασης. Γίνεται φανερό ότι για να «επανεξετάσουν» την εμπλοκή στο Ιράκ εκκρεμεί κάποιο αλισβερίσι. Ποιο είναι αυτό; Μα η «διατλαντική» εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ και Βρετανίας, με Γαλλία και Γερμανία, δηλαδή η επανένταξη με (...) ταρατατζούμ της Βρετανίας στον «ευρωπαϊκό πυλώνα», χωρίς πονηριές από Παρίσι και Βερολίνο, μια συμπληρωματική» προς ΗΠΑ/ ΝΑΤΟ «ευρωπαϊκή μονάδα σχεδιασμού» και όχι το προαναγγελθέν «αυτόνομο Γενικό Επιτελείο» και, βέβαια, μοιρασιά στη λεία, αφού υπάρξει συνέργεια στις επικίνδυνες ασιατικές ερήμους.

Η χτεσινή απόφαση του ΝΑC προβλέπει ήδη τα οφέλη του «ευρωπαϊκού πυλώνα», αν υπάρξει «συνολική συμφωνία». Μετά την ΠΓΔΜ «μια νέα αποστολή της ΕΕ, στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, στα πλαίσια της συμφωνίας Βερολίνο "συν"», αν όλα πάνε καλά «μέχρι τα τέλη του 2004». Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται ν' «απελευθερώσουν» δυνάμεις από τη ΝΑΤΟική κατοχή του Σαράγιεβο, που αριθμεί πολυεθνική δύναμη (SFOR) περίπου 12.000, μεταξύ αυτών και Ελλήνων.

Αντίθετα, οι ΗΠΑ δεν προτίθενται να φύγουν από το Κόσσοβο. Σύμφωνα με τη χτεσινή ΝΑΤΟική απόφαση «στο Κόσσοβο, αντίθετα, μια σημαντική ΝΑΤΟική δύναμη παραμένει θεμελιώδης. Η KFOR συνεχίζει να παίζει ένα βασικό ρόλο και συμβάλλει στη διατήρηση της ασφάλειας και της σταθερότητας. Αυτή θα αναδιαρθρωθεί, αλλά η δύναμή της, προς το παρόν, δεν μπορεί να μειωθεί κάτω από 17.500 άνδρες». Πιο μπερδεμένη παραμένει η κατάσταση στο Αφγανιστάν. Το NAC επιχαίρει για το «πιλοτικό πρόγραμμα» των Γερμανών στο Kunduz εκτός της Καμπούλ, με την κωδική ονομασία «ομάδα αναδιοργάνωσης της επαρχίας» (PRT) του Αφγανιστάν, που ελέγχεται από τους «τρομοκράτες». Αλλά οι «προσφορές» που ζήτησε ο γγ του ΝΑΤΟ σε επιθετικά ελικόπτερα, κατασκόπους και ειδικές δυνάμεις δεν υπήρξαν ανάλογες των περιστάσεων.

Το NAC κάνει για πρώτη φορά αναφορά στον αναβαθμισμένο «αντιτρομοκρατικό» ρόλο της Σούδας, με ειδική παράγραφο στην επιχείρηση «Active Endeavour» (Ενεργό Εγχείρημα) σ' ολόκληρη τη Μεσόγειο (βλ. «Ρ», 2/12/2003). Τονίζεται η «σημαντική συνεισφορά και η αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας στη Μεσόγειο», που επέτρεψε μέχρι τώρα «36.000 νηοψίες» και πρόκειται να «αναβαθμιστεί» με το «νέο» ΝΑΤΟικό «κέντρο» στη Σούδα.

Για την Ουκρανία υπάρχει ξεχωριστή ανακοίνωση του NAC, αφού χτες πραγματοποιήθηκε και η καθιερωμένη συνάντηση των δύο πλευρών σε επίπεδο υπουργών Αμυνας. Σύμφωνα με τον Γ. Παπαντωνίου οι σχέσεις ΝΑΤΟ και Ουκρανίας «προοδεύουν, υπερβαίνοντας τις προσδοκίες» και αυτό αποτελεί «θετικό οιωνό για παραπέρα ενίσχυση» που μπορεί να φθάσει «μέχρι και την ένταξη». Ερωτηθείς σχετικά ο Ελληνας υπουργός Αμυνας απάντησε ότι οι σχέσεις του ΝΑΤΟ με την Ουκρανία «είναι διαφορετικές» από τις σχέσεις του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία που είναι «σχέση δύο υπερδυνάμεων με διαφορετική δυναμική που αφορά την υψηλή πολιτική». Το ζήτημα θα απασχολήσει τη ΝΑΤΟική Σύνοδο Κορυφής της Κωνσταντινούπολης (29/30 Ιούνη 2004).

Οσον αφορά στην εκκρεμότητα της «ευρω-άμυνας» ο Γ. Παπαντωνίου ισχυρίστηκε ότι, μετά το έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών στη Νάπολη «το θέμα της συγκρότησης επιτελικού οργάνου για αυτόνομη δράση της ΕΕ έχει κλείσει σε επίπεδο ευρω-συντάγματος (...) υπάρχει συναίνεση κορυφής με τις ΗΠΑ (...) Η Γαλλία και η Γερμανία ζήτησαν τη συμμετοχή της Ελλάδας και της Ιταλίας που έγινε αποδεκτή από εμάς (...) η συμμετοχή της Βρετανίας προσδίδει εμβέλεια και αξιοπιστία στην ευρω-άμυνα». Αφού όλα τακτοποιήθηκαν τότε, γιατί η ΕΕ δεν ανακοίνωσε την επίτευξη «συνολικής συμφωνίας» και γιατί οι ΗΠΑ/ΝΑΤΟ δεν ενέκριναν τον νέο ΝΑΤΟικό «ευρωπαϊκό πυλώνα»;