Στο πεδίο μεταφέρεται και ο ενεργειακός πόλεμος ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας, όσο ξεθωριάζουν και τα τελευταία προσχήματα της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσής τους στην Ουκρανία και διαφαίνεται όλο και πιο ξεκάθαρα το «ζουμί» της αντιπαράθεσης: Πόλεμος για τον γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων σε Ευρώπη, Βαλτική και Μαύρη Θάλασσα - με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και δυο λαούς διαλυμένους - για να ξαναμοιραστούν με τα όπλα αγορές, πρώτες ύλες, δρόμοι μεταφοράς εμπορευμάτων και φυσικά της Ενέργειας.

Τους τελευταίους μήνες αυτός ο απευθείας ενεργειακός πόλεμος κλιμακώνεται σταθερά: Η Ρωσία έχει ισοπεδώσει το δίκτυο ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου της Ουκρανίας, ενώ καθημερινά είναι πλέον τα ουκρανικά χτυπήματα σε ενεργειακές υποδομές σε ρωσικό έδαφος, με έμφαση στα διυλιστήρια, μειώνοντας τις δυνατότητες εξαγωγής και τα έσοδα της Μόσχας. Σε αυτήν τη βάση μάλιστα συζητιέται και η πιθανότητα έγκρισης πώλησης πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς «Tomahawk» από τις ΗΠΑ, προκειμένου τα πλήγματα σε στρατηγικές υποδομές να είναι βαθύτερα μέσα στη Ρωσία και πιο αποτελεσματικά.

Η θάλασσα μετατρέπεται επίσης σε «πεδίο μάχης»: Η ΕΕ προετοιμάζει την πιο επιθετική της - μέχρι τώρα - κίνηση κατά του «σκιώδους στόλου» και της «θαλάσσιας συμμαχίας» που αξιοποιεί η Ρωσία για να παρακάμπτει τις «δυτικές» κυρώσεις, με σχέδιο που θα προβλέπει για πρώτη φορά τη δυνατότητα των κρατών - μελών να επιθεωρούν και να επιβιβάζονται σε «ύποπτα» πλοία.

Σε ένα τέτοιο φόντο ήρθε και το συντονισμένο χτύπημα από ΕΕ και ΗΠΑ με νέες κυρώσεις στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας, αλλά και σε «εταίρους» της, όπως η Κίνα και η Ινδία.

Με τις κυρώσεις της Ουάσιγκτον στις ρωσικές πετρελαϊκές «Rosneft» και «Lukoil» - και σε δεκάδες θυγατρικές τους - θα δεσμευτούν όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία στις ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα θα απαγορευτεί σε αμερικανικές εταιρείες και ιδιώτες να κάνουν συναλλαγές μαζί τους.

Οι ΗΠΑ απειλούν επίσης με δευτερογενείς κυρώσεις σε ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συνεργάζονται με τη «Rosneft» και τη «Lukoil» - στα οποία θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται τράπεζες που διευκολύνουν τις πωλήσεις ρωσικού πετρελαίου σε εταιρείες διύλισης σε Κίνα, Ινδία, Τουρκία κ.α. Αυτό θεωρείται και ένα από τα πιο κρίσιμα μέτρα, καθώς θα δυσκολέψει τις εταιρείες που εισάγουν ρωσικό αργό πετρέλαιο.

Πάντως οι αμερικανικές κυρώσεις δυσκολεύουν και επιχειρήσεις σε κράτη της ΕΕ, ενώ ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ έχει απαιτήσει από τους Ευρωπαίους «συμμάχους» να σταματήσουν τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου.

Οι Βρυξέλλες «εργάζονται προς την κατεύθυνση» απαγόρευσης συναλλαγών με τη «Lukoil», αλλά η εταιρεία - η οποία είναι ιδιωτική, σε αντίθεση με τις «Rosneft» και «Gazprom» που έχουν υποστεί κυρώσεις - διατηρεί εκτεταμένη παρουσία στην Ευρώπη. Εχει διυλιστήρια στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία και καταστήματα λιανικής πώλησης σε όλη την Ευρώπη.

Ουγγαρία και Σλοβακία είναι οι μεγαλύτεροι αγοραστές ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ, οι οποίες εξασφάλισαν εξαιρέσεις από τους περιορισμούς της ΕΕ.

Η Ουγγαρία αναζητεί τρόπους για να παρακάμψει τις αμερικανικές κυρώσεις, δήλωσε ο πρωθυπουργός Β. Ορμπαν.

Τα διυλιστήρια της ουγγρικής εταιρείας MOL στην Ουγγαρία και στη Σλοβακία, με συνολική δυναμικότητα επεξεργασίας 14,2 εκατ. τόνων αργού πετρελαίου ετησίως, εξαρτώνται από το ρωσικό αργό που μεταφέρεται μέσω του αγωγού Druzhba.

