Ο λαός, οι λαοί του κόσμου, ζητάνε «ψωμί, παιδεία, ελευθερία». Στην ταινία του Αντονιόνι οι ήρωές του, φοιτητές και φοιτήτριες αμερικάνικου πανεπιστημίου, δε βάζουν ζήτημα κατάληψης της εξουσίας από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της. Δεν οργανώνονται, όπως πρέπει να οργανωθούν οι επαναστάτες. Περιορίζονται στις πρώτες ανάγκες. Αρκούνται στα αιτήματα, προσωπική ελευθερία και αξιοπρέπεια. Πράγματα απλά και αυτονόητα, όταν μιλάμε για ανθρώπους στα τέλη του 20ού αιώνα!

Παρ' όλα αυτά, ο καπιταλισμός δεν είναι διατεθειμένος να παραχωρήσει ούτε τα ελάχιστα! Είναι αχόρταγος και μοναχοφάης. Και, επίσης, γνωρίζει, πως κάθε παροχή γεννάει ένα καινούριο αίτημα. Επομένως, γίνεται σκληρός και αδίστακτος. Εμφανίζεται όπως ακριβώς είναι! Συγκεντρώνει όλο το κεφάλαιο στα χέρια του. Δεν αφήνει σταγόνα ιδρώτα να πάει χαμένη. Ούτε σπιθαμή γης χωρίς να του αποφέρει κέρδος. Στην πορεία του αυτή δε διστάζει να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα. Από τη φυλάκιση και τα βασανιστήρια μέχρι το θάνατο. Το ξεσήκωμα πρέπει να χτυπηθεί στη γέννα του.

Η ταινία γυρίστηκε στην Αμερική το 1968 και είναι η πρώτη και η τελευταία ταινία του Ιταλού δημιουργού στη μήτρα του καπιταλισμού. Από την αρχή μέχρι το τέλος της είναι διάχυτος ο Μάης του '68 και το «πνεύμα» του! Ο Αντονιόνι δεν ήταν από τους σκεπτικιστές του ξεσηκώματος. Δεν ήταν από αυτούς που έβλεπαν ότι όλο αυτό το ξεσήκωμα, όλη αυτή η «επανάσταση», μοιραία θα ξεφουσκώσει, αφού δεν αναγνώριζε τον πρώτο κανόνα της επανάστασης. Την οργάνωση! Ο Αντονιόνι γοητεύτηκε και αυτός από το «αναρχικό» χάος και τα «απόλυτα» συνθήματα. Ταυτίστηκε και αυτός (άκριτα) με το μέρος των ξεσηκωμένων και τον τρόπο του ξεσηκώματος. Αρκέστηκε και αυτός στη μικροαστική αντίληψη για την πάλη των τάξεων! Παραδόθηκε και αυτός στην έκρηξη της στιγμής. Δεν κοίταξε πίσω του, ούτε μπροστά του. Δεν αναζήτησε και δεν πήρε υπόψη του την ιστορική πείρα. Την Κομμούνα του Παρισιού, τη ρώσικη επανάσταση, την Κούβα!

Οι ήρωες της ταινίας, ο ακτιβιστής φοιτητής και η νεαρή γραμματέας, αλλά και οι ξεσηκωμένοι φοιτητές που φαίνεται να εκφράζουν, γνωρίζουν μόνον την πολιτική αλφαβήτα. Και αυτή χρησιμοποιούν. Οι αντίπαλοί τους, το κεφάλαιο και το αστυνομικό κράτος, ξέρουν ολόκληρο το μάθημα. Η σύγκρουση, επομένως, είναι παγιδευμένη. Ο νικητής είναι φανερός από την αρχή. Η φυγή του ζευγαριού (του νεαρού φοιτητή και της νεαρής γραμματέα), προς την ελευθερία, προς τον ελεύθερο έρωτα και την επιστροφή στη γη (φύση), μόνον σαν ευχή μπορεί να κατανοηθεί και όχι σαν πολιτική στάση. Κάτι τέτοιο δεν ήταν το κίνημα των χίπις και έως ένα σημείο και ο Μάης του '68; Μια αυθόρμητη (ανοργάνωτη) πολιτική διαμαρτυρία! Η οποία, φυσικά, κατέληξε εκεί που καταλήγουν όλες οι παρόμοιες περιπτώσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την πρώτη ρωσική απόπειρα του 1905. Η οργάνωση του ξεσηκώματος ήταν τέτοια (δε μιλάμε για τελείως ανοργανωσιά) που δεν πέτυχε τους σκοπούς του. Δώδεκα χρόνια αργότερα οι επαναστάτες είχαν μάθει το μάθημά τους. Οργανώθηκαν.

