«Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου, μέσα από τα γεγονότα της 30χρονης αυτής περιόδου, ο αναγνώστης και ο μελετητής του βιβλίου έχει την ευκαιρία να γνωρίσει, να κρίνει και να βγάλει σημαντικά συμπεράσματα για την ανάπτυξη και την εξέλιξη της ιδεολογικοπολιτικής αντιπαράθεσης στα πλαίσια του συνδικαλιστικού κινήματος, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της οργανωμένης παρουσίας του και σε δύσκολες καμπές αυτής της σημαντικής περιόδου. Να βγάλει, επίσης, συμπεράσματα, για τη στάση των πολιτικών δυνάμεων της περιόδου. Να αντλήσει πείρα και να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα για την πάλη που αναπτύσσει και σήμερα το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα. Δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να γνωριστεί με γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία του κινήματος και του τόπου». Αυτή είναι η κεντρική ιδέα του περιεχομένου του βιβλίου του Γ. Μαυρίκου με τον ομώνυμο τίτλο, όπως την ανέπτυξε ο Κώστας Παρασκευάς, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, κατά την παρουσίασή του. Ολόκληρη η ομιλία έχει ως εξής:

Ο αγώνας για την πορεία και τον προσανατολισμό του εργατικού - συνδικαλιστικού κινήματος αναπτύχθηκε ταυτόχρονα με την προσπάθεια για την οργάνωση της εργατικής τάξης. Η πορεία αυτού του αγώνα ήταν άρρηκτα συνυφασμένη με το βαθμό της ταξικής συνειδητοποίησης των εργαζομένων, με την κατάκτηση της γνώσης και της θεωρίας της πάλης των τάξεων. Δεν είναι τυχαίο καθόλου ότι σχεδόν σε όλα τα καταστατικά των συνδικάτων και πιο συγκεκριμένα στους σκοπούς τους αναφερόταν η κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Ηταν και είναι στενά δεμένη με την πορεία χειραφέτησης των εργαζομένων από την επίδραση της ιδεολογίας της αστικής τάξης.

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι βλέποντας κριτικά σήμερα την πορεία του εργατικού - συνδικαλιστικού κινήματος της συγκεκριμένης περιόδου, διαπιστώνουμε πως όλες, μα όλες ανεξάρτητα οι μεγάλες αγωνιστικές εξάρσεις, οι μεγάλες κατακτήσεις απέναντι στην αστική τάξη, στους κεφαλαιοκράτες και τους μηχανισμούς καταπίεσης, επιτεύχθηκαν μόνο όταν η αγωνιστική γραμμή στο εσωτερικό του συνδικαλιστικού κινήματος επικρατούσε της ηττοπαθούς και συμβιβαστικής.

Η ιδεολογικοπολιτική διαπάλη, λοιπόν, στα πλαίσια του σ.κ. δεν ήταν, και δεν είναι, μια στενά εσωτερική υπόθεση, μια στενή αναμέτρηση για τη διαμόρφωση συσχετισμών, όπως χυδαία επιχειρούν ορισμένοι παραχαράκτες της αλήθειας να την παρουσιάσουν. Είναι στενά δεμένη με τα άμεσα συμφέροντα, με το σύνολο των δικαιωμάτων των εργαζομένων, με την ίδια την προοπτική τους.

Αρα, η αντιπαράθεση ανάμεσα στις δύο γραμμές έχει ευρύτερη σημασία, αναπτύσσεται ανάλογα με την ωρίμανση των ταξικών δυνάμεων, διαπερνά σαν κόκκινη κλωστή από την αρχή ως το τέλος της διαδρομής του κινήματος.

Από τα πρώτα χρόνια της οργανωμένης εμφάνισής του, από τις πιο μικρές στιγμές μέχρι τις πιο μεγάλες, βάζει τη σφραγίδα της σε κρίσιμα γεγονότα και στη στάση των συνδικάτων και των εργαζομένων, όπως είναι η ίδρυση των πρώτων συνδικαλιστικών οργανώσεων, η στάση απέναντι στον Α` Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Μικρασιατική Καταστροφή, στη Μεταξική δικτατορία, το Μάη του '36, στη γερμανική κατοχή, στην Εθνική Αντίσταση και τον εμφύλιο πόλεμο.

Σε όλα τα μεγάλα γεγονότα, στα πλαίσια του εργατικού - συνδικαλιστικού κινήματος, αναπτύχθηκε η διαπάλη των δύο γραμμών των συμφερόντων που επικρατούν στην ελληνική κοινωνία.

