Το περιβόητο πρόγραμμα επέκτασης του αεροδρομίου τα επόμενα χρόνια δεν αφορά καν χώρους ξεκούρασης για τους εργαζόμενους, αποδυτήρια, εστιατόρια, ανανέωση των εργαλείων και μηχανημάτων, υπολογιστών για να μπορεί η εργασία να γίνεται πιο άνετα. Η πολυδιαφημιζόμενη επέκταση στην πράξη είναι προσανατολισμένη στο να έρχονται περισσότερα αεροπλάνα στον ίδιο χρόνο. Γι' αυτό, οι κύριες κατασκευές αφορούν περισσότερες πύλες επιβίβασης και θέσεις στάθμευσης αεροπλάνων, κυρίως στις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις.

Η υπηρεσία handling, στην οποία δραστηριοποιούνται ουσιαστικά δύο εταιρείες, είναι ένας τομέας που συγκεντρώνει πολλούς εργαζόμενους. Σε αυτόν τον χώρο οι συνθήκες εργασίας είναι κάτι παραπάνω από εξαντλητικές, με αποτέλεσμα πολλοί εργαζόμενοι να παραιτούνται, και γι' αυτό οι εργοδότες χρησιμοποιούν διάφορα τεχνάσματα προκειμένου να τους κρατήσουν στη δουλειά, χωρίς ποτέ να μειώνουν την ένταση της εκματάλλευσής τους.

Ενας μεγάλος αριθμός εργαζομένων σε αυτές τις εταιρείες δουλεύουν κατόπιν «συμφωνίας» με την εργοδοσία 9ωρα και 10ωρα, υποτίθεται για 5 μέρες τη βδομάδα. Κάτω όμως από την καθημερινή πίεση των «τσοπανόσκυλων» της εργοδοσίας οι εργαζόμενοι καλούνται να δουλέψουν ακόμα πιο πολλές ώρες και πιο πολλές μέρες.

Μία από τις επιχειρήσεις έφτασε να δημιουργεί μέχρι και «πακέτα προσφορών» για να ξεγελάσει τους εργαζόμενους. Τα «πακέτα» αυτά δεν ήταν κάποια ...δώρα, αλλά περιλάμβαναν 10ωρη εργασία ή και δουλειά στα ρεπό, με «τυράκι» ελάχιστα αυξημένες αποδοχές. Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος με συνεχή 10ωρη εργασία χρειάζεται να δουλέψει τουλάχιστον ένα ρεπό για να ξεπεράσει τα 1.200 ευρώ καθαρά τον μήνα. Επιπλέον, προϋπόθεση για να δοθεί η αμοιβή του «πακέτου» είναι ο εργαζόμενος να μη χάσει ούτε μία μέρα δουλειάς. Μιλάμε για όρο σκλαβιάς, που στόχο έχει να αναγκάσει τον εργαζόμενο να μείνει στη δουλειά πάση θυσία. Αλλη εταιρεία υπόσχεται ένα μικρό bonus με τον ίδιο όρο και στόχο.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση για λογαριασμό των εταιρειών έχει συνάψει διακρατικές συμφωνίες με χώρες όπως η Ινδία και οι Φιλιππίνες, προκειμένου να τους εξασφαλίσει φτηνό εργατικό προσωπικό μέσω εργολαβικών (δουλεμπορικών) γραφείων. Οι εργαζόμενοι αυτοί γίνονται αντικείμενο πιο εύκολης εκμετάλλευσης, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις αμείβονται με χαμηλότερο μισθό από τους υπόλοιπους συναδέλφους τους, χωρίς άλλες παροχές.

Και, βέβαια, όποιος εργαζόμενος δεν δέχεται να εργαστεί παραπάνω ώρες γίνεται αντικείμενο καθημερινής επίθεσης από τα τσιράκια της εργοδοσίας, που όπως μας κατήγγειλαν του κάνουν «τον βίο αβίωτο».

Η ένταση της εκμετάλλευσης εκδηλώνεται όχι μόνο στα ξεχειλωμένα ωράρια αλλά και στην αύξηση του όγκου εργασίας, με τους εργαζόμενους π.χ. στις αποσκευές να καλούνται να φορτώσουν - ξεφορτώσουν 20 με 30 τόνους την ημέρα ο καθένας.