Περαιτέρω, ο Γερμανός καγκελάριος Φρ. Μερτς δήλωσε ότι το Βερολίνο θα ζητήσει να εξαιρεθεί η γερμανική μονάδα της «Rosneft» από τις κυρώσεις.

Από την πλευρά τους οι 27 ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν στη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης το 19ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που περιλαμβάνει απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού LNG, σε δύο στάδια: Οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις θα λήξουν μετά από έξι μήνες και οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις από την 1/1/2027.

Επίσης, 117 πλοία προστέθηκαν στον «σκιώδη στόλο», κυρίως δεξαμενόπλοια, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των πλοίων που υπόκεινται σε απαγορεύσεις σε 558.

Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν τόνισε πρόσφατα ότι «ένα πολύ σημαντικό ποσοστό της χρηματοδότησης του ρωσικού πολέμου προέρχεται από αυτά τα πλοία του σκιώδους στόλου», επομένως «η εξουδετέρωσή τους είναι αναγκαιότητα».

Επιπλέον, η ΕΕ επέβαλε περιορισμούς σε εταιρείες από την Κίνα, την Ταϊλάνδη και την Ινδία στις εξαγωγές «αγαθών και τεχνολογίας διπλής χρήσης και άλλων που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τεχνολογική ενίσχυση της Aμυνας και Aσφάλειας της Ρωσίας».

Η ΕΕ απαγορεύει ακόμα τις συναλλαγές με αρκετές τράπεζες της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, και συγκεκριμένα της Λευκορωσίας, του Καζακστάν, του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν.

Είναι φανερό ότι οι κυρώσεις ΗΠΑ και ΕΕ αντιμετωπίζουν τη Ρωσία και τους «συμμάχους» της ως ένα ενιαίο, αναδυόμενο ευρασιατικό στρατόπεδο.

Οι κρατικές πετρελαϊκές εταιρείες της Κίνας «PetroChina», «Sinopec», CNOOC και «Zhenhua Oil» ανέστειλαν - τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα - τις αγορές ρωσικού πετρελαίου που μεταφέρεται διά θαλάσσης, μετά τις κυρώσεις των ΗΠΑ στις «Rosneft» και «Lukoil», ανέφεραν πηγές στο «Reuters».

Τα δε ινδικά διυλιστήρια - μετέδωσε το «Reuters» - φέρονται έτοιμα να περιορίσουν δραστικά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, για να συμμορφωθούν με τις νέες κυρώσεις των ΗΠΑ και να προσπεραστεί ένα σημαντικό εμπόδιο στα σύνθετα παζάρια για μια εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ.

Την ίδια ώρα η Βρετανία προχώρησε στη δική της, πιο επιθετική έως τώρα εκστρατεία κυρώσεων, στοχεύοντας άμεσα τις «Rosneft», «Lukoil», 4 κινεζικά τερματικά πετρελαίου, 44 ρωσικά δεξαμενόπλοια και 7 πλοία LNG.

«Θέλουμε να αποσύρουμε το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο από την παγκόσμια αγορά», τόνισε ο επικεφαλής του γραφείου του βρετανικού υπουργικού συμβουλίου, Νικ Τόμας - Σάιμοντς, ενόψει της συνεδρίασης του «Συνασπισμού των Προθύμων» την Παρασκευή στο Λονδίνο, παρουσία των ηγετών της Δανίας και της Ολλανδίας, ενώ περίπου άλλοι 20 ηγέτες συμμετείχαν μέσω τηλεδιάσκεψης.

Επιπλέον, στην ατζέντα των «προθύμων» ήταν η αύξηση της παροχής όπλων μεγάλου βεληνεκούς στο Κίεβο, όπως ζήτησε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ.

Παρά την «τεράστια πρόοδο» που σημειώθηκε την περασμένη βδομάδα, υπάρχουν «περισσότερα που μπορούμε να κάνουμε» όσον αφορά τις δυνατότητες μεγάλης εμβέλειας, τόνισε ο Στάρμερ και χαρακτήρισε τη Βρετανία τον «στενότερο υποστηρικτή και σύμμαχο» του Κιέβου, υπονοώντας ότι το Λονδίνο αναμένει και τα μεγαλύτερα ανταλλάγματα. Και, φυσικά, συζητήθηκε «το ζωτικής σημασίας έργο για τη Συμμαχία των Προθύμων, όσον αφορά τις εγγυήσεις ασφαλείας που είναι απαραίτητες».

Παράλληλα, ο Στάρμερ ανακοίνωσε την επιτάχυνση του προγράμματος κατασκευής οπλικών συστημάτων στη Βρετανία, με στόχο την άμεση παράδοση 140 ελαφρών πυραύλων (LMM) στην Ουκρανία μέσα στον χειμώνα. Το πρόγραμμα εντάσσεται στη συμφωνία ύψους 1,6 δισ. στερλινών που υπόγραψε τον Μάρτη η Βρετανία με την Ουκρανία.