Οι καπιταλιστικοί νόμοι, ο καπιταλισμός που έχει το πάνω χέρι, δε φοβάται τα αυθόρμητα ξεσηκώματα. Αυτά τα συντρίβει εύκολα. Την οργάνωση των επαναστατημένων φοβάται! Η ταινία, δυστυχώς, δεν μπαίνει σε τέτοια ζητήματα. Μοιραία, λοιπόν, καταλήγει σε απαισιόδοξα μηνύματα. Το ζευγάρι δε θα νικήσει! Θα συντριβεί. Και αυτό δεν είναι καλό μαντάτο για τους θεατές. Ιδιαίτερα τους νεαρούς θεατές.

Η ταινία, όσο και αν φαντάζει ρεαλιστική, δεν είναι ρεαλιστική. Ο δημιουργός της, γενικά, έχει βαθιά σχέση με το ρεαλισμό και το νεορεαλιστικό κίνημα της πατρίδας του. Σε αυτήν την ταινία, όμως, ακολούθησε την ουτοπία της εποχής. Ωστόσο, δε νίκησε ο καπιταλισμός γιατί είναι νομοτέλεια. Ηττήθηκε το ζευγάρι της ταινίας του, γιατί δεν είχε πάρει τα μέτρα του για να μην ηττηθεί. Αυτό το ξεκαθαρίζω, γιατί θα προτείνω σε όλους τους νέους και τις νέες (μέρες που είναι - φοιτητικά και εργατικά ξεσηκώματα) να δούνε οπωσδήποτε την ταινία. Πέρα από την άρτια αισθητική και καλλιτεχνική της αξία, από τη φρεσκάδα της κινηματογραφικής ματιάς της, φέρνει στην επιφάνεια ζητήματα που καίνε. Ζητήματα, δυστυχώς, που ο σύγχρονος κινηματογράφος, εκτός κάποιων εξαιρέσεων, δεν τα βάζει. Το «Zabriskie Point» δίνει τη δυνατότητα, με την απόσταση του χρόνου που πέρασε, να ξαναδούμε τις αιτίες και τους λόγους για τους οποίους απέτυχε το μεγάλο ξεσήκωμα της αμερικάνικης νεολαίας της δεκαετίας του 1960. Να ξαναδούμε και την περίπτωση του Μάη του '68, που ετούτες τις μέρες έχει την τιμητική του στα αστικά τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά ΜΜΕ, στις αστικές εφημερίδες και στα αστικά περιοδικά. Μια τιμητική που μοιάζει με οριστικό μνημόσυνο!

Το «Zabriskie Point» προσφέρεται για μελέτη. Τόσο γι' αυτά που δείχνει καθαρά όσο, και κυρίως, γι' αυτά που υπονοεί. Αλλά και γι' αυτά που πρέπει να αναζητήσει ο θεατής από μόνος του μέσα από την ταινία. Ολο αυτό το ξεσήκωμα του 1960 - 1970 στην Ευρώπη και την Αμερική ήταν απλώς μια φούσκα; Εμαθε τίποτα η ανθρωπότητα; Πήγε τελείως χαμένος όλος αυτός ο αλαλαγμός; Μετασχηματίστηκε σε γνώση εκείνη η έκρηξη; Το «Zabriskie Point» ανεπιφύλακτα συνεισφέρει στην πολιτική κουβέντα των ημερών, παρότι γυρίστηκε 40 χρόνια πριν. Η αντοχή του στο χρόνο μαρτυράει και την αξία του άλλωστε!

Παίζουν: Μαρκ Φρεκέτε, Ντάρια Χάλπριν, Ροντ Τέιλορ.

Οι αισιόδοξες σκέψεις έχουν να κάνουν με την πίστη του λαού της Βολιβίας, πως μπορεί να εκλέξει δικό του πρόεδρο. Τον Ινδιάνο Εβο Μοράλες! Και, επίσης, με τις προσπάθειες και τον αγώνα αυτών των απλών και αμόρφωτων ανθρώπων, να οργανωθούν για να αντεπεξέλθουν σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια. Μην ξεχνάμε πως από τη μια μεριά έχουμε τον καταπιεσμένο και απληροφόρητο λαό, τον πεινασμένο λαό της Βολιβίας, και από την άλλη την έμπειρη αστική τάξη, το στρατό και τους Αμερικανούς! Και ο λαός νικάει! Ο Εβο Μοράλες, σε πείσμα κάθε συμβατικής λογικής, γίνεται πρόεδρος της Βολιβίας!