Επιπλέον, εργαζόμενοι εκτίθενται σε ιδιαίτερα επικίνδυνες συνθήκες για την υγεία τους, όπως όσοι δουλεύουν στην πίστα του αεροδρομίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών, όταν σε άλλους υπαίθριους χώρους δουλειάς οι εργασίες σταματούν, στο αεροδρόμιο - όπου η θερμοκρασία είναι ακόμα μεγαλύτερη - οι εργασίες συνεχίζονται. Αυτό άλλωστε προβλέπεται στις εγκυκλίους των κυβερνήσεων, με πρόσχημα την «κρισιμότητα» των υποδομών: «Η παύση εργασιών δεν εφαρμόζεται σε οικονομικές δραστηριότητες που αφορούν σημαντικές και κοινωνικά κρίσιμες υποδομές στους τομείς της Υγείας, των Μεταφορών και της Κοινής Ωφέλειας [π.χ. (...) αεροπορικές μεταφορές (...)]». Ο όρος που θέτει η εγκύκλιος, να λαμβάνονται μέτρα πρόληψης της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων, εκτός από ασαφής είναι κυριολεκτικά διακοσμητικός, αφού οι αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου της τήρησης των μέτρων είναι αποδεκατισμένες. Ετσι, οι εργαζόμενοι είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, με ακατάλληλα, πολλές φορές ασυντήρητα και επικίνδυνα μηχανήματα, που δεν διαθέτουν κλιματισμό ή, αν διαθέτουν, η εργοδοσία δίνει οδηγίες να μη χρησιμοποιείται, γιατί τελειώνει γρήγορα η μπαταρία που τα κινεί...

Ενδεικτικές είναι οι διαπιστώσεις αντιπροσωπείας του Εργατικού Κέντρου Λαυρίου - Ανατολικής Αττικής κατά τη διάρκεια περιοδείας της στην πίστα του αεροδρομίου την Παρασκευή 25 Ιούλη.

Εκεί κατέγραψε «την πλήρη απουσία μέτρων προστασίας των εργαζομένων εν μέσω καύσωνα. Χωρίς διάλειμμα, για ώρες δουλεύουν από το πρωί έως το μεσημέρι και από το μεσημέρι έως το απόγευμα οι εργάτες φόρτωσης και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι, σε απάνθρωπες συνθήκες. Το μόνο κριτήριο είναι να φύγουν τα αεροπλάνα στην ώρα τους. (...) Σαν να μη φτάνει αυτό, όπως καταγγέλλουν εργαζόμενοι οι εταιρείες πιέζουν ακόμα και με φωνές και βρισιές μέσα από την εταιρική συχνότητα να κάνουν οι εργαζόμενοι πιο γρήγορα, μέσω "υπευθύνων" που δείχνουν υπερβάλλοντα ζήλο, για να πάρουν τα παράσημα από την εργοδοσία».

Αναφέρεται ακόμα στην ανυπαρξία κλιματιζόμενων χώρων, που «είναι γραφεία λίγων τετραγωνικών μέτρων για 30 και 40 εργαζόμενους». Μάλιστα, όπως διαπίστωσε συνδικαλιστής από τον χώρο, σε δωμάτιο 18 τετραγωνικών, όπου θεωρητικά πρέπει να ξεκουράζονται 20 εργάτες, το κλιματιστικό δεν δουλεύει καθόλου. Δηλαδή κάποιος που πήγε να ξεκουραστεί μετά από φόρτωμα δεκάδων τόνων στους 50 βαθμούς Κελσίου δεν είχε καν μέρος να ξαποστάσει.

Ταυτόχρονα, εργάτριες και εργάτες του καθαρισμού αεροσκαφών στριμώχνονται μαζί με σκουπίδια στα βαν για να πάνε γρήγορα από το ένα αεροπλάνο στο άλλο!

Στον διαχωρισμό αποσκευών οι εγκαταστάσεις δεν επαρκούν για τον όγκο της κίνησης, με αποτέλεσμα τα κοντέινερ και τα καρότσια να συνωστίζονται, τα τρακτέρ της ρυμούλκησης να μη χωράνε να κάνουν ελιγμούς και οι εργαζόμενοι να τραβάνε με τα χέρια φορτία ενός τόνου. Ο ασταμάτητος θόρυβος από τις εκατοντάδες λαμαρίνες και τα σίδερα, αρκετές φορές τη μέρα καλύπτεται από την εκκωφαντική φασαρία της σειρήνας που βαράει όταν μπλοκάρει το σύστημα, σηματοδοτώντας ότι κάποια βαλίτσα κόλλησε.