Τέλος, οι «πρόθυμοι» συνέχισαν τη διαπραγμάτευση γύρω από τα «παγωμένα» ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία, «ώστε να μπορέσουμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να ξεκλειδώσουμε δισεκατομμύρια για τη χρηματοδότηση της Αμυνας της Ουκρανίας» και «για να αγοραστούν πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς για την Ουκρανία», σύμφωνα με την Ντάουνινγκ Στριτ.

Οι Ευρωπαίοι ήδη προμηθεύουν τους Ουκρανούς με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ιδίως τους γαλλο-βρετανικούς SCALP / «Storm Shadow», αλλά σε μικρές ποσότητες.

Η Ουκρανία ωστόσο έχει ζητήσει - ανεπιτυχώς - γερμανικούς πυραύλους «Taurus», και οι Αμερικανοί μέχρι στιγμής αρνούνται να πουλήσουν «Tomahawk».

Η απάντηση της Μόσχας θα προκαλέσει «κατάπληξη», δήλωσε με νόημα ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν, απειλώντας έμμεσα με κάποιο πολύ ισχυρό χτύπημα στην περίπτωση που η Ρωσία δεχτεί επίθεση με «δυτικούς» πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς βαθιά στην επικράτειά της.

Η απάντηση του Ρώσου Προέδρου αφορά τις επιθέσεις τόσο με πυραύλους «Tomahawk» όσο και με άλλα όπλα μεγάλου βεληνεκούς, διευκρίνισε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ.

Οι ηγέτες της ΕΕ ζήτησαν από την Κομισιόν να διερευνήσει τρόπους χρηματοδότησης του Κιέβου τα επόμενα δύο χρόνια, σύμφωνα με το τελικό κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, χωρίς ωστόσο να γίνεται αναφορά στο δάνειο 140 δισ. ευρώ για την Ουκρανία με εγγύηση τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, καθώς για άλλη μια φορά ήρθαν στην επιφάνεια οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ.

Επειτα από πολύωρα παζάρια, με το Βέλγιο να ζητά γραπτές εγγυήσεις, στα τελικά συμπεράσματα αναφέρεται: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεσμεύεται να αντιμετωπίσει τις πιεστικές οικονομικές ανάγκες της Ουκρανίας για την περίοδο 2026 - 2027, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών και αμυντικών προσπαθειών της».

Ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε το βράδυ της Πέμπτης από την ΕΕ αφήνει στον Βέλγο πρωθυπουργό Μπαρτ Ντε Βέβερ τη δυνατότητα να ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε μελλοντική ενέργεια που δεν ανταποκρίνεται στις «κόκκινες γραμμές» του Βελγίου, όπου βρίσκονται τα περισσότερα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο αποθετήριο τίτλων «Euroclear».

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν επίσης αρχίσει να διαφωνούν σχετικά με τους όρους που θα επιβληθούν και για το πώς θα χρησιμοποιηθεί το δάνειο.

Κάποια κράτη θέλουν όλα τα χρήματα να διατεθούν στον ουκρανικό στρατό, με το μεγαλύτερο μέρος να δαπανηθεί για ευρωπαϊκά όπλα.

Ενδεικτικά, η Γαλλία επιμένει ότι το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων θα πρέπει να πάει στην αγορά όπλων από την Ευρώπη, διεκδικώντας «μερτικό» για τη γαλλική πολεμική βιομηχανία.

Αλλοι υποστηρίζουν ότι το Κίεβο θα πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιήσει μέρος του δανείου για την αγορά αμερικανικών όπλων και ότι τα χρήματα θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για γενική στήριξη του προϋπολογισμού.

Ανώτερος αξιωματούχος της ουκρανικής κυβέρνησης δήλωσε στο «Reuters» ότι η Ουκρανία χρειάζεται τα χρήματα μέχρι το τέλος του έτους και αυτονομία ως προς τον τρόπο διάθεσής τους.

Η Κομισιόν πρότεινε έναν συμβιβασμό, με βάση τον οποίο το μεγαλύτερο μέρος του δανείου θα δαπανηθεί για ουκρανικά και ευρωπαϊκά όπλα, αλλά ένα μικρότερο μέρος θα διατεθεί για γενική δημοσιονομική στήριξη, την οποία το Κίεβο θα μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει για την αγορά όπλων από χώρες εκτός Ευρώπης.

Ως επόμενο βήμα, οι ηγέτες αναμένεται να αναθέσουν στην Επιτροπή την υποβολή επίσημης νομικής πρότασης.

Η Ρωσία χαρακτήρισε το προωθούμενο σχέδιο παράνομη κατάσχεση περιουσίας και προειδοποίησε για αντίποινα.