Από το σημείο αυτό και μετά έρχονται οι σκέψεις και οι προβληματισμοί. Θα καταφέρει ο λαός, ο άοπλος λαός, να κρατήσει στην εξουσία τον Εβο Μοράλες; Το παράδειγμα της Χιλής είναι τόσο πρόσφατο! Αλλά, επίσης, θα κρατήσει ο Εβο Μοράλες το λόγο του; Θα μείνει σταθερός στο πλευρό του λαού; Η αστική τάξη, ο στρατός, οι Αμερικάνοι δε στέκονται με δεμένα χέρια. Οργανώνουν τις βολιβιανές αστικές και αντεπαναστατικές κατσαρόλες!

Η ταινία του Αλεχάντρο Λάντες παρακολουθεί την προεκλογική πορεία του λαού της Βολιβίας και του Εβο Μοράλες. Παρακολουθεί την οργανωμένη λαϊκή εκλογική προσπάθεια. Παρακολουθεί την άνοδο του πρώτου Ινδιάνου Προέδρου στη Λατινική Αμερική. Και μετά την άνοδο, παρακολουθεί, για λίγο, και τις πρώτες δυσκολίες. Τις πρώτες αντεπιθέσεις της άρχουσας τάξης, του στρατού και των Αμερικάνων.

Για την ώρα νικητής βγαίνει ο Εβο Μοράλες! Η αγωνία των Βολιβιανών, και η δική μας, είναι, να μην πισωγυρίσει η χώρα. Τα πρώτα μηνύματα, παρ' όλες τις δυσκολίες και τις αντιφάσεις, είναι αισιόδοξα. Ωστόσο...

Πηγαίνετε να δείτε την ταινία. Το «Cocalero» θα σας προβληματίσει! Φέρνει - και αυτό - στην επιφάνεια τη δημοκρατική αλλαγή, την ανάληψη της εξουσίας από τα λαϊκά στρώματα, την επανάσταση. Θα σας προβληματίσει, για τους όρους αυτών των αλλαγών. Για τις προϋποθέσεις, για την επιτυχία αυτών των αλλαγών. Και, επίσης, θα πάρετε και μια ακόμα εικόνα από τη Λατινική Αμερική των ημερών μας.

Ο τέως τρόφιμος του ψυχιατρείου σε καμία περίπτωση δε θέλει να επιστρέψει στο «λογικό» κόσμο. Ζει στο δικό του «κόσμο» και δείχνει ευτυχισμένος. Μέσα στο ψυχιατρείο διάβασε για το θησαυρό ενός Ισπανού αποίκου της εποχής του Κολόμβου. Βγαίνοντας αποφασίζει να ψάξει για το θησαυρό. Οχι τόσο για τα χρήματα, όσο για την ευχαρίστηση. Για να έχει ένα ωραίο σκοπό στη ζωή του.

Την «τρέλα» του πατέρα την πληρώνει η κοπέλα. Η οποία, πια, δουλεύει για να συντηρήσει εκτός από τον εαυτό της και τον πατέρα της. Αυτή η άνιση σχέση κάνει την ατμόσφαιρα τεταμένη. Σιγά - σιγά, όμως, πατέρας και κόρη γνωρίζονται! Αρχίζει ο ένας να εκτιμάει τον άλλον. Στο τέλος θα κυνηγήσουν και θα βιώσουν και οι δυο το όνειρο και την ομορφιά! Θα πάρουν κατά μήκος το ποτάμι ψάχνοντας για το θησαυρό!..

Μια «φευγάτη» ταινία. Μια τρυφερή «φευγάτη»ταινία. Μια τρυφερή και ανθρώπινη κινηματογραφική μουσική φράση. Με θαυμάσιες εικόνες. Με καλές ερμηνείες. Με εξαιρετική μουσική. Θα ξεκουραστείτε. Και θα νιώσετε πιο ανάλαφροι (θα επιδράσει πάνω σας η ποίηση της ταινίας).

Παίζουν: Μάικλ Ντάγκλας, Ιβαν Ρέιτσελ Γουντ, Γουίλις Μπερκς, Λόρα Κάσεργκους.