ΜΕΡΟΣ 6ο (τελευταίο)

Η άρχουσα τάξη της Ελλάδας, σε συνεργασία με τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας, ως βασικό κίνδυνο έβλεπαν την ύπαρξη και δράση του ΚΚΕ, το οποίο, παρά το γεγονός ότι είχε μεσολαβήσει η ήττα του ΔΣΕ και το όργιο της τρομοκρατίας, εξακολουθούσε να διατηρεί μεγάλο κύρος και επιρροή μέσα στα λαϊκά στρώματα της χώρας μας. Επρεπε, λοιπόν, το ΚΚΕ, αν δεν μπορούσε με την ιδεολογικοπολιτική επίθεση και τη μαύρη αστική προπαγάνδα να ξεριζωθεί από τις λαϊκές συνειδήσεις, να τσακιστεί και να αφανιστεί το ίδιο σε συνδυασμό με την τρομοφοβική αποστροφή των μαζών από το Κόμμα.

Μπροστά σ' αυτή την πραγματικότητα και με δεδομένο το διπλό καθήκον του ΚΚΕ, συνήλθε η 3η Συνδιάσκεψη στα 1950. Σκοπός της να εκτιμήσει τα 10 χρόνια αγώνα, να βγάλει συμπεράσματα για την ήττα, να χαράξει πολιτική στις νέες συνθήκες.

Ο Νίκος Ζαχαριάδης αντικειμενικά καταπιάνεται με αυτό το καθήκον, προκειμένου να συμβάλει στην προετοιμασία της Συνδιάσκεψης, ώστε οι συλλογικές της αποφάσεις να αποτελέσουν την πολιτική γραμμή του Κόμματος, αλλά και να καθορίσουν την οργανωτική πολιτική στις συνθήκες της πιο βαριάς παρανομίας των διώξεων και εκτελέσεων στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τα καθήκοντα των Ελλήνων κομμουνιστών στις σοσιαλιστικές χώρες.

Τα δύο μακροσκελέστατα άρθρα του με γενικό τίτλο «Δέκα χρόνια πάλης» εγκρίνονται από το ΠΓ σαν ένα από τα βασικά προσυνδιασκεψιακά ντοκουμέντα. Στα δύο αυτά άρθρα γίνεται προσπάθεια να εξεταστεί ολόπλευρα η πορεία της επαναστατικής πάλης στις συγκεκριμένες συνθήκες, η πολιτική γραμμή του ΚΚΕ προκειμένου να βγουν συμπεράσματα ως προς την ήττα του κινήματος.

Η συζήτηση έχει ήδη ανοίξει στην ΚΕ για αυτά τα ζητήματα, αλλά και στο φόντο των εξελίξεων στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, όπου αρχίζουν να εμφανίζονται διαφωνίες. Τόσο ως προς την εκτίμηση της πολιτικής γραμμής και την εφαρμογή της όσο και ως προς τους υπεύθυνους.

Ουσιαστικά εμφανίζονται αντιθέσεις γύρω από ζητήματα που έχουν σχέση με τη στρατηγική, τη μετατροπή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα σε αγώνα για την εξουσία και που εκφράστηκαν με την πολιτική του ΚΚΕ απέναντι στην Αγγλία και την κατάσταση που διαμορφώθηκε μετά την απελευθέρωση στην Ελλάδα. Ανάλογα ζητήματα είχαν εκφραστεί και στην περίοδο του Εμφυλίου, στα ζητήματα ταχτικής του ΔΣΕ.

Ολες τούτες οι αναφορές έχουν τη σημασία τους για τη συνέχεια. Οχι τόσο και μόνο για τις αποφάσεις της Συνδιάσκεψης, άλλωστε αυτές καθόρισαν και τους στόχους της πάλης στην Ελλάδα, όσο γιατί τα στελέχη που εκφράστηκαν με τον οπορτουνισμό, πρωτοστατούν το 1956 στην 6η Ολομέλεια για την αλλαγή της γραμμής του ΚΚΕ, μέσω της διαπάλης κυρίως σε οργανωτικά ζητήματα. Και εδώ πρέπει να πούμε ότι μεγάλη επίδραση είχαν οι αποφάσεις του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ.

Επίσης σε ό,τι αφορά τη διαπάλη στο ΚΚΕ, αυτή συνεχίζει υποβόσκουσα σε περίοδο που το Κόμμα προετοιμάζει το νέο του Πρόγραμμα, μετά το 7ο Συνέδριο, το οποίο επίσης ήταν προγραμματικό, αλλά σε νέες πλέον συνθήκες, με άλλο συσχετισμό δυνάμεων, με μια νέα πραγματικότητα στην καπιταλιστική Ελλάδα.

Η διαπάλη οξύνεται λίγο πριν το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, κάτω και από τις επιδράσεις των αλλαγών που συντελούνται στην ΕΣΣΔ και στο ΚΚΣΕ, μετά το θάνατο του Ι. Β. Στάλιν.