Η πλάστιγγα του προσανατολισμού στα στενά πλαίσια των συνδικαλιστικών οργανώσεων, συνήθως έγερνε με τη γραμμή του συμβιβασμού. Γιατί η διαμόρφωση των συσχετισμών ήταν και παραμένει ένα πεδίο ισχυρών παρεμβάσεων της εργοδοσίας, του κράτους, της άρχουσας τάξης. Ομως, δυστυχώς γι' αυτούς, σε κάθε κρίσιμη στιγμή, η αγωνιστική ταξική γραμμή διαμόρφωνε τους δικούς της συσχετισμούς μέσα στις μάζες των εργαζομένων, κέρδιζε την πλειοψηφία τους, γιατί οι θέσεις της, τα αιτήματα που προωθούσε ανταποκρίνονταν στα συμφέροντά τους, έβαζε στην άκρη των εξελίξεων τις συμβιβασμένες ηγεσίες.

Παραθέτοντας τα γεγονότα, δίνεται η δυνατότητα να απαντήσει κανείς στο ερώτημα: Ηταν ποτέ δυνατόν να υπάρξουν αυτές οι μεγάλες στιγμές που έβαλε τη σφραγίδα του το εργατικό - συνδικαλιστικό κίνημα, όπως ο Μάης του '36, αν δεν ήταν πάντα ζωντανή και παρούσα η αγωνιστική ταξική γραμμή; Ηταν δυνατόν ποτέ να παρθούν αυτές οι μεγάλες πρωτοβουλίες, όπως το εργατικό ΕΑΜ, αν είχε υποσταλεί η αντιπαράθεση απέναντι στη γραμμή του συμβιβασμού; Ηταν δυνατόν ποτέ να αναδειχτούν αυτές οι ηρωικές μορφές του εργατικού - συνδικαλιστικού κινήματος, όπως ο Μήτσος Παπαρήγας, ο Νίκος Καραγιάννης και τόσοι άλλοι πρωτοπόροι εργάτες, που έδωσαν ακόμα και τη ζωή τους για τα δίκαια της εργατικής τάξης, αν δεν εμπνέονταν από τις ιδέες της κοινωνικής απελευθέρωσης, της ταξικής πάλης; Κατηγορηματικά, απαντάμε ΟΧΙ. Αυτές οι πρωτοπόρες ιδέες τους ενέπνευσαν και αυτοί όπως και χιλιάδες άλλοι πρωτοπόροι αγωνιστές εμπνέουν και φωτίζουν και το σημερινό μας αγώνα.

Αυτή η αγωνιστική γραμμή στα πλαίσια του συνδικαλιστικού κινήματος έγινε κατορθωτό να αντέχει, να αναπτύσσεται, να επιδρά ευρύτερα μέσα στους εργαζόμενους, γιατί πρώτ' απ' όλα φορείς προώθησης αυτής της γραμμής ήταν και είναι οι κομμουνιστές.

Γιατί το ΚΚΕ είναι ο πολιτικός φορέας που εκφράζει ολοκληρωμένα την ταξική πάλη, χωρίς να την περιορίζει στα τρέχοντα προβλήματα.

Είναι ο φορέας εκείνος που πιστεύει στη δύναμη της εργατικής τάξης, που παλεύει για να εκπληρώσει την ιστορική της αποστολή, να ηγηθεί στον αγώνα για τη σοσιαλιστική αλλαγή.

Ιστορικά, έχει αποδειχθεί ότι ανάλογα με το βαθμό ισχυροποίησης του ΚΚΕ, όσο δυναμώνει η παρέμβασή του στην πολιτική και κοινωνική ζωή, δυναμώνει και η πάλη της εργατικής τάξης.

Αν σήμερα υπάρχει στις συνειδήσεις χιλιάδων εργατών στη χώρα μας, σε εκατομμύρια εργατών στον κόσμο, ζωντανή η ιδέα του αγώνα, της αντίστασης απέναντι στη βάρβαρη επέλαση του κεφαλαίου, αν υπάρχει η ελπίδα μιας δίκαιης κοινωνίας, η ιδέα της κοινωνικής απελευθέρωσης, είναι γιατί αναπτύσσεται η γραμμή του αγώνα και της αντιπαράθεσης απέναντι στην αστική τάξη, στον ιμπεριαλισμό, και μέσα στις γραμμές του εργατικού - συνδικαλιστικού κινήματος.

Οσοι καλούν να εγκαταλειφθεί η γραμμή της ταξικής πάλης στο όνομα της «κοινωνικής συναίνεσης», «της επίτευξης των εθνικών στόχων», συνειδητά ή ασυνείδητα, καλούν τους εργαζόμενους να καταθέσουν τα όπλα απέναντι στους εκμεταλλευτές τους.