Οι εργαζόμενοι στα επισιτιστικά μαγαζιά,«ενώ θα έπρεπε να έχουν ειδικά μηχανήματα για την προστασία από τη θερμότητα που βγαίνει από τις κουζίνες, έχουν μόνο κάτι επιτραπέζιους ανεμιστήρες, σε χώρο μάλιστα όπου παρασκευάζονται τρόφιμα, με τους εργαζόμενους να δουλεύουν μέσα στον ιδρώτα και την εταιρεία να απαντά "εντάξει, σε λίγο θα περάσει ο καύσωνας"».

Στο check-in το διάλειμμα για τουαλέτα είναι μία φορά τη μέρα, ακόμα δε και το νερό είναι πολυτέλεια.

Οι βαριές εργασίες και η πολύωρη έκθεση σε επικίνδυνες συνθήκες έχουν ως αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να μετράνε καθημερινά «ατυχήματα», τραυματισμούς, λιποθυμίες, μυοσκελετικά προβλήματα, θερμοπληξία, ακόμα και θανάτους.

Το «παζλ» της βαρβαρότητας συμπληρώνει η ανάθεση εργασιών εκτός καθηκόντων: Εργαζόμενοι στην καθαριότητα δουλεύουν και ως οδηγοί, βοηθοί χειριστών χειρίζονται μηχανήματα χωρίς τους χειριστές, εργάτες στον εμπορευματικό σταθμό απασχολούνται σε άλλη ειδικότητα, με μεγαλύτερη ευθύνη, που καμία σχέση δεν έχει με τη φορτοεκφόρτωση των αεροσκαφών, κ.ά. Επίσης η προσωρινή απασχόληση και η δήλωση ειδικότητας διαφορετικής από αυτήν που εκτελούν εργαζόμενοι, όπως οι συντονιστές πτήσεων, που ενώ δουλεύουν στην πίστα δηλώνονται υπάλληλοι γραφείου, για να μην τους επικολλούνται ένσημα Βαρέα.

Από την επίθεση της εργοδοσίας δεν γλιτώνουν ούτε οι εργαζόμενοι με πιο συγκροτημένα δικαιώματα, όπως συμβαίνει σε όσους δουλεύουν για λογαριασμό ξένων αεροπορικών εταιρειών (ΞΑΕ).

Πρόσφατα αεροπορική εταιρεία («Turkish Airlines») αξιοποιώντας την κρατική ασυλία και τους νόμους των κυβερνήσεων αποφάσισε να αλλάξει το εργασιακό καθεστώς, αρνούμενη να αναγνωρίσει τη Συλλογική Σύμβαση των ΞΑΕ, που και η ίδια εφάρμοζε για χρόνια, μέχρι πρόσφατα.

Με αυτόν τον τρόπο άλλαξε μονομερώς το ποσό της καταβαλλόμενης αποζημίωσης, τον τρόπο χορήγησης των αδειών, τις μέρες άδειας, τον τρόπο αμοιβής των υπερωριών, της εργασίας τις Κυριακές και στις αργίες, καταργεί τις τριετίες και μια σειρά θεσμικούς όρους. Για τις αλλαγές αυτές οι εργαζόμενοι δεν είχαν καμία ενημέρωση! Το διαπίστωσαν όταν πήραν τη μισθοδοσία τους και, φυσικά, δεν τις έχουν αποδεχτεί.

Κατά την προσφιλή μέθοδο τρομοκράτησης των εργαζομένων, πριν από τρεις μέρες η αεροπορική εταιρεία προχώρησε στην απόλυση ενός εργαζόμενου - μέσω «λήξης σύμβασης» εν μέσω καλοκαιρινής σεζόν - ο οποίος εργαζόταν 3 συνεχόμενα χρόνια, και ενώ το πρόγραμμα εργασίας του Αυγούστου τον είχε συμπεριλάβει. Τι μεσολάβησε; Οτι είναι ιδρυτικό μέλος του επιχειρησιακού σωματείου που ίδρυσαν πρόσφατα οι εργαζόμενοι.

Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη για τους εργαζόμενους στις ελληνικές αεροπορικές εταιρείες («Aegean», «Sky Express»). Τα πληρώματα, παρά τη σοβαρή έλλειψη που παρατηρείται, είναι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, τα σκέλη που καθημερινά πραγματοποιούν ξεπερνούν τα όρια, αφού καλούνται να καλύψουν τα τεράστια κενά στη σύνθεσή τους, η δε θερινή άδεια και σε αυτήν την περίπτωση είναι με το σταγονόμετρο. Ταυτόχρονα, δικαιολογημένα είναι αυξημένη η ανησυχία των πληρωμάτων που πετούν σε προορισμούς οι οποίοι βρίσκονται σε εμπόλεμες ζώνες (π.χ. Μέση Ανατολή).