Ενα από τα βασικά ιδεολογικά όπλα της συμβιβαστικής γραμμής μέσα στο σ.κ., ήταν πάντα και είναι η επίκληση της «ενότητας». Πάντοτε και τώρα τίθεται το ζήτημα ενότητα ναι, σε ποια βάση, όμως; Με ποια γραμμή;

Ιστορικά, είναι αποδεδειγμένο ότι η ενότητα των εργαζομένων, η ενότητα στα πλαίσια του σ.κ. και μπορεί να διασφαλιστεί μόνο στο βαθμό που θα αναπτύσσεται η αγωνιστική γραμμή και θα προωθείται στη δράση, με βάση τα συμφέροντά της, τις σύγχρονες ανάγκες και τις δυνατότητές της. Διαφορετικά, όσο θα κυριαρχεί η γραμμή της ταξικής συνεργασίας και του συμβιβασμού, των συνεχών παραχωρήσεων δικαιωμάτων, που οδηγούν στην ένταση της εκμετάλλευσης, τότε η εργατική τάξη θα σύρεται με βάση τα συμφέροντα του κεφαλαίου, θα διασπάται συνεχώς, θα χειροτερεύει, τόσο η θέση της, όσο και οι όροι διεξαγωγής της πάλης της.

Επομένως, πραγματική ενότητα μπορεί να υπάρξει μόνο σε αγωνιστική κατεύθυνση.

Γι' αυτό ακριβώς και η αγωνιστική γραμμή της πάλης με βάση στόχους και αιτήματα που αναβαθμίζουν το επίπεδο των διεκδικήσεων, συνάντησαν πάντοτε και συναντούν και σήμερα την πιο λυσσασμένη επίθεση της αστικής τάξης και των πολιτικών της εκπροσώπων.

Οι τελευταίοι μεγάλοι αγώνες ενάντια στην επιχείρηση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, για την πλήρη κατεδάφιση του κοινωνικού, ασφαλιστικού συστήματος, επιβεβαιώνουν την ορθότητα της αγωνιστικής γραμμής μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα και διαψεύδουν τους κάθε λογής επίδοξους νεκροθάφτες της και τους απολογητές της ταξικής συνεργασίας.

Αυτήν την περίοδο, είναι ανάγκη περισσότερο από άλλες εποχές να αναβαθμιστεί το περιεχόμενο του ταξικού αγώνα, να γίνει πιο ολοκληρωμένο, έτσι ώστε να δυναμώσει η ταξική πάλη.

Εννοούμε ότι οι στόχοι πάλης και οι διεκδικήσεις δεν πρέπει να περιορίζονται στην υπεράσπιση των κεκτημένων - κάτι που, ούτως ή άλλως, είναι πολύ σημαντικό - αλλά να προταχθούν αιτήματα με βάση τις σύγχρονες ανάγκες της εργατικής λαϊκής οικογένειας, όπως είναι η μείωση του εργάσιμου χρόνου με πλήρη σταθερή εργασία, η αύξηση των αποδοχών, η δωρεάν και αναβαθμισμένη δημόσια Υγεία και Παιδεία κ.ά.

Αυτά, σε συνδυασμό με την αντίθεση στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις.

Το πλαίσιο πάλης στο Συνέδριο της Ενωτικής ΓΣΕΕ, που αναφέρεται στο βιβλίο, είναι ένα σημαντικό παράδειγμα για το πώς μπορούν οι αγωνιστικές ταξικές δυνάμεις σε αντίξοες συνθήκες να ανοίγουν δρόμο για τους εργαζόμενους, να δίνουν προοπτική στην πάλη τους.

Η εργατική τάξη στον αγώνα της αυτό δεν ήταν ποτέ μόνη της. Προωθούσε και ανέπτυσσε την κοινή δράση και τις συμμαχίες, με τα άλλα καταπιεζόμενα τμήματα, με την εργαζόμενη αγροτιά, τους μικρομεσαίους επαγγελματίες των πόλεων, με την προοδευτική διανόηση και τη νεολαία.

Σε όλες τις κρίσιμες περιόδους για τον τόπο, πρωτοστατούσε με βάση συγκεκριμένους στόχους και πλαίσιο για τη συγκρότηση ευρύτερων μετώπων.

Δεν έβλεπε ποτέ τα δικά της συμφέροντα ξεκομμένα από των υπολοίπων εργαζομένων, λαϊκών στρωμάτων.

Ετσι και σήμερα, αυτό που επιτάσσουν οι εξελίξεις είναι η συγκρότηση ενός ισχυρού μετώπου ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τα μονοπώλια, στο άνοιγμα του δρόμου για το σοσιαλισμό.

Σ' αυτό πρέπει να συμβάλουν σήμερα όλες οι αγωνιστικές δυνάμεις μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα. Αυτή είναι η απαίτηση των καιρών.

Επί της ουσίας, η αντιπαράθεση των δύο γραμμών πρέπει να φέρει στο προσκήνιο το πρόβλημα ανατροπή ή διαχείριση.

Πιστεύουμε με βεβαιότητα ότι αυτή η κατεύθυνση της πάλης υπηρετεί τα συμφέροντα των εργαζομένων, κάνει ταυτόχρονα πιο αποτελεσματικό τον άμεσο αγώνα τους, ανοίγει την προοπτική για την απελευθέρωσή τους από το ζυγό της εκμετάλλευσης, γι' αυτό και θα κερδίσει το νου και τις καρδιές τους.